Þjóðviljinn - 02.07.1975, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 2. júlt 1975.
DJÚÐVIUINN
MALGAGN SÖ'S'IALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjdri: Eiöur Bergmann
Eitstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Kari Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
1974 VAR GOTT ÁR
Sem kunnugt er og menn muna væntan-
lega kvað á sl. ári sifellt við söngurinn um
að allt væri að fara i kalda kol i efnahags-
málum þjóðarinnar i áróðursgögnum
ihaldsins. Þessi áróður varð svo
magnaður um tima að með honum tókst
ihaldinu að særa til fylgis við sig nokkurn
hóp kjósenda sem ekki hafði fylgt Sjálf-
stæðisflokknum i kosningunum 1971. Og
mest er þó það áróðursafrek ihaldsafl-
anna að þeim tókst að fleka framsókn til
fylgisspektar við sig i stórkostlegustu
kjararáns- og verðhækkanaherferð sem
yfir hefur gengið á jafnskömmum tima.
Nú hafa ýmsir aðilar i þjóðfélaginu að
undanförnu verið að birta* skýrslur sinar
um afkomu siðasta árs. Er þar næsta fróð-
legt að virða fyrir sér tölurnar og bera þær
saman við barlómssönginn sem sunginn
var. í þessum tölum kemur fram ma., að
sum þeirra fyrirtækja sem birt hafa
skýrslur sinar hafa grætt mörg hundruð
miljónir króna. Til að mynda græddi Eim-
skipafélag Islands samkvæmt eigin reikn-
ingum mörg hundruð miljónir króna. Þá
hefur komið fram i ársskýrslum kaup-
félaganna verulegur hagnaður á sl. ári og
i ársskýrslum SIS kom fram gróði upp á
hundruð miljóna.
Nýlega birti einn rikisbankanna,
Búnaðarbankinn ársskýrslu sina fyrir sl.
ár. Þar kemur fram margt afar fróðlegt,
en þar segir orðrétt i inngangi skýrslunn-
ar:
,,Árið 1974 varð Búnaðarbankanum gott
ár. Innlánsaukning i bankanum varð með
almesta móti á árinu, hlutfallslega séð og
sú langmesta i krónum talið. Til marks
um hagfellda þróun siðustu ára er sú stað-
reynd, að innstæður viðskiptavinanna
hafa meir en tvöfaldast á þrem árum.
Vöxtur innlána hjá viðskiptabönkunum
varð 28,2% á árinu og nam i árslok 32,6
miljörðum. Hins vegar varð 31,5% aukn-
ing i Búnaðarbankanum og hefur hann nú
yfir að ráða 22,6% af heildarinnlánum við-
skiptabankanna sjö.”
Ennfremur segir: „Sem afleiðing stefn-
unnar i útlánamálum hefur lausaf járstaða
bankans verið góð, en hún er einmitt
mælikvarðinn á sambandið milli fjár-
magnsins sem bankinn hefur yfir að ráða
og ráðstöfunar þess.”
Þetta var úr ársskýrslu Búnaðarbank-
ans. Áður hefur verið skýrt frá afkomu
ýmissa fyrirtækja, og þó ber að taka fram,
að aðeins brotabrot fyrirtækja i landinu
birta opinbera reikninga. En meginhluti
þeirra fyrirtækja sem birta opinbera
reikninga sýnir að „árið 1974 varð þeim
gott ár” svo notað sé orðalagið úr árs-
skýrslu Búnaðarbankans. Það var þvi
ekki vegna erfiðrar afkomu atvinnuveg-
anna eða vegna almennra efnahagsörðug-
leika að kjaraskerðingin varð i þeim mæli
sem menn þekkja. Þar komu til aðrar
ástæður: Stefna stjórnarvalda sem er
fjandsamleg launafólki, en um leið i þágu
milliliðanna. —s.
EINA BJARGRÁÐIÐ
Utanrikisráðherra lýsti þvi yfir um
helgina að dagsetning útfærslu landhelg-
innar yrði ákveðin á morgua fimmtudag.
Forsætisráðherra leiðrétti þessa yfir-
lýsingu og sagði að ákvörðun yrði ekki
tekin fyrr en eftir helgina hið fyrsta.
