Vísir - 08.06.1974, Blaðsíða 6

6
Vfsir Laugardagur 8. júni 1974
VISIR
Otgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
S Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgrciðsla:
Ritstjórn:
Áskriftargjald 600 kr.
/
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Ilaukur Helgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Ifverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Sfðuinúla 14. Simi 86611. 7 linur
á mánuði innanlands.
í iausasöiu 35 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Vinur er sá
Norðmenn eru hinir beztu nágrannar, sem Is-
lendingar geta hugsað sér. Til Noregs finnst flest-
um einstaklega þægilegt að koma og eiga þaðan
góðar endurminningar. Við vonum þvi, að hinn
vinsæli konungur Norðmanna, Ólafur fimmti,
hafi einnig átt hér góða daga.
Ólafur Noregskonungur er raunar orðinn hag-
vanur hér á landi, þvi að þetta er i þriðja sinn,
sem hann kemur hingað. 1 hvert skipti hefur hann
margfaldað vinsældir sinar og virðingu. Hann
getur þvi leyft sér að segja ýmislegt i skálaræð-
um, sem aðrir þjóðhöfðingjar mundu ekki þora
að segja:
,,Bæði löndin hafa skipað sér fastan sess i hin-
um vestræna heimi, og landfræðileg staða beggja
landa vorra hefur lagt grundvöllinn að sameigin-
legum áhugamálum i fortið og nútið.
Bæði íslendingum og Norðmönnum fannst eðli-
legt að verða þátttakendur i vestrænu varnar-
samstarfi, þegar til þess var stofnað, og leggja i
dag aðaláherzlu á tviþætt hlutverk bandalagsins,
bæði sem samtaka til sameiginlegra varna og
tækis til að vinna að minnkandi spennu og sam-
vinnu milli austurs og vesturs.
Bæði hafa löndin i þessu sambandi stutt ein-
dregið að þvi að f jallað væri um öryggi og sam-
vinnu i Evrópu og umleitanir um, að dregið væri
úr herstyrk i Mið-Evrópu, og vonumst við til, að
þessar umleitanir hafi i för með sér áþreifanleg-
an og varanlegan árangur til framdráttar friði og
samvinnu i vorum hluta heims.”
Þessi skynsamlegu orð Ólafs konungs eiga er-
indi til okkar, ekki sizt til rikisstjórnar okkar. í
ræðu sinni i hátiðarkvöldverði forseta fslands á
miðvikudaginn sagði hann lika fleira, sem
ánægjulegt var á að hlýða. Hann boðaði náið
samstarf Norðmanna og íslendinga á hafréttar-
ráðstefnunni i Caracas:
,,Annað mikilsvert áhugasvæði er okkur sam-
eiginlegt og það er að varðveita auðlindir hafsins,
sem umlykur okkur. Bæði löndin telja hafréttar-
ráðstefnuna, sem brátt mun verða haldin i Cara-
cas, hina mikilsverðustu. Noregur og fsland hafa
komið á nánu samstarfi við undirbúning að þess-
ari ráðstefnu og mun þessi nána samvinna hald-
ast einnig á ráðstefnunni sjálfri.”
í lok ræðu sinnar ræddi konungur um gagnið af
þátttöku i fjölþjóðastofnunum eins og Sameinuðu
þjóðunum, Norðurlandaráði, Atlantshafsbanda-
laginu, Evrópuráðinu og Friverzlunarsamtökun-
um og sagði siðan:
„Sameiginleg sjónarmið vor eða svipuð i mjög
mikilsverðum atriðum bæði i þjóðlegum og al-
þjóðlegum stjórnmálum hafa orðið til þess að
binda lönd okkar enn traustari böndum. Það er
von min, að Norðmenn og íslendingar geti haldið
áfram að byggja upp og efla þessi sambönd einn-
ig i framtiðinni, báðum i hag og á grundvelli
gagnkvæms skilnings og virðingar.”
Við viljum taka undir þessi orð Noregskonungs,
þökkum honum fyrir heimsóknina, óskum honum
góðrar ferðar utan og biðjum fyrir kveðjur ís-
lendinga til frænda okkar i Noregi.
—JK
Bresjnef
efstur á
vinsœlda-
Fjórða hvert ár er
kosið til æðsta ráðs
Sovétrikjanna og til
æðstu ráða sambands-
lýðvelda þeirra, og fyrir
dyrum standa nú
kosningar til sovézka
þingsins, nefnilega þann
16. júní.
Þar er kosið um sæti
1517 fulltrúa, 767 fulltrúa
i sambandsráðið og 750 i
þjóðernaráðið. —r í sið-
ustu kosningum 1970
hrepptu verkamenn og
samyrkjubændur meira
en helming fulltrúanna.
Hingað til hefur ekki verið um
þessar kosningar sagt, að þær
væru tvisýnar eða spennandi. Það
verðurheldur ekki að þessu sinni.
— Það er fyrirsjáanlegt, að út-
koma þeirra mun einungis undir-
strika áhrif og völd Leonids
Bresjnefs innan flokksapparats-
ins.
Þrátt fyrir að hvergi sé um
neina keppni að ræða um fulltrúa-
sætin, þá er áköf áróðursherferð
þegar hafin i sovézkum fjölmiðl-
um. En slagorðið er: „Allir i kjör-
klefana 16. júni”. — Og það er
meira á þessa strengina, sem
frambjóðendurnir slá núna þessa
dagana, þar sem þeir á kosninga-
ferðalögum sinum eiga fundi með
kjósendum.
Þegar „afturhaldið” á Vestur-
löndum bendir á, að einungis einn
flokkur er leyfður, og fleiri bjóði
ekki fram i þessum kosningum
sem öðrum i Sovétrikjunum, hafa
kommúnistar ekki nemá eitt ráð
til þess að snúa slikt áróðursvopn
úr hendi „ihaldsins”. Nefnilega
að benda á kjörsóknina.
