Þjóðviljinn - 20.01.1980, Blaðsíða 3

Sunnudagur 20. janúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 3
SJÖTUGUR ER í DAG
r
Eyjólfur Arnason
Af mæli minna á fortiöina og að
timinn liöur, ævitiminn eyöist,
eins og skáld eitt oröaöi þaö fyrir
nokkrum öldum. NU þegar
Eyjólfur Arnason er sjötugur rifj-
ast upp kynni, sem hófust fyrir 27
árum noröur á Akureyri. Þetta
SÍNE
Mál að þing-
menn gerist
ábyrgir lof-
orða sinna
A fundi Sambands islenskra
námsmanna erlendis i
Reykjavik um jólin var sam-
þykkt eftirfarandi ályktun:
„Jólafundur SINE, haldinn 5.
janúar i Reykjavik, skorar á
alþingismenn aö samþykkja
frumvarp til breytinga á lög-
um um námslán og náms-
styrkier lagthefur veriöfram
á þingi. Nái þaö fram aö ganga
mun þaö marka timamót i
sögu baráttunnar fyrir
jafnrétti til náms. Allar götur
siöan lögin um námslán voru
sett, hafa námsmenn sett þá
kröfu á oddinn aö staðiö yröi
viö stefnuákvæöi laganna þess
efnis aö námslánin nægi til
framfærslu námsmanna. Sú
barátta hefur staöiö i u.þ.b.
tólf ár án árangurs, þótt
stjórnmálaflokkarnir hafi
veriö ósparir á stuöning sinn
fyrir þingkosningar þegar
þeir hafa þurft á atkvæðum
námsmanna að halda. Mál er
aö þingmenn gerist ábyrgir
loforöa sinna.”
var nánast I hápunkti kalda
striðsins og rösku ári eftir aö
læðst var aftan aö þjóöinni meö
„herstöövasamninginn” og
Bandarikjaher hreiöraöi um sig
viö Keflavikurfhigvöll og viöar á
landinu. Þeir atburöirkomu róti á
hugi margra og um ekkert var
jafn mikiö rætt i skólafélagi
Menntaskólans á Akureyri. Hlut-
ur Framsóknarflokksins aö leyni-
samningunum um hersetuna,
þvert ofan i svardaga forystu-
manna viö inngönguna i Nató um
engan her hér á friðartimum, réð
mestu um þaö aö ég hætti að telja
mig þar i ftokki og var um skeiö
milli vita, óráöinn hvert halda
skyldi. Þá var þaö nokkru eftir
skólabyrjun haustiö 1952, aö pilt-
ur úr 6. bekk skólans kom aö máli
viö mig og spuröi hvort ég vildi
ekki koma á fyrirlestra á vegum
Æskulýðsfylkingarinnarum þjóö-
félagsmál. Ég taldi ekki úr vegi
aö reyna, enda fylgdu engar
skuldbindingar um inngöngu i fé-
lagsskapinn.
Þetta varð upphafiö aö „sunnu-
dagsskóla”, sem viö kölluðum
svo I gamni og haldiö var uppi á
vegum Æskulýðsfylkingarinnar á
Akureyri næstu þrjá vetur og ef-
laust lengur. Aöalfyrirlesarinn og
fræöarinn i þessum skóla var
Eyjólfur Arnason, þá gullsmiöur
á Akureyri. Leshringurinn hófst
kl. 14 á sunnudögum i húsi Sósial-
istaflokksins i Hafnarstræti og
stóð aö jafnaöi I 1 1/2 til 2 tima,
þátttakendur oft 10-15 manns, að-
allega skólapiltar Ur MA. Fyrir-
lestrar Eyjólfs fjölluöu um viö-
tækt svið, meginþætti i marx-
isma, sögu verkalýöshreyfingar-
innar heima og erlendis, og
spjallaö var um efni þeirra i lokin
hverju sinni. Mér eru þessar
stundir afar minnisstæðar og sá
andi er þar sveif yfir vötnum,
einkum þó fyrirlesarinn, hægur
og hlédrægur en vandlega undir-
búinn og hélt athygli okkar betur
vakandi en margur kennarinn i
skólanum uppi á Brekku. Fáir
hérlendis heföu þá fariö i spor
Eyjólfs sem fræðara á þessu
sviöi, og þaö sem snart mig ööru
fremur var hógværö hans og hlut-
lægni I framsetningu, laus viö alla
ágengni og yfirboröslegan áróö-
ur. Ég er ekki I vafa um, aö þeir
sem rötuöu i' skólann hjá Eyjólfi
fóru þaöan rikari en þeir komu,
og þetta var kærkomin tilbreytni
frá skyldulexiunum I mennta-
skólanum.
