Dagur - 14.01.1994, Blaðsíða 5

FESYSLA
BÆKUR
Föstudagur 14. janúar 1994 - DAGUR - 5
DRATTARVEXTIR
Nóvember 18,00%
Desember 16,00%
MEÐALVEXTIR
Alm. skuldabr. lán nóvember 13,20%
Alm. skuldabr. lán desember 11,70%
Verðtryggð lán nóvember 7,50%
Verðtryggð lán desember 7,50%
LÁIMSKJARAVÍSITA
Nóvember 3347
Desember 3343
SPARISKIRTEIIMI
RÍKISSJÓÐS
Tegund K gengi K áv.kr.
90/1D5 1,5398 4,90%
91/1D5 1,3680 5,00%
92/1D5 1,2104 5,00%
93/1D5 1,1265 5,00%
93/2 D5 1,0638 5,00%
HUSBRÉF
Flokkur K gengi Káv.kr.
92/4 1,1324 5,65%
93/1 1,1268 5,38%
93/2 1,0975 5,38%
93/3 0,9743 5,38%
VERÐBREFASJOÐIR
Avðitunl.janumlr.
verðbólgu siðustu: (%)
Kaupg. Sölug. 6mán. 12 mán.
Fjárfestingarfélagið Skandia ht.
Kjarabret 5,030 5,185 112 17,4
Tekjubrét 1,539 1,586 11,6 16,1
Markbréf 2,702 2,785 15,4 18,7
Skyndibrél 2,047 2,047 5,7 5,3
Fjolþjciðasjódur 1,513 1,560 45,4 35,2
Kaupþing ht
Einiiigabréf 1 6,992 7,120 5,8 5,1
Einingabrét 2 4,017 4,038 12,5 10,9
Einingabrét 3 4,593 4,677 5,6 5,7
Skammtimabrét 2,461 2,461 10,9 9,4
Einingabrét 6 1210 1,247 15,3 21,0
Verðbréfam. Islandsbanka hf.
Sj. 1 Vaxtarsj. 3,422 3,439 52 5,4
Sj. 2 Tekjusj. 2,011 2,051 9,10 8,3
Sj. 3 Skammt. 2,357
Sj. 4 Langt.sj. 1,623
Sj. 5 Eignask.frj. 1,494 1,539 9,7 8,7
Sj. 6 ísland 772 811 7,2 59,4
Sj. 7 Þýsk hlbr. 1,581 51,0 43,3
Sj. 10 Evr.hlbr. 1,609
Vaxtarbr. 2,4119 5,4 6,1
Valbr. 22611 5,4 6,1
Landsbrél hf.
íslandsbréf 1,513 1,541 8,8 7,8
Fjórðungsbréf 1,171 1,188 8,5 8,3
Þingbréf 1,723 1,745 23,9 21,7
Öndvegisbréf 1,608 1,629 19,3 14,6
Sýslubréf 1,326 1,344 1,3 •2,0
Reiðubréf 1,478 1,478 8,4 7,6
Launabréf 1,041 1,057 18,9 13,6
Heimsbrél 1,582 1,630 27,0 25,6
HLUTABREF
Sölu- og kaupgengi á Verðbréfaþingi íslands:
Hagst. tilboð
Lokaverð Kaup Sala
Eimskip 3,90 3,92 4,00
Flugleiðir 1,03 1,03 1,17
Grandi ht 1,89 1,80 1,90
islandsbanki hf. 0,87 0,85 0,86
Olís 2,07 1,81 2,21
Útgerðarfélag Ak. 2,80 2,80 3,20
Hlutabréfasj. VÍB 1,10 1,10 1,16
isl. hlutabréfasj. 1,14 1,10 1,15
Auðlindarbréf 1,06 1,06 1,12
Jarðboranir ht 1,81 1,81 1,87
Hampiðjan 0,95 1,20 1,38
Hlutabréíasjóð. 0,95 0,96 1,02
Kaupfélag Eyf. 2,35 2,20 2,35
Marel hf. 2,64 2,32 2,59
Skagslrendingur hf. 3,00 1,90 2,50
Sæplast 3,06 2,85 3,20
Þormóður rammi hf. 2,10 2,30
Sölu- og kaupgengi á Opna tilboðsmarkaðinum:
Alm. hlutabr.sj. hf. 0,88
Ármannsfell hf. 1,20
Árnes hf. 1,85 1,85
Bifreiðaskoðun isl. 2,15 0,34 1,98
Eignfél. Alþýðub. 1,20 0,45 1,10
Faxamarkaðurinn hf.
