Lesbók Morgunblaðsins - 20.02.1977, Blaðsíða 15

hugskoti
gfoodg
^Mlen
EG ER ZKKt
EIMS
M/KH-l-
Kl/EKMAMAPUZ
06 ÉO
LÍT ÚT
þETTÁ ER
AÞE/MS L'áTA-
LÆT! ítfÉR.
ÍRALJN
Oú l/EKM...
É& EK Si/OEimAMA- ÉG> 'A Sl/o
EREITTMEÞ AÐ KVMMAST 5TÚLKVM-
©King
r
... EG> HEf REy/LT
ALLAR LE/Ð/R.
51/0 SEM
JAMES peam~
LÓÞRÉTtU-
l'aréttu-
þO&LU-
AEfERÐIRMAR
É6 ER í PARTÚ.
ALLIR SKEMMTA SEK
EG ER E'NN A B'aTI- HU6SANPI Urf
ÖRLÖ6 MANNKUNS/NS /'þý£>lN6AKLAUS ~
OM HElMII, PNAUNUERULE6UM
ENGINN URÐ/R'A
Af/G-EN É6 ER.
c5HL LARÓLE&UR..
T
UM
KL
lEM
ERU
ALLIR
TUNIR
GE6T-
IRMIR
FARNIR.
EG UILD/
ÖSKA AÐ É&
&/ETI UERUD
S'ATTUR U/E/
V
&EST-
(SJAF-
ARniR
TÆM
'Ú6kU-
BAKR'
ANA-
QUPISÉLÖfAB
þETTA ERBÚ/E>\
EG ÉR
. UTKEYRí>
ÞAU
ÆTLUPU
ALPREI AP
Ú6 UERB
AÐ KOMASTA
RÉTT
AN&ISTARSTI6
þE6AR þú ERT BU/NN
A£> ÚTHU&SA SPEKINA.
L//LJU þ 'A SLÖKKÚA
LJÓS/N ",
'o,
CjUÐ

- TSDaJ
i-2-i
Islandsferð
Zeilaus
Framhald af bls. 7
var yfirferðar. Við höfðum nú setið á
hestsbaki f 18 stundir og áð aðeins
þrisvar sinnum tvisvar við Polla og
einu sinni f hrauninu, sem þó var engin
regluleg hvfld, en enginn hestanna
sýndi uppgjafarmerki. Þetta eru hlut-
ir, sem vert er að tala um, eða finnst
yður það ekki?
Við höfðum enn ástæðu til að senda
Birni (hreppstjóra á Djúpavogi) inni-
legt þakklæti f huganum.4) En um leið
og við uppfylltum þá skyldu okkar
mátti ekki láta hjá liða, að minnast sfra
Einars Thorlaciuss, sem hafði búið
okkur út með ný reipi bæði úr nauts-
húð og hrosshári, ásamt mörgum öðr-
um gagnlegum hlutum, en án þeirra
hefðum við naumast getað flutt hinn
litla farangur okkar. Við skildum fyrst
nú alvöruorð hans til fullrar hlítar, og
sendum honum í huganum hjartans
þakkir. Nú vorum við staddir á 64°40’
n.br. og 19°33’ v.l. f 1923 feta hæð yfir
sjó.
Sigurðar hvarf skyndilega meðan við
vorum að tjalda, en við hinir sváfum
vært í tjaldinu til morguns. Þegar við
komum til hestanna um morguninn
lágu þeir allir, og var það i fyrsta sinn I
allri ferðinni, sem við sáum slfkt. Við
þóttumst nú sjá að þeir væru teknir
mjög að þreytast, og nauðsynlegt væri
að létta á farangrinum og skilja eftir
allt, sem við gátum án verið, þar á
meðal þrjár þungar tjaldsúlur. Við
reistum þær upp, en þær voru merktar
North Atlantic Telegraph, og neðan við
merkið bættum vi dagsetningu og hin-
um virðulegu nöfnum okkar. Skyldu
þetta verða einu simastaurarnir, sem
fyrirtækið reisir? — Ég vona ekki.
Eina hrossið, sem enn hélt f jöri sinu
og léttleika, var smávaxin, grá hryssa,
sem verið hafði eftirlætis reiðhestur
minn á allri ferðinni. Þegar ég hafði
kynnst öllum hinum frábæru kostum
hennar, var mér tekið að þykja svo
vænt um hana, að ég tók hana með mér
til Danmerkur. Þar átti ég hana næsta
vetur, en svo leit helst út, að hún gæti
ekki þrifist nema við harðrétti. Henni
lærðist að þykja hafrar góðir, en lfk-
lega hefi ég gefið henni ofmikið af
þeim, því að um vorið varð hún veik og
dó, annaðhvort af heimþrá, eða hún
hefir ekki þolað hina góðu meðferð,
sem ég lét henni í té, sem lftinn þakk-
lætisvott fyrir góða þjónustu.
Við urðum allseinir að búa okkur af
stað næsta dag, en veðrið var gott og
sólin skein I heiði, stefnan var i suð-
vestur eins og fyrri. Um morguninn
fundum við Sigurð liggjandi milli
steina, og hafði hann sofið úr sér fylli-
riið um nóttina, en það sem betra var,
vegurinn fór nú batnandi, og það þvf
meira, sem við nálguðumst Hvftárvatn.
Það leið því ekki á löngu áður enn
hestarnir fóru að greikka sporið svo
um munaði, og létum við þá f ara á
stökki eins og þá lysti. Leiðin lá nokk-
urnveginn miðja vegu milli Svartár og
Jökulkvíslar, þar sem við höfðum tjald-
að um nóttina. Stöðugt hallaði niður að
Hvítá.
