Þjóðviljinn - 03.01.1978, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 3. janúar 1978
Málgagn sósialisma,
verkalýöshreyfin gar
og þjóöfrelsis
Útgefandi: (Jtgáfufélag Þjööviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn
Pálsson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Sföumúla 6, Simi 81333
Prentun: Blaöaprent hf.
1 áfangastaö
Þjóðviljinn er málgagn, sósialisma,
verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis.
Við áramótstaldra menn gjarnan við og
spyrja, — hvert er þá orðið okkar starf?
Hvað liður baráttunni fyrir sósialisma á
íslandi?
Nokkuð á aðra öld er nú liðið siðan
fyrstu íslendingarnir kynntust sósialisk-
um þjóðfélagshugmyndum siðari tima og
brátt er öld liðin siðan hugmynda sósial-
ista tóka fyrst að gæta i stjórnmálaum-
ræðum á Islandi. Alla tið siðan hefur
sósialisk stjórnmálabarátta verið háð hér
heima, og sömu sögu er að segja frá nær
öllum pörtum jarðarinnar.
Auðvelt er að benda á marga og mikla
sigra, sem unnist hafa, bæði hér og um
viða veröld, en þó er miklu fleira óunnið.
Enn sem fyrr er jarðarbúum skipt i hina
fáu, sem búa við allsnægtir.og hina mörgu
sem búa við örbirgð. Þeir sem hvorugum
hópnum tilheyra kunna fljótt á litið einnig
að virðast nokkuð margir, en þó eru þeir
færri en sá meirihluti mannkyns, sem ör-
birgðin kvelur á okkar riku jörð.
Meðan svo er ættu allir þeir sem nefna
sig sósialista að ganga hægt um gleðinnar
dyr og gá að sér.
Á síðustu timum kann mörgum bilifis-
manni að virðast það merkingarlitið að
kalla sig sósialista, svo margir og ólikir
hópar, sem skreyta sig með þeirri nafn-
gift, og sú tið er reyndar fyrir löngu liðin,
þegar besta fólk trúði þvi að sósialisk bylt-
ing hlyti undir öllum kringumstæðum að
færa þjökuðum lýð himnariki á jörð og
leysa flest mannleg vandamál.
Samt er það svo, að framhjá grund-
vallarhugmyndum jafnaðarstefnunnar,
sósialismans um þjóðfélagsgerð og gildis-
mat, verður með engu móti gengið vilji
menn á raunsæjan hátt berjast fyrir betra
lifi þess fólks sem jörðina byggir.
Það eru hrikalegar andstæður örbirgðar
og allsnægta, sem krefjast þjóðfélagslegr-
ar lausnar. Verði sú lausn ekki fundin á
næstu áratugum mun hættan á gjör-
eyðingu alls mannkyns vaxa stórlega.
Þessar andstæður örbirgðar og alls-
nægta, sem bletta ásýnd jarðarinnar, eru
ekkert náttúrulögmál. örbirgð hinna
mörgu og allsnægtir hinna fáu er mann-
anna verk, afurð þess þjóðfélagskerfis,
sem beint eða óbeint tryggir örfáum ráða-
mönnum risavaxinna auðhringa nær allt
efnahagslegt forræði i flestum heimshorn-
um og jafnframt sterk pólitisk völd.
Sú ófreskja sem hér er við að glima
verður ekki að velli lögð, nema sósialiskri
stjórnmálabaráttu, sem ris undir þvi
nafni, vaxi ásmegin hvarvetna um
heimsbyggðina á komandi árum.
í rauninni ætti það að vera sósialisti,
jafnaðarmaður,að vera jafn sjálfsagt um
næstu aldamót eins og það þótti sjálfsagt i
norðvestanverðri Evrópu um síðustu
aldamót að vera andstæðingur þræla-
halds.
En hér eru þaðreyndar ekki heiti og orð,
sem skipta máli, heldur verkin ein.
