Þjóðviljinn - 18.04.1959, Blaðsíða 1

Utanríkismálanefnd hefur ekki enn
verið kvödd saman til fundar!
Ömurlegf oð horfa upp á þófiS og maklciS og
aSgerSaleysíð á Alþingi Islendinga
Laugardíagur 18. apríl 1959 — 24. árgangur — 87. tölublað.
Öll þjóðin ki'efst þess að Bretum veröi nú loks svar-
að á einarðan og röggsamlegan hátt og hætt við hinar
rlyttislegu orðsendingar Guðniundar í. Guðmundsson-
ar, sem Bretar anza ekki frekar en hundi. En utanríkis-
ráðherra heldur áfram að þvælast fyrir. Enn í gær var
engínn fundur kvaddvr saman í utanríkismálanefnd,
enda þótt ráðherrann lofaði því hátíðlega s.l. miðviku-
dag að kalla nefndina saman þá samdœgurs.
f staðinn heldur Guðmundur
I. áfram að makka við valda
menn úr forustuliði Sjálfstæðis
flokksins og Framsóknar um
möguleika á því að skjóta land-
helgismálinu til Atlanzlfafs-
bandalagsins. Fylgjast Bretar
af mikilli athygli með þessum
nýjustu tilraunum til þess að
koma á samningum; þannig er
brezki sendiherrann nú farinn
irtan til þess að gefa ríkis-
stjórn sinn; nákvæma skýrslu
um ásfaiulið. Ætti sá maður
sannarlega ekki að eiga aftur-
kvæmt hingað til lands og eng-
inn annar í hans stað.
Kröfur Breta
lielgismálið innan vébanda Atl-
anzhafsbanda^agsins. Þá kröfu
báru Bretar fram á ráðherra-
fundi bandalagsins í Kaup-
rnannahöfn fyrir ári og á henni
hafa þeir klifað síðan. jafnt
brezk blöð sem brezkir ráða-
menn. Allar hernaðaraðgerðir
Breta, ofbeldi þeirra og morð-
hótanir, eru framkvæmdar ein-
mitt í því skyni að koma mál-
inu fyrir Atlanzhafsbandalags-
ið, til samningamakks þar. Það
er þýlyndi af smæstu tegund
að nokkrir íslenzkir menn skuli
láta hafa sig til þess að túlka
þessar kröfur Breta á íslenzk-
um vettvangi.
undir dcm Atlanzhafsbanda-
lagsins. En þeir hafa í staðinn
komizt upp á Jag með að nota
leiðtoga Sjálfstæðisflokksins
Það hefur reynzt alveg öruggí
að í hvert skipti sem brezkur
veiðiþjófur skarkar ncgu ná-
Iægt landsteinum sprettur ÓI-
afur Thors upp á þingi og ber
fram brezku kröfuna um að
landhelgismálinu verði skotið
til Atlanzhafsbandalagsins.
Bretar hafa leikið þennan leik
reglulega undanfama inánuði,
og viðbrögð Ólafs Thors hafa
aldrei brugðizt. Ef landhelgis-
málið væri ekki eins alvarlegt
og örlagaríkt og það er, væri
þessi kynlegi samleikur Breta
og Ólafs Thors einstaklega
lilægilegur.
Smánarblettur
Islenzka. þjóðin er einhuga
í landhelgismálinu og staðráðin
i því að ‘hvergi verði hvikað
frá 12 mílna landhelginni. Þeim
mun ömurlegija er að horfa
upp á þófið og makkið og að'
gerðaleysið á Alþingi Islend-
ingá. Það er til mikillar minnk-
unar að enn skuli Alþin.gi ekki
hafa birt neina yfirlýsingu um
þetta mikla örlagamál þjóð-
arinnar og sá smánarblettur
verður cjafmáanlegur ef Alþingi
verður rofið án þess að yfir-
lýsing um landhelgismálið hafi
verið samþyklít. Ýmsir þing-
menn eru að vísu orðnir per-.
sónugervingar makks og ó-
hreinlyndis, en þeir ættu að
minnast þess að landhelgisbar-
áttan er íslenzku þjóðinni heil-
agt mál. Enginn sá þingmaður
sem stendur gegn landhelgis
yfirlýsingu, sem vill samninga-
makk við Breta í stað raun-
hæfra ráðstafana gegn ofbeldi
þeirra, ætti að dirfast að horfa
framan í kjósendur i kosning-
unum í sumar.
