Þjóðviljinn - 22.12.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 22. desember 1983
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúövík Geirsson,
Magnús H. Gíslason, ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
Íþróttafréttaritarí: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handríta- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bilstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Utkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Niður með
sjúklingaskattinn
Sjúklingaskattur sá sem núverandi ríkisstjórn hyggst
leggja á hefur mælst afar illa fyrir. Það er ljóst að
mörgum verður það erfitt að bæta ofan á alla kjara-
skerðinguna 3000 til 6000 krónum fyrir fyrstu tíu daga
sína á sjúkrahúsi ef þeir þurfa þangað að leita af ein-
hverjum ástæðum. Alvarlegra er þó hitt að hér er um
stefnumarkandi mál að ræða, fráhvarf frá þeim megin-
reglum sem þróast hafa um samhjálp og sjúkraþjón-
ustu. Þeir sem þekkja til heilbrigðismála sjá það einnig
fyrir að sjúklingaskatturinn muni stuðla að öfugþróun í
heilbrigðisástandi þjóðarinnar.
Margrét Guðnadóttir prófessor hefur ritað grein í
blöð þar sem hún segir að það sé virkilega kominn tími
til að við sem viljum búa í siðuöu samfélagi látum
myndarlega til okkar heyra. „Ef nógu margir rísa upp
og segja sína skoðun hörfa stjórnvöld kannski í bili að
minnsta kosti. Það er orðið óþolandi, hvernig ríkis-
stjórnin ræðst nú aftur og aftur á garðinn, þar sem hann
er lægstur, hvort sem hún gerir það nú vísvitandi eða
ekki.“ Hún ráðleggur stjórnarherrunum að skattleggja
fremur heilbrigða en sjúka: „Ríkissjóður, sem þið
ráðskist með hún er ekki ykkar einkafyrirtæki, heldur
sameign allra landsmanna sem við höfum fyrir löngu
samþykkt að greiða í eftir efnum og ástæðum hvers og
eins. Sú samþykkt hefur ekki enn verið numin úr gildi
og ykkur ber að fara eftir henni. Ef of lítið er til í
samneysluna af peningum, leggið þá bara meira á okk-
ur sem erum heilbrigð, höfum öruggar tekjur og eigum
þak yfir höfuðið. Það er hægt að leggja á sérstakt
sjúkragjald, ef með þarf, en ekki á þá sem eru veikir,
heldur á okkur hin, sem erum heilbrigð og höfum betri
ástæður.‘“Margrét Guðnadóttir segist neita að trúa því,
að sú pólitík, sem virðist nú eiga að reka gagnvart
sjúklingum og öryrkjum, sé vilji meirihluta kjósenda í
þessu landi, og þeirra sem hér borga skatta: „Stöndum
vörð um samhjálpina öll, sem einn maður, hvar í flokki
sem við erum. Látum heyra íokkur sem allra fyrst, áður
en niðurrifið hefst. Sýnum ríkisstjórninni, að þetta er
ekki við hæfi.“
Sigurður S. Magnússon yfirlæknir fæðingardeildar
Landspítalans hefur einnig Iýst áhyggjum sínum vegna
sjúklingaskattsins. Hann óttast að afleiðingar hans
verði meðal annars þær að gjaldtakan muni ýta undir
styttri legutíma eða fjölgun heimafæðinga. Hvort-
tveggja telur hann óæskilegt við núverandi aðstæður og
spilla góðum árangri í fæðingarhjálp hérlendis. „Fram
til þessa hefur mæðravernd verið kostuð úr sameigin-
legum sjóðum landsmanna og það sýnir hversu mikill
skilningur hefur ríkt í þessum málum. Mín ósk er sú að
sá skilningur verði áfram ráðandi, og ef þessi gjaldtaka
verður að veruleika, þá verði barnshafandi konur
undanþegnar.“
Svipaða röksemdafærslu gætu læknar örugglega haft
uppi af fleiri sérsviðum á sjúkrahúsum. Af þeim sökum
og öðrum sem hér hafa verið rakin ber að fá stjórnina
ofanaf sjúklingaskattinum með öllum tiltækum ráðum.
