Þjóðviljinn - 02.09.1970, Blaðsíða 10

Frá sviðsfundinum með lailkurum Þjóðleikhússins í gær — (Ljósm.
Sovézkir sam-
vinnumenn í
heimsékn hár
22. ágúst sl. kom til landsins
sendinefnd frá samvinnusam-
bandi Sovétríkjanna og dvaldi
hér á landí í boði Sambands ís-
lenzkira samvinnufél aga til 30.
f.m. Meðlimtr sendinefndarinn-
ar voru hr. I. N. Supotnitsky,
varaforseti samvinnusambandsins
í Sovétríkj jnum, hr. Shelya,
fyrsti varaforseti sambandsins í
Georgíu ásamt túlki þeinra, frú
Elenu Pölizheavu.
Kynnisíerðir voru famiar til
Egilsstaða, Norðfjairðar, Húsa-
vdkur og Akureynar. Sendinefnd-
in skoðaði bg kynnti sér hinajr
ýmsu hliðar starfsemi kaupfé-
laganna á þessum stöðum, enn-
fremur voru verksmiðjur Sam-
bandsins og KEA á Akureyri
skoðaðar. Á Suðurlandx heim-
sótti sendinefndin Kaupfélag
Árnesinga og Mjólkurbú Flóa-
mannia.
Fundir voru haldnir um við-
skiptamál og kom þar f-ram á-
huigi begigja aðila að auika nú-
verandi viðskipti og var ákveð-
ið að stefna að framkvæmd
þedtnra mála.
Leikárið að hefjast hjá Þjóðleikhúsinu:
Byrjað á 3 sígildum verkum,
tvö íslenzk verk sýnd síðar
Miðvilkudagiur 2. sieptemiber 1970 — 35. ángangur — 197. tolublað.
Rækjuleitinni lokið:
Veiði á djápmiðum
ber ágætan árangur
■ Leikárið er a ðhefjast hjá Þjóðleikhúsinu með þrem
sígildum frægðarverkum eftir Gogol, Ibsen og Goethe.
Tvö ný íslenzk leikverk verða sýnd á vegum hússins í vet-
ur, gamanleikur eftir Agnar Þórðarson og leikverk sem
Örnólfur Árnason hefur gert um Svartfugl Gunnars Gunn-
arssonar.
Þjóðleikhússtjóri sa'gðj frá
vetirarverkefnum á sviðsfundi í
gær. Áðuir hafði reyndar verið
sagt frá fyrsta verkefni hia-usts-
ins, Eftirlitsmanninum eftdir
Gogol, sem Brynjia Benediikts-
dóttáir stjómar — en nú mun
um ald arfjórðungur síðan þetita
rússneska heimsádeiluverk var
sýnt við góðan orðstír í Iðnó.
Þá leikstýrÍT Gísli HiaHdórsson
verki Ibsens, Sólnes byggingar-
meistara, í þýðinigu. Ámia Guðma-
so-nar, og fer Rúrik Hiairalds-
son með titilhlutverkið. Um jólin
verður, Fást Goethes sýndur und-
ir stjóm þefckts Fásttúl'kaira, Karls
Vibachs, leiik'hússtjória frá Lu-
beck og eru áðalhilMitverkin í
Námskeið hufið fyrir
kennara 6 árabarna
Um 1500 börn hefja nám j G
ára bekkjum í Reykjavík um
næstu mánaðamót (þar af 300
í einkagkólum). Væntanlegir
kennarar þeirra sitja nú nám-
skeið til undirbúnings kennslu-
starfinu og var það sett í gær-
morgun í Laugalækjarskóla af
Jónasi B. Jónssyni, fræðslu-
stjóra.
Aðeins örfáir skólar á Reykjia-
vikursvæðinu hafa áður byrjað
Krefjast úrbóta
þjónustunni
Á aðalfúndi Stéttars arnbamds
bænda 29.—31. ágúst vair m.a.
rætt uim heilbrigðisþjónustu
dreifbýlisins og hún harðlega
gagnrýnd. Var samþylkkt um
málið eftirfarandl áiyktun:
„Aðalfundur Stéttarsamlbands
bænda 1970 telur, að þjóðfélaigið
gegní ekki skyidum sínum við
þau héruð sem fara á mis
við almenna heilbriigðisþjónustu
langtimum saman.
