Þjóðviljinn - 26.09.1968, Blaðsíða 2

2 SlÐA — ÞJÓÐVTUXNN — Fimfmtbudagur 26. saptetmber 1968.
LeiSíogi italskra kommúnista Luigi Longo:
Hernaðaríthlutun er
stjórnmálabarátta
□ Eftirfarandi úrdráttur úr viðtali við Longo,
aðalritara ítalska kommúnistaflokksins, var birt-
ur í málgagni austurrískra komimúnista Volks-
stimme á dögunum. Viðtalið var birt í tilefni af
greinu'm í sovézkum blöðum og ritlingum í Var-
sjárbandalagslöndunum, þar sem reynt er að setja
fram kenningar til réttlætingar á innrásinni í
Tékkóslóvakíu frá sjónarm,iði nauðsynjar hernað-
arbandalaga.
Longo segir að forsendur
slífcrar röksemdafærslu séu skil-
greininigar sem kveða svo áað
ógnun heimsvaldasinna við sós-
íalísk lönd í Evrópu birtist ekiki
við núverandi aðstæður í hem-
aðarógnun heldur i stjómméla-
stefnu, sem miðar að fhllutun
og leynistarfsemi til að efla
mótsetningar miilli hinna ýmsu
sósíalisku landa.
Longo segir að hasigt sé að
vera saimimála um hið almienna
mait sem er fcnsenda skilgrein-

Ólafur Jóhanu Sigurisson
fimmtugur
Ólafur Jóhann Sigurðsson er
fimmtugur í dag, fæddur 26.
septemíber 1918 að Hlíð í Garða-
hreppi, Gullbringusýslu; sonur
hjónanna Sigurðar Jónssonar bg
Ingibjargar Þóru Jónsdóttur.
Hann ólst upp frá 1924 að Litla-
Hálsi og Torfastöðum í Grafn-
ingi, en hefur frá 1933 löngum
átt heima í Reykjavík.
Fyrstu bækur Ólafis voru
bamabækumar Við Álftavatn
(1934) og Um sumarkvöld (1935).
Skáldsagan Skuggarnir af bæn-
um kom út 1936 og önnur skáld-
saga Liggur vegurinn þangað?
1940. Smásagnasalfn Kvistir i
altarinu 1942, skáldsagan Fjallið
og draumurinn 1944, smásagna-
bók Teningar í taíli 1945, Lit-
brigði jarðarinnar (skáldsaga)
1947 og sama ár smásagnabók-
in Speglar og fiðrildi. Skóld-
saganVorköld jörð kom út 1951.
ljóðabók Nokkrar vísur um
veðrið og fleira 1952, Gangvirk-
ið, skáldsaga, 1955 og Á vega-
mótum, smásögur, sama ár. Spói,
bamabók, kom út 1962 og
Leynt og Ijóst (tvær sögur)
1965. Árið 1959 gaf Bókaútgáfa
Menninigarsjóðs út úrval af sög-
um jólafs, Ljósir .dagar, og bessa
dagana er að koma út ný út-
igáfa af Litbrigðum jarðarinnar,
í sikólabókaútgáifú Skálholts. Af
býðingum Ólafs má nefna
Grænn varstu dalur eftir Rich-
ard Llewallyn og Mýs og menn
eftir John Steinbeck (söguna og
ledkritið). Sögur eftir Ölaf Jó-
hann Siguirðssnn hafa verið
býddar á ensku, rússnesku,
þýzku, tékknesiku, norsiku, lit-
háisku, eistnesfcu og esperanto.
Ólafiur er að heimiaií' í dag,
en hann hefur alllengi átt við
vanhedlsu að stríða. Þjóðviljinn
ámar honum heilla á ófcomnum
ævidögum, með þafcklæti fyrir
starfið sem unnið er.
ingarinnar í þeim skilningi að
enigin alvarleg stríðsihætta vofi
nú yfdr Evrópu og „baráttan
midili sósíaiisma og kapítaHisma
stendur á sviði stjórnmála, hug-
myndafræði, menningar og etfna-
hagsmála".
• „En ofckur virðist að af þess-
ari skilgrei'mingu verði aðdraiga
allt aðnar álykitanir en þær
sem kornu firam í innrásinni i
Téfckóslóvafcíu. Vaindaimál hinna
sósáaJistístau landa er að skapa
skilyrðin til að heyjá þessa
baráttu".
Það er efcká hægt að kaMa
alla sem gerast í hinum sósíal-
ísku löndum málsvarar þess
að nauðsynlegt sé að enidurnýja
hin SósíálísJau þjóðtfélög, sem
vitandi vits eða ómeðvitaða út-
sendara heimsvaldasteíhunnar.
„Á slíkri braut teljum viðað
haldið sé til batoa en elcki firam.
