Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1967, Blaðsíða 31

AGNESARKNÆÐI
P 1
^JJvceLi joetta Lejur JJjami ^JJaíldómon tehJ app
úr liandriti jLá /9. öíd. Jdr jaci úr shnjaLri bób mec)
dlecjum LvcecSum, en Löjunda ebbi fetJ
an
Forðum tíma ríkti í Róm, ræsir einn á láði,
kristnum veitti dauðadóm, drottins vini þjá'ði,
fjöri svifti frá, Díókleanus af ýtum nefndur sá,
ótal mai-ga helga hér, í hel lét þessi slá.
Þar til setti þengill mann, þessa iðju að hafa,
Sinfórianus heitir hann, hvar um bækur skrafa,
son einn átti sá, einhvern dag sem oft hefur skeð, út gekk borðum frá,
síðan fékk á fróni séð, fagra hringa gná.
Agnes hét sú eðla mær ára 13 talin,
dávæn mjög í dygðum skær, af drottni þar til valin,
honum að þjóna þrátt, brúðurin var, bæði dag og nátt,
heilagt offrið hún fram bar, um heiðna gaf sig fátt.
Sinfóríanus sonur þá, seima lítur hildi,
vel lízt honum auðgrund á, eiga þessa vildi, bónorð byrja fer,
vill ei nýta heiðinn hal, hún sem dygðir ber,
við hann síðan vék á tal, vík þú burt frá mér.
Hugar kvalinn hringabör, heim svo gekk til borgar,
dauðsjúkur því ástarör, aflaði honum sorgar,
að hann fékk ei unga frú, sínum föður sagði hann, satt af þessu nú,
Sinfóríanus sendi mann, seims að tala við brú.
Hún kvaðst elska og eiga sér, ei því giftast vildi,
trúlofuð til ekta er, engan því hún skildi, heims að hillast mann,
minn brúðgumi mælti víf, meyjarsonur hann ég skal,
á meðan endist líf, að elska af hjarta þann.
Hann og líka æðstur er, allra veraldar manna,
ómögulegt er aumum mér, yndi hans áð banna, eg þar treysti á
ég honum ann af allri dygð, sem aldrei breytast má,
enginn hlutur heims um byggð, hann mig skilur frá.
Hann er morgun gáfan góð, gæzkan sú ei dvínar,
rauðlitað hans rósa blóð rjóðað um varir mínar, mjólk og hunang með,
svoddan drykkur mettar mig, mitt þá hressist geð,
hann lét af elsku sjálfan sig, særa og negla á tréð.
Síðan kemur sendur svein, sagði allt af létta,
Sinfóríanus svarar þeim, sig kvað undra þetta, hversu heimsk hún er,
hver mun sá af kappa krans, sem kæran ætlar sér,
nú er ég æðstur innan lands, og minn sonur hér.
Heiðinn einn sem hermt er frá, hóf svo ræðu fyrstur,
þar er enginn efi á, áð er herrann Jesús Kristur,
sem hún ætlar sér, forlagt hefir Múhamed, menn sem tigna hér,
það er skaði þess ég get, með þeirri villu hún er.
Sinfóríanus seimabil, sækja lét með valdi,
frúnni býður fé þar til, með fögru oturs gjaldi, að eiga ungan svein,
hún kvaðst mundi herrann Krist heiðra á alla grein,
því nam neita þornarist, að þiggja hans boðin nein.
Fyrst þú vilt ei, vomurinn kvað, viljann okkar gera,
hryggilega hér í stað, háðung skaltu bera, mun það maklegt þér,
í vort gamla goðahús, ganga skaltu ber,
þar mun lýðurinn flær'ðarfús, færa spott að þér.
Fötum síðan fletta vann, fagra jómfrú dýra,
gekk svo inn í goða rann, gullhlaðs þöllin hýra, þar fullt af fólki var
vífsins tóku að vaxa þá, vænir hárlokkar,
hvítan kyrtil heiðnir sjá, hún og líka bar.
