Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.1998, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 12. MARS 1998
15
lag um frið
Arum saman
gengu íslenskir her-
námsandstæðingar
mótmælagöngur í
þeim tilgangi að
krefjast þess að her-
stöðin í Keflavík yrði
lögð niður og henni
lokað. Aðild og þátt-
taka okkar í Atlants-
hafsbandalaginu var
gerð að stórpólitísku
deiluefni sem klauf
þjóðina í stríðandi
fylkingar. Og nóbels-
skáldið skrifaði
Atómstöðina sem
menn lögðu hver og
einn sinn skilning í.
Sumir litu á hókina
sem skáldlegt meist-
araverk en aðrir sem
mikilvægt pólitískt innlegg í and-
stöðuna gegn herstöðinni og vam-
arsamningnum.
Fylkingar skiptust í þá sem
voru á vinstri væng
stjórnmálanna og töldu
varnarsamninginn
óþarfan og herstöðina
ógna sjálfstæði þjóðar-
innar og hins vegar þá
sem voru hægra megin
og töldu okkur best
borgið í félagsskap ná-
granna og vinaþjóða
innan NATO.
Jafnan var andstaðan
við NATO ríkur þáttur í
stefnu og starfi a.m.k.
Alþýðubandalagsins og
rikisstjómir, sem
vinstri flokkarnir mynd-
uðu með Framsókn,
höfðu það á stefnuskrá
að herinn færi. Og
markaðsbúskapur var
bannorð á þeim bæ.
Breytt heimsmynd
En heimsmyndin hef-
m- tekið miklum breyt-
ingrnn. Múrarnir hafa
horfið hver af öðrum.
Fyrst Berlínarmúrinn
og járntjaldið. Og síðan
Kjallarinn
Sturla
Böövarsson
alþingismaöur
hinir pólitísku múrar
hver af öðrum. í dag
mæla vinstri flokk-
arnir fyrir markaðs-
lausnum í efnahags-
lífinu í anda frjáls-
hyggju og aðildarl-
öndum NATO fjölgar.
Og engar göngur era
gengnar þar sem her-
námi er mótmælt.
í Finnlandi hefúr að-
ild að NATO verið
rædd sem raunhæfur
kostur. Eftir ræðu
Matti Ahtisaari for-
seta við þingsetningu
reyna menn að greina
hvaða línur hann
leggur gagnvart
NATO.
í fréttabréfi finnska
sendiráðsins frá 16. 2. er haft eftir
forstöðumanni utanríkismálastofn-
unar í Finnlandi að NATO gegni
lykilhlutverki í öryggismálum,
m.a. á Norðurlöndum, og þess
vegna væri Finnum kappsmál að
geta haft áhrif á vamarbandalagið.
Sama fréttabréf segir frá þátt-
töku Finna í æfingu sem þá stóð
yfir hjá NATO í Brússel. Þar var
æft hvemig bregðast skyldi við
hættuástandi sem skapast gæti.
„Þróunin hlýtur aö vera ýmsum
gömlum hernámsandstæðingum
á íslandi umhugsunarefni, ekki
síst þeim sem helst gengu fram
fyrir skjöldu í tilraun til þess að
siíta samstarfí okkar við NATO•
þjóðirnar.u
Æfmgin er sögð i senn pólítísks og
hemaðarlegs eðlis þar sem annars
vegar er látið reyna á ákvarðana-
tökuferli innan NATO og hins veg-
Ekkert hefur spurst til friöarhreyfinga eftir fall múrsins sem girti af „fyrirmyndarríki" félags-
hyggjunnar, segir m.a. í greininni.
ar það kerfi sem hið nýja ráð Evr-
ópu- og Atlantshafsríkja kallar á,
er haft eftir mönnum í finnska
vamarmálaráðuneytinu.
Þessa frásögn dreg ég hér fram
til þess að sýna þær miklu breyt-
ingar sem orðið hafa á heims-
myndinni, ekki síst hjá Finnum.
____________, Þróunin hlýtur að
vera ýmsum göml-
um hemnámsand-
stæðingum á ís-
landi umhugsun-
arefni, ekki síst
þeim sem helst
gengu fram fyrir
skjöldu í tilraun
til þess að slíta
samstarfi okkar
við NATO-þjóð-
frnar og veikja
þann styrk sem
um síðir, með öðm, hafði þau
áhrif að brjóta niður hið sósíalíska
hernaðarkerfi sem Sovétríkin
höfðu byggt upp og ógnuðu
stöðugt heimsfriðnum.
