Vísir - 28.04.1971, Blaðsíða 6

o
Miðvikudagur 28. aprfl 1971.
,y Guðfinna D. Ólafsdóttir, s’óngkennari:
Söngur og tónlistar-
kennsla í íslenzkum skólum
Cöng og tónlistarkennslu er ætluð
^ ein kennslustund á viku á
skyildunámsstigi. Markmið kennsl-
unnar er að þjáHfa söng og glæða
áhuga á tónlist. Kennslan bvggist
á mörgum þáttum, raddþjálfun,
heymarþjálfun, hljóðfallsþjálfun og
tónverkakynningu ásamt ágripi af
tónlistarsögu. Ég vil nú með nokkr
um orðum gera grein fyrir hverjum
þætti fyrir sig.
Söngur viröist ekki vera mikiö
atriði í uppeldi bama í heimahús-
um, ef marka má kunnáttu þeirra
flestra, er þau hefja nám í barna-
skólum. Fiest kunna þau þó fáein
lög, kannski fjögur til fimm barna-
lög, sem þau syngja á óheppilegu
tónsviði, þ.e. alitof djúpu fyrir
grönn raddbönd þeirra. Þess má
lfka geta að í söngiðkun á bama-
heimilum og í fjölmiðlum (sjón-
varpi) viröist yfirleitt ekki vera
tekið tiflit til legu bamsraddarinn-
ar. Böm, sem koma af bama- og
dagheimilum, kunna oft fleiri lög
og vísur en önnur böm, og geri ég
ekki l'ítiö úr því. En raddbeiting
þeirra er, meö undantekningum þó,
afar óeölileg. Raddþjálfunin fyrstu
árin fer því að mestu leyti í að laða
fram frjálsan og óþvingaðan tón 1
réttri tónhæð og kenna fallegan
framburð á íslenzkri tungu. Smám
saman er tónsviðið svo aukið í um
það bil eina og hálfa áttund.
Hið svokaHaða lagleysi er mjög
sjaldgæft, lagvilla er algeng, en
alls ekki ólæknandi. Heymarþjálfun
in er lækning hennar. Unnið er út
frá ltítilli þríund, kallþríund, sem
flestir kannast við. Það tónbil ráða
ftest böm við og nota mikið óaf-
vitandi. Dæmi um það er hróp
blaðsölubama „Vísir“ eða þegar
þau kalla hvert á annað „Viltu vera
með mér?“ Þessum tónum og öðr-
um, sem mynda síðar tónstiga, em
gefin nöifn, hin svonefndu söng-
heiti: do-re-mí-fa-so-la-tí-do. Þessi
söngheiti eru nokkurs konar staf
róf söngsins og era byggð á alda-
gamaMi hefð. Söngheitunum fylgja
handamerki, tákn í mismunandi
hæð, sem börnin læra að syngja
eftir.
Einnig reynir kennarinn að opna
eyru bamanna fyrir ýmsum hljóð-
un. í umhverfinu til þess að auka
eftiriekt þeirra og kenna þeim aö
hlusta á tónlist af athygli.
Öll böm hafa mikla þörf fvrir aö
hreyfa sig eftir hljóðfalli, og söng
kennari reynir að þroska rythmisk
ai hreyfingar og fjarlægöar- og
stærðarskyn bamanna í söngtím-
um. Það er gert með hreyfileikjum
og ásláttarhljóðfæram. í upphafi
fær hópur bama að hreyfa sig á af-
mörkuöu svæði eftir trommusilætti.
Þau eiga að nota allt svæöið, án
þess að rekast hvert á annað, þó aö
hvert fari sína leið. Þau eiga að
hlýða kalli trommunnar, fylgja
hraða hennar og stanza, þegar hún
stanzar og svo framvegis. —
Þessir leikir eru svo smám saman
þyngdir, þar til bömin geta klappað
og leikið eftir hljóðfaiii og e.t.v.
gert tvennt f einu sungið eitt hijóö-
fall og klappað (leikiði annað. Jafn
framt era þeim kennd nótnagildin.
