Helgarpósturinn - 15.12.1994, Blaðsíða 12

12
MORGUNPÓSTURINN FRÉTTIR
FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1994
X msir norðanmenn hafa sýnt
áhuga á að kaupa dagblaðið Dag á
Akureyri. Rekstur blaðsins hefur
gengið erfiðlega á undanförnum ár-
um en mun vera að rétta úr kútn-
um. Dagur er nú rekinn með ein-
hverjum hagnaði en skuldir blaðs-
ins eru verulegar. KEA er stærsti
hluthafinn í Degi en forsvarsmenn
innan kaupfélagsins hafa lýst yfir
áhuga sínum að komast frá rekstri
blaðsins. Hugsanlegir kaupendur að
Degi munu annars vegar vera Aco-
plast/Pob hf., en fyrirtækið yfirtók
Prentsmiðju Odds Björnssonar fyr-
ir skömmu og er í leit að auknum
verkefnum fyrir þann hluta starf-
semi sinnar, og hins vegar eru at-
hafnamennirnir Ragnar Sveinsson í
JMJ og Pétur Biarnason í Nesti.
Einhver pólitík blandast inn í sölu
málgagns kaupfélagsins, en meiri
framsóknarlykt er af þeim Acoplast-
mönnum, og því talið líklegra að
þeir hreppi hnossið...
i ímaritið Heimsmynd mun loks-
ins vera að líta dagsins ljós og er um
þessar mundir að lulla í prentvélum
Odda. For-
síðuviðtalið
ervið Megas
eftir Davíð
Þór Jónsson
og viðbúið að
það kompaní
sé ekki pent
og prútt, enda
kemur það á
daginn. Þar
segir til dæm-
is að ónefndum fréttamanni, sem þá
var ennþá í náðinni hjá Stöð 2, hafi
orðið mikið um þegar lag frá Megasi
kom sem innihélt orðin „litlir, sæt-
ir, strákar" en það segir Megas vera
gæluyrði hjá gömlum hommum og
hafi ekkert með aldur að gera. Meg-
as segir að þessi sami fréttamaður
hefði ætlað að slátra sér í beinni út-
sendingu með því að láta hann sitja
fyrir svörum út af þessum texta og
láta heilbrigt fólk af öllum kynjum
spyrja sig til bana. Megas var sem
bctur fer í Tælandi. Og eins og segir
í framhaldinu „Fyrir það fýrsta var
þessi maður nauðgari, þannig að
hann hafði ekki úr háum söðli að
falla.... Hann sagðist hafa verið
mikill aðdáandi minn en að þessi
texti hefði opnað augu sín, núna sæi
hann ekkert nema andstyggilegheit-
in í öllu sem ég gerði.“...
Eins og fram kemur annars staðar
hér í blaðinu, er Össur Skarphéð-
insson staddur í Kólumbíu um þess-
ar mundir í þeim erindagjörðum að
ættleiða barn. Það er þó ekki eina
erindi umhverfisráð-
herrans í Kól-
. umbíu, því
samkvæmt
heimildum
MORGUN-
( PÓSTSINS
ætlar hann
líka að
. reyna að
næla sér í
nýtt fiðrildi til að hengja upp á vegg
í ráðuneytinu, í stað þess sem Stein-
grImur J. SlGFÚSSON hnuplaði frá
honum á dögunum til að færa nafna
sínum Hermannssyni að gjöf. Það
fylgdi hins vegar eklci sögunni,
hvort össur ætlaði sér að kaupa
fiðrildið eða fanga það sjálfur...
