Þjóðviljinn - 23.06.1976, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 23. júni 1976 1>J0ÐVILJINN — SÍÐA 3
Portúgal:
Kosninga ba ráttan
hámarki
Lissabon 22/6 reuter — Barátta
þeirra fjögurra manna sem hafa
boðið sig fram til forseta í Portú-
gal er nú i hámarki en kosið
verður á sunnudaginn kemur.
Þrir frambjóðenda eru her-
Suður-Afrika:
Biðraðir
líkhúsin
við
Jóhannesarborg og Bonn 22/6
reuter — Ungir blökkumenn
grýttu rlkisbifreiðir og opinbcrar
byggingar i tveim útborgum
Pretoríu i dag, en í öðrum borg-
um blökkumanna var lifið að
færast i eðlilegt horf eftir margra
daga óeirðir sem kostað hafa 140
manns lifið
I Ga-rankawa sem er uþb. 20
km norðaustur af Pretoriu réðust
þúsundir skólanemenda á bila
sem hvitir óku.og grýttu opinber-
ar byggingar. Einn skóli var
brenndur til grunna. 1 Mamelodi
sem er uþb. 12 km austur af
höfuðborginni var kveikt i
verslun og heilsugæslustöð.
Lögreglan sagði að þessar
óeirðir væru óverulegar miðað
við það sem gekk á fyrir og eftir
helgina. Um 900 blökkumenn hafa
verið handteknir undanfarna
daga.
Blökkumenn stóðu i biðröðum
utan við likhúsið i Jóhannesar-
borg i dag og leituðu ættingja sem
saknað er. Skólastjórar i mörgum
skólum i Soweto hafa i hyggju að
efna til fjöldagreftrunar nemenda
sinna sem féllu i óeirðunum.
A morgun, miðvikudag, hefjast
viðræður þeirra John Vorsters
forsætisráðhérra Suður-Afriku og
Kissingers i Bæjaralandi. Menn
úr fylgdarliði Vorsters sögðu i
dag að Vorster væri reiðubúinn að
hlýða á gagnrýni á stefnu sina en
hann myndi ekki láta undan kröf-
um um að beita Rodesiu
viðskiptabanni eða segja þar-
lendum stjórnvöldum fyrir verk-
um.
A föstudaginn mun Vorster
ræða við Helmut Schmidt
kanslara Vestur-Þýskalands.
foringjar, núverandi eða fyrrver-
andi, og ganga hnúturnar á milli
þeirra.
Liklegasti sigurvegarinn er An-
tonio Ramalho Eanes hers-
höfðingi en hann nýtur stuðnings
þriggja stærstu stjórnmálaflokka
landsins. Þrir menn reyna að
koma i veg fyrir kosningu hans:
Jose Pinheira de Azevedo aðmir-
áll og núverandi forsætisráð-
herra, Otelo Saraiva de Carvalho
fyrrum yfirmaður öryggissveita
landsins og kommúnistinn Octa-
vim Pato.
Eanes hefur ekki haft sig mikið
i frammi I kosningabaráttunni en
i dag gekk Vasco Lourenco yfir-
maður heraflans á Lissabon-
svæðinu fram fyrir skjöldu og
réðst á Azevedo. Sakaði hann
Azevedo um að sækjast eingöngu
eftir metorðum og frama. Kvað
hann Azevedo hafa boðist til þess
— á fundi með Eanes — að draga
framboð sitt til baka ef honum
yrði tryggð valdamikil staða i
rikiskerfinu.
Þeir Azevedo og Carvalho hafa
reynt að koma kjósendum i
skilning um að Eanes sé fulltrúi
hægriaflanna i landinu. Azevedo
bendir á að Eanes hafi ekki tekið
þátt i byltingunni frá upphafi en
Carvalho heldur þvi fram að
Eanes hyggist, nái hann kjöri,
segja af sér svo Spinola hers-
höfðingi geti tekið við forsetaem-
bættinu.
Enn barist
Beirut
/
í
BeirUt 22/6 reuter ntb —
Bardagar brutust út i
Beirút i dag þrátt fyrir
nærveru arabisku
friðargæslusveitanna, en
þær telja nú um þúsund
manns. Kom til átaka
Yfirvinnubanni aflétt
Yfirvinnubanni ^verkamanna
hjá jarðborunum rlkisins var af-
létt frá og með sl. sunnudegi.
Daginn áður höfðu náðst
samningar um kjör bormanna, en
þessir nýju samningar eru fyllri
en þeir sem áður voru i gildi.
Yfirvinnubann bormanna stóð I
þrjár vikur.
milli kristinna og mú-
hameðstrúarmanna.
Jalloud forsætisráðherra
Libýu, sem átti mestan heiðurinn
af vopnahléi sýrlendinga og
libanskra vinstrimanna og pale-
stinumanna, kom til LÍbanon i
dag frá Damaskus til þess að
ræða við forystumenn palestinu-
manna. Settu menn það i sam-
band við það að brottflutningur
sýrlenska herliðsins er enn ekki
hafinn þrátt fyrir ákvæði
þaraðlútandi i vopnahlés-
samningnum.