Þá er komiö að tónverkakynning
unni, sem fyrst og fremst er fólgin
i kennslu íslenzkra sönglaga og
kynningu á höfundum þeirra. Leit-
azt er við að kenna sönglög við
kvæði úr skólaljóöunum og auö-
velda bömum þannig kvæðalærdóm
inn. Islenzk þjóðlög era kennd og
einkenni þeirra skýrð. Þá er bömun
um leyft að hlusta á tónlist eftir
höfuðsniilinga tóniistarsögunnar,
hljóðfæri kynnt, og sagt frá þróun
tónlistar frá upphafi og gildi henn
ar. Dæmi era líka um, að söngkenn
arar hafa samvinnu við aðra kenn
ara t.d. f landafræðikennslu og
kynni þjóölega tónlist þeirra landa
sem fjallað er um í landafræðinni
hverju sinni.
Ef litið er á þetta námsefni er
auðséð, að ein kennslustund í viku
er mjög naumur tími. Árangurinn
er því ekki sem skyldi. Nemendur
hafa ekki öðlazt fullt vald yfir nein
um þætti námsefnisins, og þar af
leiðandi geta þeir ekki notaö það
sér tii gagns og gleði. Freistast kenn
arar því gjama ti-1 þess að leggja
meiri áherzlu á eitt atriði en önn-
ur, og held ég, að söngurinn sjálf
ur veröi oftast fyrir valinu. Al'lir sjá
í hendi sér, að lítið þýðir að kenna
nótnalestur og nota hann svo ekk-
ert. Kórstarfi og öðra frjálsu tón-
listarstarfi era víöa ætlaðar tvær
kennslustundir á viku, jafnvel í
mjög stórum skóium. Kórstarf er
mikil lyftistöng fyrir sönglíf skól-
anna. En tíminn, sem til þess er
ætlaður er svo natimur, að aðeins
er hægt að sinna litlum hluta um-
sækjenda. Tími til frjálsrar tónlist-
ariðkunar í skólum ætti að vera
miklu rýmri f það ein kennslustund
á árgang í þúsund nemenda barna
skóium.
Þrátt fvrir þetta heifur áhugi á
söng og tónlist aukizt mikið imdan
farið, og söngstofur era yfirleitt
miklu betur búnar kennslutækjum
en fyrir nokkrum árum. Námsbæk
ur fá nemendur samt engar endur
gjaldslaust, nema tvö hefti skóla-
söngva, sem engin nóta er prentuð
í. Þær bækur koma lika að gagni
sem skólaljóð fyrir yngri nemend-
ur.
Söngkennarar hafa með sér
nokkra samvinnu og hafa mörg und
anfarin ár fengið hingað færa er-
lenda tónlistaruppalendur til þess
að halda námskeið. Þau hafa blás
ið nýju lffi í kennsluna og er von-
andi, að það hafi með tfmanum góö
áhrif á allt söng- og tónlistarlíf f
landinu.
Nemendasambandsmót
Verzlunarskóla íslands
í 1971
\ ». '■
(
j. verður haldið að Hótel Sögu, föstudaginn 30.
< apríl og hefst með borðhaldi klukkan 19.30
í
Aðgöngumiðar verða afhentir á skrifstofu
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur, Haga-
mel 4, miðvikudag 28. og fimmtudag 29. apríl.
N.S.V.f.
Verkamenn óskast
Nokkrir verkamenn óskast strax. — Uppl. í
síma 10490 milli kl. 14 og 17.
NELAVÖLLUR
í kvöld kl. 20 leika
Jr
Víkingur — Armunn
MÓTANEFND
VÍSIR .
Tímabært að taka
hávaðann fyrir
Jonni skrifar:
„Þegar ég las fréttina í Vísi
um hávaöann á skemmtistöðum
og f veitingahúsum, vaknaði
hjá mér von um, að svo kynni
að fara að reglugerðir yröu
settar, sem takmarka mundu
hávaðann á þessum stöðum. —
Það er ekki komandj inn á þessa
staði flesta fyrir þessum óþol-
andi hávaða.
Mér finnst það vera vonum
seinna, að athygli heilbrigðis-
yfirvalda beinist aö þessu.
En er það ekki a'.veg kostu-
legur skratti að það skuli þurfa
til reglugerðir, bönn og strangt
eftirlit til þess aö kippa svona
löguðu í lag hjá aðilum, sem
eiga einmitt allt sitt undir þvf,
að fólki finnist gott til þeirra
að koma? Hvergi hef ég rekizt
á það á feröum mínum eriendis,
að maður væri flæmdur burt
vegna hávaða hljómsveitarinn-
ar á staðnum — ekki svona á
almennum veitinga- eða
skemmtistöðum. Það þarf ekki
að æra hvem gest, til þess að
hann finni hjá sér löngun til að
dansa.
