Þjóðviljinn - 01.04.1949, Blaðsíða 4

ÞJÓBVILIINN
PÖ3tudagur 1» apríi 1940;
m
’JHÓÐVILIINM
, 'Ctgefandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
[iFtltatjórai: Magnús Kjartanssoa. Sigurður Guðmundsson (áb',
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
[Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
a
IHitatjórn, afgrelðsla, auglýsingar, prentsmiðja, Skólavörðu
I »tig 13 — Sími 7800 (þrjár línur)
r Áskrií'arverð: kr. 12.00 á mánuði.—Lausasöluvarð 50 aur. elnt.
* PrentsmiSJa Þjóðvlljans h. f,
(______________________________________________
Bóafaffiataflokkurlnn, Þórsgötu 1 — Sími 7510 (þrjár iínur)
Tímabil fasismans hafið
Árið 1682 skrifuðu ráðamenn Islands grátandi undir
afsal landsréttinda í Kópavogi en í kringum þá stóðu
vopnaðir erlendir hermenn og ógnuÓu þeim með drápstól-
um sínum.
Árið 1949 samþykktu ráðamenn Islands afsal ís-
lenzkra landsréttina, alvarlegustu landráð í sögu þessarar
þjóðar. Enn á ný var í kringum þá vopnað lið, en að þessu
sinni var hlutverk þess ekki að hóta þeim, heldur „vernda“
þá gegn friðsömum borgurum. Dfápstólunum var beint
gegn alþýðu Reykjavíkur og þau voru notuð af dæmafárri
nazistískri villimennsku.
Slíkur er munurinn á íslenzkum ráðamönnum 1662 og
1949 -— en sá er einnig munurinn að friðsamir íslenzkir
borgarar umkringdu ekki Kópavog 1662 til að mótmæla
afsali landsréttinda sinna.
Miðvikudagurinn 30. marz 1949 verður svartur dagur
i sögu þessarar þjóðar meðan hún á sér tilveru. Þann dag
var frelsi landsins endanlega svikið í annað sinn og af-
leiðingar þess glæpaverks geta orðið hörmulegri en nokkur
hugur fær skynjað. Það hafa orðið alger tímamót í
sögu þjóðarinnar, Island er annað í dag en það var í gær.
Og það fer vel á því að sjálfan tímamótadaginn skyldu
Reykvíkingar fá að skyggnast örlítið inn í framtíðina. Of-
beldisverk lögreglunnar og glæpaverk hinna óðu hvítliða
eru forboði þess fasisma sem koma skal í skjóli banda-
rískra byssustingja. Enda kemur það ljóst fram í blaði
forsætisráðherrans í gær, þegar það krefst þess að Sósí-
alistaflokkurinn verði bannaður og þingmönnum hans vikið
af þingi:
„Þegar einn hálfsturlaður kommúnisti reyndi að efna
til uppþota á áheyrendapöillum danska.þingsins er það ræddi
Atlanzhafsbandalagið á dögunum var á það bent að þessu
gefna tilefni að ekki væri síður ástæða til að f jarlægja úr
sjálfum þingsalnum þá menn sem gerðu sig seka um sömu
óhæfuna, en hinn kommúnistíska ofstopamann á áheyr-
endapöllunum. Þetta á einnig við hér.“
Það stendur ekki á Stefáni Péturssyni að gefa upp ís-
lenzka menn og kref jast ofbeldisaðgerða gegn þeim fremur
en fyrri daginn. Og Vísir heimtar í gær áframhaldandi
vigbúnað Heimdallarskrílsins og hvítiiðanna:
„I öryggisskyni ætti ríkisvaldið að gæta þess tvenns,
að efla lögregiuliðið annarsvegar og búa það beztu tækjum,
en stofna hinsvegar öflugt varalið, sem aðstoðað getur
lögregluua við að halda uppi lögum og rétti. Slílíar ráðstaf-
ar.ir þola enga bið.“
Þannig gefui* stjórnarliðið íslendingum færi til að
skyggnast inn í framtíðina og horfurnar eru vissulega ekki
bjartar. En þessir herrar gleyma íslenzku þjóðinni. Hún
er að vísu ekki spurð og henni er bannað að láta í ljós vilja
sinn, en hún mun engu að síður halda áfram þeirri bar-
áttu sem hafin er af margföldum. þrótti þar til fasistarnir
fá makiegan dóm og ísland endurheimtir. frelsi sitt.
Kynjaverur.
Lögregluþjónar með gasgrím
ur og hjálma eru kúnstug sjón.