Sverrir velur
annoð stríð
Grísk stjórnvöld hafa ákveðið eftir úrskurð dómstóls
heimafyrir að hækka orkuverð einhliða til álvera, sem
eru í meirihlutaeign fransks hrings í Grikklandi, úr 15 í
21 mills, og gera kröfur um 25 mills með verðtryggingu:
Þar hefur með góðum árangri verið staðið svipað að
málum og Alþýðubandalagið vildi gera hér gagnvart
Alusuisse. íslensk stjórnvöld hafa hinsvegar gengið í
allar gildrur Alusuisse og búið er að loka álmálið í búri
opinberrar þagnar. Iðnaðarráðherra hefur snúið sér að
brýnni verkefnum og fæst nú við endurreisn zetunnar í
málinu. Menn kjósa sér vígvöll sem þeim hæfir.- ekh
klippt
Iðjuþjálfinn
„Lífið reynist stundum mikill
iðjuþjálfi“, skrifar Benjamín H.
Eiríksson fyrrverandi banka-
stjóri m.m. um Gylfa Þ. Gíslason
fyrrverandi ráðherra í Morgun-
blaðinu í gær.
í fyrrakvöld var sjónvarpsþátt-
ur, þarsem forystumenn stjórn-
málaflokka og -samtaka ræddu
helstu viðburði innanlands síð-
ustu vikur.
Athyglisvert var að sjá hið nýja
andlit ríkisstjórnarinnar Þorstein
PáJsson taka af Steingrími forsæt-
isráðherra alla málsvörn fyrir
ríkisstjórnina. Porsteinn gekk
lengra fram í því efni að verja
gjörðir ríkisstjórnarinnar heldur
en ráðherrarnir sjálfir hafa gert
að undanförnu. Meiraðsegja
Steingrímur var einsog meiri efa-
semdarmaður um ágæti stjórnar-
innar en Porsteinn Pálssom Þor-
steinn talaði einsog hann hefði
ekki fengið frí af fundi Verslun-
arráðsins í margar vikur - og
hefði ekki hitt venjulegt launa-
fólk svománuðum skipti. Ogíþví
ljósi gæti maður ætlað einsog
Benjamín bankastjóri, að Þor-
steinn ætti eftir að kynnast iðju-
þjálfanum mikla, hinum misk-
unnarlausa .hvunndegi almenn-
ings í Jandinu, lífinu sjálfu.
Klisjur
f sjálfu sér er merkilegt að for-
maður Sjálfstæðisflokksins skuli
ekki hafa „pólitískt nef“ til að
finna, að þegar er komin þráalykt
af ríkisstjórninni, og honum væri
nær að taka mark á aukamelding-
um Morgunblaðsins um lífdaga
ríkisstjórnarinnar heldur en trúa
á óforgengileik ríkisstjórnar sem
stórauðvaldið heldur á lífi. En
máske er Þorsteinn ekkert annað
en enn ein málpípa þessa sama
stórauðvalds. Málflutningur hans
rokkaói á milli þess að vera
heimdellskur í ofstæki og grát-
klökkva væminn einsog hjá fyrr-
verandi formanni Sjálfstæðis-
flokksins.
Hugmyndafræði stórauðvalds-
ins lék Þorsteini á tungu einsog
ráðherrakonjak í varnarliðs-
veislu. - Neytendur opinberrar
þjónustu verða í auknum mæli að
taka þátt í að borga félagslega
þjónustu, sagði þetta andlit ríkis-
stjórnarinnar. Það er stefna Sjálf-
stæðisflokksins að lækka skatta
einsog hann hefur gert hér í
Reykajvík, sagði formaðurinn
enn fremur. Þegar honum var
bent kurteislega á að hér hefði
gerst allt í senn, kaupið keyrt nið-
ur, skattabyrðin þyngd og dregið
úr félagslegri þjónustu, þá spurði
hann sakleysislega: viljiði hækka
skattana? Það var því ekki nema
von, að þessum unga yrðu búin
sömu örlög í sjónvarpsþættinum
einsog ungum úr öðrum eggjum.
Einu sinni var egg, úr egginu kom
ungi, unginn varð snoppufríður
kjúklingur. Og kjúklingurinn var
þræddur uppá grillspjót.
