Vísir - 02.01.1973, Side 6

Vísir - 02.01.1973, Side 6
6 Visir. Þriftjudagur 2 janúar 1973 visir Útgefandi: Framkvæmdastjóri: Ritstjóri: Fréttastjóri: Ritstjórnarfulltrúi: Auglýsingastjóri: Auglýsingar: Afgreiösla: Ritstjórn: Reykjaprent hf. Sveinn R. Eyjólfsson Jónas Kristjánsson Jón Birgir Pétursson Valdimar H. Jóhannesson Skúli G. Jóhannesson Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611 Hverfisgötu 32. Simi 86611 Siðumúla 14. Simi 86611 (7 linur) Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands i lausasölu kr. 15.00 eintakið. Blaðaprent hf. Ó, ÞVILIKT AR! ' Gott og vont ár 1972 Stækkun islenzku landhelginnar var minnisstæð- ust flestum þeim, sem Visir hafði viðtal við i siðasta blaði i tilefni áramótanna. Enginn vafi er á, að sú| stækkun er örlagarikasti atburðurinn á innlendum vettvangi árið 1972. Hann skyggir á brokkgengið i efnahagslifinu, þótt það hafi verið óvenju hryss- ingslegt á árinu. Útfærslan veldur okkur verulegum timabundnum erfiðleikum, en felur um leið i sér von um bætta efnahagslega framtið. Ef frá er skilin alvara efnahags- og stjórnmála, er heimsmeistaraeinvigið i skák tvimælalaust atburð- ur ársins, enda véku margir viðmælendur Visis að þvi. Einvigið var glæsileg hátið i þjóðlifi okkar. Og það er ekki laust við, að mönnum hafi fundizt tóm- legt að þvi loknu. Enn eitt mál ársins var hin uggvænlega út- breiðsla fiknilyfja, bæði áfengis og hinna nýju efna. Þvi miður er ástæða til að ætla, að nýju lifsflóttaefn- in breiðist mun örar út en ætla mætti af þvi litla, sem frá þeim er sagt i fjölmiðlum. Sú þögn er farin að minna á strútinn, sem stingur höfðinu i sandinn. Þessi þróun var verulegt áhyggjuefni sumra þeirra, sem Visir ræddi við i tilefni áramótanna. Nixon Bandarikjaforseti er i brennidepli minn- inga manna frá erlendum vettvangi á liðnu ári. Annars vegar fagna menn sáttastefnu hans gagn- vart Kinverjum og minnast sérstaklega ferðar hans til Kina. Hins vegar harma menn, hve gersamlega hann hefur snúið við blaðinu i Indókina eftir kosningasigur sinn og tekið að fremja striðsglæpi i stórum stil. Sem betur fer lét hann aftur af loftárás- um um áramótin. Og menn vona, að ferðin til Kina verði varanlegri minnisvarði um valdatið Nixons, en hernaðurinn gagnvart óbreyttum borgurum i Vietnam. Annar maður ársins að dómi viðmælenda Visis er Willy Brandt, kanzlari Vestur-Þýzkalands. Um hann og austurstefnu hans hafa menn gott eitt að segja. Það er eins og mönnum finnist, að hann hafi tekið siðferðilega forustu i hinum vestræna heimi. Menn vona, að sáttastefna hans muni smám saman leiða til friðsamlegrar sambúðar austurs og vest- urs. Fyrir nokkru eru lika hafnir fundir tii undir- búnings öryggismálaráðstefnu Evrópu. Ef þessi þiða verður varanleg næstu misserin, má senn fara að búast við gagnkvæmum samdrætti vigbúnaðar. Þá fæst loks reynsla á, hve mikil alvara er i þeirri þiðu, sem nú virðist rikja i samskiptum austurs og vesturs. Að öðru leyti eru morðin i Munchen atburður árs- ins að flestra dómi. Sá viðurstyggilegi verknaður hefur rækilega vakið athygli á þvi, hve nauðsynlegt er fyrir vestrænar þjóðir að taka höndum saman i vörninni gegn hermdarverkamönnum, einkum þeim, sem klæða geðveiki sina i voðir hugsjóna og valdatafls. Hinn nýi framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, Kurt