Þegar hér varkomiö sögu hafði
Eyjólfur veriö I nær aldarfjórö-
ung framarlega i hinni róttæku
sveitmanna hérlendis, tekiö þátt
i átökum kreppuáranna fyrir
striö, alls staöar boöinn og búinn
aö leggja fram krafta sina fyrir
málstaö litilmagnans og risandi
verkalýöshreyfingar. Og enn er
Eyjólfur i þessari fylkingu með
Guörúnu sér viö hliö, glaöa og
reifa. Aöstæöur hafa breyst, um
margt til hins betra i þjóöfélagi
okkar, þótt hugsjónaeldurinn
mætti loga bjartar I mörgum
ranni og meira fara fyrir raun-
særri greiningu á þvi hvert stefn-
ir.
Eyjólfur Arnason er einn af
þeim miklu hæfileikamönnum,
sem lögðu grunninn aö starfi rót-
tækrar stjórnmálahreyfingar
hérlendis viö erfiöar aöstæöur.
Samviskusemi hans og alUÖ við
hvert það verkefni, sem hann hef-
ur tekið aö sér, mætti veröa öör-
um til fyrirmyndar. Þaö er hins
vegar trU min, aö viö höfum ekki
borið gæfu til aö leggja á Eyjólf
og fleiri hans lika verkefni við
hæfi I seinni tíö, þvi aö maöurinn
er buröarmeiri en viröist viö
fyrstu sýn. Þeim hjónum, Guö-
rUnu og Eyjólfi, sendi ég bestu
hamingjuóskir á þessum tima-
mótum I ævi bóndans.
HjörleifurGuttormsson
Arafat lofar friði
Leiðtogi Þjóöfrelsishreyfingar
Palestinu, Yassar Arafat, hefur
heitiö þviaöhreyfingin muni ekki
styöja fleiri hermdaraðgeröir
gegn israel frá bækistöðvunum i
Suöur-Libanon.
Þjóöfrelsishreyfing Palest-
inuaraba — PLO — hefur veriö
tið i fréttum undanfarinna ára
fyrir hermdarverk sin viös veg-
ar um heiminn, en þó aðallega i
tsrael. Þessi yfirlysing Arafats
kemur mjög á óvart á Vestur-
löndum, þar sem fréttaskýrend-
ur hafa ekki búist viö minnkandi
Yassir Arafat lofar aö árásir
veröi ekki stundaöar af hálfu
PLO frá S-Libanon.
aögeröum af hálfu hreyfingar-
innar.
Þaö voru fjórir meölimir
bandariska þingsins sem skýröu
frá fyrirætlan Arafats. Þeir
voru I opinberri heimsókn I Bei-
rut i Libanon og fengu þessa
tryggingu frá Arafat sjálfum
fyrir nokkrum dögum.
Þingmennirnir hafa veriö I
fimm daga heimsókn til aö kynna
sér málin á striðssvæöinu i Lib-
anon.
Aður en þeir yfirgáfu landiö
lýstu þeir þvi yfir aö þeir heföu
haft leynilegan fund meö hinum
fræga leiötoga PLO.
Eyjóifur Arnason, sjötugur i
dag, er elstur starfsmanna hér á
Þjóöviljánum. En þaö æxlaöist
svo til, aö þegar blaöiö loks kom
sér upp prentmyndavél, fyrir
fjórtán árum, þá vorum viö svo
heppnir aö Eyjólfur var nálægur,
en hann er þeirrar náttúru, aö
efni og appíröt láta undan hans
vilja og fingrum.
Þar með er fátt eitt sagt um
fjölþættar gáfur Eyjólfs, sem hef-
ur lagt gjörfa hönd á margt eins
og margir aðrir hinna bestu I-
slendinga eöa eins og menn geröu
á Endurreisnartimum á Italiu,
löngu áöur en verkskipting varö
mönnum aö trúaratriöi (vondu
trúaratriði reyndar). Ekki veröur
þaö allt rakiö hér. Hitt veit ég af
góöri reynslu, aö hvar sem
Eyjólfur er meö I ráöum er hann
öörum skynsamari og ráöabetri
og kann meö lempni aö foröa þvi
aö náunginn ani út I vitleysu.
En fyrst og siöast er Eyjólfur
hiö pryöilegasta dæmi um mann
sem hefur látiö margþættan og
þolgóðan áhuga á ýmislegum
fræðum og bókmenntum njóta
góös af staögóöri þekkingu i
marxisma — og það mætti einnig
snúa dæminu viö og segja aö
marxismi hans heföi aldrei
breyst i kreddu eða safn vegna
þessa góöa útsýnis, sem lifandi og
margþætt þekkingarleit skapar.
