Þjóðviljinn - 07.09.1974, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Langardagar 7. septcmber 1»74.
Gamalt
land
50
Skáldsaga
eftir
J.B. Priestley
i málaraslopp og sýndist vera
litil, seigluleg kona með stutt-
klippt hvitt hár og dökkleitt andlit
með hvössum augum; sambland
af gömlu frænku, málara og
sigaunaspákonu.
— Þú virðist heitur og þreyttur.
Hann viðurkenndi að hann væri
hvort tveggja.
— Drykk? Bað? Hvort á
undan?
— Bað, takk fyrir.
— Skynsamlegt. Og drykkirnir
eru þarna inni — i setustofunni —
og fáðu þér sjálfur þegar þú kem-
ur niður. Ég ætla að snyrta mig til
og elda svo eitthvað. Ég er ekki
svo afleit eldabuska þegar ég gef
mér tima til þess. En það er ekk-
ert gaman að elda handa sjálfum
sér. Og þess vegna lifi ég mest-
megnis á köldu snarli, eins og
hæna. Komdu, ég skal sýna þér
herbergið þitt. Og útskýra ýmis-
legtum leið. Hún gekk á undan og
hélt áfram að tala. — í þessum
enda er setustofan, eldhúsið og
borðstofan — og þrir fylla hana og
fjórir troðfylla. 1 hinum endanum
— hinum megin við ganginn sem
ég byggði — er vinnustofan min á
allri neðri hæðinni, og uppi eru
gestaherbergin tvö og baðher-
bergi. Annað herbergið er eigin-
lega ætlað henni frænku minni,
Júdy og það er fullt af dóti frá
henni. Ég læt þig i hitt herbergið.
Og þá förum við upp.
1 þessum enda hússins var
heilsusamlegur þefur af terpen-
tinu og kalki. Svefnherbergið sem
hún visaði honum inn i var litið og
búið látlausum húsgögnum, en
þar var bókahilla og náttlampi,og
nokkrar óinnrammaðar rauðkrit-
arteikningar höfðu verið festar
upp á beinhvita veggina. Glugg-
inn vissi að bakgarðinum.og það-
an sáust dökku, úfnu útlinurnar
sem hann hafði áður tekið eftir. —
Dartmoor?
— Byrjunin á þvi. Og mér
finnst það dásamlegt.en ég mála
það aldrei. Snerti ekki á neinu
nema kyrralifsmyndum lengur.
Jæja,heldurðuaðþig vanhagi um
nokkuð? Segðu til ef svo er, þvi að
ég fer rétt strax i eldhúsið, hinum
megin, en auðvitað gætirðu reynt
að stinga höfðinu út um gluggann
og æpa.
Eins og herbergið og trúlega
rúmið lika var baðkarið fulllitið
handa honum, en þegar hann var
búinn að hagnýta sér það og kom-
inn I hrein og þurr föt, fannst hon-
um hann undarlega hagvanur á
þessum framandi stað, kvenleg-
um, en þó næstum meinlætaleg-
um og gerólikam öllu öðru sem
hann hafði áður kynnst. En samt
var eins og einhver hulinn hluti af
sjálfum honum hefði beðið þess
aö kynnast honum. Hann gekk
niður stigann og eftir ganginum
og inn i setustofuna, rétt eins og
það væri ekki i fyrsta skipti, held-
ur hundraðasta. Hann blandaði
sér veika ginblöndu, dreypti á
henni þegar hann hafði tekið sér
sæti i stærsta stólnum og horfði
makindalega á myndir á veggn-
um á móti, fór slðan að dotta.
Glamur i glösum vakti hann.
