Þjóðviljinn - 19.11.1940, Qupperneq 3

PJOfi VILJINN
Þriðjudagur 18 jióvember 1940.
4'V5f€)6^H
1940 skrijar Morc/.mbla&ið: „Hvao
Bretam sér&taklega víövikar, pá
viöcirkennir hver einasti íslendingar
sem ann lýdrcedi og frelsi, aö Bret-
ar séa sú pjóð í heiminam, sem
heldcir uppi inerki peirrar lífsstefnu
s°m hej.ir verið leiðprlfós íslend
ingai allt frá landnámstíð“.
Á pví hertökmnar ári 1940
grœdda henvT Morgmbtaðsins
Thormrar & Go., of fjcír ú isfisk-
söli til Englands.
1936 heimtaði Morganblaðici ao
rikisstjórnin bapnaði blöðcim verka
lýðsins að skrifa illa um Hitler,
ella skyldi hútn eiga pýzka nazista
stjórnina á fœti.
En svo var pá málam varið, að
1936 grœdda Thorsamr & Co. fé á
isfi&ksöla til Pýzkalands og Lands-
bankinn hafði pá fengið bráðu-
birgða peningalcin i Pýzkalandi.
Morganblaðið nuí taka andir með
„Farísmnam í hlatlegsinn“.:
„Fólska er mér til lasts að leggja •
Ijúfast var mér gullið beggja“.
,,Á$ætur árangar"
Framhald af 2. síðu.
eins auðlindir og vinnuafl þjóðanna
heldur hug þeirra og hjarta, —
— almenningsálitið líka.
„Ágætur árangur“! Menn tuttug-
ustu aldarinnar verða að hafast við
dag og nótt 90 fet undir jörðinni
dýpra en villimennimir, sem fyr
ir 10000 árum voru að forða sér
frá villidýrum á þeim stöðuin, sem
Ljndon og Berlín standa nú.
„Ágætur árangur“! Hlutabréfin í
stálhringum Engiands, Pýzkalands
og Bandarilijanna hækka i verði.
Milljónagróðinn streymir til Morg-
ans, Kmpps og Wickers-Armstmng.
Fer mannkynið nú ekki bráðnm
að fá nóg af þessum „ágæta á-
rangri“ auðvaldsins? Það leiðir nú
hörmungar styrjaldarinnar yfir
mennina í annað skipti á æfi sömu
kynslóðar og mun leiða þriðju
heimsstyrjöldina yfir œs, ef það
verða ræningjarnir, sem ráða friðn-
uim, eins og þeir nú ráða stríð-
inu.
Það er tími til kominn, að mann
kynið tortými auðvaldinu, ef auð-
valdinu á ekki að takast að tortíma
þvi.
SPIL
Bridge 2.50
Whist 1.75
L’Hombre 1.25
Ludo 2.00
Um ísland 2,7.5
Miljoner 7,50
Sóknin mikla 4.50
Lotto 4.00
Lexikonspil 1.25
Asnaspil 0.85
Gvendur dúllari 0.85
Knattspyrnuspil 1.85
Borö-Krokket 10.50
Kúluspil 6.50
Bankastræti 11.
Brelar hafe nú borgað á
þriðjn milljón ívinnnlann
Da$sbrún værí búín að fá 20—30 þús. kr. fyrír
Brefavinnuna — ef auglýsíngasfjóri Alþýðublaðs-
ins hefðí ekkí skorísf í leikínn
Því var Stefán Pétursson að stefna?
Bretar muuu nú hafa greátt á
þriðju milljón króna I vmnulaun
til verkamanna í Reykjavík.
Eitt prósent af þeirri upphæð
nemur 20—30 þús. kr. og er það
þvi sú upphæð, sem Dagsbrún
hefði fengið fyrir útborgun í
Bretavinnunni, ef félagið hefði hald
ið henni áfram fyrir sömu þóknun
eins og það fær fyrir samskonar
störf hjá íslenzkum atvinnureksnd-
um, en þá þóknnn fékk það hjá
Bretunum þá stuttu stund, sem það
annaðist útreikning vinnuskýrslna.
Verkamenn geta nú reiknað út,
hverju það tjón nemur, sem viss-
ir starfsmenn Alþýðublaðsins hafa
bakað Dagsbrún, og þeir ættu einn
ig að gera sér grein fyrir hvem
ig á því stendur, að þessir menn
gerðu þetta.
í því sambandi er gott fyrir ykk
ur að muna, að Stefán Pétursson,
ritstjóri Alþýðublaðsins, hefur
stefnt Þjóðviljanum fyrir eftirfar-
andi ummælj:
„Hvað vinnur auglýsingastjóri
blaðsins inn mikið fé fyrir útreikn
ing á kaupi í Bretavinnunni?
