Þjóðviljinn - 04.01.1955, Blaðsíða 10

3.0) — ÞJÓÐVTLJINN — Þriðjudagur 4. janúar 1955
dstsM • • •
... og deyja
39. dagur
• aranum. „Ertu að fara?“ hvíslaði hann.
' Gráber varp öndinni léttar. ,,Já,“ sagði hann.
„Gætirðu — hér er heimilisfangið — gætirðu sagt
þeim að mér líði vel?“
„Af hverju? Geturðu ekki skrifað þeim það sjálfur?“
„Ég geri það, ég geri það,“ hvíslaði Hirschland. „Allt-
af.” En þau trúa mér ekki. Móðir mín trúir mér ekki.
Hún heldur, að vegna þess aö-------“
Hann þagnaði og rétti Gráber bréfmiðann. „Hér er
heimilisfangið. Ef einhver kemur úr herdeildinni minni
— þá trúir hún því ef til vill — skiluröu? Hún heldur
að ég þori ekki —“
„Já“, sagði Gráber. „Ég skil“. Hann tók miðann og
lagði hann í launabók sína. Hii-schland tók upp sígar-
ettupakka. „Héma — í nestið —“
„Hvers vegna?“
„Ég reyki ekki“.
Gráber leit upp. Það var alveg rétt. Hann hafði
aldrei séð Hirschland reykja. „Jæja, þökk fyrir“, sagði
hann og tók við pakkanum.
„Og ségðu þeim ekkert um —“ Hirschland benti 1 átt-
ina að vígstöðvunum. „Aðeins áð við bíðum átekta“.
„Auðvitað. Hvað ætti ég að segja annað?“
„Gott. Þakka þér fyrir“.
Hirschland flýtti sér út.
Þakka þér fyrir? hugsaði Gráber. Fyrir hvaö var að
þakka?
Hann fann sér stað í sjúkrabíl. Bíllinn hafði runnið
niður í skurð í snjónum. Maöurinn við hlið ekilsins
hafði dottið út úr sætinu og handleggsbrotnaö. Giaber
fékk sæti hans. Bíllinn ók eftir veginum sem merktur
var með stöngum og strákippum, ók í stóran hring um-^
hverfis þorpið. Gráber sá herdeildina standa 1 fylkingu
á torginu fyrir framan kirkjuna. „Þeir verða að fara
á vígstöðvarnar. Hamingjan góöa, hvar fá Rússarnir
allt þetta stórskotalið?"
„Já —“
„Og þeir eru með býsn af skriðdrekum líka. Hvaðan
kemur þetta allt?“
„Frá Ameríku. Eða Síberíu. Þeir eiga víst býsn af
verksmiðjum þar“.
Ekillinn ók kringum bíl sem var fastur í snjónum.
„Rússland er of stórt. Of stórt, skal ég segja þér.
Maður týnist þar“.
Gráber kinkaöi kolli og vafði ábreiðu um fæturna..
Andartak fannst honum hann eins og liðblaupi. Her-
deildin stóð ferðbúin á kirkjutorginu, en hann var á
heimleið. Hann einn. Hinir voru kyrrir, en hann var
á heimleið. Þeir urðu að fara á vígstöövarnar. Ég á
það skilið, hugsaði hann. Rahe sagði það líka. Og hvers
vegna er ég að hugsa um það? Er það ekki vegna þess
að ég er enn hræddur um að einhver komi á eftir
mér og sæki mig til baka?
Nokkrum kílómetrum vestar fundu þeir annan bíl
með sjúklingum, sem hafði runnið út af veginum og
festst í snjónum. Þeir námu staðar og aðgættu hvemig
komið var á þeirra eigin vagni. Tveir menn höfðu dáið.