Frú Oliver var komin inn,
uppábúin I svörtu pilsi og skær-
grænum jakka. — Viltu annan
drykk? Gott. Það er ekkert vin til,
bara whiský og bjór. Og mér
finnst vin betra, en ég gleymdi
þvi. Ég er stundum dálítið við-
utan. Jæja, en við fáum lamba-
smásteik, sagði hún hróðug. —
Lauktertu, ost, ávexti og það
virðist kannski samtiningur eftir
kjötkatlana i London, en á þess-
um slóöum nálgast það veislu, þvi
máttu trúa. Og ég tæki það örugg-
lega fram yfir það sem þeir fram-
reiða 1 kvöld á Abbey Lodge,
hótelinu niður með veginum — þú
hlýtur að hafa tekið eftir þvi þeg-
ar þú komst. Reyndar vinnur
hann faðir þinn þar. Hún sagði
þetta næstum of kæruleysislega.
— Hvað gerir hann þar? Hann
reyndi sjálfur að gera rödd sina
kæruleysislega.
— Hann er eins konar húskarl.
En við skulum koma að þvi
seinna. Reynum heldur að troða
okkurinni borðstofuna mina. Allt
er komið á borðið. Komdu með
whiskýið, ef þú skyldir vilja það.
Meðan þau snæddu, heimtaði
hún að hann segði fyrst sögu sina
alveg frá upphafi. — Við erum
vinir, faðir þinn og ég — og Judý
þekkir hann auðvitað lika — en
hann má sjaldan vera að þvi að
rifja upp minningar og virðist
helst ekki vilja fara lengra aftur i
timann en nokkur ár. Og auðvitað
er ég forvitin. Og ef þú getur sagt
Judý og honum gamla Firmiusi
hennar það, þá ættirðu lika að
geta sagt mér það. Ekki siður, ef
nokkuð væri. Alla söguna, takk
fyrir, frá upphafi til enda.
Hann gerði hlé á frásögn sinni
meðan hún tók af borðinu,og siðan
drukku þau kaffi i setustofunni.og
klukkan var orðin yfir niu þegar
hann hafði lokið máli sinu. — Og
eftir alla þessa sólarsögu, frú Oli-
ver, ættirðu að skilja, að það er
ekkert skjall, þegar ég segi að
bréfið frá þér i morgun hafi verið
óvæntasta og mesta gleðiefni sem
ég hef orðið fyrir siðan ég kom til
Englands. Ég er ákaflega þakk-
látur. Hann brosti til hennar. —
En nú hef ég sagt þér allt af létta,
og nú finnst mér röðin komin að
þér að útskýra.
— Hvar á ég að byrja?
— Tja — við skulum sjá —
— Andartak — Tom! Ég má
kalla þig Tom, er það ekki?
Spyrðu mig engra spurninga sem
koma Judý við og ekki mér.
Ungar konur eins og Judý verða
fokreiðar ef einhver annar reynir
að útskýra hvað þær ætlast fyrir.
Þær halda að þær séu svo marg-
brotnar og auk þess þykir þeim
gaman að útskýra sig sjálfar. Og
ef mér finnst þú vera að seilast
inn á yfirráðasvæði Judýar, þá
aðvara ég þig. En kannski ætti ég
að byrja á þvi að segja þér frá
sjálfri mér. Ég lofa að vera stutt-
orð.
— Það vildi ég gjarnan — má
ég segja Alison?
— Auðvitað, Tom. Ég missti
manninn fyrir sex árum. Hann
var sögukennari — fyrst I Exeter,
siðan Manchester og þá i Cam-
brigde —hannvarfráDevon. Það
var lfka þess vegna sem ég vildi
gjarnan bjóða þér gistingu. Þú ert
lika sögukennari, er það ekki?
Við tókum Judý að okkur eftir að
foreldrar hennar fórust fyrir
fjórtán árum. Faðir hennar var
bróðir minn. Ég er atvinnumál-
ari. Enginn snillingur en ég hef
haldið nokkrar einkasýningar i
London og selt myndir á mörg
opinber söfn. Ég skal sýna þér sitt
af hverju á morgun. Ég geri aðal-
lega kyrralifsmyndir, ósköp
kvenlegt allt saman, flnlegt og
snyrtilegt, þótt ekki verði það
sama sagt um sjálfa mig. En ég
fikta dálitið við það abstrakt
vegna þess — nei, ekki vegna þess
— ef ég fer að tala um málaralist
þá færðu aldrei að heyra orð um
föður þinn.