Gilchrist, sendiherra Breta,
fór snögglega utan fyrir nokkr-
um dögum til að gefa ríkis-
stjórn sinni skýrslu um samn-
ingalíkur í landlielgismálinu. —
Þjóðin krefst þess að hann
eígi ekki afturk\ræmt hingað
til Iands o,g enginn í lians stað
fyrr en Brelar hafa viðurkennt
12 m,ilna landhe'gina skilyrðis-
laust og bætt þjófnað sinn og
ofbeldi.
Fjárlagafrum- ;
varpið að koma
úr nefnd
Tillaga Sjálfstæðisflokksins
um að skjóta landhelgismálinu
undir dóm ofstækisfyllstu and
stæðinga okkar vekur dagvax-
andi furðu almennings. Allir
vita að það er einmitt krafa
Breta að samið verði um land-
Nota leiðtoga Sjálí-
stæðisílokksins
Eftir að Bretar hófu hern-
aðarárás sína hafa þeir að von-
um átt erfitt með að stunda
með árangri áróður fyrir því
að landhelgismálið verði lagt
Sjónarvottur hefur skýrt
blaðinu svo frá að minnstu
hafi munað að bandaríska or-
ustuþotan seni fórst við Garð-
skaga í fyrrakvökl liafi valdið
stórslysi og alger liending
hafi ráðið því að flugvélin féll
í sjóinn, en rakst eklti á liús
í Garðiuuni.
Farþegar sem voru í áætl-
unarbifreið frá Steindóri, sjö-
ferðinni úr Sandgerði og
Garði, urðu varir v,ið þotuna
rétt um klukkan sjö. Bifreið-
in var þá stödd skainmt frá
liÚKÍnu Sjávargötu í Garði.
Þotan kom Jiá nijög lágt úr
suðaustri og virtist farþegum
í fyrstu sem hún stefndi beint
á bifreiðina, en síðan sáu þeir
hvar hún fór yfir liúsið
Grund, og var svo að sjá sem
hún strykist rétt við þak Jiess.
Þotan skreið rétt yfir sjávar-
kambinn rúmum 200 metrum
norðvestan við Grund og féll
þar í flæðarmálið.
Björgunarsveitin í Garði
brá Jiegar við og setti út bát,
því ekki var annað vitað en að
menn liefðu verið í J'otunni.
Var róið í lieila klukkustund á
staðnum Jiar sem olíubrák á
sjónuin sýndi að flugvélin
liefði komið niður, en lier-
stjórnin á Keflavíkurflugvelli
gerði sér Jiá loksins Jiað ómak
að skýra björgunarsveitinni
írá Jiví að þotan hefði verið
mannlaus. Þó liöfðu flugmenn-
irnir sem köstuðu sér út í
lallhlífum \erið sóttir í þyrlu
sex mínútum eftir að J’eir
komu til jarðar.
Borið hefur á Jiví í fréttum
af J essu slysi að bandarísku
flugmennirnir liafi eldii kast-
að sér út úr ílugvélinni fyrr
en sýnt var að hún myndi
lenda I sjónum. Heimildarmað-
ur blaðsins segir að það hafi
við engin rök að styðjast:
Þeir liafi algerlega látið
skeika að sköpuðu hvar þot-
an kom niður, og Iiafi }>nð,
sem áður segir, verið hrein-
asla mildi að ekki varð stói-
sfys á mönnum í Garði.
Faiigar leggja undir sig
fangelsi í Montanafylki
Hafa drepið aðstoðarmann. yfirfangavarðar-
ins, hóta að brenna aðra 18 lifandi
Fangar « fj’lkisfangelsinu í
Montana í Bandarjíkjunum
gerðu uppreisn í fyrradag og
náðu öllu fangelsinu á vald
sitt.
