Þjóðviljinn - 23.06.1976, Blaðsíða 12

12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 23. júnl 1976
NÍELS S. JÓNSSON,
SEYÐISFIRÐI
F. 19.3. 1901 - D. 24.1. 1975
Nú er liöiö hátt á annaö ár siöan
ég spuröi lát Nielsar Jónssonar.
Mér fannst þá þegar, aö hann
mætti ekki liggja óbættur hjá
garöi, en af ýmsum ástæöum
hefur dregist úr hömlu, að ég
minntist hans. Vonast ég til, aö
þeir sem hlut eiga að máli, viröi
þetta á betri veg, minnugir þess,
aö betra er seint en aldrei.
Niels Sigurbjörn Jónsson var af
húnvetnsku bergi brotinn. Hann
fæddist 19. mars 1901 að Syðri-
Þverá i Vestur-Hópi. Foreldrar
hans voru Rósa Nielsdóttir og Jón
Magnússon, sem siöar bjuggu að
Króki i Viöidal.
Ariö 1913 fluttist Niels með for-
eldrum sinum að Borgarhóli i
Brimnesbyggð við Seyöisfjörð.
Hann byrjaði snemma að róa á
árabát með fööur sinum og stund-
aði siðan sjó i allmörg ár, bæði
með föður sfnum og öörum. En
tuttugu og fimm ára gamall festi
Niels ráð sitt og hóf búskap með
unnustu sinni, Ingiriði Ósk
Hjálmarsdóttur, i Ingimunarhúsi
á Vestdalseyri i Seyðisfirði. Þau
gengu i hjónaband árið 1929.
Fjórum árum seinna fluttu þau
hjón að Bjólfsgötu 1 i Seyðis-
fjarðarkaupstað, og þar var
heimili þeirra alla tiö siðan.
Stundaði Niels eftir þetta
, almenna verkamannavinnu og
smiðar.
Börn þeirra hjóna eru: Bragi
læknir á Akranesi, Sigrún hús-
freyja á Akranesi, Rós húsfreyja
á Seyðisfirði og Hjálmar járn-
smiður á Seyðisfirði. Barnabörn
þeirra Ingiriðar og Nielsar eru
orðin 20.
Niels missti konu sina 30. mars
1961, en bjó eftir það einn að
Bjólfsgötu 1 og vildi ekki annars
staðar vera. Hann andaðist 24.
janúar 1975.
Þannig er ævisaga Nielsar
Jónssonar i fáum og grófum
dráttum, en þeir segja næsta litið
um þennan sérkennilega og
merkilega mann.
Ég sá Niels fyrst i hópi góðra
félaga, er ég gekk i Sósialista-
félag Seyðisfjarðar haustið 1944.
Þarna voru staddir allmargir
menn, sem siðar urðu góðkunn-
ingjar minir og vinir. Vil ég þar
tilnefna Stein Stefánsson, Friðjón
Stefánsson, Sveinbjörn
Hjálmarsson, Þorkel Björnsson,
Eymund Ingvarsson og Vilhjálm
Sveinsson. Fleiri gæti ég nefnt af
þessum góöu drengjum, sem all-
margir eru nú gegngir fyrir
Ætternisstapann, og minningin
um þá alla er mæt og ljúf. En
einna minnisstæðastur af fundar-
mönnum er samt Niels Jónsson.
Ég man að hann sat einn sér,
dálitið þyrrkingslegur, alvöru-
gefinn, með þykkt rauðleitt hár,
hreyfingarlaus, óbifanlegur eins
og hraundrangur! Ég held, að
hann hafi ekki sagt orð á fund-
inum, en hann hlustaði auðsjáan-
lega grannt eftir þvi, sem bar á
góma. Þannig var Niels i
augum heimsins. Þögull,
fáskiptinn, vinnugefinn gekk
hann sinn veg i lifinu, en hugsaði
vafalaust fleira en hann talaði og
tók betur eftir en margur, sem
meira lætur á sér bera. Slikir
menn e'ru ekki allra. Þeir eignast
ekki fjölda vina, en reynast best
er mest á riöur. Þó að fram-
koman sé hrjúf og varirnar fljóti
ekki i gælum, er hjartað sem
undir slær viðkæmt og hlýtt. En
hvað veldur þvi, að yfirborðið er
ekki i samræmi við innri
manninn? Uppeldisskilyrði og
æskukjör móta manninn meira en
flesta grunar. Ég hygg, að Niels
hafi búið við kröpp kjör I æsku.