Af þessum eiginleikum Eyjólfs
hafa kynslóðir róttækra manna
góös notið og kunna honum mikl-
ar þakkir fyrir.
Við hér á Þjóðviljanum sendum
Eyjólfi og Guörúnu bestu árnaö-
aróskir. Sjálfur vildi ég bæta viö
bestu þökkum fyrir góöar og
glaöar stundir og fróölegar, bæöi
hér og I Mirinu og heima hjá þeim
hjónum.
^ Arni Bergmann.
Ekki er það ætlun min nú I til-
efni af sjötugsafmæli Eyjólfs
Árnasonar aö tiunda æviferil
hans og störf fram aö þessu, enda
hygg ég, aö afmælisbarniö myndi
kunna mér litlar þakkir fyrir til-
tækiö.
Væri þaö þó freistandi, þvi aö
Eyjólfur hefur lagt gjörva hönd á
margt á starfsamri ævi og er svo
fjölhæfur til starfa, aö meö ólik-
indum er. Aöeins vildi ég mega
árna honum heilla og þakka hon-
um og konu hans Guörúnu
Guðvarðardóttur áralanga
vináttu og ótaldar ánægjustundir
á elskulegu og gestrisnu heimili
þeirra og láta jafnframt eftir mér
smávegis upprifjun við þetta
tækifæri.
Fundum okkar hjóna og þeirra
Guðrúnar og Eyjólfs bar fyrst
saman suöur i BUkarest á heims-
móti æskunnar sumarið 1953, en
sú för öll var mikil lystireisa eins
ogmargir muna. Siöan lágu leiöir
aftur saman hér á Akureyri, en
þau voru um árabil búsett hér og
voru I forystuliði innan verka-
lýöshreyfingar og stjórnmála-
samtaka sósialista.
Það var löngum gestkvæmt á
heimili þeirra, og margur sótti til
þeirra holl ráö og stuöning I hita
dagsins. Svo hefur einnig verið
eftir aö þau fluttu til Reykjavik-
ur, en þar hefur heimili þeirra nú
staöiö I hartnær tuttugu ár. Varla
þarf aö taka fram, aö þeirra var
mikiö saknaö héöan af staönum.
Mérerþaö meöööru minnisstætt,
aö aldrei komum viö svo I Helga-
magrastrætið, aö Eyjólfur spyrði
ekki, hæverskur og velviljaöur,
„vantar þig ekki eitthvaö aö
lesa?” Auðvitaö vantaöi mann
ævinlega eitthvaö að lesa, og þaö
var ekki komiö aö tómum kofun-
um I ööru eins bókasafni að
ógleymdum kunnátttusamlegum
leiðbeiningum.
Það var rétt eins og ekkert væri
sjálfsagöara en ganga þarna I
hillurnar eins og manni best
hentaði. Þaö rann svo upp fyrir
mér siöar, aö ég fór ekki aö not-
færa mér þjónustu Amtbóka-
safnsins á Akureyri fyrr en eftir
aö þau Guörún og Eyjófur fluttust
héöan burtu.
Eyjólfur hefur átt þvi láni að
fagna aö vera einlægt veitandi i
persónulegum samskiptum.
Hann haföi lengi meö höndum
leshringastarfsemi, og til hans
sóttu mörg ungmenni sina fyrstu
fræöslu um þjóðfélagsmál,
stjórnmál, söguleg efni og fleiri
sviö. Ýmsir Ur þeim hópi, sem
naut handleiöslu hans, hafa slöar
reynst dugandi liösmenn i rót-
tækri stjórnmálabaráttu.
Þess vildi ég óska Eyjólfi ti
handa, aö hann megi enn fagna
mörgum góbum dögum, njóta
þess aö ganga til daglegra starfa
og una viö hugðarefni og fræði.
Viö Jón Hafsteinn og börn okkar
sendum Eyjólfi og GuðrUnu bestu
kveöjur okkar og árnaöaróskir i
tilefni dagsins, biöjum þau vel aö
lifa og lengi.
Soffia Guömundsdóttir.
Mpíyi rm
kwMoiMfrriwi W 71g
Orkustofnun
óskar að ráða nú þegar skrifstofumann til
vélritunarstarfa o.fl.
Umsóknum ásamt upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf óskast sendar
Orkustofnun, Grensásvegi 9, fyrir 25. jan.
n.k.
Orkustofnun
FÓSTRUR
Fóstru og/eða jorstöðukonu vantar að
leikskólanum á Höfn i Hornafirði. Upplýs-
ingar á skrifstofu Hafnarhrepps i sima 97-
8222.