„Tala svona saman“
Svavar Gestsson benti á að á
skömmum tíma hefði ríkisstjórn-
in ráðist að kaupmættinum og
keyrt hann niður hjá launfólki,
þannig að hann væri orðinn 25-
30% lakari en á síðustu misserum
ríkisstjórnar Gunnars Thorodd-
sen. I skjóli efnahagsvandans
væri ríkisstjórnin að gjörbreyta
þjóðfélagsbyggingunni fjár-
magninu í vil á kostnað launa-
fólks í landinu. Um þetta nefndi
leiðtogi stjórnarandstöðunnar
mörg dæmi: með því að skatt-
leggja sjúklinga væri ríkisstjórnin
að velja sér skattstofn. Á sama
tíma og almenningi væri gert að
greiða meira fyrir félagslega
þjónustu og reikningar kæmu
uppá samhjálpina, þá væri ríkis-
stjórnin að ívilna stjóreigna-
mönnum og fyrirtækjum með
skattafrádrætti og fleiru. Morg-
unbiaðsunginn sagði þá, að fjöl-
skyldur og einstaklingar gætu
notið góðs af hlutabréfakaupum í
fyrirtækjum á næsta ári! Þá var
honum bent á að venjulegt launa-
fólk hefði ekki efni á slíku braski
eftir alla kjaraskerðinguna á
þessu ári. Honum hafði ekki
dottið það í hug. Það þarf að
tryggja atvinnureksturinn, hétu
þessar ívilnanir til fyrirtækjanna
á kostnað launafólksins, á tungu-
máli hins nýja andlits Sjálfstæðis-
flokksins.
í fullri alvöru ætlaði hann að
bjóða þjóðinni uppá þennan mál-
flutning; ríkisstjórnin lækkar
kaupið til að stöðva verðbólgu,
ríkisstjórnin og Reykjavíkurborg
lækka skattana til að koma til
móts við lægra kaup, hinir sjúku
eiga að borga reikningana af
veikindum sínum til að ekki þurfi
að borga hærri skatta. Allt bítur
þetta í skottið á sér. Launafólk á
ekki nema einn mælikvarða á
hækkanir og lækkanir á tekjum
og gjöldum. Til að greiða skatt-
ana á næsta ári þarftu að vinna
fleiri vinnustundir en þú þurftir á
þessu ári. Þú getur keypt mun
minna fyrir andvirði vinnuafls
þíns nú en þú gast í fyrra. Ríkis-
stjórnin hefur lækkað verðið á
vinnuafli þínu sem nemur um
30% á þeim stutta tíma sem hún
hefur setið við völd, bæði með
kaupskerðingum og skattþyng-
ingum. Fyrirtækin fá þeim mun
stærri hlut af vinnuafli þínu.
í ljósi þessa og máttlítilla varna
verkalýðshreyfingar og stjórnar-
andstöðu á vinnulagið „eigum við
ekki að tala saman um þetta í ró-
legheitum" ekki við þegar ríkis-
stjórn stórauðvaldsins er annars
vegar. Hún hefur efnt til stríðs.
Og það er kominn tími til að
hrinda árásunum.
-óg-
Friðarverðlaun
Nóbels 1984
Þjóðviljinn tekur undir erindi
Sambands ungra jafnaðarmanna
til íslenskra þingmanna, um
frumkvæði þeirra til að
Mannréttindanefnd E1 Salvador
hljóti friðarverðlaun Nóbels
1984.
í leiðara Alþýðublaðsins í gær
er fjallað um þetta mál og sagt frá
hörmungunum í E1 Salvador og
göfugu mannúðarstarfi mann-
réttindanefndarinnar.
Síðan segir:
„Aukin athygli á störfum
Mannréttindanefndarinnar á al-
þjóðavettvangi myndi auðvelda
allt mannúðarstarf í Mið-
Ameríku og veita þeim félögum
Mannréttindanefndar E1 Salva-
dor sem enn eru á lífi, þrátt fyrir
stanslausar tilraumr stjórnvalda
að koma þeim fyrir kattarnef,
aukna vernd í starfi sínu.
Það yrði íslenskum þing-
mönnum til sóma ef þeir legðu
sitt af mörkum til aukinna
mannréttinda og mannúðar í E1
Salvador með því að tilnefna
Mannréttindanefnd EI Salvador
til friðarverðlauna Nóbels, eins
og ungir jafnaðarmenn hafa lagt
til.“
A)g