Þeir eru eitthvað svo mikið
svartir, annarlega svartir, já,
eiginlega allsekki jarðneskir
heldur koma manni í hug kynja
verur úr sögum eftir Jules
Verne og H. G. Wells. Og slang-
an sem liggur úr andlitinu
oní bringuna, það er einsog
þessar verur noti hana til að
taka næringu innanúr sér. Eng-
ar jarðneskar verur borða inn-
anúr sér. Hinsvegar hef ég sterk
an grun um, að slíkt mataræði
muni tíðkast á Marz.
Maður hlýtur að vorkenna
góðum mönnum, sem verða að
ganga um í svona búningi. —
Og svo langar mig að segja
nokkur orð um það sálarástand,
er mótaði allt framferði lög-
reglunnar í fyrrakvöld.
„Gas-happy.“
Ameríkumenn tala um, að
sumir verði „trigger-happy.“ —
„Trigger" er enska orðið yfir
gikk á byssu, og „trigger-
happy“ er sá maður, sem í
tíma og ótíma þrýstir á gikk-
inn. Ósjaldan gerðist það hér
áður fyrr í hinu villta vestri,
að ákveðnir náungar létu
skammbyssuskotin dynja á
hverju sem fyrir varð, vinum
jafnt sem fjendum. Þeir voru
„trigger-happy.“ — 1 fyrra-
kvöld var lögreglan okkar „gas-
happy.“ Hún lét táragassprengj
ur sínar dynja á hverju sem
fyrir varð.
★
Sprengjur falla allt um
kring.
Eg veit ekki, hvort finnska
myndin í Nýja bíó var tiltakan-
lega sorgleg, en svo mikið er
víst, að allir fóru tárfellandi
heim af henni. Bíll frá lögregl
unni ók þarna framhjá um leið
og hleypt var út, og mennirnir
hentu ofurlítiili sprengju í hóp-
inn. -—■ Fólk stóð í mesta sak-
leysi og beið eftir Sogamýrar-
strætó, þegar sprengjurnar féllu
skyndilega allt í kringum það.
Hvað eftir annað tæmdist torg-
ið þannig fyrir aðgerðir lög-
reglunnar. Það var auðsæilega
ekki meiningin, að nokkur kæin
ist ógrátandi innfyrir bæ.
*
Skynsamleg tilefni
ósýnileg.
Nokkrar friðsamar manneskj
ur stóðu x Bankastr., og kemur
þá ekki óforvarandis lögreglu-
bíll á fullri ferð, hlunkandi aft-
urúr sér hverri sprengjunni af
annarri. Það var Ijóti driturinn.
— Yfirleitt var ómögulegt að
sjá nokkurt skynsamlegt tilefni
til þessara linnulausu gasárása
lögreglunnar. Jafnvel einmana
vegfarendur voru ekki óhultir
á bersvæði. Maður sem átti að
hitta kærustuna sína fyrir fram
an Hótel Skjaldbreið komst við
illan leik yfir þvísemnæst mann
lausan Austurvöll. Stundum
verða menn að vaða gegnum eld
og eimyrju fyrir ástina. — Lög-
reglan var alstaðar að
sprengja: mökkurinn oft svo
mikill, að ekki glitti í götuljósin.
Meira að segja hefur heyrzt
um sprengju, sem sprakk inní
sjálfu anddyri Lögreglustöðvar
innar. — Viðskiptamenn við
pylsuvagninn urðu hvað eftir
annað að hlaupast á brott frá
hálfkláruðum pylsunum, og það
leið óralöng stund áðuren þeir
náðu aftur sambandi við Á-
munda.
★
Lögreglustjórinn á
heiðurinn.
Þannig gekk það til, og áhorf
endur voru aldeilis gáttaðir.
Ekki ihega menn þó ásaka hina
óbreyttu lögregluþjóna fyrir öll
þessi skringilegheit. Þeir voru
aðeins að framkvæma fyrirskip-
anir yfirboðara síns, lögreglu-
stjórans. Hann einn stjórnaði
dellunni. Hann einn var raun-
verulega „gas-happy“ þetta
kvöld.
En fyrst maðurinn getur orð-
ið svona ógurlega „gas-happy,“
ja, hvers mega Reykvíkingar
þá ekki vænta, ef hann yrði nú
allt í einu „trigger-happy“—?
Hjónunum Krist-
ínu Árnadóttur og
Stefáni Ólafssyni
fæddist sonur 30.
marz, Vásterled 27,
Bromma, Sviþjóð.
Hjónunum Kristínu Guðjónsdóttur
og Sigurberg Bogasyni, Flatey,
fæddist 18 rríarka sonur þann 23.
marz.
•
Stúdentar, útskrifaðir 1944, að
norðan og sunnan halda sameig-
inlegan fund í Verzlunarmanna-
heimilinu 1. apríl kl. 8,30 e. h. í
fundarlok verður drukkið kaffi og
síðan dansað.