Þeir náðu yfirfangaverðinum
og aðstoðannanni hans á sitt
vald og drápu þann síðarnefnda
en höfðu í hótunum um að
láta hinn fara sömu leið. Þeir
'höfðu komizt yfir ýms vopn,
hnifa og byssur, og gerðu sig
liklega til að stytta yfirfanga-
veiðinum aldur.
Einn fanganna sem afplánar
átta ára refsidóm fyrir inn-
brot gekk á milli og gat talið
meðfanga sína á að eira lífi
yfirfangavarðarins. Eftir 3ja
klukkutíma þóf slepptu fang-
arrir yfirfangaverðinum og
björgunarmanni hans og fengu
þeir að fara úr fangelsinu.
Fjölmennt lið liers og lög-
reglu hefur verið sent á vett-
vang, en fangarnir hafa hótað
að brenna átján fangaverði,
sem þeir hafa á valdi sínu, lif-
andi ef hinu vopnaða liði verð-
ur skipað að ráðast inn í fang-
elsið og bæla niður uppreisn-'
ina.
1 fangelsinu eni 600 fangar,
en ekki er vitað hve margir
þeirra taka þátt í uppreisninni.
Einn fanganna kallaði til lier-
mannanna sem bíða við aðal-
lilið fangelsisins að þeir hefðu
gert uppreisnina vegna þess að
þeir vildu að hafin yrði rann-
sókn á „líkamlegu og andlegu
Qfbeldi“ sem ætti sér' stað
í fangelsinu.
I gærkvöld seint barst sú
frétt að fangarnir liefðu enn
ekki látið sig. Þeir liöfðu Jiá
enn hluta fangelsisins á sínu
valdi og 22 gisla. Þeir höfðu
Jíó sleppt eimim vegna þess
að liann þurfti á læknishjálp
lað halda. Samningaviðræður
stóðu yfir allan daginn og
fangarnir hleyptu inn þrem
blaðamöniuim til að skýra þeim
frá kröfum sínum um rann-
sókn á ofbeldi því og mis-
Jiyriningum sem Jieir saka
fangelsisstjórniiia um.
Kaupgjcddsvísitcda
bundin til 1. sept.
Kauplagsnefnd hefur reikn-
að út visitölu framfærslu-
kostnaðar míðað við verðlag
1. apríl og reyndist hún ó-
breytt, 100 stig, samkvæmt
nýja vísitölugrundvellinum.
Kaupgjaldsvísitalan var sömu-
leiðis reiknuð út og reyndist
hin sama, 100.
Samkvæmt kaupránslögun-
um gildir þessi kaupgjaldsvísi-
tala óbreytt allt til 1. sept-
ember, hversu mjög sem verð-
lag kann að hækka á þeim
tíma. Er með því ákvæði einn-
ig riftað gildandi kjarasamn-
ingum, því samkvæmt Jieim
átti að réikna út kaupgjalds-
vísitölu, sem kæmi til fram-
kvæmda 1. marz og 1. júní.
Hið nýja fyrirkomulag jafn-
gildir því af hálfu ríkisstjórn-
arinnar að kaupgjald sé
bundið til 1. september.
Fjárlagafrumvarpið er um
það bil að koma úr nefnd og
voru lagðar fram á Alþingi í
gær breytingartillögur fjárveit-
inganefndar. Gert er ráð fyrir
að nefndaálitum verði útbýtt í
dag.
Krústjoff 65 ára
Nikita Krústjoff, forsætisráð—
herra Sovétríkjanna og fram—
kvæmdastjóri kommúnistaflokks
þeirra, varð 65 ára í gær. Hann
dvaldist þá í orlofsbústað sínum
suður á Krímskaga. Afmælisins
var hvergi getið í sovézkum
blöðum né útvarpi
Minnstu munaði að bandaríska
þotan hrapaði á hús í Garði