íslenska þjóðin þarf
að minnast þess að það
var Sjálfstæðisflokkur-
inn sem stöðugt stóð
vaktina á hinrnn póli-
tíska vettvangi og lét
hvergi undan árásum
þeirra sem vildu veikja
vamarsamstarf Atl-
antshafsþjóðanna inn-
an NATO og vitnuðu til
friðarhreyfinga. Ekkert
hefur til þeirra spurst
að undanfömu. Þær
hurfu með falli múrs-
ins sem girti af fyrir-
myndarríki félags-
hyggjunnar.
Þetta vil ég minna á
núna þegar Finnar telja
samvinnu við NATO
skipta miklu máli og
þeir koma því á fram-
færi á vegum sendi-
ráða. Það tel ég
gleggsta vitnisbm-ð
þess að NATO er
bandalag um frið.
Sturla Böðvarsson
NATO
banda
Jafnrétti og samkeppni
Jafhréttisbaráttan hefur verið
að taka á sig nýjar myndir innEm
Evrópusambandsins. Þessar nýju
áherslur munu leika veigamikið
hlutverk hér á landi á næstu
árum, vegna formlegra tengsla
okkar við ESB um Evrópska efna-
hagssvæðið. Þá veitir ESB vem-
lega fjármuni til rannsókna og
átaksverkefna á sviði jafnréttis-
mála í formi styrkja; styrkja sem
við getum sótt um sem aðilar að
Evrópska efnahagssvæðinu og eig-
um að sækja um í ljósi þeirra
áhrifa sem Evrópusambandið aug-
ljóslega mun hafa á okkur á þessu
sviði.
4. framkvæmdaáætlunin
„Látiun verkin tala“ er yffr-
skrift 4. framkvæmdaáætlunar
Evrópusambandsins í jafnréttis-
málum. Þessi yffrskrift er tákn-
ræn fyrir þann einarða ásetning
sem lesa má úr áætluninni, að
vinna bug á kynbundnu misrétti
hvar sem það birtist. Það er eink-
um þrennt sem virðist að mati
ESB knýja á um róttækar aðgerð-
ir á þessi sviði.
í fyrsta lagi má nefna að með
auknu jafnrétti hyggst ESB
styrkja stöðu sína í sífellt harðn-
andi alþjóðlegri samkeppni.
Þá er 4. framkvæmdaáætlunin
gegnsýrð af að-
gerðum sem vinna
eiga gegn kyn-
bundnu misrétti á
vinnumarkaði.
Það er athyglis-
vert, svo að ekki sé
meira sagt, hvem-
ig ESB hefur með
þessum hætti skil-
greint jafnrétti
sem eina af for-
sendum bættrar
samkeppnisstöðu sameiginlega
markaðarins innan ESB á alþjóða-
markaði.
Mannréttindamál
í öðm lagi ætlar sambandið
bersýnilega að jafna stöðu aðildar-
ríkja ESB innbyrðis með aðgerð-
um á sviði jafnréttismála. Þessi
þáttur jafhréttisstarfs-
ins tengist samruna-
ferli Evrópusam-
bandsins, og skiptir
okkur í sjálfu sér ekki
miklu. Á hinn bóginn
undirstrikar þetta
enn og aftur hvemig
þessi málaflokkur,
jcifnrétti kynjanna,
skipar sífellt veiga-
meiri sess í öllu innra
starfi sambandsins. í
þriðja og síðasta lagi
má nefna augljósar
siðferðiskröfur; kröf-
ur um að allir njóti
sömu réttinda óháð
kynferði.
Mikilvægir styrkir
Eins og áður sagði
veitir Evrópusam-
bandið verulega fjármuni til bæði
rannsókna og átaksverkefna á
sviði jafnréttismála innan ramma
4. framkvæmdaáætlunarinnar.
Eitt átaksverkefni hér á landi hef-
ur þegar hlotið styrk, sem er fæð-
ingarorlof fyrir feður á vegum
Reykjavíkurborgar. Skemmst er
frá þvi að segja að verkefnið hef-
ur vakið verulega athygli innan
sambandsins og herma fregnir að
í Bmssel sé beðið niðurstaðna
þess með eftirvænt-
ingu.
Meginhugsunin að
baki styrkveitingun-
um er sú að hagnýt-
ar rannsóknir og
átaksverkefni geti
flýtt vemlega fyrir
því að jafnréttisstarf
skili áþreifanlegum
árangri. Með virkri
þátttöku í 4. fram-
kvæmdaáætluninni
getum við notið góðs
af því athyglisverða
jafnréttisstarfi sem
á sér stað á vegum
ESB, auk þess sem
við búum í haginn
fyrir breytingar sem
Evrópusambandið
mun með einum eða
öðrum hætti hafa
áhrif á hér á landi.
