Þjóðviljinn - 18.03.1978, Blaðsíða 17

sjónvarp
Laugardagur 18. mars 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 17
Einmana
hjarta
Biómynd sjónvarpsins i kvöld
nefnist Einmana hjarta (The
Heart is a Lonely Hunter). Þaö
er bandarisk mynd, gerö áriö
1968. Aöalhlutverk leika Alan
Arkin og Sandra Locke (mynd).
Myndin fjallar um daufdumban
mann og tilraunir hans til aö
sigrast á einmanaleika sinum.
t ijj i: JW \

w /
MESSÍAS
útvarp
Mesta snilldarverk Handelsf flutt af Pólýfónkórnum
á morgun og langafrjádag
A morgun pálmasunnudag,
og föstudaginn langa flytja
Pólýfónkórinn og kammersveit
undir stjórn Ingcjlfs Guöbrands-
sonar eitt af meistaraverkum
tónbókmenntanna, Messias
eftir G.F. Handel. Gm þetta
verk sitt lét tónskáldiö svo um
mælt, aö honum þætti leitt, ef
hann heföi aöeins skemmt
áheyrendum sinum. Hann
vildi gera þá að betri
mönnum. Tónlist barokk-
timabilsins nær hátindi sinum i
verkum Bachs og HSndels, sem
báöir voru fæddir i Þýskalandi
árið 1685. Formskyn þeirra
beggja, kunnátta, snilli og af-
köst voru slík, aö vart veröur til
þess jafnaö i allri sögu tónlist-
arinnar fyrr né slöar. Þó iágu
leiðit þeirra aidrei saman.
Georg Friedrich Hándel hlaut
tilsögn i hljóöfæraleik og tón-
smiðum á unga aldri. Ellefu ára
gamall vakti hann undrun og
aödáun hiröarinnar i Berlin
fyrir leikni sina og kunnáttu.
Nokkrum árum siöar fór hann
aö vinna fyrir sér meö hljóö-
færaleik og kennslu, en um tvi-
tugt heldur hann til ttaliu,
er um þær mundir var nær alls
ráöandi um stil og tónlistar-
smekk Evrópu. Snilld og
dirfska opnuðu honum allar dyr
meöal auöugusta fyrirfólks og
listfrömuða á ttaliu.
Ariö 1712 sest hann að i Lond-
on fyrir fullt og allt, og brezkur
þegn verður hann 1726. Hann
veröur tónlistarkennari hiröar-
innar og hirðtónskáld, og dáöur
og eftirsóttur gestur i sam-
kvæmum aðalsins. Tónsmiöar
Handels i Bretlandi voru aö
mestu óperur fyrstu 30 árin.
Var flutt eftir hann a.m.k. ein
ný ópera á ári. Svo fór um siöir,
að rekstur óperuhúsanna tók að
ganga illa og var þeim lokað
vegna skulda. Þetta varö til
þess aö Hándel fór að hugleiöa
annað tónlistarform, óratoriu,
þ.e. leikhúsverk, sem fjallaði
um atburði úr Bibliunni meö
enskum texta. Aö formi til er
óratorian þó náskyld óperunni
og fjallar oftast um dramatisk
efni en án leik- eöa sviösbún-
aðar. Oftast skiptast hlutverk
milli nokkurra sögupersóna,
sem flytja söguþráðinn, en inn
á milli syngur kór, sem venju-
lega táknar múginn i eins kon-
ar hópsenum. Asamt passium
Bachs eru óratoriur Handels
hápunktar þessa tónlistar-
forms.
Arið 1741, þegar Hándel var
blásnauður og heilsulaus mað-
ur, samdi hann mesta snilldar-
verk sitt, óratoriuna Messias.
Auömaöur nokkur sendi honum
handrit, sem reyndust vera
vandlega valdar ritningagrein-
ar að mestu úr Gamla testa-
mentinu, en fjölluðu allar um
,,Messias” — hinn smuröa —
frelsara mannkynsins.
Þjáöur, vonsvikinn og yfir-
gefinn hafði Hándel dregið sig
út úr öllu veraldarvafstri og
einangraö sig i húsi sinu i Brook
Street. Það var sem vitund hans
hæfist á æðra tilverustig, hann
gleymdi stund og staö, likast og
knúinn áfram af yfirnáttúru-
legu afli. Hann vék ekki burtu
úr húsinu i 24 daga, en aö þeim
tima liðnum hafði hann lokið
verkinu.
Hándel fékk boð um aö koma
til Dublin til hljómleikahalds og
þar var Messias frumfluttur i
april árið 1742. Áheyrendur
voru gagnteknir af hrifningu.
Og ummæli dagblaðanna voru á
sömu lund: „Mestu kunnáttu-
menn telja það vera fegurstu
tónsmið, sem um getur”. ,,Orð
skortir til að lýsa þeim fögnuði,
sem verkið vakti meöal hug-
fanginna áheyrenda. Upphafnir
hljómar.sem ýmist voru mildir
eða magnaðir, tengdir háleit-
um, hjartnæmum orðum, gagn-
tóku eyru og hjörtu áheyr-
enda”.
Sú hrifningaralda, sem
Messias vakti strax i upphafi,
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15og 10.10.