Verði ekki hraðað raunha&fum
endurbótum, er víða vá fyrir
dyrum um viðhald byggðar.
Gerir tfundurinn þær kröfur trl
Alþingis og ríkisstjórnar, að
sikjótar úrbætur vea-ði gerðar á
þesswn mákla vanda".
kennslu 6 ára barn'a, en nú verð-
ur hún almenn. Enda þótt böxn
á þessum aldri séu ekfci skóla-
skyld haifa nú þegar flest 6 ára
böm í Reykjiavík verið inmrituð
í skóla.
Þorsteinn Sigurðsson er for-
stöðumaður námskeiðsins og
sækja það 34 kennarar og 10
fóstrur. Fer námskeiðið fram á
degi hverjum ú,t septembeirmán-
uð. Kennd eru undirstöðuiatriði
í barnasálíræði, og er fjallað
um þroska barna. Einniig verð-
ur kennsla um föndur og mót-
un, og svo um hljómlisit og átt-
hagafræði. Mikil áherzla verð-
ur löigð á að kennanaimir undir-
búi bömin fyrir lestrar- og
reikningsinám.
höndum Gunnars Eyjólfssonair,
Róberts Amfinnssonar og Siig-
ríðar Þor v aldsdóttur.
Fjórða nýjia verkefnið fyrir
leikárið er sönglei'kurinn „Ég
vil, ég vil“ eftir Tom Jones og
Harvey Schmddt, en hann er
saminn upp úr leikritinu Rekkj-
an sem hér varð vinsælt í eina
tíð. Þýðandi er Tómias Guð-
mundsson en leikstjóri er Erik
Bidsted. sem einniig verður
ballettmeiistarí Þjóðleikhússins í
vetur, þótt bann muni þuirfa að
bregða sér frá vegna annarra
verkefna erlendis.
Frá fyrra leikári verða tek-
in upp Malcohn ldtlá og Piltur
og stúlka.
Tveir gestaleikiir eru boðaðir.
Skozka óperan kemur í heim-
sókn um næstu mánaðamót og
sýnir tvær óperur (alls fjórar
sýninigar) eftir íremsta tónskáld
Breta, Benjiamin Britten — Al-
bert Herring og Tbe Tum of
the Screw, en þessi verk hefur
óperan skozka sýnt víða við
góðar undirtektir. Rúmlega 30
manns eru í hópnum. Ennfrem-
ur kemur hingað mexíkanskur
ballett sem hefur ferðazt um
Evrópu á vegum mexíkanskr'a
yfirvaida — eru í þeim flokki
um 50 manns. Er hér um lit-
ríkan flokk að ræða sem bygg-
ir á þjóðlegri hefð. Kemur hann
í nóvemfoer.
Eftir jól verður sýnt barna-
leikritið Litli Kláus og Stóri
Kláus og er Klemenz Jónsson
leikstjóri. Víxlarnir heitir gam-
anleikrit eftir Agniar Þórðarson,
sern er byggt að nokkru leyti á
útvarpsleikritinu Víxlar með
affölljm. Annað nýtt íslenzkt
verkefni er Svartfugl, sem Örn-
ó'lfur Árnason (sem hefur m.a.
fengizt við leiklistangagnrýni)
hefur samið í samvinnu við
höfund samnefndrar skáldsögu
Gunniar Gunnarsson.
Með vorinu er svo búizt við
sön-gleiknum Zorba sem gerður
er eftir skáldsögu Kazantzakis-
ar — er textinn eftir Joseph
Stein, höfund „Fiðliarans á þak-
inu“ og tónlistin eftir John
Kander. Með titilhLutverkið fer
Róbert Amfinnsson.
Miðaverð mun hækka nokkuð
í haust, sagði þjóðleikhússtjóri
m.a., en reynt verður að hafa
hækkiunina minni en svarar tii
kauphækkana starf'sfólks. Ýmis-
leg fjárihagsvandiræði er við að
glíma í rekstri bússins, og stafa
þau m.a. af örum breytingum
á veiðlagi Húsið er nú að háHfu
leytd rekið fyirir opinber fram-
lög.
Framfoald á 3. síðu.
Isafirði, 31/8. — Bátur sá, Ásgeir
Kristjón, sem héðan helfur stund-
að rækjuleit um tveggja mánaða
skeið á vegum Björgvins Bjama-
sonar á Langeyri er nú hættur.