Hann mun hafa veriö gæddur við-
kvæmri lund að eðlisfari, og hefur
vi örbirgðin orðið honum þyngri
skauti en þeim, sem harðari
höfðu skrápinn. Vörn slikra
manna gagnvart umhverfinu, er
oftast fólgin i þvi aö sniða sér
eins konar vérndarhjúp. Þeir
hylja sig andiegri klakabrynju,
sem fáum einum er leyft að
skyggnast bak við. Þeir verða
þöglir, fáskiptir menn, sem
varast að bera tilfinningar sinar á
torg, en finna þó til engu siöur en
aörir. Nákunnugur hefur sagt
mér, að mjög kært hafi verið með
þeim hjónum Ingiriði og Nielsi,
og dauði hennar um aldur fram
hefur verið þungbær raun fyrir
hann. Sama heimild hermdi mér,
að hann hefði verið einkar hlýr
við börn sin, þó að hann væri ekki
afskiptamikill á heimili að öllum
jafnaði.
Ég vann nokkur sumur meö
Nielsi i sildarverksmiðjunni á
Seyðisfirði og kynntist honum þvi
nokkuð. Mér varð brátt ljóst, að
þar fór óvenju greindur og
skynugur maður. Hann var ákaf-
lega ljóðelskur og kunni mikið af
visum og kvæðum. Bólu-Hjálmar
var uppáhaldsskáld hans, og þarf
það ekki að koma neinum á óvart,
sem kynntist Nielsi að einhverju
marki og þekkir eitthvað til
skáldmæringsins i Bólu, svo
eðlislikir sem mér virtist þeir
vera á ýmsa lund. Ég minnist
þess t.d. hvað Niels var hrifinn,
þegar hann fór með þessar hend*
ingar:„Sjá nú.hvað ég er beinaber,
brjóstin visin og fölar kinnar, eld-
steyptu lýsa hraunin hér höröum
búsifjum ævi minnar...”Má vera,
að Nielsi hafi komið i hug eins og
fleirum, aö Hjálmar sé hér vit-
andi eða óafvitandi aö yrkja um
eigin ævi ekkert siöur en rauna-
sögu Fjallkonunnar. í þessum
ljóðlinum hefur húbetnski bónda-
sonurinn fundiö samsvörun viö
eigin ævikjör. Hvernig „búsifjar”
fátæktar og látlauss strits höfðu
breytt viðkvæmum hug i
,,hraun”fáskiptni og hrjúfrar
lundar.
Niels mun hafa verið vel hag-
orður en aldrei lét hann mig
heyra neitt af visum sinum, svo
að um þær get ég ekki dæmt.
Hann var ákveðinn sósialisti og
mun hafa verið i kommúnista-
flokknum meðan hann starfaði.
Ingiriður var hins vegar gall-
harður krati, og hef ég fyrir satt,
að oft hafi verið deilt óvægilega
um pólitik á Bjólfsgötu 1 og
hvorugt hjónanna dregiö af sér,
enda var Ingiriöur kvenskör-
ungur mikill og mælsk i besta
lagi. En það fylgdi sögunni, að
ekki hefðu slikar sennur skyggt á
sambúð hjónanna að öðru leyti,
heldur hefðu þau á eftir sest aö
kaffidrykkju eins og ekkert hefði i
skorist. Þetta er ef til vill ekki
eins dæmi um hjón, en þó hygg
ég það fremur fátitt, og sýnir
glöggt hverrar gerðar þau Ingi-
riður og Niels voru.
Nieis var fágætlega góður verk-
maður og þjóðhagasmiður. Það
sem ég þekkti til smiöa hans voru
það eingöngu hlutir úr málmum,
sem hann fékkst við. Allt, sem ég
sá af þvi tagi var fádæmá vel
unnið sá ég hann fægja og sverfa
smiðisgripi, sem ég sá ekki á
neina missmiði. Ég hef oft getið
mér þess til, að hugur Nielsar
hafi staðið mjög fast til smiða, og
það að hann fékk ekki aö helga sig
smiðum eingöngu, hafi mótað
skapferli hans meira en margan
grunaði. Slikt skilja þeir best,
sem ekki hafa lent á réttri hillu i
lifsstarfi vegna erfiðra aðstæðna
og skorts á tækifærum á upp-
vaxtarárunum.
Ég sendi þessum gamla félaga
hlýjar kveðjur yfir hafið, sem
biður okkar allva.