Á sliikri braut haíinar maður ó-
hjátevæmilega í steinrunnu innra
h'ifi þessara landa og fjar-
lægist lausn þeirra vandamála,
sem kommúndsitafilokfcar þeirra
teija einnig, að séu á
dagsfcrá og verði að leysa.
Á þessari braiut tryggir maður
loks efctoert sósíalístot samntfélag
i sessi, né heldur samstöðu
þessara landa.
Hinn huigmynidafræðdleigi og
ihugsjónalegi áigreiniingur sem
uppi er, verður aðeins leyst-
ur með hugmyndafiræðilegum
og hugsjónallegum vopnum, með
hugsjónalegu og pólitísku frum-
fcvæði og firamsókn en eikikimeð
valdboði som í hreinræktaðastri
mynd leiðir til hemaðairfhlut-
unair eins og í Tékkóslóvafciu’‘.
„Ofctour. virðist“, segir Lonigo,
„að undirrætur „kenninga-
smiði" um íhlutun í Tékkóslóv-
afcíu liggi í röngumatiáfctafita-
hlutföllunum, eins og hin sósí-
alisfcu ríki í Evrópu væru. nú
uánsetin. víigi. I naun og veru er
ástandið aldit annað“.
Slíkur missfcilninigur leiðir til
vammats á hinum djúpstæðu
amdstæðum og nýju straumum
í hinum vestræma heimi. Italsk-
ir kommúnistar geta etoki faill-
izt á þann skilning að „efiling
núverandi hemaðarbandalaga sé
forsienda fyrir framförum á
þeinri ledð sem dregur úr við-
sjám“.
„Samfcvasmt þessum rökum",
segir Longo, „erum við í ver-
öld með tveim pólum og þurf-
um mú bara að viðurfcenna til-
veru tveggja forusituríkja. Við
Luigi Longo
viðuirkennum ekkert forysturíki
og engan forystufilokk; Þessi
tveggja póla skilninigur í heims-
málum stenzt því síður þeigar
hann er borinn samam við
staðreyndir, þó að viðurfcenna
beri að sjálísögðu sérstöðu
stærstu ríkjanna".
Framtfarir í þeirri viðttedtni að
draga úr viðsjám og tryggja
sarnbúð veröa elcfci án þess að
hvert land leggi firam' sinn
sjálfstæða Klut bæði til að koma
á nýjurp attlþjöðasamsfciptum og
framsæfcnari p>ólitfsfcum lcratfta-
hlutföilum innan lands. Innan
þessara almennu ramima eru
þjóðlegar leiðir tii sóstfalisma
raunverulleifci á vorum tímum.
Raunveruieifci sem oft er bar-
izt harí; gegn en verður hins
vegar ekifci firam hjá gengið“.
1 síðasta hiluta viðtalsins ræð-
ir Lcvngo uim saimskipti komm-
únisita- og verfcalýðsfilokka og
er sér i lagi njeðmæltur sam-
skiptum og saimkomum filokk-
anna í auðvaMsttöndum Evrópu.
„Hvað viðvífcur alþjóðaráð-
sitetfnu .kommúnista- og veríca-
lýðsfttoktoa", segir hann að lok-
um, gat óg aðeins sagt, að und-
irbúningsstarfiið var komiðveiá
veg. En ég tel að meðan það á-
stfand varir sem kom upp . í
afiburðunum í Tékfcósllóvakíu og
því hefiur ekitoi verið komið aft-
ur í eðlittegt horf er það hvorfci
heppittegt, né nytsamlegt og etf
til vittl altts ekki hægt að ljúka
þessu undirbúningsstarfii".
Athugasemd
úr Borgarnesi
Framkvæmdastjóri Samivinnu-
félagsins Borgar 1 Borgarmesi,
Sverrir Sigurjónsson, hetfursent
Þjóðviljanum eiftirfarandi:
„1 bttaði yðar s.I. laugardag
birtist á balcsíðu frétt umnauð-
úriigairuppboð, sem augttýsit hef-
ur verið. í lögbirtdngablaðinu á
vissum edgnum Verzlunarfélags
Borgarfjarðar hf., en í tilefni
af þvi óskar Samvinnufélagið
Borg, Borgarnesi, að blað yðar
bdrti etftirfaramdi:
„Verzluniarfólag Borgarfjarðar
h.f. hætti öllium rekstri stfðla
sumars 1966. Þeitfia sama haust
stofnuðu bændur í Borgarfirði
cg nærsveitum o.ftt. Samvinnu-
félagið Borg, og hefiur þaðverið
rekið með aðattaðsetri í Borgar-
nesi frá 1966. Hausfiin 1966 og
1967 fór fram sauðtfjárslátrun á
vegum Samvinnutfélaigsins Borg
í Borgamesi og nærsveitum og
eiinnig nú á þessu hausti mun
slátrun fara þar firam á vegum
Samvinnufélagsdns. Sfcv. upp-
lýsinigum frá sýslusikrifstotfunni
í Borgamesi eru uppboðskröfur
nú á hendur Verzlunarfélagi
Bargarfjarðar innan við kr.