Flskmarkaðurinn
Haförninn 1,00
Haraldur Böðv. 2,48
Hlutabréfasj. Norðurl. 1,20 1,15 1,20
isl. útvarpsfél. 2,80
Kögun hi. 4,00
Oliufélagið hf. 5,05 5,05
Samskip hf 1,12
Samein. verktakar hf. 6,00 6,60
Síldarvinnslan hf. 3,00 1,90 2,85
Sjóvá-Almennar hf 5,65 2,50 5,90
Skeljungur hf. 4,30 3,95 4,45
Softis hl. 6,50
Tollvörug. hf. 1,17 1,03 1,17
Tryggmgarmiðst. hf. 4,80
Tæknivalhf 1,00
Tölvusamskipji hl. 6,75 3,50 4,50
Þróunarfélag islands hf. 1,30
G EIMGIÐ
Gengisskráning nr. 8
10. janúar 1994
Kaup Sala
Dollari 72,83000 73,04000
Sterlingspund 108,7380 109,05800
Kanadadollar 55,23300 55,46300
Dönsk kr. 10,80290 10,83890
Norsk kr. 9,70340 9,73740
Sænsk kr. 8,91000 8,94200
Finnskt mark 12,65360 12,69660
Franskur franki 12,32720 12,37020
Belg. franki 2,00630 2,01430
Svissneskur franki 49,45660 49,62660
Hollenskt gylliní 37,45930 37,58930
Þýskt mark 41,95100 42,08100
itölsk líra 0,04262 0,04281
Austurr. sch. 5,96300 5,98600
Port. escudo 0,41090 0,41300
Spá. peseti 0,50160 0,50420
Japanskt yen 0,64724 0,64934
írskt pund 104,88000 105,29000
SDR 99,92260 100,26260
ECU, Evr.mynt 81,16630 81,47630
Efni sem vert er
ærinnar umhugsunar
Að jafna ágreining
- handbók fyrir raunsæisfólk
Höfundur: Lasse Brannlund
Þýðendur: Rósa Aðalsteinsdóttir og Brynj-
ólfur Ingvarsson
Utg. Geðverndarfélag Akureyrar, 1993
Geðvemdarfélag Akureyrar hefur
gefið út bók eftir sænskan mann,
Lasse Bránnlund, að nafni, og
heitir „Að jafna ágreining - hand-
bók fyrir raunsæisfólk", þýðingin
er hjónanna Brynjólfs Ingvarsson-
ar og Rósu Aðalsteinsdóttur í
Reykhúsum.
Bókin er um það hvernig setja
eigi niöur rifrildi og höfundurinn
helur framfæri sitt af því að stilla
til friðar og jafna deilur á vinnu-
stöðum, hann er til þess menntað-
ur og hefur af því mikla reynslu.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja til hvílíkrar bölvunar ósætti
er milli manna og mikill fcngur
væri að áreiöanlegri bók um það
hvcrnig ljúka má deilunt og sætt-
ast. Þannig bók verður seint sam-
in, og jafnvel þó svo væri, cr það
einmitt reiðasta fólkið sem hvað
ólíklegast er til að gefa sér tíma að
lesa í bók um sættir og frið. Bók
Lasse er atrenna í þessa átt og um
hana er aö mínu viti margt vel,
annað miður.
I upphafi setur höfundurinn
fram þá djarflegu kenningu að all-
ar hugsanlegar gerðir ágreinings
séu nánast eins (s. 13). Hann rekur
nú dæmi ágreinings og setur
ágreining í samhengi við ntargvís-
lega sálræna þætti; þarllr manna,
tilfinningar, vit, mannvirðingu,
karlleik, kvenlcik og verkaskipt-
ingu heilahvelanna. Hann rekur
þróun ágreinings og greinir hann
niður í undirkapítula, lýsir sam-
skiptum þeirra sem ciga í ágrein-
ingi, segir frá gildrum scm fólk í
deilum fellur í og gera illt verra og
hann greinir frá bábiljum sem fólk
trúir urn illdeilur og gcra þær ön-
ugri úrlausnar.