Hversu oft ber fundum þeirra,
Stefáns Péturssonar og kapteins
Wise sarnan?
Hvemig á Alþýðublaðið að lifa
eftir að sænska lánið, sem nam
um 1/4 milljón, er rappétið, og styrk
urinn frá Svíum og Dönum, sem
nam um 25 þúsund kr. sænskum
er farinn sömu leið?
Allt eru þetta spurningar, sem
sváTra þarf til þess að skilja hvers
vegna blaðið hefur tekið þá af'
stöðu að víkja aldrei frá málstað
Breta“.
Þetta er undarlega viðkvæmt mál
fyrjr ritstjóra Alþýðublaðsiins, það
má ekki einu sinni spyrja.
Varaforseti bannmanna í Banda-
ríkjunUm, hr. E. V. Moorman, hef-
ur sagt: „Þegar vér nú eyðum
fimm billjónum dollara áriega
fyrir áfenga 'drykki og fáum ekk-
ert í aðra hönd, nema lítilfjörlega
skatta >g tolla, þá erum vér að selja
sálir vorar fyrir óæti, og hljótum
fyrr eða síðar að taka. afleiðingun-
uim, en þær afleiðingar verða bæði
stórfeldar og smánarlegar“.
•Þessar fimm billjónir dollara eru
aðeins hin löglega áfengissala í
Bandaríkjunum. Glöggir menn ætla
að hin ólöglega sala sé allt að því
eins há. Á bak við þessi ljótu við-
skipti stendur ágirndin, sem er „rót
alls hinsilla", og það er þessi sama
meinsemxl í hugsanagangi þjóðanna,
sem kveikir hin blóðugu stríð með
öllum hörmungum þeirra.
Kjörskrá
til prestskosningar í Nesprestakalli
liggur frammi í Verzlunarútibúi Péturs Kristjánssonar, VíÖi-
mel 35, hvern virkan dag á tímanum kl. 1—5 e. h. frá og
með 19. nóvember til 26. nóvember, aö þeim degi meötöldum
Kærufrestur er til 3. desember næstkomandi. Skrifleg-
ar kærur sendist oddvita sóknarnefndar.
SÓKNARNEFNDIN,
Kjðrskrá
til prestskosningar í Hallgrímsprestakalli
í Reykjavík, viö prestskosningar, sem fram eiga að fara í
desember n.k. liggur frammi kjósendum safnaöarins til sýn
is í Barnaskóla Austurbæjar (gengiö inn í suöurálmu) frá
þriðjudegi 19. til mánudags25. þ. m., að báðum dögum
meðtöldum, kl. 10—12 og 1—5e. h.
Kærur út af kjörskránni skulu sendar oddvita sóknar-
nefndar, Sigurb. Þorkelssyni, Fjölnisveg 2, fyrir 3. des n.k.
Kjörskrá
til prestskosningar í Laugarnesprestakalli
liggur frammi safnaöarmönnum til sýnis í Barnaskólanum
við Reykjaveg (Laugarnesskóla) frá 19.—25. þ, m. aö báöum
dqgum meðtöldum kl, 10—12 og 13—17.
Kærur um aö einhver sé vantalinn eöa oftalinn á
skránni sendist ,til oddvita sóknarnefndarinnar, Jóns Ól-
afssonar, Laugarnesveg 61, fyrir 3, des. n.k.
18. nóv. 1940.
SÓKNARNEFNDIN
mit s íra
Prenfstniðjan er í ðrum vexfí og
hefur nú 20 fasfa sfarfsmenn
Það þykja engin stórtíðindi nú á
dögum, þó stofnað sé til prent-
pmiðju í Reykjavik. Það eriu venju
lega yfirlætislaus fyrirtæki, sem
hverfa jafn hljóðlega og þau verða
til. Hitt er sjaldgæfara, að þær geti
haldið hátíðlegt 5 ára afmæli með
20 manna starfsliði og sístækkandi
verkahring. En þannig fór með
„Víkingsprent“. ! tilefni af afmæl-
inu vildi. Þjóðviljinn minnast með
nokkrum orðum helztu „æviatriða“
prentsmiðjunnar.
