Þjóðviljinn - 01.10.1948, Blaðsíða 4

1
2
ÞJÓÐVILJINN
«
í'östudagur 1, októbsr 1948.
þJÓÐVILJINN
Otgefandl: Bamelulngarflokkur alþýðu — Sósiallstaflokkurlnn
Rltstjórar: Magnúa Kjartansson. Slgurður Guðmundsson (4b).
Fréttarltstjóri: Jón Bjarnason.
BlaSam.: Arl Kárasou, Magnús Torti Ólafsson, Jónas Arnason.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prentsmiðja, Skólavörðu-
stíg 16. — Síml 7500 (þrjár línur)
Áskriftarverð: kr, 10.00 á mánuðl. — Lausasöluverð 50 aur. elnt.
Prentsmiðj* t>jóðvUJau* h. í.
&ásiu]Í3tai'iokkurinn, }>órsgötu 1 --- Simi .Jiú (.pjQar iuiuri
Veiðibaru! ti! að halda
geiíj
Jnn fanniV?
jhBuw fe* ^ar m wa
S.I. laugardag skýrði Þjóðviljinn frá þeirri athyglisverðu stað-
reynd að ríkisstjómin hefur látið bankana neita frystih úsunum
um lán út á venjulega frystingu fyrir Evrópumarkað, með þeim
árangri að nú taka frystihúsin varla á móti öðru en fiatfiski,
þrátt fyrir ágætar horfur um mikla bolfiskveiði. Jafngildir
þessi ráðstöfun banni við verulegri gjaldeyrisöflun, hefur í för
með sér atvinnuskort og minni feng sjómanna og útvegsmanna
og gerir það að verkum að frystiliúsin, sem nýsköpunavstjórnin
■Ktlaðist til að færðu þjóðinni verulegan arð, standa lítt notuð
um sinn. Blöð ríkisstjómarinnar hafa engn svarað þe-ssum at-
hyglisverðu upplýsingum að því undanskildu að í fyrradag birt-
ir Morgunblaðið langa þvættingsgrein á annarri síðu efcir sjálf-
an einokimarráðherrann undir fyrirsögninni „Þjóðviljinn heimtar
gengislækkun."!
í grein þessari er sagt að sú krafa Þjóðviljans að sjcmönnum
yrði leyft að draga fisk úr sjó sé „ráðstafanir, sem ekkert eru
annað en gengislækkun“! Er þessi undarlega yfirlýsmg rök-
' studd með tilvísun til þess að Þjóðviljinn spurði utanríkisráð-
herrann hvers vegna hann leyfði ekki „frjásla verzlun" með
„óseljanlegan“ freðfisk í stað þess að banna veiðarnar, samkv.
þeim kennisetningum sem ráðherrann þykist hafa í heiðri í
skálaræðum á tyllidögum. Segir blaðið að útvegsmenn hafi orðið
?ið selja hrogn sem þannig var farið með undir kostnaðarverði
og bæta sér þann halla upp með því að leggja óeðlilega mikið á
vörur þær sem fluttar vom inn fyrir hrognin, en slíkar ráðstafan
ir samsvarí gengislækkun. Þannig muni einnig fara eí útvegs-
jnenn eigi að selja freðfisk sjálfir.
Ýrasum mun finnast þetta undarleg staðhæfing í blaði „frjálsr
ar verzlunar" og „frjáls framtaks“ að einstaklingar séu lélegri
sölumenn en einokunarstjóm Bjarna Benediktssonar. Enda hef-
nr reynslan sýnt að svo er ekki. Það er einmitt Bjarni Bene-
•diktsson sem með glæfrastefnu sinni og pólitísku ofstaíki hefur
lækkað verð íslenzkra afurða og eyðilagt möguleika íslands á
þvi að halda verðinu upþi með einhliða sókn í dollara- og pund-
gvæði og eyðileggingu á mörkuðunum í Austurevrópu. Þeir menn
isem hafa beinna hagsmuna að gæta af góðum mörkuðum munu
vissulega haga sér á annan veg.
