Frjáls verslun - 01.02.2000, Qupperneq 20

HLUTflBRÉFflMflRKflÐURINN
verslunar innan verðbréfafyr-
irtækjanna telja að árið 1999
verði ekki endurtekið á
þessu ári; að úrvalsvísitalan
hækki ekki jafnmikið og á því
síðasta. En í upphafi ársins
spáðu margir því að hækkun
hennar yrði í kringum 25% á
árinu. Gangi það eftir verður
úrvalsvísitalan í kringum
2.000 stig í árslok. Hún er
núna í rúmlega 1.700 stigum
og hefur hækkað um 100 stig
frá áramótum. Hugsanlega
gæti svo farið að hún sveifl-
aðist yfir og undir 1.700 stiga
múrinn fram eftir ári og tæki svo að sækja í sig veðrið þegar
líða tekur á árið, líkt og lægð sem fær fóður.
Fjármála- oo tffiknifyrillæki Verðmætustu fyrirtækin á Verð-
bréfaþingi, bankarnir og Eimskip, vega mjög þungt í úrvals-
vísitölunni þannig að gengisþróun þessara fyrirtækja ræður
miklu um framvindu hennar. Sveiflurnar á hlutabréfamark-
aðnum það sem af er ársins sýna þó að allt getur gerst og það
er ekki á vísan að róa með stöðugar hækkanir. Tölvu- og hug-
búnaðarfyrirtæki njóta mikilla vinsælda og hefur gengi hluta-
bréfa í Opnum kerfum og Skýrr hækkað mjög að undan-
förnu. Afkoma bankanna er afar góð og þar fer íslandsbanki
fremstur í flokki. Ennþá veðja margir á að sameiningar verði
á fjármálamarkaðnum og að íslandsbanki og Landsbanki
verði sameinaðir þegar líða tekur á árið, eða þá íslandsbanki
og Búnaðarbanki. Fyrir liggur að FBA hefur sótt um leyfi til
að verða viðskiptabanki og opnar það vissulega leiðir fyrir
FBA til að sameinast öðrum viðskiptabanka, hvort sem það
verður Búnaðarbanki, Landsbanki eða íslandsbanki. Á síð-
asta ári var mikið rætt um sameiningu FBA og Kaupþings en
minna hefur farið fyrir þeirri umræðu að undanförnu. Ljóst er
þó að bæði FBA og Kaupþing gengu ótrúlega vel á síðasta ári.
Bæði þessi fyrirtæki hafa verið að færa út kvíarnar á erlend-
um vettvangi, Kaupþing í Lúxemborg og FBA í Danmörku og
Bretlandi. Þá verður ekki svo við verðbréfamiðlara rætt að
hugsanlega einkavæðingu Landssímans beri ekki á góma.
Sömuleiðis verður mjög spennandi að sjá hvernig framhaldið
verður hjá Össuri.
Hátækni og líftækni Eriend-
is hefur mesta spennan verið
í kringum fyrirtæki í há-
tækni, upplýsingatækni og
líftækni. Þetta hafa verið
nefnd þekkingarfyrirtæki.
Hækkanirnar hafa verið ótrú-
legar, sérstaklega hjá Netfyr-
irtækjum, og skiptir engu
þótt mörg þessara fyrirtækja
skili ekki hagnaði. Trúin og
væntingarnar um stórkost-
legan framtíðarhagnað ræð-
ur þar úrslitum. Eftir að
gengi hlutabréfa í fyrirtækj-
um, sem engum hagnaði
skila, hefur rokið upp spyrja margir sig núna að því hvaða
þættir ráði eiginlega verði hlutabréfa. Til þessa hefur hagnað-
ur fyrirtækja verið það sem mestu skiptir og ætla verður að
svo verði áfram - þrátt fyrir þá nýju og ánægjulegu tísku-
strauma sem fyrirtæki í hátækni og líftækni hafa rutt fram.
Fjárfestar munu aldrei hætta að horfa á V/H hlutföll og
hverju fyrirtæki skila í veltufé frá rekstri. Og þeir munu seint
hætta að meta möguleika fyrirtækjanna á að vaxa, hversu lík-
legt sé að þau komi með nýjungar, hverjir stjórni þeim,
hversu auðvelt sé fyrir ný fyrirtæki að koma inn í atvinnu-
greinina og svo ffamvegis.
Engu að síður hefur munurinn á þekkingarfyrirtækjum og
hefðbundnum iðnaðar- og þjónustufyrirtækjum, sem borið
hafa atvinnulíf þjóða uppi til þessa, verið mjög í brennidepli
undanfarna mánuði, bæði hér heima og erlendis. Þetta var til
dæmis mál málanna á Viðskiptaþingi nýlega og ófáar blaða-
greinar hafa verið skrifaðar um þetta efni vegna fyrirhugaðra
stóriðjuframkvæmda á Austurlandi. Svo virðist sem menntun
og þekking séu að verða íjárfesting sem skili arði. Loks má
ekki horfa fram hjá því að með auknum þunga almennings inn
á hlutabréfamarkaðinn fylgir aukin eftirspurn og aukinn þrýst-
ingur á stjórnendur að ná árangri. Imynd fyrirtækja fer sömu-
leiðis að skipta meira máli. Hlutabréf, þótt sparnaður sé, eru
eins og aðrar vörur að um leið og kaupmáttur almennings
minnkar dregur úr getu þeirra til að spara og kaupa hlutabréf.
Vaxtahækkanir hafa sömuleiðis mikið að segja um verð hluta-
bréfa. Þær hægja ekki aðeins á efnahagsstarfseminni og um-
svifum fyrirtækja heldur gera þær önnur verðbréf en hlutabréf
eftirsóknarverð.
Það eru fyrst og fremst fréttir um snarhœkkandi gengi hlutabréfa og
skyndigróða sem kitla fólk ogýta undir gullœðið. Hvers vegna ekki að
taka þátt í leiknum þegar sumir breytast úr milljónamœringum í
milljarðamœringa á skömmum tíma?
Góðœri hefur ríkt á Islandi undanfarin sex ár og hefur hagvöxtur aukist
jafnt ogþétt. Heldur mun hœgjast á honum til ársins 2002, að mati Þjóð-
hagsstofnunar.
20