Lesbók Morgunblaðsins - 03.04.1949, Blaðsíða 9
181
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Port William og Stanlcy-bygðin.
cyar og Graham land. Er þotta
landsvæði alls um 3 miljónir J'er-
mílna og nær yfir þann hluta Suð-
urpólslandsias, sem veit að At-
lantshafi og skerst í odd alla leið
til pólsins. En hinum megin póls-
ins liafa Ástralía og Nýa Sjáland
liclgað sjcr Suðurpólslandið.
STRANDLENGJA Falklands-
eya er mjög vogskorin og eru þar
margar ágætar hafnir. Hin helsta
þeirra er Port William á Austur-
landinu. Þar stendur Stanley-bygð,
og hefir. verið höfuðborg síðan
1844. Þetta er eina borgin á Aust-
urlandinu og hefir verið endaslöð
og bækistöð fyrir alla pólleiðangra,
og þaðan hafa allir rannsóknar-
leiðangrar lagt upp síðan 1943. í
borginni eru að vísu ekki nema
1000 íbúar, cn þó er þar bókasafn,
skeiðvöllur, sundlaug og margir
klubbar, og svo auðviiað simi og
allmikil loftskeytastöð.
Skoiar eru i Stanley og Darwin
og skólaskylda er þar iögleidd En
i sveitum eru farkennarar,
Samgöngur við umheiminn eru
ekki tíðar. Gufuskip kemur þang-
að einu sinni á mánuði irá Monte-
video, en þar eru þúsund sjóiníl-
ur a milli.
Port Darwin er við Choiseul-
sundið og er hún heitin í höfuðið
2. Chirles DarvAn til minningar
um, að liann kom þangað á skip-
inu „Beagle“.
Það cr tiltölulcga skamt frá Falk
landseyjum til Suðurpólslandsins,
cn það land er á stærð við Ástralíu
eða Bandaríkin, og það er að mestu
leyti jökli hulið, en þó eru þar
fjöll, sem ná 10.000 feta íiæð. Land
ið er enn ókannað að mestu, nema
hvað menn hafa flogið yfir það.
Alls er Suðurpólslandið 6 niiljón-
ir fermílna að flatarmáli, en það
eru ekki nema svo sera 6000 fer-
mílur, sem ekki eru altaf ísi þakt-
ar. ísbreiðurnar við Suðurskautið
virðast óendanlegar og sumar
þeirra eru á stærð við Frakkland.
SOUTH GEORGIA og Soutli
Sandwicheyar fann Cook árið
1775. Um South Georgia er fátt að
segja. Þetta eru jökulþakin fjöll og
aðeins mjó ræma með ströndum
fram er auð á sumrin, en víða
falla þó skriðjöklar í sjó fram. Þó
búa þar nú um 700 menn, aðallega
Norðmenn. Þar er höfn, sem heitir
Leith Harbour og þar er hval-
veiðastöð, sem nefnist Grytviken.
Á þessari ey er minnismerki um
Sir Ernest ScliackletonT—r+4sf-~yí
mönnum þeim, sem voru i „Quest“
leiðangrinmn.
South Shetlandseyar fann Willi-
am Smith árið 1819 og South Orkn-