Þjóðviljinn - 25.04.1981, Blaðsíða 15

Helgin 25.-26. aprll 1981 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
rökstyöur mai sitt at þunga. Viö
erum á hálum Is. með þessu
áframhaldi gæti viötaliö oröiö
styttra en áætlaö var.
— Kortsnoj, mér finnst þú
stundum hafa ráöist ómaklega á
Friörik óiafsson, forseta FIDE.
ÞU hefur veriö tívæginn i gagn-
rýni þinni og krafist árangurs af
honum. Hvaöa leið viitu aö hann
fari?
— Já, ég er stundum reiöur og
stundum skilningsrikur. Ég veit
aö Friörik er i afar erfiöri aö-
stööu. Alþjóölega skáksambandiö
er vissulega ekki heppilegasti
þrýstihópurinn á Sovétrikin. Þar
stendur skákin traustum fótum,
þar eru flestir sterkustu skák-
menn heimsins og þar er traust
skákveldi sem ekki verður hunds-
að. FIDE er máttvana án
Sovétrikjanna, en Sovétrikin eru
lika ilia stödd á margan hátt án
FIDE. Þess vegna finnst mér
stundum að Friörik geti beitt sér
meira en hann gerir.
— En hvernig
— Fyrst og fremst þarf hann að
gera sér ljósari grein fyrir áhrif-
um sinum. Friörik er virtur i
Sovétrikjunum og meöal almenn-
ings er hann bæöi þekktur og
vinsæll. Þegar Friörik fer til
Sovétrikjanna og hittir forseta
Sovéska skáksambandsins,
Pavlov, þá vita allir hver Friörik
er en enginn þekkir Pavlov.
Pavlov er áhrif alit ill i rauninni,
lltt þekktur o.s.frv. En Friörik
hefur kraftinn, styrkinn og
vinsældirnar til þess að láta
kveöa aö sér, bæöi I Sovétríkjun-
um og utanþeirra, i umfjöllun um
min málefni.
— Er lausn málsins e.t.v. I
hans höndum alfariö?
— Nei, ef svo væri þá væri
Friörik búinn aö leysa þetta. Ég
dreg ekki I efa hans góöa hug og
vilja til þess að hjálpa. En aleinn
er hann þess á engan hátt megn-
uguraö bjarga þessu. Hann getur
hins vegar aukiö þrýstinginn frá
sér og FIDE og ef þrýstingur
eykst um leið frá almenningi og
rikisstjórnum viöa um heim
hlýtur sigur aö hafast. En það
verða allir aö leggjast á eitt —
þetta er bardagi hins talaða orös,
ekki þvingana eöa ofbeldis.
Fjölskyldan ásakar
mig stundum
— Þií veittir Þjóöviljanum
þann heiður að veröa fyrstur
allra fjölmiðla til aö skýra frá
ástæðunum fyrirfiótta þinum.Þú
varst haröur og ákveöinn þá.
Hefur eftirsjá náö tökum á þér
núna, fimm árum seinna?
— Já, ég get ekki neitað þvi að
oft efast ég um að ég hafi gert
rétt. Þess á milli er ég bjartsýnn.
En vissulega finnst mér oft að ég
hafi svikið fjölskyldu mina. Ég
átti ekki von á þvi aö viöbrögöin
meðal sovéskra ráðamanna yrðu
þetta hörö. Meöal þeirra er ekki
teflteftirneinum „teorium”, þeir
tefla hverja skák eftir eigin
hyggjuviti, stundum eru þeir
harðir, en stundum mjúkhentari.
t minu tilfelli hafa þeir sýnt
fádæma óbilgirni og hörku.
— Er þaö vegna þess aö þeir
vilja brjóta niöur skákgetu þina?
— Já, alveg örugglega.
Hugsanlega var ég of mikil ógnun
við sovéskt skáklif til þess aö þeir
gætu sleppt mér á auöan sjó. En
úr þvi sem komið er á ég engan
annan leik i stööunni en aö veröa
enn sterkari og hrifsa til min
heimsmeistaratitilinn. Þegar þaö
er búið veröa þeir aö taka tillit til
min. Þá verða þeir lika aö skipta
um leikaöferð, snúa vörn I sókn.
Þá gilda allt aðrar leikreglur.
— En ertu ekki orðinn of
gamall til þess aö ná titiinum?
— Ég hef a.m.k. ekki mörg ár
til stefnu.
— Efr fjölskylda þin bitur út I
Þ>g?
— Já, þaö kemur fyrir aö henni
finnst ég ekki gera nógu mikið i
frelsisbaráttu hennar.
— En hún stendur meö þér
samt?