Jómfrúin mælti „Jesú minn, ég bið þig af hjarta,
skær réttlætis skrúðinn þinn, og skírnarklæðið bjarta,
hylji minnkun mín, þó mig láti iíða margt, líttu á slíka pín,
það er mitt hið æðsta skart, þegar ég kem til þín.
Heiðnum konum hér við brá, Hofinu sem þéna,
lofuðu guð me'ð gullhlaðsgná, gjörðu ei hljóðin réna,
hljóm svo hvellan bar, varð þá glæpugt goðahús, guðs að kirkju þar,
hver einn varð af hjarta fús, að herða upp raddirnar.
Lýsti um húsið ljóminn sá, leyndar raddir sungu,
undir með þeim menjagná, mæltu sælli tungu,
þökk sé drottinn þér, bezta skart og búninginn, blessaður gafstu mér
verði ætíð viljinn þinn, vor á meðal hér.
Sinfóríanus sonur þá, sjúkur heyrir þetta,
honum illa hér við brá, hart á fót nam spretta,
og æddi í húsið inn, vildi leggja á vífi'ð hönd, og viljann fremja sinn
datt að bragði úr honum önd, athugið jarðteiknin.
Faðir hans þá fregnar slíkt, fylltist reiði að bragði,
að honum kom þá ofboð ríkt, æfar reiður sagði:
„takið þið töfrafrú, sannlega hefur seimabil, son minn drepið nú,“
búa skulum bálið til, brennd svo verði sú.
„Utan hún geti orkað því, eg hana skyldi prísa,
allra vorra augsýn í, upp hún léti rísa,
drenginn dauðum frá, bregzt þá ekki brúðartrú, betri en von er á,
mín skal verða síðan trú, ef sannast þetta má“.
Ljúflega þá leyfis bað, liljan ofnis spanga,
í afvikinn einhvern stað, út þá mætti ganga,
að byrja bænagjörð, að fengnu leyfi faldabil, féll svo niður að jörð,
heiðinn dólgur hlustar til, sem hafði kæru vörð? (kvenna vörð?)
Herrans engill helgur þá, henni vitrun gjörði,
„ávöxt góðan senn munt sjá, af sætu bænarorði,"
upp reis ungur sveinn, mælti fyrir munni sér maðurinn trúarhreinn
„heiður, lof og þökk sé þér, þrennur guð og einn“.
Feðgar báðir tóku trú, til svo gjörðu hlakka,
leynt svo færi lofgjörð sú, lifandi guði þakka,
glaðir gengu heim, létu öll sín hús og hjú, hlýða boðum þeim,
frásagan ei færir nú fleira af þessum tveim.
Espast vfð það heiðinn her, hinir tveir burt gengu,
yfirmenn því æðri sér, öllu verri fengu,
að dæma dúkaþöll, Aspóseus argur hét, sem öldin hlýddi snjöll,
kargur þessi kauðinn lét, kynda bál um völl.
Brögnum skipar byrstur sá, brenna vífið skyldi,
svo var kastað eldinn á, ungri baugahildi,
kappi kynt var með, blossinn þó ei höfuðhár, hennar snerta réð,
heiðinn lýður þrjózkur þá, þetta teikn fær séð.
Espast við það heiðinginn, hans ei ráðið dugði,
ekki heldur í það sinn auðgrund vægja hugði,
rekkur af rei'ði bjóst, strax tók hann upp stæltan kníf, og stakk í hennar brjóst,
heilög meyjan lét sitt líf, sem lengi ei undan dróst.
Sinfóríanus segja menn, sá sem fyrr í kvæði,
öðlaðist trúar umskiptin, af henni hlaut þau gæði,
jarða jómfrú lét, heimuglega hann þá við, hennar legstað grét,
lifi guðhrætt fólk í frið, fræðið ent svo get.
Þetta kvæði er talið vera eftir Þorvald Magnússon skáld, son séra Magnúsar
Illugasonar í Húsavík. Dáinn 1741.
24. desember 1967
■LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 31