Gullfaxi er í
Reykjavík; kom í
fyrradag frá Kaup
mannahöfn með 37
farþega. 1 gær
flugu flugvélar
Flugfélagsins til Akureyrar, Norð-
fjarðar, Eskifjarðar og Reyðar-
f jarðar.
Prentarar! Árshátíð félagsins
verður í Tjarnarcafé annað kvöld
(laugardag), kl. 8. Aðgöngumiðar
verða seldir í skrifstofu félagsins
í dag kl. 5—7.
18.30 Islenzku-
kennsla. — 19.00
Þýskukennsla.
19.25 Þingfréttir.
20.20 Skíðaþáttur
(Ólafur Þorsteins-
son). 20.30 Útvarpssagan: „Opin-
berun" eftir Romanof; fyrri hluti
(Helgi Hjörvar). 21.00 Strokkvart-
ett útvarpsins: Ýmis þjóðlög, út-
sett af Kássmayer. 21.15 Frá út-
löndum (Jón Magnússon frétta-
stjóri). 21.30 Islenzk tónlist: Ein-
söngslög eftir Björgvin Guðmunds
son (plötur). 21.45 Erindi: Alls-
herjarþing Sameinuðu þjóðanna
(Ásgeir Ásgeirsson alþm.). 22.05
Passíusálmar. 22.15 Útvarp frá
Hótel Borg: Hljómsveit Carls
Billich leikur létt lög.
Nýlega hafa opin-
berað trúlofun
sína ungfrú Guð-
ný Björnsdóttir,
Laugateig 9 og
Kristján Svein-
laugsson, loft-
skeytamaður á Seyðisfjarðartogar-
anum Isúlfi.
Næturakstur í nótt
Hreyfill. — Sími 6633.
annast
EIDLSKIF:
Brúarfoss er væntanlegur til
Rvíkur í kvöld frá Hull. Dettifoss
fór frá Grimsby í gærmorgun til
La Rochelle, Fjallfoss fór frá
Gautaborg 29. marz til Rvíkur.
Goðafoss fór frá N. Y. 27. f. m. til
Rvíkur. Lagarfoss er i Fridriks-
höfn. Reykjafoss fór frá Antwerp-
en í gær til Rvíkur. Selfoss fór frá
Rvík í fyrrakuöld vestur og norð
ur. Tröllafoss fór frá Rvík 21. f. m.
m. til N. Y. Vatnajökull fór frá
Rvík 27. f. m. til Hamborgar.
Katla kom til Halifax 27 f. m. frá
Rvílc. Anne Louise er í Friðriks-
höfn. Hertha er í Meustad. Linda
Dan lestar í Gautaborg og Kaup-
mannahöfn 31. marz til 4. apríl.
Einarsson & Zoega:
Foldin er Rvík. Spaarestroom er
væntanlegur til Rvikur eftir helg
ina. Reykjanes er væntanlegt til
Vestmannaeyja um mánaðamótin.
BtKISSKIF:
Esja var á Akureyri í gær á
austurleið. Hekla á að fara kl. 12
á hádegi í dag austur um land í
hringferð. Herðubreið er á Aust-
fjörðum á norðurleið. Skjaldbreið
er væntanleg til Rvikur í dag.
Þyrill var við Langanes í gærmorg
un. Súðin kom til Raufarhafnar
um hádegi í gær.
M.S.B.1. Munið dansleikinn í
Breiðfirðingahúö í kvöld kl. 9.
Aðgöngumiðar seldir þar milii kl.
5 og 7.
Veðurútlit í dag: Suðaustan
og sunnan kaldi, skýjað.
Skemmtifélag
G.T.
Skemmtifélag Góðtemplara
hefur, eins og kunnugt er, rek
ið dansleiki unaanfarin tvö ár
að Röðli. — Hafa dansleikir
þessir verið vel sóttir, og ungir
sem gamlir, kunnað vel að meta
það, að þarna ríkir strangt að-
hald um alla reglusemi og að
áfengisnautn er með öllu úti-
lokuð.
Auk dansleikjanna um helg-
ar hefur S. G. T. efnt til spila-
kvölda einu sinni í viku, á
fimmtudagskvöldum, hefur
verið spiluð félagsvist og að
henni lokinni um kl. 10.30 verið
dansað til kl. 1. Aðsókn að
spilakvöldum þessum hefur jafn
an verið mikil bg margir orðið
frá að hverfa hverju sinni.
Þess vegna hefur stjórn S.
G. T. ákveðið að bæta einu
spilakvöldi við í viku, og efnir
eftirleiðis til spilakvölds' á laug
ardögum, verður það með sama
sniði og á fimm.tuxiögum —,
spilað frá ,kl. 8.30 til kl. 10.30
og að því búnu. dansað. til kL 2.