Morgunleikfimi kl. 7.15 og
8.50. Fréttirkl. 7.30, 8.15 (og
forustugr. dagbl.) 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7,55
Tilkynningar kl. 9.00. Létt
lög milli atriða. óskalög
sjúklinga kl. 9.15: Asa
Jóhannesdóttir kynnir.
Barnatimi kl. 11.10: Sigrún
Björnsdóttir stjórnar
timanum og helgar hann
Þorsteini skáldi Erlingssyni
! og verkum hans.
112.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
i 12.25 Veðurfregnir. Fréttir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 Vikan framundan
15.00 Miðdegistónleikar
Marielle Nordmann og
franskur strengjakvartett
leika Kvintett fyrir hörpu og
strengi eftir Ernst Hoff-
mann. Mary Louise Boehm,
Kees Kooper og Sinfóniu-
hljómsveitin i Westfalen
leika Konsert fyrir pianó,
fiðlu og strengjasveit eftir
Johann Peter Pixis, Sieg-
fried Landau stjórnar.
15.40 íslenskt mál
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Vinsælustu popplögin
Vignir Sveinsson kynnir.
17.00 F.nskukennsla
17.30 Framhaldsleikrit barna
og unglinga: „Davið
C'opperfield” eftir Charles
Dickens. Anthony Brown
bjó til útvarpsflutnings.
(Aðurútv . 1964). Þýðandi og
leikstjóri: Ævar R. Kvaran.
— Þriðji þáttur. Persónur
og leikendur: Davið / Gisli
Alfreðsson, Ekill / Valdi-
mar Helgason, Davið yngri
/ Ævar R. Kvaran yngri,
Betsy frænka / Helga Val-
týsdóttir, Herra Dick / Jón-
as Jónasson, Herra Murd-
stone / Baldvin Halldórs-
son, Ungfrú Murdstone /
Sigrún Björnsdóttir, Uria
Heep / Erlingur Gislason.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 lienrik Ibsen — 150 ára
minning Þorsteinn ö.
Stephensen fyrrverandi
leiklistarst jór i útvarpsins
flytur erindi um skáldið.
20.00 Hljómskálamúsik Guö-
mundur Gilsson kynnir.
20.40 Ljóðaþáttur Jóhann
Hjálmarsson hefur umsjón
með höndum.
21.00 Einsöngur: Leontyne
Price syngur lög úr söng-
leikjumog önnur vinsæl lög.
André Previn er undirleik-
ari og stjórnandi hljóm-
sveitarinnar sem leikur
með.
21.35 Teboö „Hinir gömlu
góðu dagar”. — Sigmar B.
Hauksson ræðir við nokkra
skemmtikrafta frá árunum
eftir strið.
22.20 Lestur Passiusálma
Kjartan Jónsson guðfræði-
nemi les 46. sálm.
22.30 Veðurfregnir. Fréttir.
22.45 Danslög
23.50 Fréttir. Dagskrárlok.
,16.30 tþróttir Umsjónarmaö-
ur Bjarni Felixson.
17.45 Skiðaæfingar (L) Þýsk-
ur myndaflokkur. 5. þáttur.
Þýðandi Eirikur Haralds-
son
18.15 On We Go Ensku-
kennsla.
18.30 Saltkrákan (L) Sænskur
myndaflokkur. Þýðandi
Hinrik Bjarnason.
19.00 Enska knattspvrnan (L)
Hlé
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Menntaskólar mætast
(L) Undanúrslit. Verslunar-
skóli íslands keppir við
Menntaskólann við Sundin.
A milii spurninga leikur
Arnaldur Arnarson á gitar.
Einnig er samleikur á tvo
gitara og flautu. Dómari
Guðmundur Gunnarsson.
Stjórn upptöku Tage Amm-
endrup.
20.50 Dave Allen lætur móðan
mása (L) Breskur
skemmtiþáttur. Þýðandi
Jón Thor Haraldsson.
21.35 Einmana hjarta (L)
(The Heart is a Lonely
Hunter) Bandarisk bió-
mynd frá árinu 1968. Aðal-
hlutverk Alan Arkin og
Sondra Locke. John Singer
er daufdumbur. Hann ann-
ast um vangefinn heyrn-
leysingja, sem gerist brot-
legur við lög og er sendur á
geðveikrahæli. Singer reyn-
ir að hefja nýtt lif til þess að
sigrast á einmanaleikanum
og flyst til annarrar borgar,
sem er nær hælinu. Þýðandi
Óskar Ingimarsson.
23.35 Dagskrárlok.
hefur siðan borist um allan
heim. Verkið, sem er i þremur
þáttum eins og óperur þess
tima,er einstætt meðal oratoria
HSndels, þar eð það f jallar ekki
um sögulega atburði og i þvi er
engin atburðarás eins og i
passium Bachs. Það er eins
konar hugleiðing um frelsar-
ann. Sterkra dramatiskra
áhrifa gætir samt sem áður i
verkinu, eins og vænta má, þar
eð verk Hándels eru flest mótuð
af dramatiskri tjáningu.
PETUR OG VÉLMENNIÐ
jab- tM en
Kvftr/jig viStiréu
rvv'g lanydéi i
É<5 93|r Jwrjó.
shipaoH
Eftir Kjartan Arnórsson