Dagur - 09.02.1991, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - Laugardagur 9. febrúar 1991
Úr
gömlum
Degi
Við ætlum nú að iíta um öxl og
rifja upp nokkrar fréttir úr
Degi á árinu 1935. Fyrsta frétt-
in sýnir glöggt að sumarblíðan
í lok janúarmánaðar er ekki
einstök því veðurfar var svip-
aði í þessum sama mánuði árið
1935.
Einkennileg veðrátta
„Hér á íslandi er enn hinn mild-
asti vetur. Fjallvegir eru bílfærir
hér austurum, á Austfjörðum og
Snæfellsnesi, blóm springa út í
görðum og vörpum sunnanlands
og norðan, og dæmi til þess í
Vopnafirði að eigi sé farið að
kenna lömbum át. En suður um
Evrópu eru grimmdarfrost og
hríðar, svo að t.d. á Ítalíu er
þetta talinn kaldasti vetur í
manna minnum. Er það heldur
eigi undarlegt, þegar svo er kalt
að snjóar suður á Sahara! en það
mun nálega alveg dæmalaust og í
Marokkó í norðurströnd Afríku
er þessa dagana verið að flytja
matvæli í flugvélum, til þorpa, er
engar aðrar samgöngur geta við
umheiminn haft sökum kafsnjóa.
Þá eru og grimmdarfrost, stór-
hríðar, snjóflóð og vatnsgangur í
Bandaríkjunum og Kanada, þar
sem vetur var að vísu hinn blíð-
asti til 27. des., en skipti þá
greypilega um, svo að um daginn
var mælt 5810 stiga frost á C. á
einum stað í Ontario, eins og get-
ið var um síðast.“ (Dagur 31.
janúar 1935).
ip! Daguhjh
ObmjM ndul Z.'ZZZ'JZZ »7*
Skelmisbrögð í Skagafírði
Dagur greinir frá því að seinni
hluta janúarmánaðar hafi réttar-
höld hafist í Skagafirði vegna
fáheyrðra atburða sem í fyrstu
voru taldir til draugagangs en
megi sennilega rekja til óþokka-
legra skelmisbragða.
Málsatvik voru þau að ung
hjón með misserisgamalt barn
sem bjuggu á Grófargili í Seylu-
hreppi höfðu orðið vör við
undarleg hljóð og að munir
höfðu verið bornir út úr bænum.
Bærinn var barinn utan og lagst
var á glugga með orgi og óhljóð-
um. Stundum var farið í stofu á
frambænum, gluggar brotnir og
öllu umturnað.
„Annan janúar, kl. 6 að
kvöldi, var bóndi í fjárhúsi, en
konan fór í fjós, og er innangengt
í það úr bænum. Skildi hún eftir
barnið sofandi í rúmi í baðstofu.
Eftir skamma stund hljóðar barn-
ið ákaflega og rýkur konan inn.
Er þá barnið horfið úr rúminu,
og brotin rúða á baðstofunni en
barnið fann konan undir borði,
og var enginn áverki á því.“
Síðasta heimsóknin af þessu
tagi var 19. janúar. Þá var kastað
grjóti inn um fjósgluggann. Kon-
an rauk út á hlað og sá mann
hlaupa í áttina til gilsins, sem
bærinn dregur nafn af.
Þegar fréttin birtist hafði sýslu-
maður yfirheyrt 18 menn en mál-
ið var enn óupplýst. (Dagur 7.
febrúar 1935).
Stórrigningar og jarðföll
„Undanfarna sólarhringa hefir
verið látlaus norðaustanstormur
og stórrigning um allt Norðaust-
ur- og Austurland.
Þetta óvenjumikla úrfelli hefir
haft í för með sér stórfelld jarð-
föll og aurskriðuhlaup úr fjöllum
víðsvegar á rigningarsvæðinu og
hafa af því hlotizt stórskaðar á
sumum stöðum.