— Ég hef verið að velta fyrir
mér, hvort þú vissir að hann var
einu sinni að föndra við að mála.
— Jú — já, vissulega. Abbey
Lodge, hótelið hans, er opið
megnið af árinu, og þegar sumar-
leyfistlminn er á enda, er þar
býsna rólegt. Og þegar Judý er
heima, förum við stundum þang-
að að fá okkur drykk. Charles —
allir kalla föður þinn Charles eða
Charlie — vinnur þar áfram þeg-
ar íhlaupafólkið er farið. Ekki
vega þess að hann sé svo mikils
metinn, heldur vegna þess að
hann er láglaunaður. En ég vil
ekki faraútl það núna. Við skulum
sleppa hótelinu, þangað til þú
hefur séð það sjálfur. En við Judý
kynntumst honum. Hann heyrði
að við vorum að tala saman um
málverk. Seinna fór hann að
koma hingað stundum þegar
hann átti fri, og ég lánaði honum
áhöld, leyfði honum að mála á
texplötu eða gamlan striga, og
svo unnum við sitt i hvoru horni á
vinnustofunni. Hann var ekki sér-
lega góður og hann vissi það, en
hann hafði komið sér upp kenn-
ingu, nýju viðhorfi meðan hann
hafði bjástrað tlmunum saman
við hanastél og kartöfluflögur, og
honum þótti gaman að fá að
reyna. Og nú verð ég að segja þér
eitt — það skiptir talsverðu máli
— ég hef engan rómantiskan né
tilfinnanlegan áhuga á honum
' sjálf, og láttu þér ekki detta i hug
að ég hafi nokkurn tima haft
áhuga á að giftast honum eða búa
með honum. Mér fellur vel við
hann, ég hef samúð með honum
og ég er forvitin um hann sem
mann — en það er allt og sumt.
— Hvernig stóð á þvi að Judý
var svona fljót til að uppgötva
tengsl hans við mig?
— Vegna þess að við vissum
sitt af hverju, þótt við vissum
ekki alla söguna. Við vissum að
hann hét i rauninni Adamson. Við
vissum að hann átti fjölskyldu —
lika son — sem hafði flust til
Ástralíu fyrir löngu. Við vissum
meira að segja að þú hést Tom.
Indversk undraveröld
Vorum að taka upp mjög glæsilegt og fjöl-
breytt úrval af austurlenskum skraut- og list-
munum, m.a. útskorin borð, vegghillur, vör-
ur úr messing, veggteppi, gólfmottur og
margt fleira.
Einnig úrval af indverskri bómull, batik-efn-
um, rúmteppum og mörgum gerðum af
mussum.
Nýtt úrval af reykelsi og reykelsiskerjum.
Gjöfina, sem ætlð gleður, fáið þér I
Jasmin
Laugavegi 133 (við Hlemmtorg).
flMflMlSÍSWSllSffil
LAUGARDAGUK 7. september
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.55.
Morgunstund barnanna kl.
8.45: Helga Harðardóttir les
söguna „Lyklana” eftir
Sigurbjörn Sveinsson. Til-
kynningar. Létt lög milli
liða. óskalög sjúklinga kl.
10.25: Kristin Sveinbjörns-
dóttir kynnir.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 Tónlcikar: a. Don-kó-
sakkakórinn syngur rúss-
nesk lög. b. Rússnesk bala-
lajkahljómsveit leikur.
14.00 Vikan sem var Páll
Heiðar Jónsson sér um þátt
með ýmsu efni
15.00 Miðdegistónleikar
Útvarpshljómsveitin i
-Berlin leikur Introduction
og Allegro eftir Maurice
Ravel, Nikanor Zabaleta
leikur á hörpu, Ferenc Fri-
csay stjórnar. I Musici leika
Oktett i Es-dúr op. 20 eftir
Felix Mendelssohn-Barth-
oldy.