Verður fróðlegt að sjá hvort utanrikisráð-
herrann lætur forsætisráðherra auðmýkja
sig á sama hátt og þegar kurteisisferðin
mikla var farin til Bretlands. Þá fór ráð-
herrann utan án þess að láta undirmann
sinn utanrikisráðherrann vita, og mál-
gagn utanrikisráðherrans tók upp þykkj-
una fyrir hann og uppnefndi forsætisráð-
herrann! Þannig er samkomulagið i
stjórnarheimilinu um þessar mundir;
þegar þjóðin er i öðru orðinu beðin um að
standa saman um útfærslu landhelginnar
reyna ráðherrarnir að níða skóinn hver
niður af öðrum. Það eina sem gæti orðið
núverandi ríkisstjórn til bjargar i land-
helgismálinu andspænis þjóðinni og um-
heiminum væri að hún fylgdi stefnu Al-
þýðubandalagsins um útfærslu i 200 milur
13. nóvember og um leið algera útilokun
erlendra veiðiskipa af miðunum innan við
50 sjómilur. —s
KLIPPT...
SVAR um
EFTIR BILLY GRAHAM
Hvað segið þér um lögin um byssuleyfi? Haldið þér I raun og
veru, að iög geti f sjálfu sér stöðvað mannvfg f þjðöfélagí okkar?
Ég gæti nefnt. margar tölur úr athugunutn, sem
gerðar hafa verið í sambandi við þessi mál. Fjöl-
margir glæpir eru framdir með byssum. Þvi er
jafnvel haldið fram, að þjóðin sé orðin „grá fyrir
járnum“ vegna almennrar byssu-eignar lands-
manna. Þó verðum víð að gera ráð fyrir, að menn
kaupi byssur almennt til annarra hluta en að
fremja afbrot með þeim.
Þér spyrjið, hvort komið verði í veg fyrir
mannvíg með iögum. Þegar á allt er iítið, er byssa
skaðlaus, nema maður taki í gikkinn. Jafnvel
byssur, sem nægðu hfeilli þjóð, væru sk.aðlausar,
nema einhverjir menn fylitust hatri, ágirnd eða
hieypidómum. Þér sjáið því, að þetta er í rauninni
andlegt vandamái. Ströng lög um skotvopn gætu
haft þau áhrif, að heimurinn sæí, að við viljum
útrýma ofbeldi, ef unnt væri. Ofbeldi er í raun og
veru vandamál mannlegs hjarta og samvizku. Ef
menn ætla sér að drepa, þá finna þeir einhver ráð
til þess, hvort sem þeir eiga byssu eða ekki.
Orb Morgunblaösspámannsins 1. júli 1975
Verður skipt um spámann?
Skáldritstjóri Morgunblaðsins
upplýsti nýlega að blaðið hefði
ekki séð sér annað fært, en
skipta um stjörnuspákonu. Var
Dixon sett af og einhver skandi-
navlsk ráðin i staðinn (vonandi
ekki frá sænsku menningar-
mafiunni). En er ekki orðið
timabært að athuga fleiri fasta
þætti blaðsins? Daglega birtir
Morgunblaöið pistil eftir lýð-
predikarann og bullukollinn
Billy Graham og virðast engin
takmörk fyrir þvi hvað blaöið
getur tekið til birtingar. Að vísu
hefur Billy þessi ágæt meömæli
frá Islenskum presti sem lýsti
eitt sinn I blaðagrein hve hrif-
andi samkomur Billy væru.
En við skulum llta á eitt
dæmi. I Morgunblaðinu I gær er
fjallað I opnu um CIA og morð-
tilræðisfyrirætlanir þessarar
leyniþjónustu. Þar er fjallaö ýt-
arlega um hvernig opinber
stofnun I þessu fyrirmyndarríki
„lýðræðis og frelsis” hefur beitt
ofbeldi og gripið til byssunnar.
Þá hefur á þessu ári verið lýst
striðsglæpum bandarlkja-
manna I SA-Aslu. En hvernig er
boðskapur Billy til lesenda
Morgunblaðsins 1. júli 1975.
Er ekki oröiö timabært fyrir
skáldritstjórann að leita að nýj-
um spámanni?
