Dagblaðið Vísir - DV - 13.07.1998, Blaðsíða 23
MÁNUDAGUR 13. JÚLÍ 1998
31
Merkilegur fundur í geimnum:
Eins og að horfa
í tímavél
- segja vísindamenn um stjörnuna Epsilon Eridani
Stjörnufræðingar segja að geim-
ryk á sporbaug um stjörnuna
Epsilon Eridani sé merkilega líkt
halastjörnubeltum á sporbaug um
okkar sól. Til dæmis er fjarlægð
geimryksins frá stjömunni u.þ.b. sú
sama og fjarlægð Kuiper-beltisins frá
okkar sól. í Kuiper-beltinu, sem er
lengra frá sólu en Plútó, eru um
70.000 stórar halastjömur og milljón-
ir lítilla.
Þó svo enn hafi ekki fundist sann-
anir fyrir því að plánetur séu á spor-
baug um stjörnuna þá hafa stjörnu-
fræðingar á Hawaii komið auga á
ljósan blett í geimrykinu. Þar gæti
verið á ferðinni geimryk sem hefur
lent á sporbaug um unga plánetu.
Epsilon Eridani sólkerfið er talsvert
yngra en það sem við búum í. Það er
um það bil 500 til 1000 milljón ára
gamalt sem er enginn aldur miðað
við þá 4,5 milljarða sem okkar sól-
kerfi hefur lifað. Þetta fmnst stjömu-
fræðingum einstaklega áhugavert.
„Af því að sólkerfið er svo líkt
Stjörnufræöingar hafa fundiö sólkerfi sem minnir um margt á þaö sem viö
búum í.
okkar sólkerfi er rannsókn á því eins
og að horfa í tímavél. Þarna fáum
við í raun að sjá um það bil hvernig
okkar eigin sólkerfi leit út fyrir
milljörðum ára,“ segir Jane Greaves,
ein þeirra sem rannsaka sólkerfið.
Vísindamennirnir eru á einu máli
um að sólkerfið sé enn of ungt til að
jafnvel frumstæðasta líf sé mögulega
farið að þróast þar. Enginn veit hins
vegar hvað getur gerst á næstu
tveimur til þremur milljörðum ára.
Epsilon Eridani er tiltölulega stutt
frá okkar sólkerfi, í 10 ljósára fjar-
lægð. Hún er næstum þvi jafnstór og
okkar sól og hægt er að sjá hana með
berum augum 1 stjömuþyrpingunni
Eridanus.-KJA
Byggí á Associated Press.
Óvæntur fylgikvilli þess að hætta að reykja:
Aukin hætta á vinnuslysum
Euronova þvottavél
• 3 kg af þvotti
• vinduhraði 600 snún./min.
eða 800 snún./mín.
• til í ýmsum litum
• mál 67 x 46 x 45 cm
SÆTÚNI 8 SÍMI 5691500
www.ht.is
Umboösmenn um land allt
EUMENIA
lögðu rannsak-
endur áherslu
á mikilvægi
þess að hætta
að reykja og
sögðu
reyklausa dag-
inn vera af
hinu góða. „Að
hætta að
reykja er eitt
það mikilvæg-
asta sem ein-
staklingur get-
ur gert til að
bæta heilsu
sína. Sú heilsu-
bót sem fylgir
því að hætta
að reykja veg-
ur algerlega
upp á móti ör-
lítið meiri
hættu á slysum
fyrst á eftir,"
segir Waters.
-KJA
Fólk sem hættir aö reykja ætti aö fara aö öllu meö gát
fyrst í staö.
EUMENIAX
Verð frá
kr. 59.900 stgr.
Heimilistæki hf
Geðsveiflur, pirringur og skortur
á einbeitingu eru einkenni sem
flestir reykingamenn upplifa þegar
þeir reyna að hætta. Breskir vís-
indamenn hafa bætt fylgikvilla í
safnið — aukinni hættu á vinnu-
slysum.