Björn Jónsson
Auglýsing
Tvö lyfsöluleyfi,
f" .ýhi f
■n> J ;:iT»
Vji i
■ ‘ ir'tjí *.rí:uí r.2 v
sem forseti Islands veitir
1. Lyfsöluleyfið i Borgarnesi er laust til
umsóknar. Leyfið veitist frá 1. október
1976.
Samkvæmt heimild i 32. gr. lyfsölulaga
nr. 30/1963 er viðtakanda gert skylt að
kaupa vörubirgðir og áhöld lyfjabúðar-
innar. Einnig getur fráfarandi lyfsali
gert viðtakanda skylt að kaupa húseign-
ina Borgarbraut 23, þar sem lyfjabúðin
og ibúð lyfsalans er.
2. Lyfsöluleyfi á Egilsstöðum er laust til
umsóknar.
Lyfjabúðinni er aðallega ætlað að þjóna
heilsugæsluumdæmi Egilsstaða, sbr. a-
lið 1. töluliðs gr. 16.6. i lögum un heil-
brigðisþjónustu nr. 56/1973.
Leyfið veitist frá 1. júli 1977.
Umsóknarfrestur um leyfi þessi er til 20.
júli 1976. Umsóknir sendist landlækni.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
22. júni 1976.
ISýtt sumarhótel:
Laugarhótl
í Bjarnar-
firði
Nýtt hótel, Hótel Laugarhóll,
hefur verið opnað að félagsheim-
ilinu Laugarhóli í Bjarnarfirði i
Strandasýslu. Er það I fyrsta sinn
sem starfrækt er hótel svo norö-
arlega i Strandasýsiu.
Hótelið verður rekið með svip-
uðum hætti og Edduhótelin. For-
stöðukona er Ingigeröur Guðjóns-
dóttir.
Þarna verða svefnpokapláss,
og uppbúin rúm einnig ef þess er
óskaö. Þá verður á boöstólnum
morgunveröur, kaffi, öl, sælgæti
og tóbak. Einnig veröur matur fá-
anlegur ef pantað er með fyrir-
vara. A staðnum er sundlaug og
þar er ágætur heitur pollur frá
náttúrunnar hendi. Hreinlætisað-
staða er hin ágætasta.
16 rúm eru i herbergjum, en
unnt er aö koma fleirum fyrir i
skólastofum eða leikfimissal eftir
þvi sem þörfin segir til um.
Bjarnarfjörður er meðal hinna
fegurstu sveita landsins. Þaöan
er vitt útsýni til austurs og sér i
Skagafjöl! í góöu skyggni. Þarna i
grenndinni er silungsá sem ferða-
langar geta fengið aðgang að.
Hótelið er vel i sveit sett fyrir þá
sem ferðast vilja um strandirnar,,
til dæmis er mjög hæfileg dags-
ferð frá Laugarhóli noröur i Ár-
neshrepp.
Hóteliö var opnað sl. laugardag
og er þegar upppantað næstu næt-
ur af stórum hópum ferðalanga.
Við viljum vekja athygli á
eftirtöldum bókum:
ISLANDICA XL. Bibliography of Modern Icelandic
Literature in Translation, 317 bls. 8520.00, The Shorter
Oxford English Dictionary I-II 3990 bls. 163.000 orö,
stórt brot, 3. útg. 1974, 10.800,00, The Oxford Com-
panion to Film, 4200.00.
Kitchen Ideas, 1386,00, Bathroom Ideas, 1386,00, Home
Improvement Project Ideas, 788.00, 100 Custom Home
Plans 788,00 DEcks and Pations 1386,00.
Viö höfum nú mjög fjölbreytt úrval af enskum og
amerlskum vasabrotsbókum þar á meðal marga
„bestseliers” eins og: Looking for Mr. Goodbar. (J.
Rossner), Save your Life Diet (D. Reuben), The
Hindenburg (M.M. Mooney), The Stonewall Brigade
(F. Slaughter), The Explorer(F.P. Keyes), Portraitof
Marriage (N. Nicolson), Marathon Man (W. Gold-
man), The Straw Man (B. Goldsmith), The Pirate (H.
Robbins), Circus (A. MacLean), Snow Tiger (D.
Bagley), svoog marga fleiri titla eftir Harold Robbins,
Barbara Cartland, Georgette Heyer o.fl.
Nýjar bækur daglega.
Bókaverslun Snæbjarnar
Hafnarstræti 9
m
Áskriflarsími
175 05