Vísir - 31.10.1970, Síða 9

VISIR . Laugardagur 31. október 1970.
tesrn:
Finnst yður, að stöðva
eigi framkvæmdir við
Laxárvirkjun?
Frímann Einarsson: — Þetta er
nú flóknara mál en það, að
maður geti lagt á það dóm úti
á torgum. En mfn skoðun er
annars sú, að bændurnir eigi
að fá fuiMar bætur fyrir það
tjón, sem þeir telja sig hafa af
virkjuninni. Svo er það nú anzi
hart, ef satt er, að ráðast í virkj
unarframkvæmdimar að þeim
óspurðum. Ef svo er finnst mér
eíklki annað hægt en að stöðva
framikvæmdimar.
Magnús Pétursson, millirikja-
dómari (í knattspymu): — Land
ið er svo sem fagurt og frítt, en
blessað rafmagnið hefur nú svo
sem h'ka sitt til að bera. Og ef
þörf krefur, finnst mér ekki ann
að hægt en að halda áfram, þó
það verði á kostnaö landslags-
ins.
Þorsteinn H. Ólafsson, trésmiö-
ur: — Ég teik ekki afstöðu til
þessa máls, þar sem ég er ekki
nógu kunnugur staðháttum þar
sem hlutimir eru aö gerast. Þaö
hefði verið annað mál, hefði
þetta veriö hér fyrir sunnan eða
þá einhvens staðar fyrir vestan
þar sem ég er betur kunnugur.
Steindór Benediktsson, starfsm.
hjá útvarpinu: — Öll sanngimi
finnst mér mæla meö þvi, að
virkjunum verði hætt þar til
bændurnir hafa komizt að samn
ingum, sem þeir gera sig á-
nægöa með.
Tryggvi Jónsson, matreiðslu-
maður: — Já, alveg skilyrðis-
lausL þegiar í stað.
Sem kunnugt er af fréttum
blaöa af Laxármálinu svo nefnda
hafa stjórnvöld fallið frá fyrir-
hugaðri Gljúfurversvirkjun að
verulegu leyti. Hefur iðnaðar-
ráðuneytið aðeins heimilað að
reistur verið fyrsti áfangi af
fimm.
Þar með em vatnaflutningar
þeit úr Kráká, sem svo mjög
hituðu bændum og fleiri í hamsi
úr sögunni. Einvörðungu er gef
ið leyfi til að byggja stöðvarhús
og vatnsgöng fyrir 7 megavatta
virkjun. Einnig kemur til mála
að gera neðri hluta þeirrar
stíflu, se>n upphaflega átti að
gera — þannig að vatnsborðs-
hækkun kemur aðeins til með
að verða 21 metri í stað 45.
Sáttaviðræður hafa nú staöið
síðan í vor og eru það Jóhann
Skaptason sýslumaður á Húsa-
vík og Ófeigur Eiríksson sýslu-
maöur og bæjarfógeti á Akur-
eyri sem leita eftir sættum
milli stjórnar Laxárvirkjunar og
9
í*
Bændur safnast með tæki sín að stíflunni sáluðu i Miðkvísl. Andartaki eftir að myndin var
tekin, flæddi vatnið þama fram.
Iðnaðarráðuneytið segir nei
og bændur ganga frá sáttaborði
fulltrúa landeigendafélagsins
við Laxá og Mývatn.
Sáttaviöræður hafa fram til
þesisa farið fram ýmist á Húsa
vfk eða á Akureyri, en nú er
svo komið, að bændur tefja sig
ekki eiga erindi lengur að sátta
borðinu, þar eð iðnaðarráðu-
neytið neitar að verða við kröifu
þeirra um að ailar framkvæmdir
við 1. áfanga virkjunarinnar
verði stöðvaðar, a.m.k. á meðan
á sáttaumleitunum standi.
Hafa farið bréf miilii deiluað-
ila, þ. e. Pélags landeigenda og
ráðuneytisins vegna þessa atrið
is oig er greinilegt, að það er
algjört grundvallaratriði sem að
ila greinir á um.
.. f járhagslegt glap-
ræði, yfirtroðsla og
síjórnarsérárbrot“
Bændur lfta svo á, að þær
framkvæmdir sem nú eru í
gangi við Laxá, sé ekki hægt að
þoia meðan á viðræðum standi
og segja:
„1. Samkvæmt upplýsingum
framkvæmdastjóra Laxárvirkj-
unar á sáttafundi með deiluaðiil
um í gær (28. okt.) eru þær
virkjunarframkvæmdir, sem nú
er unnið að, 1. áfangi Gljúfur-
versvirkjunar óbreyttur og véla
kaup miðuð við 57 m háa stíflu.
2. Þaö er því furðuleg fullyrð
ing iðnaðarráðherra, að Gijúfur
versvirkjun sé úr sögunni, og
enn óskiljanlegri eru þau vinnu
brögð ráðuneytisins að skipa
sáttanefnd í málinu, en hafna
jafnframt þeim tilmæium að
stöðva verkið, sem deilt er um,
á meðan að sáttaumleitanir fara
fram.
