Vísbending - 13.07.1992, Page 4

ISBENDING
Hagtölur
s v a r t
lækkun
r a u t t
hækkun
Fjármagnsmarkaður fráfyrratbl.
Peningamagn (Mí)-ár 10% 30.04.
Verðtryggð bankalán 9,0% 01.06.
Óverðtr. bankalán 12,2% 01.06.
Lausafjárhlutfall b&s 14,3% 05.92
Vcrðbréf (VÍB) 339 07.92
Raunáv.3 mán. 9%
ár 7%
Hlutabréf (VÍB) 663 24.06.
Fyrir viku 691
Raunáv. 3 mán. -7% 07.92
ár -13%
Lánskjaravísilala 3230 07.92
spá m.v. fast gcngi 3240 08.92
og ekkert launaskr. 3249 09.92
3252 10.92
Verðlag og vinnumarkaður
Framfærsluvísitala 161,1 06.92
Verðbólga- 3 mán 1% 05.92
ár 4% 05.92
Framfvís.-spá 161,9 07.92
(m.v. fast gengi, 162,5 08.92
0,5% launaskr./ári)
Launavísitala 130 06.92
Arshækkun- 3 mán 6% 06.92
ár 2% 06.92
Launaskr-ár 1% 03.92
Kaupmáttur 3 mán 1% 04.92
-ár -1% 04.92
Dagvinnulaun-ASI 82000 91 4.ársfj
Heildarlaun-ASÍ 108000 91 4.ársfj
Vinnutími-ASI (viku) 46,2 91 4.ársfj
fyrir ári 46,6
Skortur á vinnuafli -0,6% 04.92
fyrir ári 0,6%
Atvinnuleysi 2,5% 05.92
fyrir ári 1,4%
Gengi (sala síðastl. mánudag)
Bandaríkjadalur 55,6 06.07.
fyrir viku 55,7
Sterlingspund 105,8 06.07.
fyrir viku 106
Þýskt mark 36,5 06.07.
fyrir viku 36,5
Japanskt jen 0,446 06.07.
fyrir viku 0,444
Krlendar hagtölur Bandaríkin
Verðbólga-ár 3% 05.92
Atvinnuleysi 7,5% 05.92
fyrir ári 6,8%
Hlutabréf (DJ) 3330 02.07.
fyrir viku 3284
breyting á ári 12%
Liborvext. 3 mán 4% 19.06.
Bretland
Veröbólga-ár 4% 05.92
Atvinnuleysi 9,5% 04.92
fyrir ári 7,7%
Hlutabréf (FT) 2497 03.07.
fyrir viku 2534
breyting á ári. 0%
Liborvext. 3 mán 9,8% 03.07.
V-Þýskaland
Verðbólga-ár 5% 05.92
Atvinnuleysi 6,5% 05.92
fyrir ári 6,3%
Hlutabréf (Com) 1978 03.07.
fyrir viku 1967
breyting á ári -2%
Evróvextir 3 mán 9,7% 03.07.
Japan
Verðbólga-ár 2% 04.92
Atvinnuleysi 2% 04.92
fyrir ári 2%
Hlutabréf-ár -31% 03.07.
Norðursjávarolía 20,8$ 03.07.
fyrir viku 20,9$
í umheiminum. Þannig mun fólkið í
landinu smám saman losna undan oki
óeðlilegra og óæskilegra afskipta
stjórnmálamanna og flokka af
efnahagslífinu og á öðrum sviðuni
þjóðlífsins. Þá munu stjórnvöld sjá sig
knúin til að hverfa frá núverandi stefnu
í landbúnaðar- og sjávarútvegsmálum.
Þá loksins munu hagsmunir fram-
leiðenda verða að víkja fyrir hagsmunum
neytenda.
Hðfundur er prófessor við
Háskóla Islands g
B andaríkj unum:
Vaxtalækkun í kjölfar
frétta um vaxandi
atvinnuleysi
Bandaríski Seðlabankinn lækkaði
grunnvexti 2. júií. Vextimireru nú 3%,
lækkuðu um hálft prósent. Þeir hafa
ekki verið lægri í síðan 1963. Grunn-
vextirlækkuðu f nokkrum þrepum úr7%
árið 1990 í 3,5% í lok fyrra árs, en nú
höfðu þeir verið óbreyttir um tíma.
Vextirnireru lækkaðir í kjölfarfrétta um
að atvinnuleysi hefði vaxið mun meira í
júní en búist var við, úr 7,5% í 7,8%.