Upp úr síðustu helgi féllu stór-
ar jarðskriður frammi í Saurbæj-
arhreppi og hlutust af stór-
skemmdir á nokkrum jörðum í
Möðruvallaplássi. Þessar jarðir
eru: Guðrúnarstaðir, Helgastað-
ir, Möðruvellir, Fjósakot og
Skriða. Mest urðu brögð að
skemmdum á Helgastöðum og
Fjósakoti, flýði fólk úr þeim
bæjum, og eru þessar tvær jarðir
sagðar eyðilagðar að mestu í
bráð. Yzta jarðfallið nær frá
Helgastöðum og út undir Guð-
rúnarstaði og eyðilagði nýrækt á
þeirri jörð. Nokkur hluti þess fór
alla leið vestur fyrir Eyjafjarðará
og yfir á Melgerðisnes og olli þar
skemmdum. Stíflaði það ána
með öllu, svo að hún braut sér
nýjan farveg út nesið. Á Möðru-
völlum fór jarðhlaup yfir nokk-
urn hluta túnsins og þar á meðal
stóran kartöflugarð, sem ekki var
búið að taka upp úr. Ennfremur
eyðilagðist yzti hluti af Möðru-
vallaengi. í Skriðu munu og hafa
orðið miklar skemmdir.
Kindaskrokkar hafa fundizt í
jarðföllunum og er talið víst að
margt fé hafi farizt.“ (Dagur 19.
september 1935).
Stríöiö hafíð
Dagur greindi líka frá erlendum
viðburðum á þessum árum. Hér
kemur dæmi:
„Á fimmtudaginn var barst
Þjóðabandalaginu skeyti frá
Abessiníukeisara, þar sem skýrt
var frá því, að þann dag hefðu
ítalskar flugvélar flogið yfir borg-
irnar Adua og Adigrat og varp-
að 78 sprengjum yfir Adua og
nágrenni hennar, drepið og sært
fjölda manns, þar á meðal konur
og börn. Auk þess hafði fjöldi
húsa verið eyðilagður. Síðari
fregnir frá Abessiníu herma, að
RANNSÓKNARÁÐ RÍKISINS
RANNSÓKNASJÓÐUR
RANNSÓKNARÁÐ RÍKISINS
auglýsir styrki til rannsókna og tilrauna árið 1991.
Umsóknarfrestur er til 1. mars n.k.
Umsóknareyðublöð fást á skrifstofu ráðsins, Laugavegi 13, sími 21320.
• Um styrk geta sótt fyrirtæki, stofnanir eða einstaklingar.
• Styrktarfé skal varíð til rannsókna og þróunar á nýrri tækni og afurð-
um sem talin er þörf fyrir næsta áratug.
• Mat á verkefnum sem sótt er um styrk til skal m.a. byggt á;
- líklegri gagnsemi verkefnis, m.a. markaðsgildi niðurstaðna, sem
sóst er eftir,
- gildi fyrir eflingu tækniþekkingar eða þróunar atvinnugreina hér á
landi.
- hæfni umsækjenda/rannsóknamanna.
Forgangs skulu að öðru jöfnu njóta verkefni sem svo háttar um að;
- fyrirtæki leggja umtalsvert framlag til verkefnisins,
- samvinna fyrirtækja og stofnana innanlands er mikilvægur þáttur í
framkvæmd verkefnisins,
- samstarf við erlend fyrirtæki og rannsókna- og þróunarstofnanir er
mikilvægt,
- líkindi eru á skjótum og umtalsverðum árangri fyrir atvinnurekstur.
Heimilt er einnig að styrkja verkefni, sem miða að uppbyggingu þekking-
ar og færni á tæknisviðum, sem talin eru mikilvæg fyrir atvinnuþróun hér
á landi í framtíðinni.
fyrsta byggingin, sem ítalir hafi
ráðizt á í Adua hafi verið Rauða-
kross sjúkrahús, og að margar
hjúkrunarkonur hafi verið drepn-
ar og særðar.
Um sömu mundir er gefin út
opinber tilkynning í Rómarborg,
er segir, að engar flugárásir hafi
verið gerðar og engin orusta ver-
ið háð. Síðar fékkst þó viður-
kenning fyrir því, að árásin hafði
verið hafin, en látið svo, sem hún
hefði aðeins verið gerð í varnar-
skyni. Hinsvegar neita ítalir því,
að hafa ráðizt á sjúkrahús.
Síðan hafa ítölsku herirnir sótt
fram og hafa nú tekið borgina
Adua. Hafa orðið miklar orustur
og mannfall af beggja hálfu,
einkum þó Abessiníumanna.