Það var uim miðjan nóvember
1935, að þrír prentarar, Bjöm Jóns
son, Stefán Björnsson og Guðjón
EinarssDn keyptu jirent.siniðju Hafn-
arfjarðar, fluttu hana til Reykjavík
ur og hófu vinnu í „Víkingsprent"
í kjallaranumi í húsi Garðars Gísla-
sonar, Hverfisg. 4, Leturmagn þess
arax nýju prentsmiðju var ósam-
stætt og slitið og vélarnar voru
tvær gamlar prentvélar. Þarna unnu
að staðaldri aðeins stofnendumir
Björn og Stefán og neinar, og Guð-
jón öðru hvoru. Þrátt fyrir mjög
örðug skilyrði, þar sem þessi prent
smiðja gat ekki talizt samkeppnis-
fær við aðrar prentsmiðjur, hvorki
um útlit né afköst, var alltaf nóg
að gera, einkuim allskonar smáprent
un, en einnig ýms stærri verk, t.
d. var tímaritið Dvöl prentað þar.
Undir vorið 1938 fékk „Víkings-
prent“ dagblað til prentunar —
Þjóðviljann — og stækkaði um það
leyti allmikið. Nokkru áður höfðu
verið keypt ný letur, og „typo-
graph“-setjaravél. Jnkust nú afkasta
möguleikarnir að miklum mun. Síð-
an bættist við stór prentvél og
önnur setjaravél, „linotype“, og
smám saman hefur einnig verið
bætt við nýjum letrum. StarfssviÁ
prentsmiðjunnar hefur stöðugt auk-
izt, og margt verið prentað af bók-
um þg blöðum, auk smáprentunar,
sem alltaf hefur verið mikil. 1 Vík-
ingsprent starfa nú að staðaldri 20
manns.
Nú hefur einnig verið hafin all-
inikil bókaútgáfa í sambandi við
prentsmiðjima — Víkingsútgáfan,
og má gera ráð fyrjr að hún fari
vaxandi á næstu árurn.
Nýtt
Kvengúmmískór með ristarbandi.
Allar gúmmískóviðgerðir fljótt
og vel af hendi leystar.
Júmmískógerðin
VOPNI
Aðalstræti 16, sími 5830.
Daglega nýsoðin
S VIÐ
Kaífistofan.
Hafnarstræti 16.
Björn Jónsson
prentsmiðjustjóri.
Stofnendur Víkingsprents hafa nú
selt prentsiniðjuna hlutafélagi. Björn
Jónsson, sem verið hefur prent-
smiðjustjóri Víkingsp,rents frá upp-
liafi er revkviskum pranturum kimn
ur sem einn vinsælasti f.irmaöur
Prentarafélagsins um langt skeið.
Þjóðviljinn óskar honum og Vík-
ingsprent til hamingju með fimm
ára afmælið, og notar tækifærið til
að þakka stjórnendum og prentur-
um prentsmiðjunnar fyrir ágæta
samvinnu.
Yfírlýsíng
Eftirfarandi ummæli i greininni
„Dagsbrúnarfundurinn", sem birtist
í 228. tölublaði Þjóðviljans, eru hér
með afturkölluð:
„Guðmundur ó. Guðmundsson leit
sjáanlega á það sem sitt hlutverk,
nð dingla rófunni framan í þá,
sem vildu lofa honum að gelta með.
Til þess að telja mönnum trú um
að hann hefði eittlivað að segja frá
eigin brjóti, lézt hann, sem hefur
týnt milli 10—20 þús. kr. úr sjóðum
Olíuverzlunarinnar, ætla áð fara að
tala af vandlætingu um sjöðþurrð-
armálið"......„að meðtöldum
Ouðmundi vesalingnuni 0......."
.„Verkamenn vita nú að atvinnurek-
enda-, sjóðþúrrðar- og Bretavinnu-
iklikan í Dagsbrún, hefur stegið
eign sinni á Guðmund Ó„ enda átii
hann þar heima, samanber þjónustu
hans viö Héðinn og vörzlu lians á
sjóðum Oiíuverzlunarinnar“. „Það
vakii einnig athygli að Gvendur var
sérstaklega kjörinn af stjórninni til
að tala um sjóðþurrð og fjármála
creiðu hennar, og að þassi hin sama
félagsstjórn fann engan úr sínum
mislita hóþi heppilegri . . . .“ —
„Þá varð ekki um villzt að hér hafði
verið leikið liið svívirðilegasta
lauinuspil af hálfu atvinnurekenda-
valdsins í Dagsbrún, þar sem
Gvendi ó. var falið hlutverk þjóns
ins til að blekkja í svipinn heiðar-
lega vinstrimenn.....“ „runnu á
dyr með Gvend Ó. með sér, eins
bg hund i bandi“. — „Þjónn Héðins,
Gvendur ó„ er persónugerfingur
þeirrar skjaldborgar“.
Einar Olgeirsson.
Sigfús A. Sigurhjartarson
Safnit áskrKendsm