Bjarni Benediktsson gerir enga. tilraun Cii þess :«ð skýra
það hvers vegna það samsvarar gengislækkun að selja
hrogn en ekki hitt að henda l»eim i sjóiim! Og hznin gerir
enga tilrann heldur tií að skýra það hvers vegna það muni
1 samsvara gengislækk'un að seija freðfisk en ekkí hitt að
geyma hann óseldan í lanðinu svo þúsnndnm tonna skipt-
ir-! Og þaðan af sí''ur ský:-»r hann Þ £ úí h.'ars
savnsvari gengislækkun að draga físk úr ajó og íratóikdíVa
útí'IutningsverðmaCi, en ekki hitt að banna veiðarnar!
' Enda myndu þser skýringar ganga erfiðlega. Ef gengis-
* lækkunarkenningu Bjarna væri fylgt hlyti brátt að koma
að þvi að íUlur útHutningur hartti — til þess að halda
genginu uppi!
Annars er það engin tilviljun að Bjarni Bencdiktsson fleiprar
inn genglslækkun í sambandi við algerlega óskylda hlull. Hann
og ríkisstjórn hans hafa ráðgert gengislækkun og munu fram-
kvæma. hana í haust ef þau treystast til. En Bjarua fi.mst það
góður undirbúningur að að hrópa upp áður „Þjóðviljinn heimtar
gengisiækkun." Hver veit nema einhver fengist þá til að trúa
jþvi að ríkisstjórnin hefði lækkað gengið samkvæmt kröf'u Þjóð-
»viljans?!
Næturakstur í nótt Hreyíill. —
Sími 6633.
Næturvörður er i Ingólfsapóteal.
— Sími 1330.
Næturlæknlr er i iæknavarðstof-
unni, Austurbæjarskólanumu —
Síml 5030.
Örlög skólabarnanna úr
Selás
Selásbúi skrifar: „Það kemur
ekki til mála að láta skólabíl-
inn sækja skóiabörn úr Selás,"
er hívft eftir skólastjóra Lauga-
nesskólans. Þau skulu ganga
alla tíma í hvaða veðri sem er;
niður að Elliðaám í það
minnsta. I skananidegismyrkri
hríð og slagviðri, með öðrum
orðum öllum veðrum vetrarins,
vcrða litlu greyin að brjótast
þessa leið i skólann sinn.
★
-! tr, v ■ • "■ —
Hvers eiga þau
að gjalda?
„Hvers eiga börnin í þessum
hluta Reykjavíkur að gjalda?
verður manni á að spyrja, þeg-
ar bíli er látinn sækja börn úr
Kleppsholti, Vogum, Soga-
mýri, Blesagróf, Fossvogi, Graf
arholti og jafnvel frá Korpúlfs-
stöðum. Þetta væri jafnvel þol-
andi ef bæjaryfir\'öldin sæju
sér fært að hafa fleiri en 3
strætisvagnaferðir að vetrinum
þarna uppeftir, eins og verið
hefur í 6 ár en því er ekki aý
heilsa. Þeir sem búa næst mið-
bænum fá strætisvagnaferðii’ á
5—10 mínútna fresti, en þeir
sem búa fjærst skulu hafa ferð
ir á 6—7 klukkustunda fresti,
og oftast verstu bílana.
★
Ekki jaín réttháir?
„Þegar niaður hugleiðir þetta
verður að ætla að yfirvöld bæj-
arins skoði okkur ekki sem
jafn réttháa aðila og aðra bæj-
arbúa. En þegar kemur til ao
borga útsvar og aðra skatta,
förum við fljótlega ofan af
þeirri skoðun, okkur er sem só
gert að greiða, eins og aðrir
bæjarbúar. í því tilfelli njótur.i
við fyllsta réttar á við aðra.
*
Óvinafögnuður
„Þessai’ línur voru ekki skrif-
aðar til að kæra útsvai- og aðr.i
skatta, heldur til að kvarta
undan þeim óvinafögnuði að
láta börnin hrekjast í öllum
veðrum vetrarins þessa löngu
leið, þegar önnur börn, sem líkt
er ástatt með, eru keyrð í bíl.
