Þjóðviljinn - 13.01.1982, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 13. janúar 1982.
Myndarlegur
Röðull
Okkurhefur borist 4. og síöasta
tbl.Rööuis fyrra árs, en Röðull er
blað Alþýöubandalagsins i Borg-
arnesi og nærsveitum. Blaöið er
fjölbreytt aö efni sem fyrr og má
m.a. nefna:
A jólum, eftir Gunnar Pál.
Friður og frelsi nefnistgrein eftir
smn. Næst rekumst við á bráð-
skemmtilegt viðtal við Jónas
Amason, fyrrv. alþingismann á
Kópareykjum, og er framhaldi
þess heitið i næsta Röðulsblaði.
Guðbrandur Brynjúlfsson á Brú-
arlandi segir fréttir af Mýrum og
ritar auk þess greinina Fáránleg
skattheimta. Sagt er frá mál-
verkasýningu, sem þær Áslaug
Benediktsdóttir og Carmen Bon-
itch héldu i Borgarnesi 15.-22.
nóv. i vetur. Þórunn Eiriksdóttir
á Kaðalsstöðum segir fréttir af
Sambandi borgfirskra kvenna og
kvenfélögunum og greinir auk
þess frá kynningarfundum Kaup-
félags Borgfirðinga. Guðmundur
Þorsteinsson, bóndi á Skálpastöð-
um, skrifar um kvótakerfi land-
búnaðarins. Sagt er frá Reyk-
holtsskóla fyrr og nú. 1 greininni
,,Ef það gerist” fjalla nemendur
9. bekkjar i' samfélagsfræði við
grunnskólann i Borgarnesi um
aðstööu fatlaðra. Greint er frá
vigslu hins nýja húss Mjólkur-
samlagsins íBorgarnesi. Grein er
um stóriðju og Snorri Þorsteins-
son leiðir okkur um Norðurárdal-
inn. Skýrt er frá samkomu, sem
haldin var i tilefni af aldarafmæli
Búnaðarfélags Andakilshrepps.
Pétur Ingólfsson segir sögu sam-
gangna um Seleyri. Birtur er
iþróttaþáttur i umsjá Ingva
Arnasonar. Skýrt er frá flokks-
ráðsfundi AB, aðalfundi Kjör-
dæmissambands AB i Vestur-
landskjördæmi, ráðstefnu AB á
Vesturlandi um sveitastjómar-
mál, ákvörðun um sameiginlegt
prófkjör flokkanna vegna hrepps-
nefndarkosninga i Borgarnesi og
aðalfundi Samtaka sveitafélaga i
Vesturlandskjördæmi. Auk þess
eru i blaðinuýmsar fréttir i stuttu
máli og margar myndir.
Ritstjóri Röðuls og ábyrgðar-
maður er Guðmundur R. Jó-
hannsson en auk hans skipa rit-
nefnd þau Jónina Arnadóttir,
Haukur Júliusson, Jón Viðar Jón-
mundsson og Þórunn Eiriksdótt-
ir.
—mhg
Freyr
Okkur hefur borist 24. tbl.
Freys s\. árs. Meðal efnis i blaö-
inu er eftirfarandi:
,,Sorp”, ritstjórnargrein, þar
sem sagt er frá viðbrögðum fólks
i sveit f Norður-Þrændalögum i
Noregi þegar hreppurinn hóf þar
sorphreinsun og lagði á sorpeyð-
ingargjald. „Vika á Grænlandi”,
Guðmundur Jósafatsson segir frá
þvi, sem fyrir augu hans og eyru
bar á Grænlandi þegar Búnaðar-
félag Islands efndi til bændafarar
þangað i júni sl. ,,Borið á eftir
sprettuspá”. spá”, Páll Berg-
þtórsson, veðurfræðingur, greinir
frá niðurstöðum tilraunar á
Hvanneyri, þar sem tilbúinn
áburður er borinn á eftir spréttu-
útliti. ,,A að fækka sauðfé?” en
þar leggur Hjörtur E. Þórarins-
son til að sauðfjárrækt verði
dregin saman á aðal mjólkur-
framleiðslusvæðunum: Suður- og
Vesturlandi og i Eyjafirði. Jafn-
framt yrði skipulögð herferð til að
bæta skil og meðferð á ullinni.
,,Frá Búfjárræktarsambandi Ev-
rópu”, dr. Ólafur Dýrmundsson
segir frá sambandinu og erind-
um, sem íslendingar hafa flutt á
tveimur siðustu ráðstefnum þess.
1 Milnchen 1980 og i Zagreb 1981.
„Nythæstu kýr nautgriparæktar-
félaganna 1980”, Ólafur E. Stef-
ánsson gerir grein fyrir þeim og
birtir ýmsar töflur þvi viðkom-
andi. „Bændaskólinn á Hvann-
eyri”. Greint er frá skólaslitum
1981 og birtur listi yfir nýútskrif-
aða búfræðinga og búfræöikandi-
data 1981.