Zink Corporation of America kynnir í dag forkönnun sem bendir til hagkvæmni þess að
reisa 100.000 tonna sinkverksmiðju við Grundartanga. Bygging hennar getur hafist innan
árs og framleiðsla gæti hafist 1998. Heildarfjárfesting yrði 11 milljarðar króna og árlegt út-
flutningsverðmæti 10 milljarðar. 400 manns myndu starfa við verksmiðjuna og Lands-
virkjun seldi helming umframorku sína á yfir hálfan milljarð króna árlega
Vijja reisa 100.000 tonna
sinkverksmiðju á íslandi
Helstu kostir landsins eru lágt raforkuverð og lega landsins. ^
Ameríska stórfyrirtæki Zink Cor-
poration of America (Z.C.A.),
ásamt fjármögnunar- og auðlinda-
fyrirtækinu Allied Resource Cor-
poration, hafa nú lokið forkönnun á
hagkvæmni þess að reist verði verk-
smiðja hérlendis til vinnslu á
sinki. Fyrirtækin hafa skoðað
þennan möguleika í hálft ár
en forkönnunin sem kynnt
verður í dag hófst í ágúst á
þessu ári. Áformað er að reisa
verksmiðju sem framleiðir
100.000 tonn á ári méð full-
um afköstum og á fjórða
hundrað starfsmenn myndu
vinna í verksmiðjunni. Áætl-
að er að heildarfjárfesting
nemi uni n milljörðum ís-
lenskra króna. Næsta skref er
að hefja forhönnun á verkinu
og tryggja fjármagn til verks-
ins auk þess sem aðföng,
markaðir og teikningar og út-
færsla verksmiðjunnar verða
skoðuð nánar. Sú vinna tekur
6- 8 mánuði og því gæti bygg-
ing verksmiðjunnar hafist í lok
næsta árs. Byggingartími er nálægt
þremur árum og framleiðsla gæti
því hafist á árinu 1998. Útflutnings-
verðmæti á ári yrði nærri 10 millj-
örðum króna.
Samstarfshópurinn um byggingu
verksmiðjunnar heldur fund í
Gufunesi í dag klukkan 14 þar sem
niðurstaða forkönnunarinnar verð-
ur kynnt. Á íslandi er fimm manna
sendinefnd frá Zink Corporation en
fyrir henni fara Robert Sunderm-
an, forstjóri fyrirtækisins og þessa
verkefnis og Dr. Hainz Schimmel-
bush, forstjóri Allied Resource Cor-
poration. Með þeim eru Guðmund-
ur Franklín Jónsson aðstoðarfor-
Sinkverk s m i ð j a
Heildarfjárfesting 11 milljarðar króna
Framleiðslugeta 100.000 tonn
Orkuþörf 400 gígavattsstundir
Umframorka Landsvirkjunar 800 gígavattsstundir
Fjöldi starfsmanna 400
Útflutningsverðmæti 9,6 milljarðar króna
Byggingartími 3 ár
Framleiðsla hafin 1998
K 0 s t i r & g all a r
Ódýr raforka Enginn heimamarkaður
Lega landsins Engin hráefni í landinu
Gott vinnuafl Engin kol eða olía
•Tilbúin höfn Takmarkaðar reglur í
Þjóðfélagsástand umhverfismálum
EES
stjóri Burnham Securities, sem er
milligöngumaður erlendu og inn-
lendu aðilanna, ásamt fjármálastjór-
anum Johnathan Costello og
verkfræðingnum James Derby.
Gert er ráð fyrir að hrávinnslan
fari fram við Áburðarverksmiðjuna
í Gufunesi en sjálf sinkbræðslan
verði á Grundatanga auk sinkoxíð-
verksmiðju, Gufunes kom inn í
myndina í tengslum við erfiðleika
Áburðarverskmiðjunnar og átti Há-
kon Björnsson, forstjóri þess, þar
stóran hlut að máli.
gallar
rir sink-
Guðmundur Franklín Jónsson,
aðstoðarforstjóri Burnham Secu-
rities, er milligöngumaður er-
lendu og innlendu aðilanna.
Kostir og j
Islands tyi
verksmioju
Forathugun fyrirtækisins sem
kynnt verður í dag bendir til þess að
hagkvæmt sé að reisa sinkverk-
smiðju hér á landi. Helstu kostir
sem landið hefur upp á að bjóða eru
ódýr orka, lega landsins mitt á milli
Bandaríkjanna og Evrópu, gott og
menntað vinnuafl, tilbúin höfn við
Grundartanga og þjóðfélagsástand
og aðgangur að EES. Ósamið er um
raforkuverð en ljóst er að íslending-
ar geta boðið mun ódýrari raforku
en til dæmis fæst í Bandaríkjunum.
Munurinn getur verið allt að þre-
faldur. Lega landsins skiptir einnig
miklu máli þar sem landið er í
miðju Atlantshafi. Hráefni til fram-
leiðslunnar er sótt til Evrópu og
Bandaríkjanna og fullunnin vara fer
einnig á þessi tvö markaðssvæði.