Waldheim, gekk sjálfur fram fyrir skjöldu til að fá Sameinuðu þjóðirnar til að berjast gegn flugránum. Þvi miður reyndist skilningur á þvi máli ekkí vera nægur meðal þjóða samtakanna. Árið 1972 var þvi bæði gott og vont ár. Heima fyrir var það ár landhelginnar, skáklistarinnar og fikni- efnanna. Á alþjóðlegum vettvangi var það annars vegar ár hermdarverka og striðsglæpa, en hins vegar ár óvenjulegrar þiðu i samskiptum rikja. Við vonum, að á þvi ári, sem nú er byrjað, megi iiinir jákvæðu atburðir verða yfirgnæfandi. Spurning: „Maftur heyrir sagt, aö árift 1972 hafi verift afdrifarikt ár. Hvernig farnast mannkyninu? Svar: „Si svona, Vietnamar eru enn að berjast við Vietnama og Bandarikjamenn, Irar lumbra á írum, Kóreubúar nista tönn- um framan i Kóreubúa, Filipps- eyingar herja á Filippseyingum, Múhameðstrúarmenn fyrirlita Hindúatrúarmenn og svo fram- vegis. — Þetta er mest allt við sama heygarðshornið.” SpJ: „Hvaft var þá svona sérstakt við þetta ár?” Sv.: „Hvernig hlutirnir breytt- ust”. Sp.: „Þetta er of flókift. Getum vift ekki byrjaft aftur?” Sv.: „Nú jæja, byrjum þá á kalda striðinu, sem hófst við lok heita striösins 1945. Bandarikin eru i dag i Vietnam, vegna þess að allan þennan tima hafa þau verið að verja lýðræði og hindra útþenslustefnu kommúnista, eins og hún hefur verið rekin af Kin- verjum og Rússum.” Sp.: „Svo aft kalda striðið er Ó, þviliktár! —varð WilliamL. Ryan, einum af greinarhöfundum Associated Press-frétta- stofunnar, að orði, þegar hann leit yfir árið, sem nú var að liða. Hann er höfundur þessarar greinar. 'enn i algleymingi?” Sv.: „0, ekki aldeilis. Arið 1972 uppgötvaði Nixon forseti, að það stafaði litil hætta af Moskvu og jPeking (og þar sáu menn það sama i honum), svo að hann heimsótti báða staðina. Og báðir veittu honum inngöngu i klúbb- ■ _ »» mn. Evrópu og fullmótun öryggisráðs Evrópu. Sovézkir verzlunarfull- trúar hegða sér eins og vestrænir iðjuhöldar og sækjast eftir stór- viðskiptum við bandariska auö- valdiö. Peking hefur rætt um aukna verzlun, menningarsam- skipti og fleira ánægjulegt.” Sp.: „Er þá friftur að færast yfir Evrópu?” Sv.: „Tja, stjórn Willy Brandts hefði orðiö að slita samstarfinu við stjórn Willy Brandts, ef slð- ustu atburöir I Þýzkalandi hefðu skeð fyrr á árum. Viðhorf Bonn- stjórnarinnar var þannig, að sér- hver sá, sem viðurkenndi Austur- Þýzkaland, varð að komast af án Vestur-Þýzkalands. Núna hafa þessi tvö Þýzkalönd tekið upp eitthvað i likingu viö utanrikis- samskipti.” Sp.: „Þá hljóta framtíðarhorf- urnar að vera nokkuö góðar?” Sv.: „Maður verður að lita á hinar bjartari hliðar. Bandarikin og Rússland hafa komið sér upp Kai-Shek, 84 ára gamlan, fyrir forseta sjötta kjörtimabilið og furöaöi engan. Hann var eini frambjóöandinn. Chiang, sem glataði meginlandinu i hendur Mao Tse-Tung, var hylltur sem „bjargvættur Kina”. Fyrri kynslóð Moskvu kallaði Titó þeirra i Júgóslaviu öllum þeim illum nöfnum, sem fyrir- finnast i orðabókum kommún- ista. En 1972 veitti Moskva Titó sitt æðsta heiðursmerki, Lenin- oröuna. Titó veittist hins vegar sjálfur hart að sinum eigin flokki fyriraðumbera billjónamæringa. Júgóslavneskur billjónamæring- ur er braskari, sem hefur tekizt aö öngla saman dinörum að verð- mæti um 60 milljónir króna. 