Einn svalandi
að norðan
1144. tbl. 56. árg Alþýöublaðs-
ins, áður en blaðið fór i sumarfrl
og starfsfólk fékk uppsagnar-
bréf, þá birtist hressileg grein
eftir menntaskólakennara á
Akureyri um árangur verka-
lýðsbaráttu og jafnaðarmanna.
Hann kallaði greinina „Þvíþótt
þú tapir, það gerir ekkert til”
og deilir þar hart á verkalýös-
forystuna og segir m.a.: „Þeir
hafa algerlega vanrækt allt,
sem heitið gæti hugsjónaleg
endurskipulagning hreyfingar-
innar, framtiðaráætlanir, gagn-
rýni á þjóðfélagsskipanina,
þjóöfélagsleg könnun, þar með
talda til aö mynda eignakönnun
— I stuttu máli sagt, hafa þeir
látið reka á reiðanum og látið
sér nægja aö karpa viö svo-
kallaða atvinnurekendur um
kauphækkun I hraðminnkandi
krónum.”
Bárði er mjög gjarnt að nota
smáorðin „alltaf” og „aldrei”
og mikiö er um alhæfingar I
greininni, en manninum liggur
mikið á hjarta. Hann hefur haft
mikla löngun til aö leggja orð I
belg I umræöuþættinum um
kjaramálin I sjónvarpinu á dög-
unum, þvl eftirfarandi innlegg I
umræðuna hefur hann:
BárAur Ilulldórsson. mennta-
skólakennari á Akureyri, skipar
I 'fjóröa sætiö á lista Alþýöu-
'! flokksins í Vestfjaröakjördæmi.
Bárður Halldórsson
„Aldrei kom hann að þvf einu
oröi, aö þeir, sem sitja hinum
megin borösins viö hann — ,,at-
vinnurekendurnir” væru I raun-
inni fæstir neinir atvinnurek-
endur — heldur ríkisstyrkt
glæsimenni — flottræflar — sem
i rauninni er fjandans sama,
hvernig ailt veltist og fer — sýna
bullandi tap á útgerö sinni eöa
öörum rekstri ár eftir ár og eiga
samt skuidiausar eignir upp á
tugi eöa hundruö miijóna vegna
kolvitlausra afskriftarreglna
eftir nokkurra ára taprekstur.
Aidrei minntist verkalýösleiö-
toginn á, aö á hverju ári
„frjósa” þúsundir miljóna ium-
boöslaunum isienzkra innflytj-
enda erlendis. Aidrei var
minnzt á rikiseftirlit meö inn-
flutningi hvaö þá þjóönýtingu
utanrikisverzlunar. Nei — þaö
kom honum — og kemur
Islenzkri verkalýösforystu ekki
par viö, hvernig þeir háu herrar
„atvinnurekendur” haga slnu
lifi.”
Þaö er svalandi aö heyra
svona tón frá krata aö noröan.
En undir lok greinarinnar spyr
hann athyglisverörar spurning-
ar sem leiötogar Alþýöuflokks-
ins geta ekki skotiö sér undan að
svara. Báröur spyr:
„En hvaö liöur þá óska-
landinu — þeirri Sóriu Mórlu,
sem allir jafnaðarmenn eiga
sameiginlega? Eru ekki öll
grundvallaratriöi jafnaöar-
stefnu aö glutrast úr höndum
þeirra, sem helgastan vörö áttu
aö standa um þau — úr höndum
islenzkrar verkalýöshreyfing-
ar?”
Það þarf engan aö undra að
menn sem enn eru i Alþýöu-
flokknum og telja sig jafnaðar-
menn, séu farnir að örvænta
undir forystu Gylfa Þ. Báröur
vitnar með ágætum I Maó for-
mann um nauðsyn sjálfsgagn-
rýni, og fyrrnefnd tilvitnun ber
þess vitni að hún hefur boriö
árangur. Bárður hlýtur þvl
fremur að snúa sér til Maó for-
manns en leita til Gylfa sem
„glutraö hefur niöur grund-
valíaratriöum jafnaöarstefn-
unnar” ásamt verkalýösleiðtog-
um kratanna. Báröur hefur auð-
sæilega fremur kosið að fletta
upp I kveri Maó formanns, en
rykfallinni bók Gylfa Þ. „Um
jafnaðarstefnuna”. _ór«>
Báröur tók Maó fram yfir Gylfa
... OG SKORIÐ