Þjóðviljinn - 28.07.1987, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 28. júlí 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
Jarmíla Hermannsdóttir rannsóknarmaður og Páll Steinþórsson matvæla-
fræðingur við störf á örverudeildinni, sem er ein fimm deilda stofnunarinnar.
fram. Sértekjur stofnunarinnar
nema um það bil 40% af heildar-
tekjum og þessar tekjur koma
meðal annars frá fyrirtækjunum.
Enda er það þannig að þegar
atvinnugreinin tekur sjálf þátt í
rannsóknum og athugunum og
tekur þátt í kostnaði við þær, er
það í sjálfu sér hvatning til þess
að notfæra sér niðurstöðurnar.
Eigendur fiskvinnslufyrirtækja
og samtök þeirra eru líka í
auknum mæli að átta sig á gildi
þess að stunda rannsóknir og
vinna að vöru- og markaðsþróun.
Þeir eru á réttri leið.
Við verðum að vera framar-
lega á þessu sviði, en til þess verð-
um við að leggja mikið á okkur.
Við getum ekki endalaust talið
okkur trú um að við séum bestir.
Það er erfitt verkefni að fram-
leiða mikið magn af fiski og
tryggja um leið stöðug gæði og
framboð. Áhugi fyrir fiskveiðum
og fiskneyslu fer vaxandi í
heiminum, ekki síst vegna um-
ræðunnar um hollustu sjávar-
afurða og við verðum að gera vel
ef við eigum að standast þá auknu
samkeppni sem verða mun á
þessu sviði.
Það eru þó að mínu mati ekki
eingöngu gæðin sem slík sem
ráða því hvort fólk er tilbúið að
kaupa fiskinn okkar. ímynd okk-
ar sem matvælaframleiðendur
skiptir einungis miklu máli. Það
er mikilvægt að viðskiptavinur-
inn geti treyst okkur til þess að
standa vel að öllum þáttum
vinnslu og eftirlits og það er
vandaverk að skapa jákvæða
ímynd einstakra framleiðenda og
atvinnugreinarinnar í heild, en í
stórum dráttum má segja að þetta
hafi tekist.
Tæknibylting
Megum við búast við örri
tækniþróun í fiskvinnslu í nán-
ustu framtíð?
„Það er enginn vafi á því að í
fiskvinnslu eiga eftir að gerast
hlutir á næstu árum og áratugum,
sem menn létu sig ekki dreyma
um áður.
Við horfum fram á mikið
breytingaskeið á sviði fisk-
vinnslutækni og það eru í raun og
veru að opnast leiðir til tækni-
byltingar, þar sem rafeinda- og
tölvubúnaður mun taka völdin.
Dæmi um þetta er vél sem var
þróuð hér á landi að okkar frum-
kvæði af fyrirtækinu Rafagna-
tækni. Þessi vél getur flokkað fisk
eftir ferskleika, á svipaðan hátt
og matsmenn gera nú allt að 60 -
80 fiska á mínútu. Það er hægt að
láta heilan togarafarm fara um
þessa vél, sem getur þá gefið nán-
ast hverjum fiski fyrir sig einkunn
fyrir ferskleika og tínir úr fisk
sem ekki stenst kröfur.
Tilraunir okkar hafa sýnt að
vélin skilar ágætum árangri, en
nú er verið að prófa hana hjá
Vinnslustöðinni í Vestmannaeyj-
um. Útlendingar hafa sýnt þess-
ari nýjung verulegan áhuga.
Það hefur verið hannaður er-
lendis búnaður sem getur skorið
misþykk flök niður í nákvæmlega
jafnþung stykki, en þetta er mjög
erfitt með þeirri tækni sem nú er
notast við. Þessi aðferð byggist á
leisergeislatækni og er fiskurinn
skorinn með hárfínni vatnsbunu.
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
hefur þegar keypt vél af þessu
tagi.
Ég get einnig nefnt vélbúnað
sem getur greint bein og Ios í
flökum. Raunar sjáum við fram á
að fá röð af tækjum sem geta
skynjað ástand fiskflaka á alla
vegu.
Og með því að tengja boð frá
einstökum tækjum um ástand
hráefnisins við róbóta, nálgumst
við þann möguleika að koma upp
sjálfvirkri fiskvinnslu, þar sem
mannshöndin kemur ekki við
sögu nema að litlu leyti.
Byltingarkennd tæícni eins og
þessi mun vitaskuld ekki halda
innreið sína í íslenska fiskvinnslu
á allra næstu árum, en þessir
möguleikar eru allir fyrir hendi
og það er víst að næsti áratugur
verður tími mikilla breytinga og
framþróunar. Það er að segja ef
við stöndum okkur í stykkinu og
höfum metnað til þess að vera í
fremstu röð,“ sagði Grímur
Valdimarsson, forstjóri
Rannsóknastofnunar fiskiðnað-
arins að lokum.
-gg
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins hefur á sinni könnu eftirlit með framleiðslu lagmetisiðnaðarins. Á yfirferð um húsið
tóku Grímur og blaðamaðurinn sér það bessaleyfi að bragða á ýmsum þeim niðursuðuvörum sem þarna átti að taka til
íræðilegrar skoðunar.
Ég get einnig nefnt tilraunir
með að draga úr losi í fiski. Fiskur
er laus í sér á ákveðnum árstím-
um þegar hann er í miklu æti og er
þá viðkvæmari fyrir hnjaski en
ella og erfiðari í vinnslu. Við höf-
um um nokkurt skeið verið að
leita leiða til þess að draga úr
þessu losi t.d. með því að snögg-
kæla fiskinn áður en gert er að
honum. Gefi þetta góða raun er
mögulegt að auka verðmæti hrá-
efnisins þegar það er sem við-
kvæmast.
Við höfum einnig unnið tals-
vert að verkefnum sem lúta að
tvífrystingu, meltuvinnslu og
fleiru. Stöðugt er unnið að ýmiss
konar rannsóknum hjá okkur,
auk þess sem drjúgur tími starfs-
manna fer í útgáfu upplýsingarita
og skýrslugerð."
Opnir fyrir
nýjungum
Hver hafa viðhorf forsvars-
manna fiskiðnaðarins verið til
starfsins á R.f.? Er fiskverk-
andinn opinn fyrir nýjungum?
„Já, það er óhætt að segja það.
Forsvarsmenn fiskvinnslunnar
hafa almennt verið jákvæðir í
okkar garð og eru mjög opnir
fyrir nýjungum og fljótir að til-
einka sér þær. Þeir hafa t.d. sýnt
rannsóknum okkar á notkun en-
síma mikinn áhuga.
Þeir eru einnig í góðu sam-
bandi við okkur og taka sjálfir
verulegan þátt í fjármögnun
þeirra athugana sem hér fara