Þarna cr víða djúpt kafað og
mörgum sjónarhornum haldið til
skila. Þaó hefur þann kost að les-
andinn getur velt ágrciningi fyrir
sér frá rnörgum fræðilegum hlið-
um; ókosturinn er aftur á móti sá
að það getur orðið erlltt aö halda
kjarna málsins í sigti cf of margar
hliðar þess eru kallaðar til sögu.
Reynsla rnín af ágrciningi er sú,
að hann verði því viðráóanlegri
sem hann er cinfaldaður meira;
fólki í illindum hættir til að rnissa
Aukin vemd tjónþola
vegna tjóna af völdum
óþekktra og óvá-
tryggðra ökutækja
Nú um áramótin tók gildi ný
reglugerð um ökutækjatrygg-
ingar, þ.e. um ábyrgðartrygg-
ingu annars vegar og slysa-
tryggingu ökumanns hins vegar.
Þvðingarmesta breytingin sem
felst í reglugerðinni varðar tjón
af völdum óþekktra og óvá-
tryggðra ökutækja.
Samkvæmt hinum nýju reglum
skal bæta tjónþola líkamstjón og
tjón vegna missis framfæranda
sem ætla má að hlotist hafi af
völdunt óþekkts skráningarskylds
ökutækis. Jafnframt skal bæta
tjónþola tjón sem hlýst af notkun
óvátryggðs skráningarskylds öku-
tækis. Bætur verða grciddar sam-
kvæmt skaðabótareglum umferð-
arlaga og gildandi vátryggingar-
fjárhæðum á hverjum tíma miðað
við tjónsdag.
Samtökin Alþjóðlegar bifreiða-
tryggingar á Islandi sf. munu bæta
tjón þessi en að þeim samtökum
standa öll vátryggingarfélög sem
annast ökutækjatryggingar.
Bætur vegna óvátryggðs öku-
tækis vcrða þó ckki greiddar ef
sýnt verður fram á að tjónþoli,
sem af fúsum og frjálsum vilja var
í ökutækinu, hafi vitað aö vá-
trygging ökutæksins var ekki í
gildi þegar tjón varð. Á sania hátt
bætist ekki tjón á niunum sem
fluttir eru með ávátryggðu öku-
tæki hafi cigandi eða sendandi
munanna vitað að ökutækið var
óvátryggt.
Reglur um bætur vegna óvá-
tryggðra ökutækja brcyta ekki
skyldu eiganda cða umráöamanns
ökutækis til að kaupa vátryggingu
vegna ökutækis og standa í skilum
rneð greiðslu iðgjalds af hcnni.
Falli vátrygging ökutækis úr gildi
vcgna vanskila eða af öðrum
ástæóum getur vátryggingarfélag
eins og hingað til leitaö til lög-
rcglu sem þá bcr að stöðva notkun
ökutækisins rneð því aö taka af
því skráningarmerki.
Önnur veigamikil brcyting sern
felst í hinum nýju reglum er aö
ábyrgóartrygging ökutækis sem
keypt er hér á landi, gildir l'ram-
vegis í öllurn aðildarríkjum Evr-
ópska efnahagssvæðisins á grund-
velli eins og sama iðgjalds og
veitir þá vernd í hverju aðildarríki
sem kveðið er á um í löggjöf hlut-
aóeigandi ríkis, eóa þá vernd sem
íslensk löggjöf kvcður á um þegar
sú vernd er ríkari.
Tekið skal fram að eftir sem
áður er æskilegt að þeir sem fara
utan með ökutæki sem skráö eru
hér á landi, hafi meðferðis alþjóð-
legt vátryggingarkort („grænt
kort“), útgefið af hlutaðcigandi
vátryggingarfélagi. Ábyrgðar-
trygging ökutækja gildir hins veg-
ar ckki sjáifkrafa í ríkjum utan
Evrópska efnahagssvæóisins.
Munið að gefa
smáfuglunum
sjónar á sjálfu ágreiningsefninu og
vöðlar því saman við allt önnur
óviðkomandi efni. Sá sem hefur
lag á aó auðvelda öórum sættir,
gerir það oft með því aö einfalda
ntálin, vinsa burt aukaatriðin
þannig að eftir standi auðskildar
spurningar sem hægt er aó svara
með já eða nei. Stundum fannst
mér við lcsturinn að sundurgrein-
ing höfundarins yrði um of, svo
erfitt væri að halda heildarmynd.