Þeir skildu þá eftir og tóku í þeirra stað þrjá særða
úr hinum bílnum. Gráber hjálpaöi til aö lyfta þeim
upp. Tveir þeirra höfðu misst útlim; hinn þriðji var
með sár á andliti; hann gat setið uppréttur. Hinir
sem skildir voru eftir hrópuðu og bölvuðu. Þeir lágu
á börum og ekkert rúm var fyrir þá. Þeir fundu til
skelfingar allra særðra manna: að styrjöldin næði þeim
á síðustu stundu.
„Hvað er að?“ spurði ökumaðui’inn bílstjórann í bil-
aða bílnum.
„Brotinn öxull“.
„Brotinn öxull? f snjónum?"
„Einu sinni fingurbraut maður sig á því aö bora upp
í nefiö á sér. Hefurðu aldrei heyrt það, græningi?"
„Jú. En þú ert þó heppinn að frostið er um garð
gengið. Annars frysu þeir allir í hel“.
Þeir óku af staö. Bílstjórinn hallaði sér aftur á bak
í sætinu. „Það kom fyrir mig fyrir tveim mánuðum.
Ég átti í erfiðleikum með að komast áfram. Miðaði
afarhægt. Sjúklingarnir á börunum frusu í hel. Ekkert
við því að gera. Sex voru lifandi þegar við komumst
loks á leiðarenda. AuðvitaÖ með kal á höndum, fótum
og nefi. Það er spauglaust að særast í Rússlandi að
vetrarlagi". Hann tók upp tóbaksi-ullu og beit stykki af
henni. „Og þeir sem gátu gengið! Þeir voru í stórhópum
á veginum. í nístingskuldanum á nætumar. Þeir reyndu
að ráðast á bílinn. Héngu á hurðum og aurbrettum
eins og flugur. Það varð að berja þá burt“.
Gráber kinkaði kolli viðutan og horfði í kringum sig.
Þorpið var horfið bakvið snjóöldu. Ekkert sást lengur
nema himinninn og sléttan sem þeir óku eftir vestur á
bóginn. Það var hádegi. Sólin skein dauflega bakvið
skýin. Það glitti í snjóbreiðuna. Og allt í einu var eins
og eitthvað í honum slitnaði skyndilega, og í fyrsta
skipti fannst honum sem hann hefði sloppið frá ein-
hverju, að hann væri á leið burt frá dauðanum; hann
fann það skýrt og greinilega og starði á hjólförin í snjón-
um líða hjá metra eftir metra, á leið til öryggis, örygg-
is í vesturátt, í áttina heim, í áttina til hins fjarlæga
lífs bak við sjóndeildarhringinn.
Ekillinn hnippti í hami þegar hann skipti um gír.
Gráber hrökk við. Hann þreifaði niður í vasa sinn og dró
upp sígarettupakka. Það voru sígaretturnar frá Hirsch-
land. „Gerðu svo vel —“ sagði hann.
,.Merci“, sagði ökumaðurinn án þess að líta við. „Ég
reyki ekki. Tvgg bara“.
Lestin nam staðar. Lítil, dulmáluð brautarstöð stóð
þarna í sólskininu. Af hinum fáu húsum í kring voru
aðeins rústir eftir; í þeirra stað höföu verið reistir her-
skálar og þök og veggir dulmáluð. Nokki’ii’ járnbrautar-
vagnar stóðu á teinunum. Rússneskir fangar voru að
flytja vörur. Aukalínan kom inn á aðallínu á þessum
slóðum.
Hinir særðu voi*u bornir inn í einn skálann. Þeir, sem
gátu gengið sátu í hnipri á bekkjunum. Fleiri menn í
leyfi voru komnir á vettvang. Þeh’ héldu hópinn og
reyndu að láta sem minnst á sér bera. Þeir óttuðust
að tekið yrði eftir þeim og þeir sendir til balca.
Glens og gaman
Ekkjan, hrygg í huga: Hann
Jón minn var einn þeirra
manna, sem gera sér áhyggj-
ur út af hlutunum ef þeir
eru ekki eins og þeir eiga að
vera. Hann blátt áfram sleit
sig út fyrir tímann með ein-
tómum áhyggjum. Síðasta
daginn sem hann lifði var
hann til dæmis svo óskaplega
áhyggjufullur út af því að
kolatonnið hafði hækkað um
fáeinar krónur.