„Sósialismi”, sem ekki ræðst að rótum
meinsins, sem ekki upprætir örbirgð
miljónamúgsins og alveldi auðdrottn-
anna, — hann er enginn sósialismi.
„Sósialisminn”, sem ekki þolir jafnan
rétt mismunandi skoðanahópa og ein-
staklinga til að tjá sig á opinberum vett-
vangi og gagnrýna ráðamenn á hverjum
tima er enginn sósialismi, — heldur af-
skræming.
Sósialisminn á fyrst og siðast að tryggja
jafnrétti og jöfnuð, útrýma misrétti og
ójöfnuði. Það er misréttið, það er
ójöfnuðurinn, sem flestum skuggum veld-
ur i mannlegu félagi, — svo er einnig á
okkar landi, þótt hér hafi barátta verka-
lýðshreyfingarinnar tryggt almennari
velmegun en viðast annars staðar.
Allt þetta skulum við islenskir sósialist-
ar hafa i huga, þegar við nú hefjum okkar
stjórnmálabaráttu á nýju ári.
Baráttan fyrir þjóðfélagi jafnaðarstefn-
unnar er ekki timabundin barátta, hún er
ævarandi. Þar verður ekki um neinn loka-
sigur að ræða, en það hvernig til tekst á
hverjum staðog hverjum tima getur samt
haft óendanlega mikla þýðingu. Þess
vegna verður hver maður að gera skyldu
sina. — k.
Aronskan er
hættulegri en
Rússar!
Einn fulltrúa Sjálfstæöis-
flokksins i utanrikismálanefnd
alþingis, Guðmundur H.
Garðarsson, skrifaði grein i
Morgunblaðið á föstudaginn, 30.
desember, þarsem hann benti á
þá hættu sem landsmönnum
getur stafað af þvi aö taka
greiðslur fyrir aðstöðu Banda-
rikjahers hér á landi. Komst
hann að þeirri niðurstööu að sú
hætta væri i rauninni miklu
meiri en hætta sú sem stafaði
um þessar mundir af Rússum.
Þótti flestum tiðindum sæta er
þingmaður Sjálfstæðisflokksins
lýsti sliku yfir.þvi til þessa hefur
hættan af Rússum yfirskyggt
allt i hugum talsmanna NATO -
sinna hér á landi.
Messuglöp
Þjóðviljinn vakti athygli á
þessari grein Guðmundar strax
daginn eftir. Guðmundur minnti
á hlutskipti Kúrileyja i þessu
sambandi; sagði að eyjar-
skeggjar hefðu fengið greiðslur
ótæpilegar frá Bandarikja-
mönnum,allt að lOOOdollurum á
mann á ári. Þarna hefur Guð-
mundi hins vegar orðið á i
messunni. Kúrileyjar hafa verið
i náðarfaðmi Sovétrikjanna allt
frá 1945 er Japanir biðu ósigur,
en Japanir höfðu haft yfirráð
eyjanna frá 1875. Eyjaklasinn
sem Guömundur á viö er þvi
sennilega Mariana-eyjar.en þar
hafa Bandarikjamenn haft her-
stöðvar á eyjunni Guam.
Bandarikjamenn hafa farið þar
með húsbóndavald allt frá 1944
og á Guam eru flestir ibúanna.
Allsherjarþing Sameinuðu þjóð-
anna hafa hvað eftir annað lýst
stuðningi viö sjálfstæði Guams,
en jafnframt hefur i ályktunum
allsherjarþingsins verið lýst
yfir óánægju með bandarisku
herstöðina þar sem tæplega
samrýmdist nýlendumálayfir-
lýsingum Sameinuðu þjóðanna.
200.000
íslenskar krónur
á mann á ári!
Dæmið sem Guðmundur H.