3. Við teljum Gljúfurversvirkj
un fjárhagslegt glapræði yfir-
troðslu og stjórnarskrárbrot.
Sáttatilboð hafa ekki á raun
hæfan hátt komið til móts við
Þingeyinga á meðan fullri undir
byggingu Gljúfurversvirkjunar
er fram haldið. Meðan svo fer
fram telur stjóm landeigenda-
félagsins ekki grundvöltl til
sátta í deilunni en Iftur svo á
að sáttaviðræöur séu sóun á
almannafé og tímaeyðsla fyrir
bændur en gefi virkjunaraðil
anum vinnufrið. Það er þvi al-
gjörlega á ábyrgð iðnaðarráðu-
neytisins hvað gerast kann í
þessu máli eftirleiðis“.
Brðf þetta er dagsett 29. okt.
1970 og undirritað af 5 stjórnar
mönnum Félags landeigenda
við Mývatn og Laxá.
Engin 57 m stífla leyfð
Vegna þessa síðasta bréfshef
ur svo iðnaöarráðuneytið lýst
yfir að framkvæmdir við Gljúf-
urversvirkjun verði ekki stöðv-
aðar. í löngu bréfi frá ráðu-
neytinu, sent landeigendafélag-
inu, Stéttarsambandi bænda,
Búnaðarfélaginu o.fl. segir m.a.:
„Þar sem nokkurs misskilnings
virðist gæta í forsendum að
beiðni yðar varðandi stöövun
framkvæmda við 1. áfanga Gljúf
urversvirkjunar i Laxá, þykir
ráðuneytinu rétt að rekja I stór
um dráttum sögu málsins, þann
ig að yður mætti vera málefnið
fyiiilega ljóst.
Með bréfi dags 15. sept. 1969
sendir Laxárvirkjunarstjóm
skýrsiu og áætlun um Gljúfur-
versvirkjtm sem þá var ráð-
gerð sem hér segir:
I „1. áfangi.
Bygging stöðvarhúss og vatns
vega og fyrri aflvél 24 MW að
stærð. Aflgeta í þessum áfanga
er um 7 MW....“ Síðan teiur
ráðuneytið upp í bréfinu alla þá
áfanga sem fyrirhugaðir voru,
en nú hefur verið faliið frá þ.e.
3., 4., og einnig var ráðgert að
framkvæma sem 5. áfanga Suð
urárveitu, en það var einmitt sú
framkvæmd sem yrði fólgin í
því að veita um 16 rúmmetrum
af vatni á sekúndu úr Suðurá í
Kráká, sem rennur í Laxá ...“
Knútur Otterstedt, rafveitu-
stjóri á Akureyri stjómar-
formaður Laxárvirkjunar.
Hermóður Guðmundsson,
helzti málsvari bænda.
Þá bendir ráðuneytið bændum
á, að það ekki sé um óbreytta
Gljúfurversvirkjun að ræða, þar
eð aðeins 1. áfangi verði leyfð
ur og: „1. Framkvæmdir þær
sem nú eru hafnar í Laxá eru
fuililikomlega innan marka heim
ildar ráðuneytisins og heimild
ar i lögum.
2. Það heifúr formiega verið
fal'lið frá áformum um Suður-
árveitu og gefin yfirlýsing um
að hástffia (um 50 m) verði ekki
ieyfð f Laxárdal."
Fundur í Reykjavík
í nóvember
Síðan víkur ráðuneytið frekar
að bréfi landeigenda og gerir
ýmsar athugasemdir við: „í
þriðja tölulið bréfs yðar segiö
þér: „Laxárvirkjunarstjóm hef-
ur hafið framkvæmdir við orku
ver eftir óbreyttri Gljúfurvers-
virkjun". Hér er aigjörlega
rangt með farið. Óbreytt Gljúfur
versvirkjun er eins og fram er
tekið hér að framan stórvirkjun
í Laxá í fimrn áföngum, þar með
talin Suðurárveita. Þetta hlýtur
yður að vera fuillkomlega ljóst
og þess vegna er það furðulegt
að háttvirtar stjómir f jafnvirðu
legum samtökum skuli leyfa sér
að fara með slfkar fullyrðingar
og það því fremur, þegar höfð
er í huga lokasetningin f bréfi
yðar....“
Á fimmtuda-ginn var sendi
ráðuneytið siðan frá sér frétta-
tilkynningu í hverri segir m.a.
að ráðuneytið hirði ekki um að
þrátta um þessi mál á opinberum
vettvangi. Hins vegar faillist það
ekki á þá skoðun landeigenda
aði í einlægum tilraunum til sátta
í miklum velferðarmálum sé
fólgin sóun á aimannafé og
tfma. Þess vegna hafi ráðuneyt
ið boðaö deiluaöila tii fundar í
Rvik um miðjan næsta mánuð.
—GG
ííWlJi'VIJSSI

******* * ■" • •. ..■(■■‘ð&miltit?
Og þarna er stíflan farin veg alirar veraldar — dínamít Laxárvirkjunar kom þar bændum að notum.
' •I+'-SV’WVviíMJNJ”......wí<x<• >