1 Afriku sparkaði Idi Amin, ein- ræðisherra, Asiumönnum út úr landi til að bjarga Uganda frá út- lendingum og lagði með þvi efna- hagslif landsins i rúst. í Kaliforniu sýknaði dómstóll kommúnistann Angelu Davis af .Rænum flugvél, sagftirftu....Förum til Kúbu, sagðirðu. Sp.: „Þá er Nixon forseti ekki lengur i andstöðu við kommún- ista?” Sv.: „Auðvitað er hann það. Meðan hann var I Peking, háðu Bandarikjamenn og bandamenn þeirra styrjöld við kommúnista i Vietnam. Meðan hann var i Moskvu, héldu Bandaríkjamenn uppi hafnbanni á hafnarborgir Norður-Vietnam til þess að aftra, að vopnasendingar Rússa og Kin- verja berist til Vietnam.” Sp.: „Svo að Moskvu hlýtur að vera I nöp viö Nixon forseta, þegar allt kemur til alls?” Sv.: „Það var ekki að sjá á stærstu sjónvarpsútsendingu Rússa á árinu. Þarna á sjón- varpsskerminum trónaði maður- inn, sem Rússum hafði verið sagt, að sameinaði i einni persónu allt, sem þeim átti að vera fjandsam- legt. Og upp úr honum vall angur- bliður orðastraumur um gildi friðsamlegrar sambúðar.” Sp.: „Almáttugur! Hata þá Moskva og Peking kapitalistanna ekki lengur?” Sv.: „Sussu jú. Leonid Brezh- nev, höfðingi Rússa, varar sýknt og heilagt við hinum lævisa kapitalisma. Peking klifar sleitu- laust á heimsvaldastefnu Banda- ( rikjanna.” Sp.: ,ER þá ekki voniaust verk að tala við þessa menn?” Sv.: „Nei, nei. Rússar og Bandarikjamenn eiga viðræður um bann við framleiðslu kjarn- \orkuvopna, fækkun herliðs i llllllllllll Umsjón: Guðmundur Pétursson nægum kjarnorkuvopnabirgðum til þess að sprengja hvort annað i tætlur. Bjarta hliðin er svo sú, að Moskva og Washington eru á móti mengun. Þær hafa ákveðið að vinna saman til þess að vernda fólkið gegn henni.” Sp.: „Hlutirnir hafa þá til- hneigingu til þess að vera flókn- ir?" Sv.: Litillega. Svo að tekin séu nokkur dæmi: Undir lok október var friður „á næsta leiti” i Vietnam. Tveim mánuðum siðar voru loftárásir Bandarikjanna ákafari en nokkru sinni áður. Thieu forseti Suður-Vietnam tryggði viðgang lýðræðisins með þvi að afnema kosningar til sveit- arstjórna og láta skipa embættis- menn, allt frá bæjarstjórum og niðurúr. Formósu-Kina kaus Chiang ákærum um samsæri. Hún rauk þegar i ferðalag til kommúnista- rikjanna og fullvissaði fólk þar um, að það hefðu einungis veriö hin kröftugu mótmæli kommún- ista, sem björguðu henni frá þvi að vera pislarvottur hugsjóna sinna. Það verður huggun þeim sovézku rithöfundum, sem dvelja i fangabúðum fyrir þá synd að hafa hugsað á eigin spýtur.” Sp.: „Almáttugur! Hvað eru kommúnistar eiginlega öflugir i Bandarikjunum, fyrst þeir fengu frelsað Angelu Davis?” Sv.: „Kommúnistar smöluðu saman 25 þúsund atkvæðum af þeim 77 milljónum, sem kusu i forsetakosningunum 1972.” Sp.: „Hefðurðu þá engar góðar fréttir meö tilliti til bandariskra viöhorfa?” Sv.: „Það er nú undir viðhorf- unum komið. En það má nefna, að...: Bandarikjamaður er nú heimsmeistari i skák, Moskvu til óumræðanlegrar sálarkvalar. Á meðan 60 flugrán voru framin 1972, þá virðast Alsir og Kúba orðin leið á nafnbótinni, „vinir flugræningjanna”. Fidel Castro á Kúbu, sem átti heimsmetið i óstöðvandi mælsku, skipti um hlutverk. I siðasta mánuði varð hann að sitja og þykjast áhugasamur undir þriggja og hálfrar stundar ræðu Brezhnevs. Árið 1972 á sinar ánægjulegu hliðar, þegar að er gáð.”

x

Vísir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.