Atvinnuleysi hefur ekki verið meira í
landinu sfðan 1984, en það hefur aukist
jafnt og þétt úr rúmlega 5% á fyrra
helmingi árs 1990. Stjórnvöld hafa lagt
mikla áherslu á vaxtalækkun, enda er
mikilvægt sýna það fyrir forseta-
kosningamar í nóvember að Bandarfkin
séu að rífa sig upp úr efnahagslægðinni.
Hægur hagvöxtur hefur verið í
Bandaríkjunum að undanförnu, eftir
samdráttartímabil, en hinar nýju
atvinnuleysistölur sýna að langt er frá
því að nýtt góðæri sé hafið. Mikill halli
á ríkisrekstri gerir það að verkum að
ekki er hægt að beita skattalækkunum
eða auknum ríkisútgjöldum til þess að
örva efnahagslíf landsins. Ráðherrar
^Gengi bandaríkjadals í krónum^
myndin sýnir gengið um það bil
einu sinni í viku
26-kpr D6-M0I 16-Moi 26-Mol QS-Jún 15-Júr 25-Jin 05-Júl I5-Ji
hafa lagt áherslu á nauðsyn
vaxtalækkunar með yfirlýsingum, og nú
nýlega gerði forsetinn það sjálfur í
blaðaviðtali, en bandarísk stjórnvöld geta
ekki sagt seðlabankanum beint fyrir
verkum. Meginhlutverk seðlabanka er
að halda verðbólgu í skefjum og hann
hefur því til skamms tíma tregðast við að
lækka vextina. En verðbólga er enn
mjög lítil í Bandaríkjunum, eða um 3%,
og mikið atvinnuleysi heldur kaup-
hækkunum í skefjum og því ákvað hann
þessa vaxtalækkun nú. Helstu bankar
lækkuðu kjörvexti á útlánum úr 6,5% í
6% eftir að skýrt var frá ákvörðun seðla-
bankans. Kjörvextir hafa ekki verið
lægri í tæp tuttugu ár. Vextir langtíma-
skuldabréfa höfðu haldist háir um sinn
þótt skammtímavextir lækkuðu, en nú
lækkuðu þeir einnig. Þetta bendir til
þess að markaðurinn geri ekki ráð fyrir
jafnmikilli verðbólgu til langs tíma og
áður. Gengi hlutabréfa hækkaði mjög í
Bandaríkjunum framan af ári vegna vona
um batnandi efnahag, en í júní féll Dow
Jones hlutabréfavísitalan um nokkur
prósent.
Gengi Bandaríkjadals
lækkar
Bandaríkjamenn hafa lagt áherslu á
að vextir verði lækkaðir víðs vegar um
heim til þess að auka hagvöxt. I
Þýskalandi hafa seðlabankavextir aftur
á móti verið hækkaðir til þess að hemja
vaxandi verðbólgu eftir sameiningu
landsins 1990. Seðlabankar margra
annarra Evrópulanda hafa fylgt í kjölfarið
og hækkað vextina hjá sér. Mikill og
vaxandi munur á skammtímavöxtum í
Bandaríkjunum og í Þýskalandi og
öðrum Evrópulöndum hefur ásamt
fréttum um bágt efnahagsástand í
Bandaríkjunum stuðlað að því að gengi
bandaríkjadals hefur fallið að
undanförnu. Frá maíbyrjun til byrjunar
júlimánaðar lækkaði gengi bandaríkja-
dals gagnvart þýsku marki um nálægt
8%, eða úr 1,65 DM/$ f rúmlega 1,5. í
myntkörfunni, sem gengi krónunnar er
miðað við, er vægi Evrópugjaldntiðla
mun meira en bandaríkjadals og því
lækkar dalurinn mun meira gagnvart
krónu en nemur hækkun þýsks marks.
Sérfræðingar telja að þess sé vart að
vænta að bandaríkjadalur nái sér á strik
fyrr en hagtölur frá Bandarfkjunum fara
að batna að ráði, en það gæti orðið
einhvern tíma með haustinu.
Ritstj. og ábm.: Sigurður Jóhannesson.
Útg.: Ráðgjöf Kaupþings hf., Kringlunni 5,
103 Reykjavík. Sími 689080. Myndsendir:
812824. Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun
Háskólans. Prentun: Prentsmiðjan
Gutenberg. Öll réttindi áskilin. Ljósritun er
óheimil en mikill afsláttur veittur af
viðbótareintökum.
4