Stundum fannst mér að hann stæói
ckki við það sem hann fullyrti í
bókarbyrjun, að allar gerðir
ágreinings séu nánast eins.
Al'tan viö rniðju (s. 125) segir
höfundur að þaö sé ekki hægt aó
leysa ágreining og að í rifrildi geti
enginn unnið né tapað; málamiðl-
un í þágu friðarins sé eini vióun-
andi endirinn á illindum, helst eigi
ckki „að hrófia við mismun á
skiðunum og cinstaklingum".
Þetta er fallega meint, en bæói
leiðinlcga geðlaust og hættulegt;
jafnvcl l'rið ntá kaupa of dýru
verði og í sumum deilurn mega
ekki verða sættir. Þessu finnst mér
mörgum sálfræðingum, ráðgjöfum
og atvinnusáttagerðarmönnum
skjótast yfir; sá sem ætlar að lifa
með sæmd getur ckki alltaf náð
sáttum. Þarna, eins og raunar víó-
ar, er ég öldungis ósammála höf-
undinum og þegi sáttfús, en
ágreiningur af þessum toga er
bæói skemmtilegur og gjöfull.
Eitt vil ég agnúast út í hjá höf-
undi til viðbótar, og einnig þaó á
hann sameiginlegt meö mörgum
fræðimönnum sem skrifa um sál-
arlíf og samneyti fólks, en það cr
hve þeim hættir til aó verða marg-
orðir um sjálfsagða hluti. Lasse
Bránnlund mætti að ósekju vera
gagnorðari án þess að hætta á mis-
skilning.
Þýðingin er víða á fallegu máli
og vel íslensku en mér sýnist að
sums staðar hafi reynst erfitt aó
rata greiða leið milli málanna.
Þýðing er eins konar málamiðlun
á milli frumtexta og annarrar
tungu; nákvæmni og skiljanleika.
Víðast tekst þetta vel en svo skjót-
ast inn í textann setningaófreskjur
eins og þessi á síðu 114: „Spum-
ingar langtímamarkmiða eru ör-
ugglega ekki neitt slíkt sem taka
má mcð hugsanaflæði eða ímynd-
unum, þar eð svörin eru hjá þeim
sem spurningarnar snúast um.“
Prófarkalestur bókarinnar er
hörntung; sérlega hvimleióar eru
víða rangar skiptingar orða milli
lína og meira að segja í heimilda-
skránni eru mannanöfn stafsett
rangt; Watzlawick heitir svo en
ekki Watzlawock og hann skrifar
ekki á sænsku eins og halda mætti
af hcimildaskránni.
Bókin sjálf er íburðarlaus og
lætur ckki mikið yfir sér. Yfir því
má ckki kvarta á þessum tímum
þegar hvert eitt léttmeti er klætt í
skart, en hún mun varla draga að
sér athygli á búóarborði og tæpast
verður hún fyrirferðarmikil í aug-
lýsingum. Það er slæmt, því hún
fjallar um efni sem er vert ærinnar
umhugsunar og það er alveg jafn-
gagnlegt að vera ósammála höf-
undinum ef út í það er farið eins
og að samsinna öllu því sem hann
segir.
Jón Björnsson,
félagsmálastjóri.
Húsbréf
Innlausnarverð
húsbréfa í
1. flokki 1991
3. flokki 1991
1. flokki 1992
2. flokki 1992
Innlausnardagur 15. janúar 1994.
1. flokkur 1991 Nafnverð: 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.341.046 kr. 134.105 kr. 13.410 kr.
3. flokkur 1991 Nafnverð: 1.000.000 kr. 500.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.193.273 kr. 596.636 kr. 119.327 kr. 11.933 kr.
1. flokkur 1992 Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 5.876.400 kr. 1.175.280 kr. 117.528 kr. 11.753 kr.
2. flokkur 1992 Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 5.784.178 kr. 1.156.836 kr. 115.684 kr. 11.568 kr.
Innlausnarstaður: Veðdeild Landsbanka íslands
Suðurlandsbraut 24.
D%3 HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
HÚSBRÉFADEILD • SUÐURLANDSBRAUt 24 • 108 REYKJAVÍIC • SÍMI 69 69 00