Það er vitað fyrirfram að allir
frambjóðendurnir ná kjöri. Tass
fréttastofan hefur þegar upplýst,
að 31% fulltrúanna á nýja þinginu
muni verða konur. Það liggur
sem sé ljóst fyrir nú þegar um
mánaðamótin. — Það er engin
sérstök breyting, þvi að um
þriðjungur fulltrúanna, sem
kosnir voru 1970, var lika konur.
— Ennfremur hefur Tass frétta-
stofan upplýst, að verkamenn og
bændur muni eiga 50,7% fulltrú-
anna (takið eftir að hér er hvergi
gizkað á afrúnnaðar tölur, heldur
upp á brot og aukástaf), en það er
svipað hlutfall og á yfirstandandi
þingi. — Siðan upplýsir Tass, að
18% nýju fulltrúanna verði undir
þritugsaldri þannig að ekki verði
vefengt, að tekið sé tillit til ungu
kynslóðarinnar. Og loks skýrir
Tass frá þvi, að 28% fulltrúanna
séu ekki félagar i kommúnista-
flokknum. Það er fækkun frá þvi
sem núna er, þar eð siðast var
hart nær þriðjungur hinna kjörnu
fulltrúa EKKI i kommúnista-
flokknum.
Þetta er sem sé það sem hefur
nú þegar verið ákveðið um úrslit
kosninganna, sem fram eiga að
fara þann 16. júni næstkomandi!
Varla er þá of sterkt til orða
tekið að segja, að kosningar
þessar geti ekki kallazt beinlinis
spennandi. Enda undrast marg-
ur, sem vestan tjalds býr, hvi
menn verji tíma, fyrirhöfn og
fjármuhum i slikan „kosninga-
leik”. — Orslitin eru ráðin löngu
áður, og kommúnistar sitja jú
áfram að völdum.
Sovézkir fjölmiðlar hafa marg-
sinnis svarað þessari spurningu
með þvi, að Sovétrikin vilji efna
til kosninganna, svo að fólkið geti
vottað forystu flokksins stuðning
sinn og fylkt sér undir merki
sjálfs flokksins. — Og svo slá þeir
fram stærsta trompinu: „Sjáið
bara kjörsóknina! Venjulega
skila 99,97 eða 99,98% atkvæði
sinu i kjörkassana.”
Og það er ómótmælanlega eng-
inn smávegis hollustuvottur við
Flokkinn.
Nú er ekki þvi að neita, að þótt
úrslit kosninganna séu þannig
„fyrirsjáanleg”, þá er með þeim
fylgzt af stakri athygli. Úr þeim
lesa menn þrátt fyrir allt ýmsar
rúnir um sovézk stjórnmál. Eða
öllu heldur leggja þeir sinn skiln-
ing i undanfarann. Nefnilega
hverjir eru útneíndir.
Hvert umdæmi getur einungis
tilnefnt einn fulltrúa i Æðsta ráð-
ið, en hins vegar er ekkert sem
hindrar, að mörg umdæmi til-
nefni sama manninn, áður en
hann gerir upp við sig, hvert
umdæmið honum lizt bezt á. Með
þvi að telja þessar tilnefningar, fá
menn nokkra hugmynd um,
hverjir munu vera valda- og
áhrifamestir i Sovétrikjunum.
Meira að segja heilan vinsælda-
lista.
Samkvæmt yfirliti, sem birtist í
flokksmálgagninu Pravda fær
aðalritarinn L. Bresjnef til-
nefningartöluna 54, sem er nær
þvi tvöfalt hærri tala en næstu
keppinautum hefur tekizt að
klóra sig i. En næstir á listanum
eru nefnilega forseti Sovétrikj-
anna, Nikulás Podgorni, og for-
sætisráðherrann, Alexi Kosigin.
Menn hafa gefið þvi góðan
gaum, að Podgorni er ögn ofar á
listanum en Kosigin, en hingað til
hefur þvi verið öfugt varið. Upp á
siökastið hefur þó forsetans oftar
verið getið en forsætisráðherrans
við opinber tækifæri. Slikt er ein-
mmmm
Umsjón: G.P.
mitt annar mælikvarði á áhrif
Kremlherranna.
Þetta er sem sé það, er birtist i
tölum Pravda, en það kemur þó
alveg heim og saman við til-
nefningarnar, sem birtast i blöð-
unum úti i dreifbýlinu. Þar sést
Bresjnef vera langefstur með 160
tilnefningar og hinir tveir nokkuð
langt á eftir honum. — Frá þess-
um þrem er siðan langt niður i
fjórða sætið og allan þorrann, þar
sem þeir eiga þó fjórða og fimmta
sætið hugmyndafræðingurinn
Mikjáll Suslof og Andrés Kiril-
enko ritari, sem báðir eiga sæti i
miðstjórninni.
Þegar stuðzt er við þennan
mælikvarða má sjá, að tveir
menn úr flokknum hafa aukið
mjög áhrif sin. Það er land-
búnaðarráðherra, Fjodor Kula-
kof, og fyrsti varaforsætisráð-
herra Kirill Masurof, sem eru
komnir I sjötta og sjöunda sæti á
vinsældalistanum. Andrés
Gretsjko varnarmálaráðherra er
einnig i virðulegu sæti sem endra-
nær.
En lokaniðurstaðan, sem af
þessu fæst, er sú, að Bresjnef og
fylgisveinar hans eru öruggir i
sessi. — Biðin eftir kjördeginum
16. júni er þvi bara biðin eftir
formsatriðunum.