Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 12.06.1960, Qupperneq 2

Lesbók Morgunblaðsins - 12.06.1960, Qupperneq 2
326 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS steig út á hjarnfönn, sem var ut- an í hjallanum. Sólbráð hafði verið um daginn, en nú var sólsett og farið að frysta og því glerhálka á fönnunum. Jóhanna missti því þeg- ar fótanna og hrapaði alla leið nið- ur í fjöru, á milli Stiganna, sem svo eru nefndir. Þar beið hún skjót- an bana. — Fáum árum seinna fórst Oddur, er hann var að reyna að ná kindum upp af Innri Álfta- vík. Hrapaði hann í flugum í svo- nefndum Dýahjalla.---------- Nú víkur sögunni aftur til árs- ins 1880. Dag nokkurn á útmánuð- um fylltist fjörðurinn af ísi og voru hafþök eins langt og sást. Norðan- bylur var á meðan ísinn rak að landi, og stendur hann þá ofan af landinu. Vegna áttarinnar varð því vök meðfram landi, rétt fyrir neð- an Nesbæinn. Hún var ekki nema svo sem hálfur kílómetri á lengd og um 100 metrar á breidd. En er rofaði til, sáu menn að gríðarstór steypireyður var í vökinni og þar innikróuð, og lá þarna eins og dauð væri ,nema hvað menn sáu að hún andaði. Það kom nú heldur veiðihugur í ungu mennina, sem áður eru nefndir, þá Jóhann Þorbergsson, Svein og Jón. Langaði þá til að vinna hvalinn, en hinir eldri töldu það óvita æði, því að engin vopn ætti þeir til að vinna á slíkri skepnu. Piltarnir brugðu þó á sitt ráð. Þeir settu fram bát og höfðu með sér sterkt stjórafæri og hákarlasax. Lögðu þeir svo bátnum að hvaln- um þar sem hann flaut í vökinni. Sveinn bar gogg í hvalinn og helt bátnum þannig föstum við hann. Jón sat undir árum, en Jóhann vippaði sér upp á hvalinn með há- karlasaxið í hendinni. Hann byrj- aði á því að skera tvær holur ofan í bakið á hvalnum framarlega, stakk svo saxinu milli þeirra og festi stjórafærið í æsinni. Þótt undarlegt megi virðast tók hvalur- inn ekkert viðbragð við þessar að- farir, heldur var eihs og hann dú- aði undir Jóhanni. Að þessu búnu fór Jóhann niður í bátinn og var svo róið upp í svo- nefndan Bolaoás, sem er þar beint upp af. Þegar þangað kom, fóru þeir á bak við klappir, spyrntu í og tóku á stjórafærinu af öllum kröft- um. Þetta bar tilætlaðan árangur. Þeim tókst að teyma hvalinn upp í básinn. Þarna er mjög þröngt, klettar á báðar hliðar, en lítil sand- fjara fyrir botni. Leiðin, sem þeir drógu hvalinn, er um 60 faðmar á lengd. Nú var eftir þyngsta þrautin, að _ bana hvalnum. Þá er þeir höfðu bundið stjórafærið um klettanybb- ur, fóru þeir aftur út á bátnum. Jóhann fer aftur upp á hvalinn og stingur hann með saxinu, eins og það nam, en ekki gekk það á hol. Þó blæddi mikið. Hvaiurinn tók nú að ókyrrast, svo að Jóhann helzt ekki við á honum. Fara þeir þá enn í land og hyggja að hvalnum muni blæða út. Gengu þeir því til bæar, höfðu fataskifti og fengu sér kaffi. Eftir langa stund ganga þeir til sjávar aftur og þá eru ekki nein dauðamerki á hvalnum. Fara þeir þá enn út á bátnum og Jóhann klífur upp á hvalinn og stingur hann enn, en hvalurinn smákipp- ist við. Jóhann biður þá félaga sína að rétta sér ár. Síðan stingur hann árinni í sárið á hvainum og leggst á hana af öllum þunga, þar til hann finnur að árin gengur á hol. En þá tók hvalurinn heljar mikið viðbragð, og mátti Jóhann þakka það fræknleik sínum og snarræði, að hann komst aftur í bátinn. Hvalurinn brauzt nú um í helj- armóði og gengu boðaföllin hátt upp á klappir beggja megin vogar- ins. Var bað með naumindum að piltarnir gæti borgið sér og bátn- um í fjörunni. Vegna þrengsla í básnum gat hvalurinn þó ekki ann- að en bylt sér og lamið með sporð- inum. En svo voru sporðhöggin öflug, að undan þeim opnaðist líkt og stampur í sjóinn og sá í botn. Svo sagði Sveinn, faðir sögu- mannsins, og einn af þeim, sem þarna voru að verki. Ekki verður nú sagt hvort hval- urinn hefir sprungið, eða hann hefir beðið bana af sárinu, en dauð- ur var hann eftir nokkra stund. Hvalur þessi var fertugur, eins og kallað var, og urðu piltárnir frægir af að hafa ráðið niðurlög- um hans, einkum þó Jóhann. Hér- aðsmenn keyptu mikið af hvalnum og báru á bakinu yfir Hraunsdal, og hafa það sjálfsagt ekki verið neinar skemmtiferðir. Einhver ulfúð varð út af þessum hval, eins og títt var hér á landi. Nes var klaustursjörð og mun Skriðuklaustur hafa verið eigand- inn. Umhoðsmaður klaustursins vildi telja þetta hvalreka, og var hann þá eign klaustursins, en Nes- bændur töldu þetta veiði, sem þeir ætti að öllu leyti, eins og hverja aðra veiði, en ekki er kunnugt hvernig því máli lyktaði. . . Jóhann Þorbergsson var annál- aður afreksmaður sjómaður góð- ur, ofurhugi, skjótráður og marg- ráður, svo það var eins og allt blessaðist hjá honum, hvernig sem á stóð. Lítið atvik skýrii þetta bet- ur en langt mál Jóhann var ásamt fleirum að koma frá Seyðisfirði á báti. En er til Loðmundarfjarðar kom, var þar ólendandi fyrir brimi. Taldi Jóhann þá, að ekki væri um annað að velja en lenda í árósnum, en þar var þrautalending og þó að- eins með flóði; en nú stóð ekki þannig á. Þeir tóku brimróðurinn. Jóhann sat aftur í á stjórnborða. í brimróðrinum braut hann árina, en svo fljótur var hann að grípa vara-ár, að hann missti ekki ára- togið, og þeim farnaðist veL %

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.