200.000,00.
Brumiabótamait aðeiinis fiast-
edgna Verzlunarfélags Borgar-
fjarðar htf. er um kr. 20 mdlj-
ónir, en í blaðd yðar eru allar
edgnir þess félags efcki taldar
vera meira en 10 miíljónir.“
Borgamesi 22. sept. 1968.
Pr. Saimwinnufélagið Borg,
Sverrir Sigurjónsson".
Áth. ritstjóra.
Umrædd frétt í Þjióðwiljanum
s.L laugardag var byggð áaug-
lýsingum sýslumanns í Lögibirt-
imigablaði um uppboð á tiltekirb-
um eignum Verzhmaírfélags
Borgarfijarðar htf. Upplýsingar
um stouldir félagsins og eignir
fékk firéttamaður Þjóðviljans
hjá ednum krötfuhafianha.
Van-
þekking
Á það var bent hér i for-
ustugrein fyrir nofckrum dög-
um að nú votfði sú hætta yfir
smárifcjum og meðalstórum
rífcjum í Evrópu, að risaweldin
tvö, Bandaríldn og Sovétrík-
in, notuðu hemaðarbandalög
sín tii þess að miagna yfir-
drottnunina hvort á sínu á-
hriíasvæði. Á það var bent að
árásin á Téfckóslóvakíu sýndi
veikleifca Varsjárbandalagsins
en ekki styrkleika þess, en
yrði sá vedkleifci nú notaður
til þess að magna vágbúnað At-
lanzhafsbandalagsins myndi
sú staðreynd aítur verða hag-
nýtt tál þess að halda fast við
kröfur um varanlegt hemám
Tékkóslóvakíu. Nýtt vígbúnað-
afrkappWlaup hem aðarband a-
lagannia myndi siiðan leiða tii
nýg valdajafnvægis í skugga
tortímingarinnax, en það eitt
hefði gerzt að stórveldin hetfðu
styrkt stöðu sína hvort á sínu
áhrifasvæði á kostnað smærri
ríkja, skert sj álfsákvörðun ar-
rétt þeirra og firelsi. Þvi væri
smáríkjunum á báðum áhrifa-
svæðum það mikil nauðsyn að
snúast gegn valdstefnu stór-
veldanna, haína nýju vígbún-
aðarkapphlaupi og halda á-
fram tilraunum sínum til þess
að sundra hemaðarbandalög-
unum innan frá.
Svo undarlega bregður við
að Alþýðublaðið segir í gær
að með þessum bollalegging-
um haíi Þjóðviljinn „skipað
sér á nýjan leik í sveit með
Sovótrífcjunum“, en naumast
er hægt að hugsa sér öUu al-
gerara öfugmæli. Það hetfur
lengi verið kunnugt að það er
sameiginleg atfstaða risaveld-
anrna tveggja að grundvalla
sambúð sína á áhrifasvæðum
og hemaðarbandalögum; þau
hafa mætzt í sameiginlegri ósk
um óbreytt ástand, status quo.
Það hefur verið kunnugt ár-
um saman að Rússar hafia síð-
ur en svo áhuga á því að At-
lanzhafsbandalagið sundrist,
og á sama hátt lítur hið vest-
urheimska stórveldi á Varsjár-
bandalagið sem nauðsynlegan
bátt í valdajatfnvæginu.
Á undanfömum árum bafa
æ fleiri komið auga á þessar
staðreyndir. Það er þeim mun
furðulegsra að leiðtogar Al-
þýðuflokksins virðast ékki
bafia hugmynd um þær sem
bollaleggingiar atf þessu taigi
hatfa mjög mótað umræður í
hópi sósialdomókrata á Norð-
urlöndum. í bosningunum í
Svíþjóð lögðu þarlendir sósíal-
demókratar sérstaka áherzlu á
að þeir ætluðu að baldia áfiram
að firamfylgja ólháðri stetfnu í
utanríkismálum og beita sér
gegn því að risaveldin reyndu
að skipta öllum heimi upp í á-
hrifasvæði sín. Nokkrum dög-
um etftir innrásina í Tékkó-
slóvakáu birtu danskir sósíal-
demókratar stefnuyfirlýsingu,
þar sem þeir lögðu til að nýtt
og gaignfcvæmfi öryggisbanda-
lag leysti af hólmi Afilanzbafs-
bandalagið og Varsjárbanda-
lagið í Evrópu og kæmi í stað
þeirra. En forustumienn Al-
þýðuflokksins íslenzka virðast
ekki eimusinni fylgjast með
því sem er efst á baugi meðal
..bræðratflokkanna" á Norður-
löndum; þeir mæna einvörð-
ungu í vesturátt. — Anstri.