Garðarsson nefnir um örlög
smáþjóðar sem hættir aö lifa
sjálfstæðu lifi er engu að siður —
þrátt fyrir messuglöpin — ákaf-
lega fróðleg. Þar kemur fram
að ibúar eyjanna hafa sóst eftir
þvi að fá sifellt hærri leigu fyrir
hina bandarisku herstöð. 1 hitt-
eðfyrra, 1976, fengu eyjar-
skeggjar i leigugjöld um 100
miljónir doilara en það jafn-
gildir um 1.000 dollurum á
mann, 200.000 islenskum krón-
um. Er nú svo komið að þeir eru
svo til hættir að stunda sin fyrri
störf svo sem fiskveiðar og
landbúnað.
Fólkið er
hyskið og latt
Auk leiguteknanna fá þeir
miklar tekjur af vinnu við her
stöðvarnar. „Þetta mikla
peningaflóð á þeirra mæli-
kvarða hefur gert fólkið hyskið
og latt. Framlagið til Kúrileyja
er orðiö umtalsveröur liður á
fjárlögum bandariska þingsins
sem sjá má að því að Kúrileyjar
stefna að þvi að fá 780 miljónir
dollara á næstu 15 árum i stað-
inn fyrir eða sem gjald fyrir að-
stöðu Bandarikjamanna á eyj-
unum. — Samningar munu að
öllum likindum takast.
Það stendur yfirleitt ekki á
stórvelöunum að kaupa sér að-
stöðu sé hún föl. Vandinn fyrir
smáriki i samskiptum við hina
stóru er fólginn i þvi að halda
reisn sinni og sjálfstæði og selja
ekki frumburðarréttinn — land
sitt og sjálfsforræði.”
Margir flokkar
undir sama nafni
Alyktunarorð Guðmundar H.
Garðarssonar standast. Þau eru
fróðleg heimild um það hugar-
far sem nú er að mótast innan
Sjálfstæðisflokksins. Og þó er
alveg sérstaklega athyglisvert
það sem bent var á i upphafi
greinarinnar: Að Guðmundur
H. Garðarsson gerir sér grein
fyrir þvi að hættan af aronistun-
um er meiri en hættan sem
hingað til hefur verið talin,
stærst allra — af Rússum!
Grein Guðmundar H.
Garðarssonar er lika til marks
um það ástand sem nú rikir inn-
anflokks i Sjálfstæðisflokknum.
Sjálfstæðisflokkurinn er ekki
lengur einn flokkur, heldur
margir stjórnmálaflokkar, —
þar sem allir hafa sama nafnið.
Sá sem kýs Sjálfstæðisflokkinn
veit ekki hvern flokkanna hann
er að kjósa.
En niðurstaða Guðmundar H.
Garðarssonar ætti einnig að
endast honum til þess að gera
sér grein fyrir þvi,að starfsemi
tslenskra aðalverktaka og
margvisleg viðskipti islenskra
heildverslana og fyrirtækja við
herinn er stórhættuleg. Hann
hlýtur einnig að gera sér ljóst
hvað það getur verið háskalegt
að tengja starfsemi stjórnmála-
flokka við herinneða bandariskt
fjármagn. Undirritaður full-
yrðir að það hefur verið gert hér
á landi. Þá hlýtur Guömundur
einnig að skilja af hverju ein-
stakir aðilar — eins og fulltrúar
fjármálaaflanna I Framsókn og
Sjálfstæðisflokknum — hafa
lagt meiri áherslu á áframhald
hersetunnar en aörir. Vonandi
bendir þessi niðurstaða Guð-
mundar H. Garðarssonar til
þess að fleiri séu að átta sig á
hættum hernámsins en nokkru
sinni fyrr. —s-
fl t'araulfn /lanio)
S
t&i, '
lamoOeJe^ 'Sttk t/fn& .
Marciaina-eyjarT Guam neðarlega , I eyjaröðinni
. $al lUl e
IfPvX# JPa/uu