15.45 A ferðinni ökumaður:
Arni Þór Eymundsson.
(16.00 Fréttir. 16.15 Veður-
fregnir).
16.30 Horft um öxl og fram á
við Gisli Helgason fjallar
um útvarpsdagskrá siðustu
viku og hinnar næstu.
17.30 Söngvar i léttum dúr.
Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Kólumbíukvöld a. Þórir
Ólafsson hagfræðingur talar
um land og þjóð. b. Flutt
þjóðleg tónlist og lesin smá-
saga.
20.50 Sönglög eftir TURE
Rangström Elisabeth
Söderström, Erik Saeden,
Aase Nordmo Lövberg, Joel
Berglund og Kerstin Meyer
syngja.
21.10 Kirkjugarðsævintýr
smásaga eftir Guy de
Maupassant Aðalgeir
Kristjánsson islenskaði.
Guðrún Guðlaugsdóttir les.
21.30 Tveir konsertar fyrir
mandólin og strengjahljóð-
færi Alessandro Pitelli og I
Solisti Veneti leika Claudion
Scimona stj. a. Konsert fyr-
ir mandólin og strengjasveit
eftir Domenico Caudiso. b.
Konsert I G-dúr fyrir
mandólin, tvær fiölur og
kontrabassa eftir Giuseppi
Giuliano.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir. Danslög
23.55 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
LAUGARDAGUR 7. september, 1974
20.00 Fréttir
20.20 Veður og auglýsingar
20.25 Duke Ellington. Sjón-
varpsupptaka frá jasstón-
leikum I Bandarikjunum.
Auk Ellingtons kemur fram
á þessum hljómleikum
fjöldi af frægu listafólki, þar
á meðal Sammy Davis.
Þýðandi Jón O. Edwald.
21.35 Borgir. Kanadískur
fræðslumyndaflokkur um
borgir og borgarllf, byggður
á bókum eftir Lewis Mum-
ford. 6. þáttur. Þýðandi og
þulur Ellert Sigurbjörnsson.
22.00 Rógburður. (The Childr-
en’s Hour). Bandarlsk bió-
mynd frá árinu 1961. Leik-
stjóri William Wyler. Aðal-
hlutverk Audrey Hepburn,
Shirley McLaine og James
Garner. Þýðandi Guðrún
Jörundsdóttir. Myndin
greinir frá tveimur ungum
kennslukonum, sem koma á
fót einkaskóla og reka hann
af miklum dugnaði. Þær
njóta I fyrstu mikilla vin-
sælda hjá foreldrum jafnt
sem nemendum, en fyrr en
varir skellur ógæfan yfir.
Ein af námsmeyjunum
breiðirútsögu, þar sem gef-
ið er I skyn, að samband
þeirra kennslukvennanna sé
ekki að öllu leyti heilbrigt.
23.45 Dagskrárlok
MINNINGARSPJÖLD
, MINNINGARSJÓÐSÍ
ÍSLENSKRAR ALÞÝÐU UM
Sigfús
Sigurhjartarson
fást á skrifstofu Alþýðubanda-
lagsins Grettisgötu 3 og Bókabúð
Máls og menningar Laugavegi
18.
UH U(j SKARIGHIPIR
KCRNFLÍUS
JONSSOM
SKÖLW0ROUSIÍU8
BANKASIR4U6
,J»HfctH->Hat8600
VIPPU - BltSKÚRSHURÐIN
Z-kasanr
LagerstærSir miðað við múrop:
Hæð: 210 sm x breidd: 240 sm
- 210 - x - 270 sm
Aðrar sUerðir.smiðaðar oftír beiðnl
OLUGQA8MIÐJAN
StðuMíla 12 - SU 3S220
©M)
SeNDIBÍLASTÖBINHf
Auglýsingasíminn er
17500
DJOÐVIUINN