Þjóðviljinn - 24.12.1979, Blaðsíða 13

12
Jólablaft Þjóöviljans 1979
Einn af helstu korta-
söfnurum landsins er Jón
Halldórsson bólstrari.
Hann safnar hvers kyns
kortum og þ.á.m. jóla-
kortum. Viö heimsóttum
Jón á verkstæði hans á
Vatnsstíg lOb og báðum
hann um að sýna okkur
jólakort frá fyrri hluta
aldarinnar.
— Ertu búinn aö safna lengi,
Jón?
— Þaö má segja að ég hafi nú
safnað kortum í 20 ár og af
islenskum jólakortum frá þvi
fyrir striö og úr striöinu á ég um
600 stykki.
— Hvernig nærðu i kortin?
— Þegar fréttist aö maður er
að safna kemur fólk gjarnan til
min og vill frekar koma kortum
sinum i safn en að henda þeim út i
öskutunnu. Það veit sem er að
svona stóru safni veröur ekki
fargaö. Svo kaupi ég sumt og
þetta berst til min á ýmsan hátt.
—'Hvenær var farið að gefa út
innlend jólakort?
— Ég veit það ekki nákvæm-
lega en upp úr 1920 verður mikið
blómaskeiö i innlendri jólakorta-
gerð og eru mörg þeirra hrein-
ustu listaverk. Aður var.mest um
dönsk eða þýsk kort. Ég held að
elsta jólakortið með islenskri
áletrun sem ég hef komist yfir sé
frá þvi um 1912.
— Hvernig voru þessi eldri
kort?
— Þau voru næstum undant-
ekningarlaust með teikningum á
og hefur þar oröið töluverð breyt-
ing þvi að nú eru ljósmyndir alls
ráöandi. Þá var yfirleitt vers á
framhliö hvers korts. 1 striðinu
mátti svo enginn vera að þvi að
láta gera jólakort og þá veröur
úrvalið afar fábreytilegt. Þau fáu
kort sem þá voru gefin út voru
ósköp ómerkileg t.d. var mynd af
Shirley Temple algeng á þessum
kortum.
— Hver stóð fyrir útgáfu jóla-
korta áöur fyrr?
Rætt við Jón Halldórsson kortasafnara

ÍSLENSK
JÓLAKORT
— Er annar blær á islenskum
kortum heldur en þeim erlendu?
— Já, allt annar. A dönskum og
norskum kortum er t.d. mikið um
smáverur eins og búálfa og þess
háttar sem ekki hefur tiðkast hér.
— Helduröu aö þú hafir náð i
flest kort frá þvi fyrir striö?
— Nei, það vantar töluvert upp
á þaö en þessi jólakort liggja
furðu viða ofan i skúffum og uppi
á háaloftum svo að ég á von á aö
mikið geti enn bæst við.
—GFr
Skreyting af jólakorti sem Kurt Zier teiknaöi
— Helgi Arnason var lang-
stærsti kortaútgefandinn og Sól-
veig dóttir hans mun hafa teiknað
þau mörg.
— Voru ekki þekktir listamenn
fengnir til að teikna?
— Jú, einkum á seinni hluta
þessa timabils. Mörg kortin eru
teiknuð af Tryggva Magnússyni
og siöar Þórdisi dóttur hans. Þá
teiknuðu einnig kort þau Barbara
Morey Williams sem seinna varö
þekkt sem Barbara Árnason,
Kurt Zier, Stefán Jónsson og eftir
strið kom Halldór Pétursson með
mörg skemmtileg kort. Annars
eru flestar teikningarnar nafn-
lausar og veit ég þvi ekki eftir
hvern þær eru.
— Voru ekki notaðar erlendar
myndir á islensk kort?
— Jú, það var algengt t.d.
myndir af tetaverkum og glans-
myndir ýmis konar. Þá var
stundum prentað Gleðileg jól á
venjuleg póstkort. Það voru t.d.
gefin út póstkort i tilefni af komu
Kristjáns X til landsins 1921 og
einhver hefur látið prenta þessa
áletrun á þau til að græða á þvi.
Merkar byggingar hafa löngum prýtt islensk jólakort Hér er ekta fslenskt jólakort meö burstabæ og Jólasvein meö skotthúfu og bættar
brækur.
Jólablaö Þjóöviljans 1979
13
Algeng kort á þriöja áratugnum. Dómkirkjan til vinstri, vers til hægri. (Jtgefandi var Friöfinnur L.
Guöjónsson.
Jólasveinar einn og átta eftir Halidór Pétursson.
Jólin vati sttlu sinni
sigurríkri heim tíl þín;
háiið vcrði í hvgans inni,
hlý ■ og björt scm óskin mín.
M. G.
TryggviMagnússonteiknaöimörgjólakortsem voruá boöstólnum fyrirstrfö. Hér er jólasveinninn i
kunnuglegu umhverfi.
mynd af engli sett inn i.
^awi w||-i»|~i,w»»,„n»"n. I*L
V
Fyrir striö og i striöinu var barnakvikmyndastjarnan Sirley
Temple á ööru hverju jólakorti.
Barbara Morey Williams (siöar Arnason) teiknaöi mörg jólakort
sem Bókhlaöan i Reykjavik gaf út
Striösárajólakort. Gervijóiatré meö kertum og islenskum fánum og
stelpu á stuttum kjói.
Gleðileg jóll