Vinnuafl hér á landi er talið gott og
vel menntað auk þess sem launa-
kostnaður hér er viðunandi að mati
hinna erlendu aðila. Þá er aðstaðan
við Grundartanga og Áburðarverk-
smiðjunnar í Gufunesi mjög góð,
landsvæði nægilegt og það
liggur við sjó auk þess sem
miklu skiptir að tilbúin höfn
er þegar til staðar og þarf því
ekki að reisa nýja höfn með
ærnum tilkostnaði. Hægt er
að samnýta ýmsa aðra að-
stöðu sem þegar er fyrir
hendi. Einnig telst Island til
hins vestræna heims og
stjórnarfarið því tiltöiulega
tryggt auk þess sem miklu
skiptir að við erum aðilar að
evrópska efnahagssvæðinu
sem tryggir tollfrjáisan að-
gang að því mikilvæga
markaðssvæði. Þá er Z.C.A.
með einkaleyfi á hreinlegri
framleiðsluaðferð sem nefn-
ist Electro Thermic sem þeir
telja sér til tekna.
Gallar landsins vegna sinkverk-
smiðju eru þeir heistir að hér er eng-
inn heimamarkaður fyrir fram-
leiðsluna og allt hráefni þarf að flytja
til landsins. Hér fæst heldur hvorki
kol né olía og reglur til þess að fylgja
í umhverfismálum eru mjög af
skornum skammti. Kostirnir vega
þó mun þyngra en gallarnir hjá hin-
um eriendu aðilum.
Óvíst um raforkuverð
Viðræður um raforkuverð við
Landsvirkjun eru skammt á veg
komnar þótt þær hafi staðið frá því í
sumar. Álveg er óvíst hver niður-
staðan verður en Ijóst er að Lands-
virkjun fengi ekki undir hálfum
milljarði króna fyrir raforkusöluna.
Þorsteinn Hilmarsson hjá
Landsvirkjun segir að heildarorku-
geta Landsvirkjunar sé um 5700
gígavattstundir og umframorka er
um 800 gígavattstundir. Af um-
framorkunni er reyndar seldur
íjórðungur sem ótrygg orka. Sink-
verksmiðjan þyrfti 4-500 gígavatt-
stundir árlega eða um helming um-
framorkunnar.
Orkuverð frá Landsvirkjun er
mjög mismunandi en meðalverð til
almenningsveitna er 42,2 mills enda
þurfa þær að spenna orkuna niður
og dreifa henni. Stóriðjurnar fá orku
mun ódýrari. Álverið í Straumsvík
borgar 14,2 mills, Áburðarverk-
smiðjan 14,3 mills og Járnblendið
borgar nú 8,3 mills en það skýrist af
Geir A. Gunniaugsson kynnir í
dag jákvæða niðurstöðu forkönn-
unar fyrir byggingu sinkverk-
smiðju ásamt Sveini Snorrasyni,
stjórnarformanni Áburðarverk-
smiðjunnar, Robert Sunderman
forstjóra Zink Corporation og Dr.
Hainz Schimmelbush, forstjóra
Allied Resource Corporation.
tímabundnum afslætti vegna fjár-
hagsörðugleika Járnblendisins. Ljóst
þykir að Landsvirkjun vilji ekki fá
minna en 20 mills fyrir raforkuna til
fyrirhugaðrar verksmiðju. Ef gert
væri ráð fyrir að niðurstaða raforku-
viðræðnanna yrðu 20 mills og árleg
notkun næmi 400 gígavattstundum
væri niðurstaðan 565 milljónir
króna á ári. Til samanburðar má
geta þess að sambærilegar verk-
smiðjur borga mun hærra verð víða
um heim. Algengt raforkuverð er 60
mills í Bandaríkjunum, 80 mills í
Þýskalandi og 120 mills í Japan.
Stóraukin notkun
á sinki
Eins og áður segir er gert ráð fyrir
að verksmiðjan framleiði 100.000
tonn af sinki þegar hún verður full-
byggð. Eins og staðan er í dag er
heildarframleiðsla heimsins á sinki
um 7 milljónir tonna að meðtöldu
Kína og Rússlandi sem hafa að und-
anförnu fyllt markaði af miklu
magni af frekar slöku sinki. Gert er
ráð fyrir að þær birgðir séu á þrot-
um og reiknað er með að þessi tvö
lönd verði kaupendur en ekki selj-
endur að sinki áður en um langt líð-
ur. Ljóst er því að fyrirhuguð verk-
smiðja hér á landi myndi anna vel
yfir einu prósenti af heimsfram-
leiðslunni. Umframframleiðsla er
nokkur í heiminum en talið er áð
Lögmaður Lindu Pétursdóttur
Vonast eftir niðurstöðu
fyrir jól
„Ég er ekkert að rekal
á eftir þessu. Ég vil ekkil
styggja ríkissaksókn-I
ara,“ sagði Gísli Gísla-
son, lögfræðingurj
Lindu Péturdóttur,!
sem kunnugt er kærði *
lögregluna fyrir meint harðræði í kjölfar handtöku hennar og Leslie Ro-
bertsons á dögunum. En síðast þegar fréttist var ríkissaksóknari ekki bú-
inn að gefa út ákæru, hvorki á hendur lögreglunni né Lindu, sem í kjölfar-
ið var kærð af hálfu lögreglunnar.