Vinurinn, hughreystandi:
Hugsaðu ekki um það, kæra
vinkona. Hann þarf að
minnsta kosti ekki að hafa á-
hyggjur út af kolaverðinu þar
sem hann er staddur núna.
Vinurinn: Allir segja að son-
urinn sé svo líkur þér.
Faðirinn: Eina líkingin sem ég
sé er sú að við erum báðir
sköllóttir.
Gestur í klúbbnum: Ég fæ
ekki skilið hversvegna þér
hafið ekki síma hér í klúbbn-
um.
Umsjónarmaðurinn: Meirihlut
inn af klúbbfélögunum er
kvæntur.
Hún: Af hverju hleypurðu
svona, elskan?
Hann: Ég er að reyna að
skilja tvo slagsmálahunda.
Hún: Hverjir eru það?
Hann: Ég og hann Jón.
Skiptirðu þessum þremur epl-
um milli þín og hans bróður
þíns?
Já, en það er svo erfitt að
skipta þremur milli tveggja,
að ég át fyrst eitt eplið sjálf-
ur.
\
Peysukjóll
úr jersey
' ®

Peysukjóllinn er með vott af
peysusniði en á þessum kjól
fer það ágætlega. Yfir plíser-
uðu jerseypilsi er borin síð
peysa úr sama efni og það fer
vel saman, einkum þó á ungum
og grönnum stúlkum. Þetta fer
ekki vel þeim sem sverar eru
um mjaðmirnar, en mjög vel
þeim tággrönnu. Blússan er
há i hálsinn og með litlum
kraga, sem nær óvenju hátt
upp.
Takið eftir hárgreiðslunni,
sem sýnir nýju hársíddina,
sem virðist ætla að taka við
af stutta hárinu. Tvöfalda
hvíta armbandið er gert úr
lökkuðu tré og svipaðir skart-
gripir eru búnir til úr plasti.
Fyrst sápuvatn 09 síðan
hreint vatn
Varla dytti nokkurri húsmóður
í hug að þvo flíkur upp úr
sápuvatni án þess að skola þær
á eftir úr hreinu vatni. Þegar
maður þvær hárið fer maður
eftir sömu reglu, en gerum við
það líka þegar við þvoum okkur
andlit og hendur? Eru ekki
margar okkar sem þvo sér í
framan úr vatni sem sápa er í
og láta það duga? En í raun-
inni er það rangt. Það þarf
að skola sápuna af hörundinu
engu síður en úr fötunum og
það mun’di áreiðanlega mörg
konan fá fallegri húð ef hún
skolaði andlit sitt og hendur
vandlega með hreinu vatni eftir
hvem sápuþvott.
Bréfservíettur í stað
vasaklúta
Þegar böra eru með nefkvef
er hentugt að láta þau snýta
sér á bréfi í stað vasaklúta. I
fyrsta lagi nota þau býsnin öll
af vasaklútum og í öðru lagi
fleygir kvefaða barnið iðulega
óhreinum vasaklútum hvar sem
er, svo að öll fjölskyldan get-
ur smitazt. Kennið bömunum
að nota mjúkar bréfservíettur
og fleygja þeim í klósettið
þegar þau eru búin að nota
þær. Það er auðvelt og þrifa-
legt.
Fléttnð karfa
Fléttuð karfa getur veri
svo falleg og skrautleg að hú
sé nánast til skrauts. Hú
getur staðið á stofugólfinu me
stoppdóti í, hún er hentug unc
ir prjónadót og jafn þægileg e
hún sem innkaupakarfa. Hé
er mynd af fallegri körfu, sex
að vísu er ekki sérlega ódýr, e
hægt er að fá körfur í mörgui
verðflokkum, og ódýrar körfu
geta líka verið fallegar.