Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1946, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
111
fóðrun á stargresi, voru þær lítt
færar til að miðla afkvæmum sín-
um heilnæmri mjólk, enda fengu
þau oit beinkröm, skjögur og fleiri
kvilla, sem riðu þeim að fullu beint
eða óbeint. Lagði þá slabbið í mýr-
unum, ómild veðrátta eða vorhret
og hættur smiðshöggið á það, sem
veiklun og kvillar ekki ollu bein-
línis.
Milli hraunjaðarins, Skjálfanda-
fljóts og Sjávarsands er mikill
fjöldi linda og .lækja, tjarna og kíla,
auk sprungna og gjótna í hrauninu
sjálfu, sem orðið hafa margri kind-
inni á vetrum, vorum og haustum
að fjörlesti. Mestur var þessi skatt
ur á unglömbunum.
Tvímælalaust voru þó illviðrin
og vorhretin skæðustu vágestirnir
Þegar þau geisuðu, hrundu lömb-
in svo niður, að við ekkert varð ráð
ið, þó að reynt væri að sinna þess-
um köldu vesalingum nótt og dag
eftir bestu getu. Hópum saman
voru þau borin utan úr mýrunum,
hríðskjálfandi í pokum eða flíkum,
og látin við ylinn hjá eldavjelinni
eða þá í fjósið og jafnvel rúmin.
Ofan í þau var helt volgri mjólk
og sjúklingunum hjúkrað á allan
hátt. Yrðu fullorðnar kindur fyr-
ir ofkælingu, þá þær lentu í hætt-
ur, gaf faðir minn þeim hoffmanns-
dropa eða brennivín, sem hann jafn
an átti eitthvað í fórum sínum, þótt
hófsmaður væri. Tókst oft að bjarga
með þessu móti skepnum, sem
komnar voru í dauðann.
í vondum vorum, köldum og gróð
urlitlum, var þessi barátta stund-
um svo hörð, að varla getur hugs-
ast önnur harðari: Vökur og vos-
búð í meira en hálfan mánuð, eng-
in hvíld nema þegar blundað var
örfáa tíma í sólarhring samtals;
vonbrigði og ófyrirsjáanleg óhöpp.
Þrátt fyrir alt hrundu lömbin nið-
ur, stundum. Og það var verra en
alt annað, verra en öymögnuð
Guðmundur Friðjónsson
þreyta, verra en væta inn að skinni,
dögum saman og nóttum, verra
en geigvænlegur vansvefn. í lamba
dauðanum var mesti ósigurinn fólg
inn.
Stundum var þó ekki svona
dimmt og dapurt, sauðburðurinn
gekk að óskum, lambahöldin voru
góð. Þá ljek sunnanvindurinn sjer
að gárum Kisa, Skjálfandafljóts og
Miklavatns. Stargresið og puntur-
inn þaut upp úr jörðinni og bylgj-
aðist í blænum. Lömbin hoppuðu á
holtum og sandbörðum, ljettfætt,
frjálsleg og spræk. Tvö höfuð voru
á hverri skepnu — og meira þó.
Fjöldi glaðra fugla kepptist við að_
láta í ljós fögnuð sinn yfir tilver-
unni. Jafnvel dauðir hlutir leituð-
ust við að syngja um dýrð vorsins.
Meðal fjölmargra minninga hjer
að lútandi vil jeg nefna lítið atvik
frá vormorgni einum. Um nóttina
hafði faðir minn fengið, ásamt með
öðrum póstvarningi, nýtt hcfti af
einhverju tímariti, mig minnir
Skírni, með fáeinum kvæðuiþ cftir
Maurice Maeterlinck.
Þegar jeg vaknaði í bólinu mínu
undir baðstofusúðinni að vestan
verðu, sat faðir minn á rúmi and-
spænis og las kvæði snillingsins í
Skírnisheftinu með þeirri hrifn-
ingu. sem jeg gleymi aldrei. Morg-
unsólin horfði inn til mín um litla
gluggann. Úti fyrir honum flóði
alt í geislum. Höfugur ilmur leit-
aði inn um hverja smugu. Fugla-
kvakið bergmálaði í Klettum. Mik-
ið hlakkaði jeg til að koma út! Þó
var jeg sem höggdofa, vildi hvorki
nje gat hrært mig, en horfði á föð-
ur minn undir morgunglugganum.
Það beinlínis ljómaði af honum.
Aldrei hafði jeg sjeð hann svo
fagran sem þá.
Þurkdagar.
UM FÖÐUR MINN verður tví-
mælalaust sagt með svipuðum rök-
um og um Skalla-Grím: Hann var
iðjumaður mikill, — þó að á ann-
an hátt væri. Guðmundur á Sandi
var flestum mönnum árrisulli, þeg-
ar því var að skipta. Ætlaði ein-
hver heimamannanna í ferðalag
að morgni, vakti bóndinn hann
sjálfur — og jafnan í tæka tíð.
Aldrei hafði faðir minn þó meiri
andvara á sjer en á sumarnóttum,
ef veðrahætta var eða von um þerri
að morgni. Þá reis hann úr rekkju
fyrir allar aldir, gætti að blikum í
liofti eða öðrum veðurmerkjum,
vakti síðan’fólk sitt og sagði því
drauma sína, er hann tók mikið
mark á sem veðurvitrunum. Að
því búnu fór hann að gera verka-
áætlanir, ef útlit var þurklegt. •—
Eftir að synir hans uxu úr grasi,
'tóku þeir að rökræða áætlanir
þessar og gera athugascmdir við
þær, oftlega áður en þeir fóru á
fætur, ef svefninn var þá ekki of
höfugur og morgunværðin þung.
Spruttu ósjaldan þá þegar með ár-
deginu skiptar skoðanir eða jaí'n-
vel deilur meðal feðganna um það,
hversu haga skyldi verkum. Voru
þeir tíðum stórráðastir Bjartmar og
Völundur, meðan hann lifði. —
Sögðu hinir oft í gamni, að hæíi-