Við hugsu :.inn. vm-það er jafn-
vel hægt að sætta sig við stræt
isvagnaferðir á 6—7 klulcku-
stundafresti, og næstum það að
vera, neitað um neyzluvatn, þó
að vatnsæðin til bæjaiins liggt
við húsdymar hjá okkur.
*
Margfalt gjald í'yrir
rafmagn
„Ennfremur skulum við ekki
kvarta, þó við getum ekki feng-
ið síma eins og aðrir Reykvík-
ingar. Sömuleiðis skulum við
sleppa því þó við séum látin
borga margfalt gjald á við
aðra höfuðstaðarbúa fyrir að
fá rafmagn inn til okkar; að-
eins ef börnin okkar sæta sömu
meðferð og önnur börn.— Sel-
ásbúi.“
~k
Nánasarháttur
iC'
,,Háinn“ hefur nú á ný sent
okkur alllangt bréf. Að þessu
sinni get ég aðeins drepið á lít-
inn kafla þess. Háinn bendir
á þá staðreynd, að skrifstofu-
fólk fær aukaskammt fyrir sína
sameiginlegu „kaffikokkun.“
Segir svo: „Af hverju njótum
við, útigangsverkamenn, ekki
samskonar réttinda, þótt við
höfum ekki aðstöðu til að hella
upp á könnu á vinnustaðnum
sjálfum, heldur verðum að
flytja kaffigroggið með okkur á
vinnustað í hitabrúsum?" —-
Já, hver er ástæðan fyrir þess-
um nánasarhætti við verka-
menn, Elís?
yy 19.30 Tónlikar:
Þ-ýzli þjóðlög (plöt
ur). 20.30 Útvarps-
sagan „Jane Eyre“
eftir Carlotte
Bronte, XL. (Ragn.
ar Jóhannesson skólastjóri). 21.00
Strokkvartett útvarpsins: . Kvart-
ett í G-dúr eftir Mozart. 21.15 „Á
þjóðleiðum og víðavangi". 21.35 Tón
leikar (plötur). 21.40 Iþróttaþáttur
(Brynjólfur Ingólfsson). 22.05 Sym-
fóniskir tónleikar (plötur): Sym-
fónía nr. 4 i Es-dúr eftir Bruclcor.
Bólusetning gegn barnavciki
heldur áfram, og er fólk árninnt.
urn að láta endui’bólusetja born
sín. Pöntunum er veitt móttaka í
síma 2781, á þriðjudögum kl. 10- -
12.
í fyrradag opinber
uðu trúlofun sína,
ungfrú Anna.
María Magnúsdótt.
ir, Sólvallagötu 16,
og Ove Lund
Jörgensen, Fiskedamsgade 25 A,
Kanpmannahöfn. — Nýlega. onin-
beruðu trúlofun sína ungfrú Ester
V. Magnúsdóttir, Höfðatúni 5 og
Einar Jónsson, bifreiðarstjóri, Þórs
götu 8.
Selfoss kom frá útlöndum í fyrri
nótt. Ba.uta kom hingað í gær frá
útlöndum og Surprise kom frá út-
löndum og fór i siipp.
lSFIvSKSAI.AN.
Þarðar Þorsteinsson seldi 301,6
lestir í Hamborg 29. f. m., og sama
dag seldi Akurey 299,5 lestir í
Bremenhaven.
BÍKISSKIP:
Hekla fer frá Rvík í kvöld vest
ur um land til Akureyrar. Esja er
i Rvik. Herðubreið er í Rvík.
Skjaldbreið er á Húnafióa á suð-
urleið. Súðin er i Rvík. Þyrill er í
Rvik.
Skip Einarsson £ Zoöga:
Foldin losar frosinn fisk í Amst
erdam. Lingestroom fermdi , An‘-
werpen i gær og i Amsterdam 4.
okt. Reykjanes fór frá Hull í fyrra
dag til Reykjavikur með viðkomu
í Færeyjum.
EIMSKIP:
Brúaríoss er í Leith. Fjallfoss
kom til Rvíkur í fyrradag 29.9.
frá Leith. Goðafoss fór frá Rvík
kl. 10.30 i gær 30.9. til Akraness
lestar frosinn fisk. Lagarfoss er í
P.vík. Reýlcjafoss íór frá Rvík 27.
