Lesbók Morgunblaðsins - 11.04.1965, Side 9

Lesbók Morgunblaðsins - 11.04.1965, Side 9
I g hef verið að velta því fyrir mér hvaða skemmtikrafta sjönvarp- ið muni hafa á takteinum þegar dag- urinn rennur upp, og það virðist því miður ekki vera um auðugan garð að gresja. Ég veit,,vað það verður engin mannekla fyrsta daginn, því að þá mun margur maelskumaðurinn þykj- ast þurfa að legg'ja hönd á plóginn við vigsluna. En það er ekki hægt að halda áfram að vígja sjónvarpið dag eftir dag bara af því maður fær billegar ræður. Þar kemur að sjón- varpsnotendur biðja um að fá að sjá eitthvað líflegra en kokið á stjórn- málamönnum, og ég er einmitt hræddur um að þá byrji vandræðin. Ég veit að menn reikna með að Jón Múli Árnason verði til í tuskið og svo Svavar Gests, og það er ekki fráleitt að þeir slái til. Báðir eru af- bragðs útvarpsmenn og ákaflega góð- hjartaðir í þokkabót, og ég er viss um að þeir mundu standa á haus fyr- ir sjónvarpið ef þeir héldu þeir gætu orðið því að liði fyrir hæfilega þókn- un. En það er ekki heldur nóig því miður. I>ar keraur eflaust líka að sjónvarpsnotendur biðja um að fá að sjá eitthvað líflegra en Jón Múla Árnason á haus í morgunsjónvarpinu og svo Svavar á haus í kvöldsjón- varpinu, og ég er hræddastur um að þá byrji vandræðin fyrir alvöru. svifalaust að nú sé maður að byrja að vinna sig upp í þjóðhetju. Þetta er eitt af þeim málum sem menn geta elcki skrifað um án þess að setja sig í riddaralegar stellingar. Þ-ó virðist mér kjarni málsins komast fyrir í einni setningu: Ef allt sem íslenskt getur heitið er ekki í háska vegna Kanasjónvarpsins, þá er ekki nóg með að við þurfum einskis að kviða í þeim efnum um alla framtið, held- ur er allt umstangið um þetta allt á liðnum öldum einn herlegur regin- slagur við vindmyllur. Það má að sjálfsögðu segja þetta í löngu máli eins og dæmin sanna. Og það má deila um það endalaust hverju við höfum að tapa og hvað við höfum að vinna. En sjónvarpið er nær- göngulasta og ísmeygilegasta áróð- urstækið sem enn hefur verið fund- ið upp, og það er mergur málsins. M . ikið væri nú gaman að geta sagt með góðri samvisku að maður hlakkaði þa_r af leiðandi til að sjá Jón Múla Árnason í íslenzku sjón- varpi og svo Svavar Gests, þó að raunar megi varpa fram þeirri spurn ingu hvað verði þá um útvarpið. En það þarf sitthvað fleira 1 sjónvarps- sendingu en tvo útvarpsmenn, þó báðir séu vmsælir. Ég óttast ,^má- vegis bilunina“ sem hefur elt út- varpið eins og grár köttur allt síðan það byrjaði að starfa. „Smávegis biL- un“ i sjónvarpi er ekki bara hrygla gaul eða dúndrandi þögn. „Smávegis bilun“ í sjónvarpi lýsir sér til dæmis þannig að ljósakrónan dettur ofan á höfuðið á Jóni Múla Árnasyni og steinrotar hann. Þetta er góð skemmt un til að byrja með, en þegar Jón Múli liggur vankaður undir ljósa- krónunni viku eftir viku, þá fer að fara fúttið úr brandaranum (og væntanlega líka úr Jóni). Smávegis sjónvarpsbilun er stórum alvarlegra mál en smávegis útvarps- bilun. Gjöri menn svo vel og ímyndi sér Svjjvar Gests í essinu sínu við stjónvarpssendingu, og allt í einu slitn ar niður um hann. Talan hrekkur í augað á vini mínum Thorolfi Smith sem rekur olnbogann á kaf í magann á Sveini Ásgeirssyni. Ef þetta gerð- ist hjá útvarpinu, þá mundi koma dauðaþögn í þrjár mínútur en síðan mundi magnaravörðurinn spila Nú blikar við sólarlag (og visast aftur á bak) og síðan kæmi þulurinn eins og ekkert hefði ískorist og segði sallarólegur: „Hlustendur eru beðnir að afsaka þetta hlé sem varð vegna smávegis bilunar á Vatnsendastöð- inni.