Við þetta má bæta að fyrir
hvem styrk sem við fáum til
rannsókna eða átaksverkefna hér
á landi aukum við ekki aðeins
hróður okkar sem jafnréttissinn-
að eyriki heldur bætum þekkingu
og reynslu okkar á sviði jafnrétt-
ismála; málaflokks sem flest
bendir til að verði öðmm fremri
að mikilvægi á nýrri öld.
Helga Guðrún Jónasdóttir
„Meginhugsunin að baki styrk•
veitingunum er sú að hagnýtar
rannsöknir og átaksverkefni geti
fíýtt verulega fyrir því að jafnrótt-
isstarf skili áþreifanlegum ár-
angri.u
Kjallarinn
Helga Guörún
Jónasdóttir
sérfræöingur hjá Skrif-
stofu jafnréttismála
Með og
á móti
Bygging knattspyrnuhúss á
Akureyri
Langvinsælasta
íþróttin
„I minum huga er það engin
spuming að næsta framkvæmdin
varðandi íþróttamannvirki hér á
Akureyri á að vera fyrir knatt-
spymumenn. Undanfarin kjör-
tímabil hefur
ekkert gerst í
úrbótum fyrir
knattspyrnu-
menn hér í
bænum annað
en það að stúk-
an á Akureyrar-
velli hefúr verið
lagfærð. Á sama
tíma hafa félög-
in i bænum af
Þórarínn E. Sveins-
son, forseti bœjar-
stjómar.
miklum vanmætti verið að reyna
að laga og halda við knattspymu-
völlum sinum en þeir hafa því
miður samt sett niður. Knatt-
spyma er óumdeilanlega langvin-
sælasta íþróttin sem hér er stund-
uð en aðstaðan fyrir knattspymu-
menn á öllu Eyjafjarðarsvæðinu
er ekki í neinu samræmi við það.
Hér á svæðinu eru tugir knatt-
spymufélaga sem halda úti skipu-
lögðum vetrar- og voræfingum og
menn að standa í því allar helgar
yffr veturinn og fram á vor með
endalausum æfinga- og keppnis-
ferðum suður á höfúðborgarsvæð-
ið að geta æft við mannsæmandi
aðstæður. Eina voraðstaðan sem
hér hefur verið er Sanavöllurinn
sem er að víkja vegna skipulags.
Fyrir sunnan em margir gervi-
grasvellir og menn eru sammála
um að næsta stigið sé að byggja
yffr velli þannig að hægt sé að æfa
utan blásumarsins í skjóli fyrir
veðri og vindum. Rekstrarkostn-
aður íþróttcunannvirkja á Akur-
eyri myndi ekki aukast við svona
framkvæmd, við myndum loka
„Skemmunni“ á Gleráreymm og
fá þar peninga, auk þess sem við
myndum nýta mun betur þá að-
stöðu sem þegar er fyrir hendi á
svæði Þórs, s.s. búningsaðstöðu."
Ekkert svigrúm
„Það era engin fjárhagsleg rök
fyrir því að ráðast í þessa bygg-
ingu núna. Við emm í mjög kostn-
aðarsömum framkvæmdum við
sundlaugina og önnur mannvirki
á sundlaugar-
svæðinu og ég
tel ekki svig-
rúm til að taka
stærri hluta af
framkvæmdafé
bæjarins til
íþróttamála en
þegar hefur ver-
ið gert. Þá erum
við einnig búnir
að skuldbinda
okkur varðandi vetraríþróttamið-
stöðina. Bærinn er í fjölmörgum
öðrum kostnaðarsömum verkefn-
um og við höfum hreinlega ekki
svigrúm fyrir knattspymuhúsið
um þessar mundfr.
Ég er mótfallinn því að ráðast í
lántökur vegna byggingar sem
þessarar því hér er ekki um aö
ræða atvinnuskapandi verkefni.
Það er hægt aö spyrja þeirra
spuminga hvað eigi að segja við
þá sem vilja fara í framkvæmdir
við Amtsbókasafnið, auka fram-
kvæmdir í fráveitumálum, við-
haldi húsa, framkvæmdir við leik-
húsið og fleira. Hvers vegna á að
setja knattspymuhús í slíkan for-
gang að það réttlæti lántökur og
skuldbindingar fyrir bæinn um-
fram margt annað? Ef við slökum
á þeirri stefnu sem við höfum haft
að leiðarljósi undanfarin ár þá er
voðinn vís. Aðstaða knattspymu-
manna í bænum þyrfti hins vegar
að vera betri og við þurfum að
leika einhvem millileik í þessu
máli án þess að ég geti bent á
hann nákvæmlega á þessari
stundu.“ -gk
Jakob Bjömsson,
bæjarstjóri á Akur-
oyri.