Rannsakendur frá Geðsjúkdóma-
fræðistofnuninni í London skoðuðu
gögn um vinnuslys á þremur mis-
munandi dögum í mars. Þar var
alltaf um að ræða sama vikudag en
einn þessara daga var hinn árlegi
reyklausi dagur sem margir nýta
sér til að reyna að hætta að reykja.
I ljós kom að vinnuslys voru algeng-
ari þann dag en hina tvo sem rann-
sakaðir voru.
Andrew Waters, einn rannsókn-
armanna, segir að vissulega sé sá
möguleiki fyrir hendi að aðrir þætt-
ir, eins og t.d. veður, hafi orsakað
þennan mun. Líklegasta orsökin sé
samt sem áður fráhvarfseinkenni
vegna nikótínskorts og skortur á
einbeitingu i kjölfar þeirra.
Þrátt fyrir þessar niðurstöður
Varhugavert að vera fíll
- veðurfar og hegðun manna skipta sköpum
Filar í Afríku eru ekki
lengur í þeirri útrýmingar-
hættu sem þeir voru í fyrir
nokkrum árum þegar sett
var alþjóðlegt bann á versl-
un með fílabein. Á síðasta
ári var banninu því aflétt og
Namibíu, Botsvana og
Simbabve leyft að flytja út
filabein að uppfylltum
ströngum skilyrðum enda
þótti stofnstærð fila í lönd-
unum þola veiðar upp að
vissu marki.
Vemdarsinnar segja þó að
ekki hafi verið gengið til
góðs þegar banninu var
aflétt. í kjölfar þess að versl-
un með filabein sé nú ekki
alfarið bönnuð hefur veiði-
þjófnaður í öðrum Afríku-
löndum aukist til muna. Það
sem af er árinu er t.d. talið
að allt að 100 dýr hafi verið
felld af óprúttnum veiði-
mönnum í Kenía. Þetta er
gífurleg aukning því að á
öllu síðasta ári er talið að
aðeins 20 dýr hafi verið felld
af veiðiþjófum.
En aukin hætta á veiði-
þjófnaði er ekki það eina
sem ógnar fílunum í
Kenía. Þar hefur veðurfar
verið mjög hagstætt und-
anfarin ár, rigning verið
talsverð og mikið um æti.
Þurrkar verða þó af og til
á þessu landsvæði og um
leið og vætan bregst er
orðið varhugavert að vera
fíll. Fólksfjöldi fer nefni-
lega ört vaxandi og um
leið og mannskepnan er
komin í samkeppni við fil-
inn um æti er nokkuð
ljóst að fíllinn muni tapa
þeirri miskunnEU'lausu
keppni.
-KJA
Fílar eru stærstu
landspendýr jaröar
en þeir þurfa samt
sem áöur aö
kyngja því aö fram-
tíö þeirra velti á
gjöröum mann-
skepnunnar.
Pontiac Trans Sport '91,4
d., ssk., ek. 92 þús. km, grár,
> 7 manna. Verð 1.590.000. <
Renault Clio Sport '93,3
d., 5 g., ek. 78 þús. km, bíár
álfelgur, sóllúga. Verð
690.000.
Subaru Legacy Station
'91,5 d., 5 g., ek. 116 þús,
km, grár, einn eigandi.
Verð880.000.
BMW 520i '88,4 d., 5 g.,
ek. 148 þús. km, dökkblár.
Verð790.000.
Toyota Hiiux bensín '93,4
d., 5 g., ek. 109 þús. km, -
rauður, pallhús. Verð
1.480.000.
Toyota Hiace 4x4 '91,5 d.
5 g., ek. 104 þús. km,
ljósblár. Verð 1.080.000.
Renault AE 385.19
Magnium '93,2 d., ek. 450
þús. km, hvítur.
Verð 1.970.000.
Borgartúni 26, ámar 561 7510 & 561 7511
<
vc