— Já, bæöi kona min og sonur
neituðu að taka upp annaö nafn og
ákváðu aö heyja með mér þessa
baráttu. Enþau ásaka mig stund-
um fyrir linkind. T.d. hafa þau
beöið mig um að gerast israelsk-
ur rikisborgari. Þau trúa þvi aö
þaö geti breytt aöstööu þeirra, en
ég er vantrúaður á þaö og ekki
reiöubúinn til þess að setjast þar
að. Ég hef hins vegar gert ýmis-
legt til að vekja athygli á minum
málum í tsrael, m.a. ferðast þar
um og teflt fjöltefli án þóknunar
til þess að komast þar i fjölmiðla
o.s.frv.
Enþeim finnst ég ekki gera nóg
— finnst að ég gæti gert ennþá
meira. Þau þekkja hins vegar
ekki lif mitt á vesturlöndum, fá
rangar upplýsingar um aöstööu
mina og ég fæ i rauninni engin
tækifæri til þess aö útskýra mina
hernaðaráætlun þvi að allt skrif-
að mál er ritskoöaö og öll simtöl
hleruð. Allt samband mitt við
fjölskylduna er þar fyrir utan af
skornum skammti vegna þving-
ana og tregðu stjórnvalda. En
þau veröa aö trúa þvi að ég geri
mitt besta.
Karpov hefur ekkert
farið fram
— ÞU ert aö leggja út I
þýðingarmikið einvigi viö
Karpov. Þú ert ákveöinn I aö
vinna, segist sannfæröur um sig-
ur, en hefur engu aö siður tapaö
um 40 ELO-stigum siöan þiö
tefiduö siöast. Ertu ekki orðinn of
seinn?
— Þaö hafa fleiri tapaö stigum
en ég. Karpov hefur sjálfur tapaö
ELO-stigum og hann hefur ekki
sýnt minnstu framfarir siðan viö
tefldum siðast.En hann læröi lika
ýmislegt i þvi einvi©. Ég kenndi
lionum margt — ég fánn framtár-
ir hjá honum. Ekki endilega á
skákborðinu, heldur almennt.
Einvigi i skák krefst mikillar
reynslu. A.m.k. einvigi á borö viö
þau sem viö Karpov höfum háð og
eigum eftir aö heyja i sumar.
— Skiptir skákgetan þá minna
máli en taugarnar?
— E.t.v. ekki minna máli, en
skákin er aöeins hluti baráttunn-
ar.
— Þú teflir um fjölskylduna.
Pressan er þin megin. Er þetta
ekki tapaö fyrirfram?
— Karpov er undir geysilegum
þrýstingi lika. Hann var settur
ungur á toppinn og til hans eru
gerðar endalausar kröfur. Á hans
herðum hvílir heiöur Sovétrikj-
anna, bæði skákheiöur og
pólitiskur heiður. Mistök I einvig-
inu verða ekki þöluð. Þau veröa
flokkuð sem pólitisk mistök,
undanlátssemi við landráðamann
eöa eitthvaöálika. Karpov er ekki
öfundsverður af sinu hlutverki.
Það er ég ekki heldur. Það hvilir
mara á okkur báöum.
— Legguröu þá skákbækurnar
til hliöar viö undirbúninginn og
gengur i staöinn til sálfræðinga
síöustu mánuðina fyrir einvigiö?
— Nei, auövitað undirbý ég
migeins og fyrir venjulegt skák-
einvfgi. Ég þarf að finna leiki og
fléttur sem koma Karpov á óvart.
Ég þarf aö leita nýrra leiöa og
spila út leynivopnum á réttum
tima. Enþar fyrir utan þarf ég aö
búa mig undir alls kyns áreitni
utan skákborösins. Nái ég undir-
tökunum f einviginu geta að-
stoðarmenn Karpovs gert mér
lifiðleittá margan hátt. Þeir eiga
eftirað reyna ýmislegt til þess að
koma mér i uppnám.
— Þeim tókst það ágætiega
siðast.
— Já, þaö má e.t.v. segja þaö.
Enþá voru aðeins liðin tvö ár frá
flótta minum og ég var illa fyrir
kallaöur. Ég átti i fyrstu hvergi
þak yfir höfuðiö, ég þvældist viða
og hafði engan tima til þess aö
huga aö minum persónulegu mál-
um. Allur timinn fór i að tefla mér
til lifsviðurværis og heyja um leið
baráttu fyrir fjölskylduna. Ég sat
sjálfur á hakanum og haföi enga
festu né öryggi i einkalifinu. Nú
hef ég fastan samastaö i Sviss, fer
heim til min á kvöldin, snæði
morgunverö i eldhúsinu og lifið
gengur sinn vanagang. Ég er
hvildur og endurnærður aö vissu
marki og á margan hátt betur
undirbúinn fyrir einvigið við
Karpov heldur en siðast.
— Jafnvel þótt þú sért veikari
skákm aður?
— Ég sagðist aldrei vera veik-
ari skákmaður i einvigjum. Ég
sagöist hafa tapað ELO-stigum.
Fjöldi aðstoðarmanna á
fullum launum alltárið
— ÞU hefur gagnrýnt aöstoðar-
menn þina I siöasta einvigi og
jafnvel stefnt þeim fyrir samn-
ingsrof. Hcfuröu valiö nýja
menn?