— mhg
mhgræðir við Sigurfinn Sigurðsson á Sel-
fossi, form. Þroskahjálpar á Suðurlandi
Þegar leið okkar Þjóð-
viljamanna lá um Selfoss
nokkru fyrir næstliðin jól
litum við inn hjá Sigurf inni
Sigurðssyni/ formanni
Þroskahjálpar á Suður-
landi, og leituðum frétta
hjá honum af þeim sam-
tökum. Viðspurðum Sigur-
finn fyrst að því hvenær
samtökin hefðu verið
stof nuð.
Brýn þörf
Þau voru stofnuð árið 1974 og
voru stofnendurnir nokkrir for-
eldrar á Selfossi, sem áttu
þroskaheft börn. Upphaflega
nefndust þessi samtök Foreldra-
félag þroskaheftra á Suðurlandi.
Siðar var nafninu breytt i Þroska-
hjálp á Suðurlandi.
Þótt það væru Selfyssingar,
sem stóðu að stofnun þessara
samtaka, var hugmyndin sú, að
þau næðu til Suðurlandsins alls,
eins og nafn þeirra bendir lika til.
1 reynd hafa þau þó að mestu ver-
iö bundin við Selfoss og næsta
Húsnæöi Þroskahjálpar á Suöurlandi viö Lambhaga á Selfossi. — Mynd: gel
ekkisundra
„Viljum
fjölskyldunni”
nágrenni, enda þörfin mjög brýn
fyrir einhverjar raunhæfar að-
gerðir hér.
Gátum ekki
beðið
Nú er það að visu svo, að i
grunnskólalögunum er kveðið svo
á, að allir skuli eiga þess kost, að
njóta þeirrar kennslu, sem þeim
hæfir og þeir eru móttækilegir
fyrir, þroskaheft börn og ungling-
ar jafnt og aðrir. En I mörg horn
er að lita hjá stóru mömmu, ekki
verður allt gert i einu og þvi var
reiknaö með 10 ára aðlögunar-
tima. Við gátum þvi búist við að
nokkuð ætti i land með það að röð-
in kæmi að okkur og eftir þvi gát-
um viö bara ekki beðið. Þá voru
aðeins tveir kostir fyrir hendi: að
leita til Reykjavikur þar sem
þessa þjónustu var að fá, eða að
leitast við að taka málin i eigin
hendur. Og þá leið ákváðum við
að reyna.
Aöstoö
ráðuneytisins
—Varð það ekki erfitt fyrir ykk-
ur fjárhagslega?
—Jú, við sáum náttúrlega fram
á það að við heföum ekki fjár-
hagslegt bolmagn til þess að
koma á fót og reka svona stofnun
hér nema aðstoð kæmi frá þvi
opinbera. Þvi leituðum við að-
stoðar menntamálaráðherra,
sem þá var Magnús Torfi Ólafs-
son. Hann tók erindi okkar ágæt-
lega, en skömmu siðar urðu
stjórnarskipti og þá var eins og
málið lenti á einhverjum refil-
stigum i kerfinu um sinn. Vil-
hjálmur Hjálmarsson, sem varð
menntamálaráðherra i þeirri
rikisstjórn, sem nú kom til valda,
tók málið upp aö okkar beiðni og
nú hefur ráðuneytið viðurkennt
þessa starfsemi okkar hér sem
skólastofnun með þvi að endur-
greiða laun starfsfólks. Og nú
höfum við um sinn rekið hér á
Selfossi skóla fyrir þroskaheft
börn, á eigin ábyrgð en með fjár-
hagslegum stuðningi rikisins og
Selfossbæjar.
Sigurfinnur Sigurösson: Sleitu-
laust veröur aö vinna að þvf aö
veita þroskaheftum hina ýtrustu
aðstoð og þjónustu.
Viljum hafa
börnin heima
—Ef niðurstaðan hefði nú örðiö
sú, að þið hefðuð mátt senda
börnin burtu, til Reykjavikur eins
og þú minntist á, er þá ekki trú-
legt að foreidrarnir hefðu flutt
með þeim?
—Jú, efalitið hefði reyndin orð-
ið sú. En við vildum hvorki þurfa
að senda börn okkar burtu né fara
sjálf. Við vildum ekki þurfa að
slita fjölskylduna sundur. Þvi
sýndist okkur einboðið að reyna
að leysa málið á þann hátt, sem
við höfum gert. Og við sjáum
sannarlega ekki eftir þvi.
—Hvað eru mörg börn þarna á
heimilinu hjá ykkúr?
—Eins og sakir standa eru þau
sex og öll héöan frá Selfossi. Þau
dvelja þarna yfir daginn en eru
svo heima yfir nóttina. Og það
teljum við ákaflega mikils virði.