9. til Stettin í Póllandi. Selfoss kom
til Rvílcur -í fyrrinótt 30. 9. frá
Leith. Tröllafoss íór frá Rvík 21.
9. til N.Y. Horsa fór frá Rvík 24. 9.
til Hull. Sutherland kom t.H Lyse-
kil 25. 9. frá Siglufirði. .Vatnajiik-
ull er í Hull. .
GuUfaxi fór héðan
? kl. 10 í fyrrakvöld
til N. Y. með 40
farþega, sem aðal-
SSáS lega voru finnskir
innflytjendur. Var
þetta fyrsta leiguflug Flugfélags
Islands með Gullfaxa. Flaug hann
beint til N. Y. án viðkomu og var
12 tíma og 20 min. á leiðinni. Gull-
faxi er væntanlegur frá N. Y. kl.
2—3 aðfaranótt laugardagsins. Gull
faxi fór, sem kunnugt er til Finn-
lands á þriðjudaginn, með við-
konfu í Stokkhólmi, og var þá 6
kl.st. og 1 mín. á leiðinni. Geysir
var væntanlegur kl. 7 í gærkvöld
frá Kaupmannahöfn og Prestvík
Atti að fara til Parísar og Róm
kl. 10 í gærkvöld með 8 farþega.
Ungbarnavernd Líkuar, Templ-
arasundi 3, or opin þriðjudaga og
föstudaga kl. 3.1-5—4 e. h. — Fyrir
barnshafandi konur mánudaga
og miðvikudaga kl. 1—2 e. h.
Söfnin: Landsbókasafnið er oplð
kl. 10—12, 1—7 og 8—10 alla virka
daga nema laugardaga, þá Itl. 10—
12 og 1—7. Þjóðskjalasafnið kl. 2
—7 alla virka daga. Þjóðminjasafn-
ið kl. 1—3 þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga. Listasafn Einara
Jónssonar kL 1,30—3,30 á sunnu-
dögum. Bæjarbókasafnið kl. 10—10
alla vlrka daga, nema yflr sumar-
mánuðina, þá er saínið oplð kl,
1—4 á laugardögum og lokað i
Bunnudögum.
„Reykjavík vorra daga“, litkvik-
mynd Óskars Gíslasonar (siðari
liluti). verður frumsýndur í Tjarn-
arbíó á morgun (2. okt.) kl. 5 e. h.
Afhendlng skömmt.unanniða fyr-
ir tímabilið okt. des. 1948, hefur
staðið yfir i Góðtemplarahú.sin’i
tvo daga og lýkur í kvöid. Miðarn-
ir eru afgreiddir kl. 10 f. h. til 5'
e. h.
MenntaskóUnn verður settur • i
dag kl. 2 e. h. Nemendum veí'ður
sett fyrir að lokinni skólasetningu.
Bóksala menntaskólans verður
opin i dag og næstu daga kl. 5 -7.
Stúdentar frá sl. 2 árum eru sér-
staklega beðnir um enskubók ö.
bekkjai'.

tVar Guðniunds-
son, fréttastjóri
m Morgun oiaösins,
sést nú aka í nýj-
xun MJ. Vlð geruin
ráð íyrir, að frétta
stjórinn liafi uuuið hann í happ-
dratti, — og vxntanJega hefur
Irrn þá gefið þaun gvv-ilá í eitt-
hvert annað hapþdra’tti.
Bólusetning gegn barnaveiki
heldur áfram, og er fólk ámínnt
um að láta bólusetja börn sin. Pönt
unum er veitt móttaka í síma
2781, á þriðjudögum og fimmtudog
Ólafur B.jörnsson, dósent, hefur
verið skipaður prófessor í laga- og
hagfræðideild Háskóla islands frá
1. sept. 1948 að telja.
miiiiiiiiiiiiiMiiiMiHiiiuiiiiiiiiiumii!
Veðurútlit i dag: Sunnan og
suðaustan kaldi, rigning öðru
hverju.
mmmmmimimmmtmmmmimt