■iMnuminiiiiiiiiwiHiiiiNiiiiiiim«Hi«
Greiiwrgerð um sult-
fisksölu til Ítuiíu
1 gær barst Þjóðviljanum etft-
irfarandi firéttatillkynning frá
Sjólastöðinni h.f.
I síðastliðnum marzménuði
bauðst Eyvöru h.f. og Halldóri
Snorrasyni útgerðarmanni að
sélja saltfisk til Italiu á vegum
Guðmundar Attbertssonar.
Fyrirliggjandi bindandi tilboð
var um 800 smélestir á 520.00.
Bandaríkjadollara pr. smélest
cif. miðað við I. flokk, en sölu-
verð S.Í.F. var þá 500.00 $ pr.
smáttest citf. Aðurgreindir aðilar
sóttu um útflutningsleyfi á
grundvdltti tilboðs bessa, en
leyfið tfékkst ekki.
1 apríl síðas'tliðnum seldi
5.1. F. nok'kurt magn af saltfiski
tfirá Eyvöru h.f. og var salan
bundin því skilyrðd af hálfiu
5.1. F., að Eyvör h.f. undirritaði
rfculdbindingu um einkasöluum-
boð til handa S.I.F. á.öllu því
sattfifiskmagni, er félaigið átti og
eiignast kynni.
Um miðjan síöastliðinn maí-
miánuð, upplýsti Ragnar Stef-
ánsson hjá S.I.F. að Eyvör h.f.
mætti láta pakka öllum þeim
saltiFisJd, er félagið átti þá til-
búin titt útflutningis, þar sem
afsfcipun mundi fiara fram í
byrjun júnií á öllu magninu. Var
þáð gert,1 en tilgreindur afsfcip-
unairtími stóðst ekki og drö.st
hann á langinn, þar til 4. júll
að skip kom. Fékfc Eyvör þá
að afskipa aðeins 27 tonnuim.
Lofað var afskipun á eftinstöðv-
um um miðjan júlí, en þæ-r
liggja enrt óseldar.
Sjólastöðin h.f. hóf fiskverfcun
á sl. vori O'g telja forráðamenn
félaesins ekki æskittegt að ganga
í S.Í.F., með þewn sfcilyrðum um
einolcuin, er sú sfiofnun lætur
viðskiptameni) sína undirgang-
ast. ,
Hinn 24. ágúst sl. barst Sjóla-
stöðinni h.f. tilboð frá Paonessa
o. fil. um kaup á 1000 smélesfi-
um atf stórfiski og 1000 smálesfi-
um atf milli-.og smáfiski fyrir
sama verð og S.I.F. hafði áður
selt á Italíu. Umsóttcn um út-
fihitningsleyfii var send útflutn-
ingsdeild viðsfciptamálaráðu-
neytisins hinn 26. ágúst á bess-
um 2000 tonnum. Svar féfckst
efcki við umsókn þessari bá
þegar, enda varr ráðherra þá í
opinberri heimsókn í Rússlandi.
Þegar eftir komu ráðherrans,
var genigið á hans fund og hófst
þá athugun ráðuneytisins á
málinu, sem ekki virðist enn
lokið. Fyrsita ljónið á vegi at-
hugunarinnar var það að við
gátum ekki látið í té staðfest-
ingu á verði S.I.F., þar sem það
fyrirtæki gat efcki, eða vildi
ekki upplýsa fyrir hvaða verð
það hafði selt, og virðist ráðu-
neyfiið ekki hafa betri aðstöðu
til aö fá bessar upplýsingar en
Sjóflastöðin h.f.
Að bei^ini Sjólastöðvarinnar
h.f., var óskað eftir að tilboð-
inu frá 24. ágúst yrði breytt í
áfcveðið verð í stað jatfnvirðis
S.I.F.-söflu og banst svar 5. sept-
emiber, þar sem Páonessa o. fl.
buðu 453.00$ í simálest cif. af
I. ftt. af stórfiski og tittsvarandi
verð á öðrum gæða- og stserðar-
flofckum. Tilboðd bes.su var beig-
ar í stað komið til réðuneytis-
in, svo og viðbótartiTboði, bar
sem heildarmaignið var hækkað
í 3000 smálestir.
Hinn 9. septemlber barst sím-
skeyti frá Paonessa o. fl., þar
sem refcið er á eftir svari við
ti'llböðunum, þyí fyrirtaskið þyrifti
að athuga um kaup á fisiki frá
Noregi, ef ekki gæti orðið af
fcaupum héðart. Ljóisritið af sím-
skeyti þessu var strax sent
Framhald á 7. síðu.