Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1947, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
415
TVEIR HAGYRÐINGAR
KVEÐA UM HEKLU
Gísli mátti eigi fara frá voryrkjunum,
enda sá Þórunn það í hendi sjer, að
því aðeins mundi erindið ganga fram,
að hún færi sjálf. Bjóst hún við að
Jón prófastur Halldórsson mundi ó-
íús að ljá slíkan dýrgrip, sem kaleik-
urinn var. En af því kona hans, Krist-
ín Vigfúsdóttir sýslumanns Thoraren-
sen, var einka kær vinkona hennar,
þá átti hún þar von liðveislu, er hún
vænti að duga mundi.
Lagði hún því á stað einn góðan
veðurdag og íór fyrst út að Steig, til
Eyjólfs bróður síns; faðir hennar var
þá hættur búskap. Fekk hún hest að
láni hjá Eyólfi, fjörugan fola, en ljet
sinn hest eftir, þótti hann seinfær.
Yfir Jökulsá á Sólheimasandi fekk
hún fylgd frá Sólheimum og var áin
lítil. Reið hún svo að Seljalandi undir
Eyjafjöllum. Þar bjó Árni, er fyr var
á Strönd og hafði beðið Gisla að biðja
sig bónar, ef honum lægi á, vegna
greiða, sem Gísli hafði gert honum
þá er hann bjó í Fljótsdal. Bar Þórunn
honum nú kveðju Gísla, og bað um
íylgd yfir Markarfijót. Hann kvaðst
engan mann hafa til þess. Bað hún
þá að einhver fylgdi sjer að fljótinu,
vísaði sjer leið og sæi til sín yfir um,
til þess að geta sagt hvernig henni
reiddi af. Vinnukona varð til þess.
Reið Þórunn ein yfir fljótið og farn-
aðist vel. Á Hólmabæunum voru allir
karlmenn í Eyaferð, og allir hestar í
sandi nema tryppi. En þar átti Þórunn
vinkonu, er fylgdi henni vestur að Af-
falli, sagði henni til vegar og horfði
á eftir henni yfir Affallið. Komst hún
slysalaust að Breiðabólstað. Var henni
þar vel tekið og þótti frú Kristínu mik
ils vert um dugnað hennar og góðvilja,
og hafði hún orð á því löngu síðar viö
þann, er þetta ritar.
Tregur var sjera Jón að Ijá kaleik-
inn, sem von var, en fyrir orð konu
sinnar ljet hann það eftir.
Vel gekk Þórunni heim. Eftir það
var Ragnhildur til altaris, og var
henni útdeilt úr kaleiknum frá Breiða-
bólstað. Varð sem Þórunn hafði ætlað:
IIEKLA vaknar, hátt við stynur,
hristír sig og yglir brá.
í iðrum hennar ákaft drynur,
orgin berast fram að sjá.
Ógn og skelfing yfir dynur,
af sjer þcytir jökul snjá.
Lyftast björg og landið rofnar,
leitar út hið dukla afl.
Nú munu ekki sveinar sofna
sitjandi við lífsins tafl.
Birta sólardagsins dofnar,
drepur gróður öskuskafl.
Eldar hátt á lofti lýsa,
leiftra snöggt í þokuhjúp.
Ilraun í stróka háa rísa,
hrynja niður gilin djúp, '
brenna jorð og bræða ísa,
brjótast áfram heit og gljúp.
Mörgum hcfur valdið voða,
vikri dreift um landsins bygð.
%
trú Ragnhildar hjálpaði henni, sjón-
leysiskvíðinn hvarf frá henni og kendi
hún hans eigi framar. Var hún eftir
það fremur heilsugóð, eftir aldri.
Og nú ætluöu þau Þórunn og Gísli
að fá Ragnhildi part af ábýli sínu til
afnota, því einsætt þótti þeim að láta
hana búa meðan mátti. En er Hlíðar-
hjónin, Eiríkur og Sigríður, vissu
þetta, sögðu þau bæði að Ragnhildi
væri velkomið að fá aftur Hlíðarpart-
inn, sem hún hafði haft áður, heldur
en að henni vrði þrengt niður í Ytri-
Ásum. Fór hún aftur að Illið, og bjó
þar síðan í skjóli Eiríks sem áður, og
undi vel ráði sínu þaðanaf. Unni hún
Gísla og Þórunni mest af öllum börn-
um og tengdabörnum sínum, og unni
hún þeim þó öllum.
Gegnum aldir brims og boða
beittri lagði dauðans sigð.
Áfram stiginn árin troða,
örin dofna, fyrnist hrygð.
Landið geymir eld og ísa,
ást og græna skógardís.
Kyrð og frið sem vögguvísa,
vonleysi, er hafið frýs.
Tign, er norðurljósin lýsa,
Iistaverk, er sólin rís.
.JÓHANNES SIGURÐSSON,
Stórholti 30.
★
ÞAÐ var eitt kvöld í vor, að Húnbogi
Hafliðason frá Hjálmstöðum, nú til
heimilis að Reykjalundi í Grímsnesi,
lá í rúmi sínu og gat ekki sofnað. —
Iíekla þjelt vöku fyrir honum með
hvíldarlausum sogum sínum. Húnbogi
er hagyrðingur góður og þessi hring-
henda fæddist í sál hans:
Hckla feldinn hristir byrst,
hopar skelfdur lýður.
Ilún á veldi hæst og nyrst.
llraunið cldrautt skríður.
Húnbogi ljet hugann reika 102 ár aft-
ur í tímann, heyrði í anda þrumur
hins heimsfræga eldfjalls okkar og sá
í anda, hvernig það með gauragangi
og óhljóðum þeytti hvítglóandi grjóti
upp úr toppi sínum. — Og önnur
hringhenda íæddist:
Hraunið floði freðna braut
fjalls ur móðu kverkmn.
Upp úr glóðargini þaut
grjót mcð hljóðum sterkum.
Nokkru'síðar hjelt Hekla enn vöku
fyrir Húnboga með látlausum þrum-