— Já, ég hef gott starfsfólk
núna. Sérstakur lögfræöingur
sinnir minum málum alltárið um
kring, ég hef einkaritara og
blaðafulltrúa i miklu starfi og tvo
aöstoðarmenn sem vinna meö
mér að, skákrannsóknum fyrir
einvigið. Þaö eru Englendingur-
inn Steene, sem hefur unnið meö
mér I mörg ár, og ungur, banda-
riskur skákmaöur, Seizawan, en
hann eraðeins 21 árs gamall. Þeir
fara með mér i einvigiö, og
reyndar allt þetta lið.
— Karpov veröur væntanlega
með harösnúnari skákmenn i för
með sér?
— Já, en ég hef góða stráka. Ég
kenni þeim og þeir kenna mér.
Við vinnum vel saman og þaö
skiptir lika máli. Það er fleira
sem kemur til en ELO-stig
aðstoöarmanna.
— En hvernig gengur þér aö
greiða öiiu þessu fóiki laun?
Hvernig er lifsafkoma þin á
vesturlöndum hvaö tekjur snert-
ir?
— Ég fæauövitað mikiö fé fyrir
einvigin viö Karpov. Fyrir
siöasta einvigi fékk ég t.d. 1.25
miljónir Isl. króna (125 miljónir
gamlar). Aðrar tekjur eru einnig
umtalsverðar þegar vei gengur i
skákmótum. Auövitað þarf ég aö
fara vel meö peningana, en þú
getur e.t.v. gert þér grein fyrir
tekjum minum ef ég segi þér aö
ég greiði árlega I skatta i Sviss
um 210 þúsund isl. kr. (21 miljón
gamlar), og er ekki hægt aö tala
um skattpiningu þar.
Framtiðin er eins
og glansmynd
— Kortsnoj, veistuhvaö klukk-
an er?
— Já, þetta er þér að kenna!
— Síöasta spurning: Hvaö ber
framtiðin i skauti sér?
— Það veit ég ekki. Ég sé hana
eins og glansmynd. Ennþá er hún
bara fallegur draumur fyrir mér.
Draumur um að endurheimta og
umgangast fjölskyldu mina á
nýjan leik.
— Er þetta ekki e.t.v. orðinn of
langur aöskilnaöur — veröur
fjölskyldulifiö jafn hamingjuríkt
og fyrr?
— Þaö er auðvitað erfitt að
svara þvi. Ég veit að sonur minn,
Igor, myndi setjast aö hjá
unnustu sinni i Bandarikjunum og
þar gæti ég a.m.k. oft heimsótt
hann. Ég ersannfæröur um að við
myndum öll þrjú yfirstiga
erfiöleikana sem e.t.v. biða okkar
er við hittumst á ný. Við höfum
orðið að þola margt saman og
ennþá fieira sitt i hvoru lagi
siöustu árin. En þetta er sterk
fjölskylda.
Og þar með stöndum við upp,
myndavélar niður i tösku, penn-
inn i brjóstvasann og bréfmiðum
er bögglað saman með sundur-
lausum minnispunktum á.
Kortsnoj kemur með niður á
fyrstu hæð þar sem hans er beðið i
veitingasalnum. Við biðjumst á
leiðinni niður afsökunar á svolitið
nærgönglum spurningum á köfl-
um.
— Það er alltí lagi, ég get alltaf
búist við sliku.
— ÞU ert nú iika oröinn svoiitiö
æföur i aö tala mikiö en segja litiö
á réttum stööum.
— Ha, ha — þú þykist vera
búinn að læra á mig, en ég verð
alltaf að þekkja mótherjann betur
en hann þekkir mig.
„Nú orðið tefli ég
einungis vegna
baráttu minnar •
fyrir að
fá fjölskylduna.
Þegar
hún kemur
hætti ég
taflmennskunni”.
,,Auðvitað sé ég
oft eftir þessu.
Mér finnst ég
stundum hafa
svikið fjölskylduna
og samviska min
er veik.
En ég lifi áfram í
trúnni á sigur”.
w
,,Friðrik Olafsson
nýtur mikillar
virðingar
í Sovétrikjunum.
Hann gerir sér enn
ekki grein fyrir
þvi mikla valdi og
þeim mikla styrk
sem hann hefur
gagnvart ráða-
mönnum þar”.
„Það er ekki mér
að kenna að ég
er e.t.v. orðinn peð
íáróðursbaráttu
milli austurs og
vesturs — það er
heimsku
Sovétrikjannaa að
kenna. Ég get ekki
hagað baráttunni
á annan hátt”.
„Ég er undir
gríðarlegri pressu
í einviginu
við Karpov — ég
verð að vinna.
En pressan á hann
er engu minni —
öll hans mistök
við skákborðið
verða tekin sem
pólitiskir afleikir”.