Hvitá fellur úr Hvitárvatni, en þegar
við komum að henni var ferjubáturinn
sunnan við ána. Sigurður sundreið
hana og sótti bátinn, og brátt höfðum
við ferjað okkur yfir. Báturinn hriplak
og hálffylltist í hverri ferð. Hestarnir,
sem voru löðursveittir, þegar komið
var að ánni, syntu hiklaust yfir iskalt
jökulvatnið, en slfkt láta fslenskir hest-
ar ekki á sig fá. Ferjustaðurinn er á
64°32' n.br og 19°52’ v.l. 11532 feta
hæð yfir sjó.
Hvítárvatn verður til af leysingar-
vatni, sem kemur undan Langjökli.
Það er fróðlegt að athuga, hvernig
skriðjökullinn rennur frá hábungu
jökulsins alla leið niður að vatnsfletin-
um, sem brún hans slútir fram yfir.
Rennsli hans er stöðugt, enda þótt það
sjáist ekki, en jökullinn staðnæmist við
vatnið um 500 fet fyrir neðan snælinu.
Þar bráðnar hann, og verður vatnið til
af þvi. Hvitá er afrennsli vatnsins, og
rennur hún niður um Suðurland og út i
Atlantshafið. Vatnið hlýtur að vera
djúpt, má marka það á þvi, að við sáum
þar það, sem við kölluðum „litla f jalla-
jaka“ á floti, en þeir stóðu 4—6 fet upp
úr vatninu. Þetta eru stór jökulflikki,
sem skrið jökulsins þrýstir á, svo að
þau koma til með að slúta fram yfir
vatnsborðið. Þar brotna þau frá jökul-
massanum, annaðhvort vegna þrýst-
ingsins að ofan eða af eigin þunga, og
falla í vatnið alveg á sama hátt og
boragarísjakarnir I fjörðum Græn-
lands. Það fyrirbæri kalla Danir kalvn-
ing.
Skriðjökulssvæðið við Hvítárvatn er
eitt hið fegursta I heimi, og tilvalið
viðfangsefni fyrir málara. Ur fjarlægð
getur virst sem aragrúi af álftum, ung-
um og gömlum syndi á vatninu. Við
þorðum ekki að taka okkur tíma til að
kanna skriðjökulinn og vatnið, og hefði
það þó verið meira en ómaksins vert,
en við hlutum að gegna skyldustörfum
okkar og kanna ána og bakka hennar
hjá ferjustaðnum. Við þykjumst þess
fullvissir, að enginn jakaburður sé i
ánni frá vatninu, en jafnvel þótt svo
væri, þá eru jakarnir, sem borist gætu
með henni, svo litlir, og árbakkarnir
svo háir, þar sem hún er ekki nema
100—150 feta breið, að létt er að leggja
sfmastreng þar yfir hana, og honum er
við engu hætt.
Meðan við dvöldust við þessar athug-
anir fengu hestarnir tfma til að blása
mæðinni og sleikja i sig ögn af mosa af
klettunum þar i kring, en að starfi
okkar loknu héldum við áfram ferðinni
yfir f jallaskarð, sem Bláf jallsháls
heitir, vestan undir Bláfjalli, milli þess
og jökulsins. Bláfjall lfktist skakkri
keilu að lögun og slær á það bláleitum
blæ úr fjarska séð, og dregur það nafn
af því. Það mundi-ef til vill vekja
forvitni ferðamanns, sem ekki hefði
séð eldf jallið Herðubreið. Við skeytt-
um þvi hinsvegar ekkert en hröðuðum
ferð okkar til byggða.
Við héldum nú i suður, og með
hverju fótmáli fjarlægðist nú hálendið,
sem við höfðum ferðast yfir með svo
miklum erfiðismunum. Stöðugt hallaði
undan fæti niður í dalinn norðan við
Árbrandsá, sem fellur í Tungufljót
fyrir ofan Geysi. Uti við sjóndeildar-
hring þóttumst vað eygja gufustrókana
frá hverunum. Niður Bláfellsháls er
landið enn illt yfirferðar, eintómar
urðir og lausagrjót. Við fórum af baki,
til þess að hvfla hestana, en stigum
fljótt á bak aftur, þvi að lausagrjótið
skreið svo undan fótum okkar, að við
komumst naumast úr stað, auk þess við
vorum sifellt að detta. En þar sem
stöðugt hallaði meira og meira undan
fæti, bar okkur allhratt áfram, því að
hinir ágætu hestar okkar fundu alltaf
fótfestu, þótt þeir renndu sér meira en
gengju, og hvorki skrikaði þeim fótur
né þeir misstu jafnvægið, enda þótt við
ættum fullt í fangi með að halda okkur
f hnökkunum, þegar brattinn var sem
mestur. Þá stigum við þétt I istöðin og
hölluðum okkur aftur á bak, svo við
hrykkjum ekki fram af hestunum.
Menn þurfa að sjá þessi framúrskar-
andi dýr fara yfir islenzkt fjalllendi og
sitja á baki þeirra, til þess að geta
metið réttilega hina ágætu eaganleika
þessara frábæru skepna. En nú voru
þeir bæði þreyttir og soltnir, þó var
engu lfkara, en þeir hefðu séð græna
dalinn, sem eygja mátti langt framund-
an, og það hefði hleypt i þá nýju f jöri.
Við fórum þvf hratt niður í dalinn, en
fundum þar einungis — sand. Gras-
lendið var enn langt í burtu. En þarna
Framhald á bls. 16.