Vísir - 03.04.1971, Blaðsíða 7

VJíSIR . Laugardagur 3. apríl 1971.
sem
LeikhúspistHl frá Stokkhólmi:
Lélegur Forssell o,
léttur Strindberg
TVó fer senn að fækka frum-
sýningunum hjá leikhúsum
Stokkhólmsborgar, enda tekið
að nálgast vor og dregur þá
jafnan nokkuð úr aðsókn að
lefldiúsunum Síðasta „stórfrum.
sýning“ Konunglega leikhúss-
ins, Dramatens, var nú á dögun-
um á nýjasta leikriti Lars Fors-
seffl, „Show“. Lars ForsseH var
sem kunnugt er nýlega kjörinn
í sænsku akademíuna, og er ó-
hætt að fullyrða að frumsýning-
arinnar var beðið með mikiili
eftirvæntingu, ekki sízt þar sem
leikstjóri var sjálfur Ingmar
Bergman.
Ekki hefur leikritið hlotið
eins góðar viðtökur og við var
búizt, þykir sundurlaust og
mörgum finnst það jafnvel illa
skrifað. En handbragð Berg-
mans hlýtur mest hrósið, svo
og leikur Alian Edvall í aðal-
hlutverkinu, en hann leikur
bandariskan „showbissness"-
mann, eiturlyfjaneytanda og
að lokum morðingja.
mynd eða ofsafenginn spánskur
blóðhiti á ferðinni ti] að gefa
sýningunni áhrif, hún fjallar
fyrst og fremst um venjulegt
fólk, sem býr viö óvenjulegar
aðstæður. Stéttaskipting og
kynjaskipting spánsks þjóðfé-
lags er fyrst og fremst kveikj-
an að þeim atburðum sem leik
ritið sýnir.
Borgarleikhúsinu hefur hver
sýningin gengið annarri
betur og hefur leikhússtjórinn,
Viveka Bandler, hlotið mikið
lof fyrir stjóm sina á leikhús
inu, þau tvö ár, sem hún hefur
EFTIR
ÞÓRUNNI SIG-
URÐARDOTTUR
11J1*' «• |
Ctrindberg er rækilega kynnt-
^ ur á sviði Konunglega
lerkhússins í „Praumleiknum"
og „Brunarúst". en sú sýning
er væntanlegt til íslands
næsta haust. Og það er sann
arlega ekki sænsk leiklist af
verri endanum, sem leikhúsgest
ir fá þar að sjá. Leikstjórinn,
Alf Sjöberg, einn fremsti leik
stjóri Svía, hefur hlotið frá-
bæra dóma fyrir sýninguna, og
sagð; einn gagnrýnandinn, að
þótt Sjöberg sé kominn tals-
vert til ára sinna, þá sé hann
samt sem áður „yngsti“ lei'k-
stjóri Svía í dag. Leikritið er
í eöli sinu fremur þunglyndis-
legt, en Sjöberg leggur mikla
áherzlu á mannlega hlýju og
broslegar hliðar mannlífsins í
þessari uppsetningu. Þá hefur
hann einnig lagt sálfræðikenn
ingar Bretans Laings nokkuð til
grundvallar skilningi sínum á
ejnni aðalpersónunni, ferða-
langnum, sem kemur heim frá
Ameríku (leikinn af Max von
Sydow). Skoðanir Laings hafa
vakið geysilega umræðu hér í
Sviþjóð sem víðar, en hann tel
ur að hugmyndir manna um
geðveilu séu almennt mjög rang
ar. í>að sé fyrst og fremst sam
félagið sem sé sjúkt. Á þetta
einkum við um þá sem taldir
eru kleyfhugar, en hann telur
viðbrögð þeirra og hegðun í
flestum tilfellum fullkomlega
eðlilega afeiðingu þeirra að
stæðna sem samfélagið hefur
búið þeim.
Aðrar sýningar Konunglega
leikhússins, sem góða gagnrýni
hafa hlotið er t. d. „Indíánar"
eftir A. Kopit, nöpur ádeila á
kúrekadýrkun og hugmyndir
manna um Indíána vilita vest-
ursins, hópverk um Ádalen-
atburðina 1931 (sbr. kvikmynd
um sama efnL sem sýnd var 'i
Gamla íhói í fyrra) og svo Blóð
brúðkaup Lorca, sem þykir ólík
fléstum fyrri Lorca-sýningum.
Hér er engin dularfull leik-
verið leikhússtjóri. Mesta að-
sókn hefur hlotið „Minns du
den stad‘‘ sýning unnin úr
skáldsögum P. A. Fogelströms,
en leikstjóri er Johan Bergen-
stráhle, einn efnilegasti yngri
leikstjóri Svía. Fjallar verkið
einkurn um lff og kjör Stokk-
hólmsbúa, um það leyti er
sósíaldemókratarnir voru aö.
komast til valda. Og þarna hátt
ar fólk sig óhrætt á sviðinu,
bæði kvenfólk og karlmenn, en
slíkt telst raunar ekki lengur
til tiðinda í sænskum leikhús
i
á ferðinni „sænskt klám“, sem
sett sé inn f sýninguna til þess
að auka aðsókn, þá er það mik-
ill misskilningur, og mætti þá
ýmislegt teljast klám, sem
sýnt er á leiksviði.
Litli Kláus og Stóri Kláus eru
viða á ferðinni, — hér á Borg
arieikhúsinu er leikritið sýnt
fyrir fullorðna með ballöðu-
söngvum, líkt og oft gerist V
Brechtsýningum. Lögð er höfuð
áherzla á dæmisöguna í leikn-
um, baráttu hins veika við hinn
sterka.
Tvö iítil svið hefur Borgar-
leikhúsið einnig til afnota, þar
hafa verið sýnd ýmis nútíma-
verk, t. d. hópverk um Indíána,
leikrit um Stokkhóimsborg f
dag „Buss pá stan“ og nýlega
var leikrit E. Bonds, „Raddad“
frumsýnt. Hlaut það mjög góð-
ar viðtökur og einkum var
Lena Granhagen, ein fremsta
af yngri leikkonum Svía, mjög
lofuð fyrir leik sinn í aðal-
hlutverkinu. Leikritið fjallar um
unglinga í stórborg á vorum
dögum, og getur raunar gerzt
hvar sem er. I ráði, er að sýna
leikritið hjá Leikfélagi Reykja-
vikur innan skamms.
kki má gleyma litlu leikhús
u unum, sem jafnan setja
svip á sænskt teikhúslíf, þ. e.
leikhópunum sem sýna í kjall
araleikhúsum, uppgerðum vöru
skemmum eða jafnvel á götum
úti. Hæst hefur í vetur borið
sýningu Narren-hópsins á
„Solidaritet — arbertarmakt“,
sem fjallar um námuverkföll,
og svo sýning Tur-teatern á
„Marta, Marta“, en það er
Allan Edwall í hlutverki Lenny Bruce i nýjasta leikriti Lars
Forssells, sem frumsýnt var nýlega á Dramaten í leikstjóm
Ingmars Bergmans.
textann. Þessi hópleikhús starfa
öll í einhverju sambandi við
leikmiðlunarstöðina „Teater-
tæki, sem rekið er fyrir opir.-
bert fé og sér um miðlun á
sýningum til skóla, fangelsa,
Max von Sydow og Margaretha Krook í hlutverkum sínum í „Br ánda tomten“ á sviði Konunglega leikliússins, Dramatens. —
Sýningin er væntanleg til Íslands næsta haust.