Lesbók Morgunblaðsins - 06.06.1971, Blaðsíða 9

W, :

irnar og óþefurinn úr opnum
kaunum voru oft eina deyfi-
lyfið. Andlit eiginkvenna og
barna heima fyrir liðu eins og
óraunverulegar skuggamyndir
fyrir hugskotssjónum þessara
sótthrjáðu manna. Þeir voru
allir „búnir að vera“, ekki ein-
ungis fætur þeirra, heldur inn-
yfli, nýru og lungu og hjört-
un sömuleiðis. Og engu að sið-
ur féll dómur herráðsmanna,
deildar- sveitar og flokkstjóra
á þessa leið: „Eins og á stend-
ur er þessi maður hæfur til her
þjónustu." Svo þeir stóðu vörð
kiukkustund eftir klukku-
stund, skjögruðu aftur og aft-
ur til árangurslausrar atlögu
við sovétvígin; þeir dóu eins og
dráttarklárar í aktygjunum
eða þeir lifðu af og hnigu aít-
ur inn í hálfrökkrið í byrgj-
um sínum.
Þannig var umhverfi
Gnotkes, nær og fjær. Þar sem
hann stóð og starði út yfir snæ
barinn völlinn, hugsaði hann
um andlit sem voru horfin og
vonir, sem höfðu lifað þau og
fylgdu nú öðrum á leið þeirra
til útþurrkunar. Augu hans
leituðu til teiknimeistarans,
sem nú var ekkert nema grá-
leitt kám á jörðinni og
hreyfði sig svo varfærnislega
að Gnotke var nokkra stund
að gera sér ljóst að hann nálg-
aðist mark sitt hægt og hægt:.
Þessi dráttlistarmaður átti sér
eiginkonu, börn, hús og bý-
flugnabú að húsabaki, og nú
hætti hann eiginkonu, börnum
og lífi sínu fyrir bita af hrossa
kjöti. Gnotke hafði reynt að
letja hann en það var til einsk-
is. Hræið var meiri freisting
en nokkur hugsun um eigin-
konu, börn eða heimili.
Gnotke hugsaði til Stúwe,
sem var með bólgna fætur, sem
varla mælti orð af vörum frá
því vinur hans frá Remscheid
fór, og sem í ofanálag á allt
sitt: ólán hafði einnig brotið
gleraugun sin. Gnotke hugsaði
um rauðhærða liðþjálfann,
Urbas, sem lá í fleti sínu með
ókennilegan sjúkdóm; hann
hugsaði um Gimpf, þá brotnu
skurn. Hann hafði ekki Verið í
forystusyeitunum við Vyasmá,
heldur gegnt varðskyldu bak-
við víglinuna og á þeim verði
hafði eitthvað komið fyrir
hann sem var enn verri tortím
ing en aftökusveitin eða nokk-
uð annað. Svo mikið hafði
Gnotke haft upp úr honum.
Teiknimeistarinn var kom
inn að hesthræinu. Hann brá
upp hnífi sínum og skar sér
kjötbita. Gnotke lagði við
hlustir. Hann heyrði ekkert
nema gnauðið i vindinum og sá
ekkert gegnum snjókófið nema
höndina á hreyfingu með hníf-
inn. Ef til vill hefur hann
heppnina með sér og tekst
þetta, hugsaði hann. En í sömu
andrá kvað við skothvellur.
Það var áttundi janúar í
nyrðri framvarðarstöðinni um
þrjátiu kilómetra frá byrgi
Gnotkes. Þarna var sami skaf-
renningurinn og sólin hékk
eins og lágur gluggi í iðandi
kólgunni.
Lawkow liðsforingi, lítili bólu
grafinn náungi, hélt á símtóli i
hendinni og hrópaði æstur:
„Ertu vitlaus maður? Sérðu
ekki að þeir eru samninga-
menn, með hvítan fána?
Það er sama Rússar
eru þeir, svo við skjótum! var
svarað úr næstu skotgröf.
Lawkow var aðstoðarsveitar
foringi, en þar eð sveitarfor-
inginn hafði tilkynnt veikinda-
forföll og hörfað bakvið vig-
línuna hafði hann stjórn sveit-
arinnar með höndum um stund
ar sakir. Hann lagði frá sér
simatækið, formælti nágrann-
anum i næsta skurði og fór
aftur að horfa yfir skurðbarm-
inn út í snjóiðuna. Hann
sá hvíta fánann flökta i vind-
inum og draga sig í hlé undan
riffiiskothríð.
Lawkow liðsforingi hringdi
til herdeildarskrifstofunnar og
komst að því að liðsforinginn
i nágrannaskurðinum hafði far-
ið rétt að: samkvæmt hernaðar
legri tilskipun átti að reka
samningamenn á burt með
skothríð. Það • var deildarfor-
inginn sjálfur sem talaði og
hlýddi á skýrslu Lawkows.
Haifri klukkustund siðar var
svéitarforinginn, Lundt höfúðs
maðpr, kominn í framlínuskurð
inn. -
Að öðrum hálftíma liðnum
birtist rússneska sendinefndin
aftur. Á ný blakti stór hvít-
ur fáni í storminum, enn á ný
hljómaði lúðurþytur yfir snjó-
breiðuna. Nú heyrðist engin
riffilskothríð. Lundt höfuðs-
maður sendi Lawkow liðsfor-
ingja til móts við Rússana.
Lawkow fylgdi þeim eftir stíg
einum yfir jai'ðsprengjusvæð-
ið, gegnunx einskismannsland
inn í herbúðir Þjóðverja. Þetta
voru tveir rússneskir liðsfor-
foringjar og lúðurblásari. Þeir
tilkynntu höfuðsmanninum, að
i nafni yfirstjórnar sovéthers-
ins ættú þeir að færa yfir-
manni sjöttu deildar þýzka
hersins skjal eitt i hendur.
Lundt höfuðsmaður lét
binda fyrir augu þeirra,
leiddi þá að bifreið sinni og
ók með þá til herdeildarski'if-
stofanna. Þar hi-ingdi hann til
aðalstöðvanna og talaði við her
búðastjórann og herdeildarfor-
ingjann. Siðan mæltist hann
til þess við rússnesku liðsfór-.
ingjana, að'þeir afhentu hon*
um skialið til flutnings og
bauð þeim að vgra gestir. sinir
þar til hann kæmi aftur.
6. júní 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9