Bilalest fór i dag frá Beirút til
Damaskus með uþb. 200 útlend-
inga og fengu þeir fylgd pale-
stinumanna og friðargæslu-
manna. Um helgina fóru 276 út-
lendingar áleiðis til Grikklands
með bandarisku liðsflutninga
skipi og komu þeir til Pireus I
dag.
Hagvöxtur takmark-
aður við 5 prósent
Paris 22/6 reuter —
Leiðtogar helstu iðnrikja á
Vesturlöndum ákváðu I dag að
stuðla i sameiningu að þvi að
halda verðbólgu i skefjum
með þvi að takmarka hagvöxt
i rikjum sinum við 5% á ári.
Fjármálaráðherrar OECD -
rikjanna sem eru 24 sam-
þykktu þetta eftir að hafa hlýtt
á margar ræður um slæmar
afleiðingar verðbólgu. Mark-
mið þeirra með samþykktinni
er að binda endi á þær hag-
sveiflur sem gengið hafa yfir
auðvaldsheiminn öðru hvoru •
frá striðslokum, en sú
krappasta er nýafstaðin.
Hagvöxtur I OECD-
rikjunum er nú að meðaltali
um 5%,en i sumum rikjum,
einkum Bandarikjunum og
Frakklandi, hefur hann verið
mun meiri síðustu mánuði.
Denis Healey frá Bretlandi
sagði að 5% hagvöxtur myndi
ekki minnka atvinnuleysi
nema um mesta lagi helming.
Nú eru uþb. 13 miljónir manna
atvinnulausar i OECD -
rikjunum.
320 þúsund
Framhaldaf bls. 1
mai-desember 1975 og sókn og
aflabrögð það sem af er þessu ári
gæti þorskaflinn á siðari hluta árs
orðið svipaður og á sama tima I
fyrra. Þar með yrði ársaflinn 250
til 260 þúsund tonn samanborið
við um 267 þúsund tonn 1975. Þótt
áhrifa friðunaraðgerða kunni að
gæta á næstu mánuðum I ríkari
mæli en til þessa, er óliklegt, að
þorskafli minnki um meira en 20-
25 þúsund tonn á þessu ári, nema
veiðar verði stöðvaðar um tima
eða aflamörk sett. Veldur hér
mestu um, hve sóknarþunginn er
mikill. Þvi verður að telja lik-
legast, að þorskafli Islendinga á
árinu 1976 verði á bilinu 240-260
þúsund tonn.
örðugt er að áætla heildar-
þorskafla útlendinga á
íslandsmiðum á árinu 1976, en
likur benda til, að hann verði
nálægtso þúsund tonnum. Aætlun
þessi er meðal annars byggð á
nýgeröum samningum við breta
og aðrar þjóðir um veiðar innan
islensku fiskveiðilögsögunnar.
Samkvæmt framansögðu
virðist heildarþorskaflinn á
Islandsmiðum að öllu óbreyttu
munu verða á bilinu 290-320
þúsund tonn á þessu ári, saman-
borið við 370-380 þúsund tonn
siðastliðin þrjú ár. Þótt þannig
séu horfur á verulegri minnkun
þorskaflans i heild, sýnist eigi að
siður stefna yfir það hámark, sem
fiskifræðingar hafa talið
ráðlegt.”
Eins og sjá má gerir stofnunin i
tölum sinum ráð fyrir mun
lægri afla handa útlendingum en
almennt er talið að veiðist hér við
land á árinu — en samt er þorsk-
aflinn talinn verða langt um fram
það sem fiskifræðingar töldu ráð-
legt hámarksmagn eða allt að 40
þúsundum fram yfír það.
Kosningarnar á ítaliu:
Enrico Berlinguer á kosningafundi. — Nú er allt breytt.
ERFITT AÐ
MYNDA STJÓRN
Þá er lokið einhverjum
tvisýnustukosningum sem fram
hafa farið á Italiu eftir strið.
Úrslitin benda hins vegar ekki á
neina hefðbundna leið út úr
vandanum, þvert á móti. Þrátt
fyrir það að kristilegir demó-
kratar héldu velli eru engir
möguleikar fyrir hendi á mynd-
un stjórnar hægri- og miðju-
flokka eins og þeim sem stjórn-
að hafa Italiu undanfarin 30 ár,
þvi veldur fylgishrun smáflokk-
anna.
Aður en lengra er haldið er
rétt að lita á endanleg úrslit
kosninganna og þingmannatölu
flokkanna.
1 efri deild urðu úrslitin þessi:
Kristilegir demókratar:
12.215.036atkv.eða 38.9% og 135
þingmenn (1972: 38.1% og sama
þingmannatala)
Kommúnistar: 10.631.871 atkv.
eða 33.8% og 116 þingmenn
(1972 : 27.6% og 93 þingmenn)
Sósialistar: 3.208.382 atkv. eða
10.2% og 29 þingmenn
(1972:10.7% og 33 þingmenn.