Báturinn hefur fengið 50 tonn af
rækju á þessu tímabili, aðallega
norður af Eldey, og kom hann
hingað úr síðasta túmum eftir
vilku úthald með 10 tonn af fal-
legri rækju. Eru um 160 stykki í
kílóinu af þessari rækju og hafa
fengizt 600 til 1000 kg í tveggja
tíma togi.
Þrír bátar frá Grundarfirði em
nú byrjaðir rækjuveiðar á Eld-
eyjarmiðunum og leggja þeir upp
á Akranesi og einnig er bátur
frá Keflavík byrjaður þama
rækjuveiðar.
Ásgeir Kristján varð eimnig var
við rækju á Jökuldjúpimu og
sömuleiðis fanm hann nokkurt
magn af rækju við Kolbeinsey.
Var það mjög stór og góð rækja
eða aðeins um 100 stykki í káló-
inu.
★
Með þessari rækjuleit í sumar
er búið að sanna, að það er
hægt að veiða rækju á djúp-
•miðum en það helfur ekki verið
talið fært til þessa. Þá reyndi
Ásgeir Kristján fjórar gerðir a£
troílli og 5 gerðir af hlerum.
Reyndist bezta trollið, það sem
skipstjóri bátsins, Baldur Sigur-
baldursson, hafði sjálfur útbúið.
Rækjan sem Ásgedr Kristján
veiddi, var öll unnin hjá Björg-
vin Bjamasyni á Langeyri, en
hann kostaði leitina úr eigin
vasa og var hún mjög kostnaðar-
söm en líka árangursrík. — G. H.
Nýjar reglur um söluskatt,
innheimtur 6 sinnum á ári
Stéttarsamband bænda:
Alþingi tryggi verndun Mý-
vatns og Laxár með löggjöf
Fjármálaráðuneytið hefur gef-
ið út nýja reglugerð um sölu-
skaitt, sem tók gildi í gær.
Gjalddiagar verða nú 6 á ári
í stað fjögurra og ber nú að
skila söluskattsskýrslu til síka-tt-
stjóra fyrir hverja tivo mánuði.
Fyrsti gjalddiagi skv. reglugerð-
inni er 15. september n.k. og
fellur þá í gjalddiaga söl'Jsk'att-
ur fyrir júlí og ágúst, en ein-
dagi hans er 15. október^
Ýmis nýmæli eru í reglugerð-
inni um bókhald og skiráninigu
á sölu. Öll skráning ; bækur
skal vera studd árituðum fylgi-
skjölum úr lokuðum sjóðvélum
eða öðmrn dagsöluuppgDÖrum.
Þeim kröfum, sem regluigerð-
in garir í þessu efnd, svipar
mjög tii sams konar reglna í
n ágrannalöndunum.
Tekin verða í notkun ný
skýrsiueyðU'blöð og verða þau
send árituð tij söluskattsgreið-
enda um aRt land, en þeim ber
að skila útfylltum til skaitbstjóira
fyrir gjaiddiaiga, eins og verið
hefur. Við ári.tun söiuskatts-
skýrslna hefur í fyirsta sikipti
verið notuð fyrirtækjiaskrá Hag-
stofu ísliands.
Þeir söiuekattsskyldir aðiiar,
sem af einhverjum ástæðum fá
ekki send skýrsiueyðuiblöð,
skulu en.gu að síður skila
skýrsiu. Eyðublöð liggja frammi
hjá skattstjórum og umboðs-
mönnum þeirra, svo og inn-
heimitumönnum ríkissjóðs.
Atvinnumálm mikið rædd á
fjórðungsjtingi Norðlendinga
Á aðalfundi Stéttarsamibands
bændia, er haidinn vair um si.
helgi að Varmialandi í Borgar-
firði, var eftirfarandi tiiiaga
samþykkt varðandi náttúru-
vernd og þá sérstaklega vemdun
náttúrufars Mývatns- og Laxár-
svæðisins:
„Aðaífundur Stéttarsambands
500 þás. til kalrannsókna
og 100 þás. tíl iandverndar
Aðaifundur Stétitarsaimibands
bændia var baldiinn að Viarmia-
landi í Borigarfiirði 29.-31. áigúst
og var þar m.a. samþykkit að
minnast 25 ára afmælis sam-
bandsius með þvi „að gefa kr.