Eins og komið hefur fram vænti Gísli niðurstöðu ríkissaksóknara í síð-
ustu viku. En úr því sem komið er vonast hann til að niðurstaðan liggi ljós
fyrir jól svo hann geti farið að taka á framhaidi málsins.
Þjóðvaki
eignast
athvarf
Þjóðvaki er þessa dagana
að koma sér fyrir í miðbæ
Reykjavíkur, nánar tiitekið
á jarðhæð Hafnarstrætis 7
þar sem aðalstöðvar
stjórnmálahreyfingarinnar
verða til húsa. Jóhanna
Sigurðardóttir fundaði
stuttlega með nokkrum
nánustu ráðgjöfum sínum
á aðalstöðvunum síðdegis
í gær, meðal annars þeim
Svanfríði Jónasdóttur,
Ólínu Þorvarðardóttur og
Ágústi Einarssyni. Svo sem
vera bar sat leiðtoginn í
öndvegi.
Garðar Ingvarsson, fram-
kvæmdastjóri Markaðsskrifstofu
iðnaðarráðuneytisins og Lands-
virkjunar. Hagkvæmt talið að
reisa 100.000 tonna sinkverk-
smiðju fyrir 11 milljarða króna.
Árlegt útflutningsverðmæti næmi
10 milljörðum króna og við verk-
smiðjuna störfuðu nærri 400
manns.
það verði fljótlega liðin tíð enda
eykst notkun á sinki um 3 prósent
árlega. Sink er notað í alla mögulega
hluti, til dæmis alla galvaniseraða
eða ryðfría hluti. Af öðrum vörum
má nefna sem dæmi að sink er not-
að í hluti eins og skæri, bíla, sól-
áburð, plástra, rassákrem fyrir
ungabörn, þorsköngla, gúmmí,
kornflexi og rafhlöður.
Zink Corporation of America er
lang stærsti sinkframleiðandinn í
Ameríku með um helmingsmark-
aðshlutdeild. Bandaríkin flytja auk
þess inn hundruðir þúsunda tonna
af sinki árlega og er Z.C.A. mjög
stórir í þeim innflutningi. Ef af
byggingu verksmiðjunnar verður er
því ljóst að innflutningur frá eigin
verksmiðju á íslandi mun hafa for-
gang hjá fyrirtækinu.
Vítamínsprauta fyrir
íslenskt efnahagslíf
Verði 100.000 tonna sinkverk-
smiðja reist hér á landi verður það
feikileg vítamínsprauta inn í íslenskt
efnahagslíf. Heildarfjárfesting við
uppsetningu verksmiðjuna er talinn
um 11 milljarðar króna og árlegt útl-
flutningsverðmæti um 9,5 milljarð-
ar króna. Raforkukaup af Lands-
virkjun gæti numið um eða yfir
hálfum milljarði króna á ári og
myndi auk þess nýta helming af um-
framorku fyrirtækisins. Þá munu
um 400 manns starfa í verksmiðj-
unni sjálfri og óbein störf eru ekki
undir 1500 starfsígildum á ári. Þá má
nefna að göng undir Hvalfjörð
verða fysilegri kostur fyrir vikið og
önnur óbein áhrif verksmiðjunnar
verða mikil.
Þótt Z.C.A. verði aðaleigandi
verksmiðjunnar verður stofhað sér-
stakt fyrirtæki um hana ef farið
verður út í framkvæmdir. VlB hefur
þegar verið fengið til þess að bjóða
íslenskum aðilum að taka þátt í fjár-
mögnun verksmiðjunnar. Áformað
er að stofna fjárfestingarfyrirtækið
Málmfesta hf. um hlut Islendinga og
mun VlB sjái um útboð hlutabréfa.
I því skyni verður haldinn kynning-
arfundur með fjárfestum í Áburðar-
verksmiðjunni í Gufunesi á morgun
ásamt innlendum og erlendum
samstarfsaðilum.
Pálmi Jónasson