Sama dag og árásin var hafin,
lét Abessiníukeisari birta lands-
lýðnum fyrirskipun um almenna
hervæðingu, og segir þar meðal
annars, að þar sem ítalskar her-
sveitir hafi ráðist með ófriði inn
fyrir landamæri Abessiníu og
drepið varnarlaust fólk í rúmum
sínum, bæði konur og börn, þá sé
hverjum manni boðið að rísa til
varnar og verja föðurland sitt eft-
ir mætti.
Þegar ítölsku flugvélarnar hófu
flugið inn á lönd Abessiníu, létu
þær prentaða seðla falla niður
yfir þorp og byggðir, þar sem á
var prentað, að landslýðurinn
hefði um tvo kosti að velja:
Þiggja vináttu ítala, eða deyja.
Fregnir herma, að á suðurvíg-
stöðvunum verði ítalir fyrir miklu
manntjóni. Hafa Abessiníumenn
tekið þar upp þá aðferð að berj-
ast í smáflokkum og gera árásir á
ítalska herinn úr fylgsnum, er
ómögulegt er að finna.“ (Dagur
10. október 1935). SS tók saman
Vmningshafar í
fréttagetraun
desembermánaðar
Dregið hefur verið í frétta-
getraun desembermánaðar,
síðustu getrauninni að sinni.
Eftirtaldir fá hljómplötuverð-
laun: Jóhann Sigvaldason,
Norðurbyggð 9, Akureyri.
Margrét Hallgrímsdóttir,
Bylgjubyggð 39a, Ólafsfirði.
Ragnheiður Þórðardóttir,
Brekku, Eyjafjarðarsveit.
Rétt röð í fréttagetraun des-
embermánaðar var þessi:
1. 2 7. X
2. X 8. X
3. 1 9. 1
4. 2 10. 2
5. 2 11. 1
6. 1 12. 2
Spurning nr. 9 vafðist nokkuð
fyrir þátttakendum því um fjórð-
ungur þeirra svaraði með tákninu
X, sem þýðir að Bubbi hafi verið
efstur á plötulistanum. Það er
ekki rétt, platan Halló, ég elska
þig með Síðan skein sól var efst á
Dags-listanum.
Að lokum viljum við á Degi
þakka öllum sem hafa tekið þátt í
fréttagetrauninni. Margir hafa
verið með frá upphafi og færum
við þeim sérstakar þakkir. SS
Aðalfundur
Foreldrafélags KA
verður haldinn í KA-heimilinu, laugardaginn
16. febrúar kl. 16.00.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Athugið!
Félagsmenn eru allir foreldrar/forráöamenn
þeirra barna og unglinga sem æfa á vegum KA.
Sýnum samstöðu og mætum öll!
Stjórnin.
Menntamálaráðuneytið
*: Umsóknir
um rannsóknarstyrki frá J.E. Fogarty
International Research Foundation.
J. E. Fogarty-stofnunin í Bandaríkjunum býður fram
styrki handa erlendum visindamönnum til rannsókna-
starfa við vísindastofnanir í Bandaríkjunum. Styrkir
þessir eru boðnir fram á alþjóðavettvangi til rannsókna
á sviði læknisfræði eða skyldra greina (biomedical or
behavioral sciences), þar með talin hjúkrunarfræði.
Hver styrkur er veittur til 12 eða 24 mánaða frá miðju
ári 1992 og á að standa straum af dvalarkostnaði styrk-
þega (19.000 til 23.000 bandaríkjadalir), auk ferða-
kostnaðar til og frá Bandaríkjunum. Einnig er greiddur
ferðakostnaður innan Bandaríkjanna.
Til þess að eiga möguleika á styrkveitingu þurfa
umsækjendur að leggja fram rannsóknaáætlun í sam-
ráði við stofnun þá í Bandaríkjunum sem þeir hyggjast
starfa við.
Nánari upplýsingar um styrki þessa veitir Atli Dag-
bjartsson, læknir, barnadeild Landspítalans (s. 91-
601000). - Umsóknir þurfa að hafa borist menntamála
ráðuneytinu, Sölvhólsgötu 4, 150 Reykjavík, eða Atla
Dagbjartssyni, barnadeild Landspítalans, 101 Reykja-
vík fyrir 15. júlí nk.
Menntamálaráðuneytið,
6. febrúar 1991.