500.000,00 til rannsókna á or-
sökum kais og úrbótum á því“.
Segir í samiþykkt fundiarins um
þetta efni, að fé þessu skuli var-
ið tii dreiíðra tilrauna efitir til-
lögum kalnefndar unddr stjórn
Rannsö'knarstofnunair liandlbún-
aðarins.
Þá samþyklkti fiundurdnn og að
gefa Landvemd, lundigræöslu-
og náttúruvernd'arsamtökum fs-
lands, kr. 100 þúsjnd í tiiefni
afmælisins en fundurdnn sam-
þykkti, að Stéttarsamband
bænda skyldi gerast aðili að
samtökunum.
bænda 1970 leggur ríka áherzlu
á að náttúru landsins verði ekki
spilll við mannvirkjagerð af
hálfu einstaklinga, félagssam-
taka eða opinberra aðila.
Fundurinn gerir þá kröfu að
opinberir aðilar ákveði ekki
breytingu á rennsli fallvatna,
stíflugerðir eða önnur mann-
virki, er áhrif hafa á umhverfi
sitt, nema fyrir liggi samþykki
hlutaðeigandi bænda, sveitarfé-
laga og náttúruverndarráðs..
Fundurinn leggur álierzlu. á
aukna verndun islenzkra veiði-
vatna til .fjölbreyttari atvinnu-
hátta í sveitum landsins og
þjóuustu við ferðamenn.
Að gefnu tilefni vill fundur-
inn vekja sérstaka atliygli á
einstæðu náttúrufari Mývatns-
og Laxársvæðisins. Fundurinn
lýsir fullum stuðningi við þau
sjónarmið, að þetta svæði beri
að verja um aldur og ævj gegn
hvers konar náttúruspjöllum af
mannavöldum og skorar á Al-
þingi og rikisstjórn að tryggja
vcrnduu þess með löggjöf“.
Fjórðungssamband Norðlend-
inga (FSN) — samband sýslu-
og sveitarfélaga á Norðurlandi
— hélt hið árlega f jórðungsþing
sitt á Blönduósi dagana 27. og
28. ágúst. Á þinginu fengu mörg
norðlenzk sveitarfélög beina að-
ild að samtökunum, gem áður
höfðu óbeina aðild gegnum
sýslufélögin. Var það í sam-
ræmi við lagabreytingar, er
gerðar vora á síðasta þingi. '
Á þingiinu vora möirg mál
rædd. Mikið var fjallað um at-
vinnumál og einkum þau sér-
stæðu vandiamál sem steðja að
landbúnaði á Norðurlandi nú
sö'kum grasieysis og öskufal'ls.
Sambandið fylgdst með fram-
kvæmdum Norðurlandsáætlun ar
i a'tvinnumálum og vora gerðar
ályktnir ; siambandi við þau mál.
Þingið ræddi samgöngumál
Norðlendinga, og voru lögð fram
frumdrög að samgöngum álaáætl-
un fyrir Norðurland, sem gerð
voru af sérstafcr; mdlliþinga-
nefnd sambandsins. Er þar
einkum fjall.að um siamigönigur
milli byggða Norðurlands, sem
þingið taldi grandvalliaraitriði í
almenniri uppbyggingu lands-
hlu'tans.
Á þinginu flutti Maignús E.
Guðjónsson, framkvæmdastjóri
Snmbands ísl, sveitarfélaga, er-
indi.
Fjóirðungissamband Norðlend-
iniga hefur skrifstofu fyrir starf-
semi sánia að Glerárgötu 24 á
Akureyri. Framkvæmdastjóri
þess er Lárus Jónsson, við-
ski'ptafræðingur.
Formaður Fjórðungssambands-
ins næsta ár var kjörinn Jón
ísberg, sýslumaður, Blönduósi,
og auk hans vora kosnir í Fjórð-
ungsrað Óskar Levý, Marteinn
Framfoald á 3. síðu.
Alþýðubanda-
lagið Kópavogi
Félagsfundur verður haldinn
í Þinghól á morgun, fimmtudag-
inn 3. september kl. 20/50.
Rætt um byggingu félagsheim-
ilis. — Félagar fjölmennið.
Stjórnin.
Þjóðviljann vantar
blaðbera í nokkur
borgarhverfi.
Hringið í síma
17-500.
Afgreiðslan.
i