Nýfasistar: 2.088.318 atkv. eða
6.6% og 15 þingmenn(1972: 9.2%
og 26 þingmenn)
Sósialdemókratar: 965.478 atkv.
eða 31% og 6 þingmenn (1972:
5.4% og 11 þingmenn)
Frjálslyndir: 436.506 atkv. eða
1.4% og 2þingmenn (1972: 4,4%
og 8 þingmenn).
Repúblikanar: 845.629 atkv. eða
2.7% og 6 þingmenn (1972: 3%
og 5 þingmenn)
Radikalir: 265.420 eða 0.8% og
engan þingmann (buðu ekki
fram 1972)
öreigalýðræðið: 78.055 eða 0.2%
og engan þingmann (bauð ekki
fram 1972)
Auk þess hlaut sameiginiegur
listi frjálslyndra, repúblikana
og sósialdemókrata 2 menn
kjörna, listi sósialista og komm-
únista 1, flokkur þjóðernissinna
i Suður-Týrol 2 og þjóðernis-
sinnar i Val d’Aosta 1. Auk þess
eiga sjö menn fast sæti i efri
deild og alls eru þvi þingmenn i
henni 322.
Kosningarnar til neðri deildar
fóru þannig:
Kristilegir demókratar:
14.211.005 atkv.eða 38.8% og 263
þingmenn (1972: 38.8% og 267
þingmenn)
Kommúnistar: 12.620.509 atkv.
eða 34.4% og 228 þingmenn
(1972: 27.1% og 179 þingmenn)
Sósialistar: 3.541.283 atkv. eða
9.6% og57 þingmenn (1972:9.6%
og 61 þingmann)
Nýfasistar: 2.2421849 atkv. eða
6.1% og 35 þingmenn (1972:
8.7% og 56 þingmenn)
Sósialdemókratar: 1.237.483
atkv. eða 3.4% og 15 þingmenn
(1972: 5.1% og 29 þingmenn)
Repúblikanar: 478.157 atkv. eða
1.3% og 5 þingmenn (1972: 3.9%
og 21 þingmann)
Frjálslyndir 1.134.648 atkv. eða
3.1% og 14 þingmenn (1972:
2.8% og 14 þingmenn)
Radikalir: 555.980 atkv. eða
1.5% og 6 þingmenn (buðu ekki
fram 1972)
öreigalýðræðið: 394.623 atkv.
eða 1.1% og 4 þingmenn (bauð
ekki fram 1972)
Flokkur suður-týróla: 184.286
atkv. eða 0.5% og 3 þingmenn
(1972: 0.5% og 3 þingmenn)
Alls eru þingmenn i neðri
deild 630. Astæðan fýrir þvi hve
mikill munur er á atkvæða-
magni eftir deildum er sú að
kosningaréttur miðast við 25 ár i
efri deild en 18 ár i neðri deild.
A aldrinum 18-25 ára eru 5.5
miljónir æskufólks.
Samanlagt atkvæðamagn
vinstriflokkanna fjögurra er þvi
46.6% i neðri deild og 45% i efri
deild. Það tókst sem sé ekki að
hnekkja veldi kristilegra svo
neinu nam. En úrslitin verða
ekki túikuð öðru visi en sem
hrein vinstrisveifla. Kristilegir
héldu sinu á kostnað nýfasista
og kommúnistar tóku fylgi af
miðflokkunum og sennilega
eitthvað úr vinstriarmi kristí-
legra.
En hvers konar stjórnar-
myndun er liklegt að verði ofan
á? Þvi er ekki gott að svara.
Kristilegir geta ekki myndað
starfhæfa meirihlutastj. nema
með þvi að bjóða nýfasistum til
samstarfs en með þeim vill eng-
inn vinna frekar en Glistrup
hinum danska. Sósialistar hafa
neitað að ganga inn i stjórn með
kristilegum án þess að leitað sé
samráðs við kommúnista og
einn leiðtogi sósialista itrekaði
þetta i fyrrakvöld.
En er hugsanlegt að kristileg-
ir þiggi boð kommúnista um
myndun nokkurs konar þjóð-
stjórnar, þe. stjórn allra flokka
nema nýfasista? Vitað er að
ýmis öfl i flokknum vinna að
þvi, td. iðnjöfrarnir á Norð-
ur-ítaliu. En flokkúrinn rak
kosningabáráttu sina fyrst og
fremst á grundvelli and
kommúnisma og á þvi erfitt
með að kúvenda eftir kosningar
og ganga i eina sæng með þeim
djöflum sem hafa verið málaðir
á veggi undanfarnar
vikur. Eins og er virðist þetta
þó eina leiðin til myndunar
starfhæfrar rikisstjórnar á
ttaliu. Leiðtogar kommunista
benda réttilega á að þeir timar
séu liðnir sem „menn reyndu að
stjórna með þvi að útiloka
kommúnista.” eins og
Berlinguer sagði i fyrrakvöld.
En þaö má búast við að það
taki leiðtoga kristilegra vikur
eða mánuði að átta sig á þessari
staðreynd. Ef þeir gera það ekki
er enginn kostur sjáanlegur
annar en nýjar kosningar. pH