“ E n í sjónvarpi þýddi ekki nokk urn skapaðan hlut að reyna að telja mönnum trú um að Vatnsendastöðin hefði slitnað niður um Svavar Gests. Auk þess mundi Thorolf Smith blasa við okkur með glóðarauga i öllum regnbogans litum, og auk þess mundi Sveinn Ásgeirsson steypa stömpum fyrir augunum á okkur viðþolslaus a£ magapínu. Hvað stoðar undir slikura og þvilíkum kringumstæðum að tala um „smávegis bilun“? Ég mundi segja að Jón Múli Árnason yrði veskú að fara fram og játa hrein- skilnislega hvernig allt væri koniið í vitleysu, þó að það þýddi náttúr- lega að aumingja Jón yrði að fara aukatúr undir ljósakrónuna. Ég vík ekki frá því að það er barnalegt að tala um „málvernd“ (óttalegt orð) eða þá „varðveislu þjóðlegra verðmæta" (sannkallaður hvellfrasi) á meðan útlendingar hafa rápfrelsi um heimili okkar fram yf- ir miðnætti. En ég held ekki heldur að það sé nein lausn að stinga upp í okkur snuði íslensks sjónvarps. Það er eins og að gefa manni undanrennu sem búið er að venja á kampavín; eða fara með mann í Gúttó sem er nýbúinn að skemmta sér í Tívolí; eða bjóða manni Ketil skræk í býtturn fyrir Elisu Doolittle. Hverslags frekja er þetta að leyfa sér að halda því fram að íslenskt sjónvarp geti nokkurntíma orðið nema svipur hjá sjón við hliðina á Kanasjónvarpinu. Það skyldi þó aldrei vera að við værum komin í sjálfheldu, hérna sunnanlands að minnstakosti? Forráðamenn okkar skyldu þó aldrei hafa magnað þann draug sem þeir geta ekki sett nið- ur aftur? Það væri rétt mátulegt á þá að láta Svavar Gests flytja víg'slu- ræðuna þegar dagurinn rennur upp, en stilla þeim sjálfum undir ljósa- krónuna í staðinn fyrir aumingja Jón. M einið er þetta að ýmsir hæfi- leikamenn munu skerast úr leik þeg- ar sjónvarpið kemur til sögunnar, ná- kvæmlega eins og þeir hafa alla tíð tregðast við að koma fram í út- varpi. Það ber ýmislegt til. Þetta er til dæmis ekki nógu vel borguð í- hlaupavinna ef menn vilja vanda sig, og menn fá drjúgt meira fyrir blað- síðuna (og hæfileika sína, hugmynda f flug, andagift) á öðrum vettvangi. Aftur á móti er einatt nóg framboð af skussum. Maðurinn sem hespar af tuttugu mínútna ,,erindi“ á tveim- ur tímum, hann labbar sig niður í útvarp. Þar með er ekki sagt að út- varpið gíni við öllu þvílíku. Maður mætir brúnaþungum mönnum á vakki kringum Skúlagötu 4 með alla vasa bólgna af handritum, en fá ekki áheyrn. í guðsbænum ætlið ekki h-eld ur að ég sé að gera því skóna að hreint engum góðum mönnum sé út- varpað. Eg nefndi tvo áðan og ég gæti nefnt fleiri. Stundum hentar það mönnum að koma fram í út- varpi, þó að þeir séu velkomnir ann arstaðar. En hlutfallið milli hæfi- leikamannanna og skussanna er ekki hagstætt fyrir útvarpið. Það er verst hvað þetta sjónvarps- mál er komið á háan stall. Maður þorir varla að minnast á sjónvarpið núorðið, því að þá halda menn um- var brauðið sameinað Odda og svo hefur verið síðan að Keldur eru annexía frá þeim fornfræga stað. H« lér standa til prestskosningar í vor og þá minnist maður þess, að það var einmitt hér í Oddaprestakalli, sem fyrst var kiosinn prestur á íslandi. Síð- ■ao eru næstum 80 ár og víða ar búið að kjósa presta síðan og margt búið að segja í öllum þeim kosningum. Já, það er árið 1886. Alþingi er ný- búið að samþykkja lög um þátttöku safnaðanna í veitingu prestsembætta og Oddin-n er laus eftir brottför sr. Matth- íasar til Akureyrar. Þá var ekki presta- fæðin og nóg af prestaskólakandídötum. Ellefu hafa útskrifast þetta sumar, - og inargir þeirra hafa sjálfsagt haft hug á Oddanum, þessu landsins tekjulhæsta prestakalli. En það var lítil von fyrir nokkurn þeirra að fá hann. Veitinga- valdið skipaði ekki pilta beint frá próf- borðin-u í landsins beztu brauð. Þar gengu fyrir eldri prestar með langan embættisferil að baki. Stiptsyfirvöldin innstilla „einn slíkan að Odda, prest af Vesturlandi. En 1 stað“ þess að veita hon-um brauðið, ákveður nú íslands- róðgjafinn, Nellemann, að láta nú kosn- ii:galögin nýju koma til framkvæmda o-g gefa söfnuðunum í OddaprestakallL tæki færi til að segja álit sitt á umsækjend- unu-m og 25 ára nýútskrifaður kandídat fær að vera meðal umsækjendanna — Skúli Skúlason frá Breiðabólsstað í Fljótshlíð. Og nú kemúr presturinn af Veeturlandi ekki til greina. Kandídatinn Fran.hald á bls. 13. 14. tbl. 1965. • LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.