—Er rúm fyrir fleiri börn i þvi
húsnæði sem þið hafið en þau,
sem þar eru nú? *
—Já, ég skal ekki segja hvað
við gætum bætt mörgum við en
eitthvað fleiri gætu þau verið án
þess að þrengsli yröu bagaleg.
Fleiri einingar
og smærri
—Nú nefnast þessi samtök
Þroskahjálp á Suöurlandi. Er
kannski áformað að skóii hér
komi til með aö þjóna Suðurlandi
öllu?
—Nei, það teljum við óheppilegt
fyrirkomulag. Við viljum þvert á
móti hafa þessa starfsemi i fleiri
ogsmærri einingum. Rangæingar
til dæmis ættu að hafa sitt eigið
heimili I stað þess að vera með sin
börn hér. Eins og ég sagði áðan
þá teljum við þaö þýðingarmikið
að börnin geti dvalið heima yfir
nóttina en það getur ekki orðið
nema heimilin séu fleiri og
smærri. Þau mega ekki spanna
yfir of stórt svæði.
— Hvaö vinnur margt fólk
þarna hjá ykkur?
—Við höfum þarna núna sem
svarar 2 1/2 til 3 stöðum.
—Og hafið sérmenntað fólk?
—Já, við höfum haft lærðan
þroskaþjálfa, sem veitir skólan-
um forstöðu. og svo fóstrur, en
okkur vantar nauðsynlega
sjúkraþjálfa.
Bil beggja
—Er það ekki rikið, sem á að
sjá um rekstur svona skóla sam-
kvæmt grunnskólaiögunum?
—Jú, auðvitað er það svo, og
vegna þess að við kostum þessa
starfsemi öðrum þræði hér heima
fyrir, verður ýmislegt annað að
sitja á hakanum, sem við vildum
gjarnan og þurfum að sinna. En
eins og ég sagði áðan: við áttum
aðeins um tvennt að velja þvi ekki
kom til mála að halda að sér
höndum, og við hikuðum ekki við
að taka þennan kostinn.
—Stjórnið þiö heimamenn
algerlega rekstri stofnunarinnar?
—Já, félagið hér skipar sér-
staka skólanefnd og annast hún
reksturinn algerlega. En i raun
og veru er óeðlilegt að ráðuneytið
hafi ekki einhverja hönd i bagga
með honum. t skólanefndinni ætti
að vera fulltrúi frá ráðuneytinu til
þess að fylgjast með rekstrinum.
Það er kannski þægilegt fyrir hið
opinbera að láta af hendi fjár-
muni til þeirra einstaklinga, sem
annast reksturinn en telja sig svo
enga ábyrgð bera á þvi hvað gert
kann að vera. En það er engan
veginn nógu gott. Hinsvegar er
svo sú hætta fyrir hendi, fari þessi
mál að öllu leyti undir opinbera
stjórnsýslu, að heimamenn verði
sviptir öllum áhrifum á rekstur-
inn og þjónustuna. Það er heldur
ekki gott. Þarna þarf að fara bil
beggja.
Svædisstjórnir
Nú hefur sú breyting á orðið, að
þessi mál eru komin i hendur svo-
nefndra svæðisstjórna. Það þýðir,
að þau eru tekin til meðferðar i
heild fyrir viðkomandi svæði allt.
Svæðisstjórnin er búin aö ráða
starfsmann til þess að sinna þess-
um málum hér á svæöinu.
—Hver skipar svæöisstjórnirn-
ar?
—Það gerir félagsmálaráö-
herra og hér eiga i henni sæti
ísleifur Halldórsson, héraðslækn-
ir á Hvolsvelli, Jón R. Hjálmars-
son, fræðslustjóri á Selfossi,
Sigrún Karlsdóttir, Vestmanna-
eyjum. og Eggert Jóhannesson,
Selfossi, formaöur Landsamtak-
anna Þroskahjálpar, en þau tvö
eru fulltrúar Samtaka sveitar-
félaga á Suðurlandi, og Sigurfinn-
ur Sigurðsson formaður Þroska-
hjálpar á Suðurlandi.
Þvi má svo bæta við þetta spjall
okkar að i fyrra vann fólk frá
félagsmáladeild Háskólans að
könnun á málefnum þroskaheftra
og öryrkja hér á svæðinu. Þeirri
könnun er nú lokið i Vestmanna-
eyjum og Árnessýslu en eftir eru
Rangárvallasýsla og Vest-
ur-Skaftafellssýsla og þvi vitum
við minna um ástand þessara
mála þar.
Við megum ekki gleyma okkar
minnstu bræðrum. Samkvæmt
landslögum eiga þroskaheftir rétt
á að njóta þeirrar ýtrustu aðstoð-
ar og þjónustu, sem unnt er að
veita. Enn vantar verulega á að
svo sé,en að þvi verður sleitulaust
að vinna.
—mhg