Lesbók Morgunblaðsins - 08.07.1945, Blaðsíða 6

366
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ÞAÐ, SEM JEG SÁ í BELSEN
Eítir Patrick Gordon Walker
JEG IvOM til fangabúðanna í
Belsen fimm dögurn eftir að banda-
menn höfðu náð þeim á sitt vald.
Þá þegar voru margir fanganna
búnir að ná sjer furðanlega. Þeir
voru ákveðnir í því að njóta aftur
lífsins að fullu. þess lífs, er annar
berinn breski hafði gefið þeim. Jeg
held að það sje nokkurn veginn víst.
að heíðum við ekki komið til fanga-
búðanna á þessum tíma, þá hefðu
mjög fáir af þeim 30,000 föngum,
sem enn voru á lífi, komist lífs af.
Þegar hersveitjr okkar komu til
fangabúðanna voru þar fleiri liðnir
en lífs. Við fundum lík 35 þúsund
manna liggjandi hingað og þangað
í kringum fangabúðirnar o'g inn á
milli þessara líka leyndust 30,000
menn, sem varla var hægt að sestja
að væru nema rjett með lífsmarki.
Það sem jeg sá þarna, mun aldrei
líða mjer Tir minni: lifandi fólk,
sem var orðið of veikburða til að
fjarlægja þá dauðu, lifandi fólk,
sem notaði skrokka hinna látnu
þjáningarbræðra sinna fyrir kodda
til að hvílast á, hrúgur af hráum
rófum á víð og dreif, en það var
einasta fæðan, sem þessir, vesalings
menn höfðu neytt svo dögum skifti,
áður en við komum. Mannlegar
verur höfðu, barist þarna upp á líf
og dauða út af einni hrárri rófu.
Það hafði jafnvel þekkst mannát
þarna í fangabúðunum; taugaveiki
geisaði allsstaðar og þarna voru
1500 ungbörn.
Menn vorir^fluttu ferskt vatn til
fangabúðanna fyrsta daginn í hylkj
um, tönkum og vatnsbílum. Og þeir
komu með mat. Þeir ljetu af hendi
50,000 ábreiður. Þeir ljetu einnig af
hendi NAAFI-skammtinn sinn, af
vindlingum og sælgæti. Allir bresku
hermennirnir, sem jeg talaði við,
sögðu það sama: trúir fólkið heima
nokkurn tíma þessum hlutum ? Jeg
held, að flestir sjeu nú farnir að
trúa. En það er ekki nægjanlegt að
trúa. Við verðum og að spyrja. Hver
var tilgangurinn með þessum fanga
búðum* Bæði í Belsen og Buchen-
wald virðist mjer, sem gerð hafi
verið tilraun, vel yfirveguð og ná-
kvæmlega útreiknuð, til þess að
koma vestrænni siðmenningu fyrir
kaltarnef — virðingunni fyrir lífi
einstaklingsins, sem skilur okkur
frá skynlausum skepnum. í þessurn
fangabúðum voru S.S.-mennirnir
sjer þess fyllilega meðvitandi hvað
þeir voru að gera. Að fara með
menn eins og dýr, var einn þáttur-
inn í tilraunum þeirra til þess að
tortíma Evrópu. I Belsen talaði jeg
við S.S. ^lækni, sem hafði, í Ausch-
witz, gert tilraunir á konum, börn-
um og fötluðu fólki rjétt eins og
væru þetta naggrísir.
Slíkir hlutir hafa átt sjer stað
inni í miðri Evrópu. Mjer virðist
þeir, sem lokað hafa eyrunum fyr-
ir þessum staðreyndum og ævinlega
kinokað sjer við öllum tilraunum
til að binda enda á hörmungarnar,
bera nokkurn hluta ábyrgðarinnar
á glæpunum. Heimurinn getur og!
verður að beita rjettvísfnni til þess
að útþurrka þessa svívirðingu og
refsa þeim seku. En jeg vildi mega
bæta þessu við: Jeg hefi sjeð það,
sem þarna gerðist með eigin aug-
um og jeg er sannfærður um áð
hefndin má ekki vera af handahófi.
Við inegum ekki refsa bæði sekum
og saklausum. Það voru Þjóðverjar
í þessum fangabúðum. I .Belsen
hitti jeg þýska fanga — ekki gyð-
inga, heldur pólitíska fanga. En jeg
meina ekki aðeins það. Jeg á við,
að gerum við ekki greinaritiun, þeg
ar stund hefndarínnar er komin, þá
erum við einmitt að ,gera það. sem
S.S.-mennirnir hefðu helst kosið að
við gerðum, nefnilega það sama og
þeir gerðu, að eyðileggja virðing-
una fyrir lífi mannsins. Við viljum
hressa hana við. Það, sem jeg sá í
Belsen, og ekki aðeins þar, hefir
sannfært mig algjörlega um, eins
og það væri eitt af gmndvallarat-
riðum siðmenningarinnar, að áður
en maður er sviftur lífi, verða að
liggja fyrir óyggjandi sannanir fyr
ir sök hans, en það er ekki þar n;eð
sagt, að þörf sje á því að draga
málin á langinn.
Jeg talaði við tjekkneska stúlku,
þar sem við stóðunyinn á milli lík-
anna, í öllum óþverranum. Hún hjet
Gitta Cartagena. Hún hafði 1 þrjú
ár verið í 7 fangabúðum. þar á með-
al Auschwitz, sem hún sagði að
væru verstar allra. Hún skýrði mjer
svo frá. — Jeg var þar rjetta sex
niánuði. Daginn sem 4000 manns
hurfu, þá vissum við upp á dag,
hvenær við mundum deyja. Við
vissum, að við áttum eftir að lifa í
þrjá mánuði enn. Sjálf gerði jeg
skorur á bríkina í fletinu mínu og
taldi, hvað marga daga jeg ætti ó-
lifaða og á hverri nóttu, þegar jeg
fór að sofa, bætti jeg einni skoru
við. Þar með var einn dágur líðinn
og einum degi færra eftir. Fyrsta
mánuðinn bjuggumst Adð öll við
því, að gerast mundi kraftaverk. Á
öðrum mánuði sögðum við: — All-
ir, sem hafa verið hjer áður, hafa
verið drepnir á gasi, hví skyldum