Mér er alveg óskiljanlegt,
hvers vegna framkvæmdastjór-
ar húsanna koma ekki auga á
þaö sjálfir, að það yrði vinsælt,
ef úr þessu yrði dregiö.“
Um olíuna á fsafirði
Hávarður skrifan
„Fólk hér á ísafirði hefur
nokkrar áhyggjur af brezka
togaranum, sem strandaði
hérna í gær (skrifað 22. apríl)
— eða öllu heldur óttast það
olítrna um borð. Menn sjá fram
á ófagrar afleiðingar, ef ekki
verða gerðar ráðstafanir til
þess að fjarlægja hana úr skip-
inu.
Lýsingar á svipuðum slysiun
erlendis hefur maður heyrt og
eru þær flestar ljótar. Þarf þvi
varla að útmála fyrir fólki, hvað
£ húfi er.
En mér segir svo hugur um
þetta, að í þessu tilviki verði
ekkert að gert, nema blaðrað og
blaðrað vun hættuna og nauð-
syn snöggra viðbragöa, og menn
haldi aö sér höndum, þar til allt
verður um seinan. Það er að
minnsta kosti reynslan hingað
til, aö allir séu uppfullir af alls
kyns ágætishugmyndum um,
hvað til bragðs skuli taka, en
um leið búast þeir allir við þvi,
aö einhver annar verði til þess
að hrinda þvl í framkvæmd.
Ég vona — að vísu mjög
veik von — að einhver gefj sér
tíma til þess aö hætta skrafi
og ráðagerðum og snúj sér að
því að láta hendur standa fram
úr ermum. En mig uggir að
annaö veröi uppi á teningn-
um.“
1 frétt í Vís! i gær var frá
því skýrt, að fuglar væru famir
að drepast i isafjarðardjúpi i
olíunni, sem berst frá togaran-
um, en vegna erfiðleika við að
komast að olíutönkunum í skip
inu hafði, þegar siðast fréttist
f gær, ekkert verið átt við að
ná olíunni úr þvL
Þögn er sama og
samþykld
Fimm bama faðir í Álfheim-
um skrifan
„Það var ykkur Vísis-mönn-
um líkt að verða fyrstir til að
taka fermingarveizlurnar til
umræðu — eitt af aöaláhyggju-
málum okkar heimilisfeðranna,
sem fttli þörf er á að draga
fram í ljósið til umræðna og
úræöa.
Einhverjum er þetta kannski
grín, en það er alveg spauglaust
að þurfa að snara út þrjú eða
fjögur ár í röð þrjátíu, fjörutíu
eða fimmttu þúsundum króna
vegna fenminga — eingöngu
vegna þess að foreldrar ann-
arra barna, sem lifa í miklum
munaði, ráða ferðinni.
Hvoragur prestanna, sem þið
töluðuð við, treysti sér til þess
að hafa skoðun á þessu atriði —
og það út af fyrir sig segir sína
sögu um klerkastéttina í dag,
og getur kannski varpað ein-
hverju ljósi á áhugaleysi manna
fyrir kirkjunni og trúnni, þeg-
ar þessi eru leiöarljósin.
Manni finnst liggja beinast
við, að prestar séu á móti svona
miklu tilstandi, sem fyrir
löngu fór út í slíkar öfgar, að
það algerlega skyggir á ferming-
ingarathöfnina sjálfa — sem
varla nokkur maður veitir eftir-
tekt í allri önn feimingardags-
iws. Ég hélt, að þeim værj ’.jós
hættan á því, ef svona þróast
áfram, að feður hreinlega
slepptu fermingunni efnahagsins
vegna.
En þögnin hefur lengi skoðazt
sem samþykki, og með því að
halda að sér höndum leggja
prestarnir blessun sína á þetta,
og á meðan verður ekki við
ööra að búast en þetta þróist
áfram til hins verra. Það flýtur
allt með straumnum beint að
feigðarósi sýnist mér.“
| HRINGIÐ í
SÍMA1-16-60
KL13-15
Orðsending
til leigjenda matjurtagarða í Reykjavík
Síðasti greiðsludagur fyrir matjurtagarða er
30. apríl. Eftir þann tíma verður ógreiddum
garðlöndum úthlutað að nýju.
Garðyrkjustjóri Reykjavíkurborgar