Lesbók Morgunblaðsins - 17.09.1978, Blaðsíða 7

Miro að störfum. Hugmynd, sem fyrst hefur verið reynd í keramik og sést þarna á
borði, er yfirfærð á léreft.
Miro var að eigin sögn hinn mesti klaufi.
22ja ára komst hann að þeirri niðurstööu
að kennarar gerðu sér meira ógagn en
gagn og hætti námi. Nú er hann í sama
hópi listamanna og Georges Braque, Max
Ernst og Picasso, sem allir hafa haft mikil
áhrif á nútíma myndlist. Nýlega lét
forstöðumaður eins meiriháttar safns á
Spáni þau orð falla um Miro að við lát
Picassos og Ernst, væri hann líklega sá
núlifandi listamaöur sem nyti mesta álits
í heiminum.
Nokkru eftir að Miro settist að í Palma
voru pirt 50 steinprent (lithografíur), eftir
Miro. Þessi verk sýndu neflausar ófreskjur
ráðast að varnarlausu fólki. Ritskoðend-
um yfirsást stjórnmálaleg þýðing mynd-
anna. Miro skýrði birtingu verkanna á
þann hátt, að þrátt fyrir frægð hans
erlendis, viðurkenndi stjórn Franco ekki
tilveru hans. Hann var látinn alveg
afskiptalaus þrátt fyrir stefnu stjórnrinnar
gegn listamönnum og menningrvitum.
Miro hefur ætíð verið mótfallinn alrri
flokkun, hvort heldur stjórnmálalegrl eða
listfræðilegri, og ekki hefur reynst auðvelt
að lýsa verkum hans vanabundnum
orðum. Litríki og súrrealistískur stíll hefur
þó orðiö einkenni verka hans. En þrátt
fyrir áhrif súrrealista á árunum 1920 —
1930 í París, hefur list Miros einstæða
Ijóöræna eiginleika. Kveðskapur hefur
haft mikil áhrif á hann en sérstaklega þó
kvæði Lorca, sem drepinn var af mönnum
Francos snemma í borgarastríðinu. Miro
segir að hægt sé að sjá hin stóru augu
skáldsins í sumum mynda sinna.
Myndir Miros bera keim af því stjórn-
málalega andrúmslofti sem listamaðurinn
hefur hrærst í. Aftökur, kúgun og ófriður
koma fram í verkum hans. Andlit Francos
sést jafnvel stundum.
Spánska stjórnin stendur fyrir afmælis-
sýningunum í Madrid. Er þetta í fyrsta sinn
sem listaverk eftir Miro eru sýnd í
höfuðborg landsins. Opnun sýninganna er
í senn stjórnmálalegur og listfræöilegur
viðburður. Eftir 40 ára afskiptaleysi sýndi
stjórnin loks einum mesta snillingi Spánar
aödáun og viröingu.
Ein stór sýning var haldin á verkum
Miro í stjórnartíð Franco. Stjórnvöld í
Barcelona eru ávalltreiöubúin að sanna
sjálfstæði sitt, og stóðu þau fyrir
sýningunni á 75 ára afmæli meistarans.
Tveir ráöherrar úr stjórn Francos voru
viðstaddir opnunina, en Miro mætti ekki
sjálfur og var sagður vera meö flensu.
Hann trúði því að myndir hans segðu
meira en nokkur orð gætu gert. Koma
ráðherrans til opnunarinnar var eins
konar viðurkenning á listamanninum. Þó
hélt Miro áfram að vinna í hálfgerðri
einangrun frá umheiminum fram að dauða
Francos og á árunum þar á eftir þangað
til lýðræði var aftur komið á í landinu.
í Madrid er annars vegar sýning á
málverkum, en hins vegar á teikningum
og myndskurði. Á málverkasýningunni eru
alls 130 myndir en 22 af þeim hefur Miro
Stundum hefur Miro alls engan undirbúningt gerir enga skyssu eins og þaö er stundum
kallað. eða forteikningu, heldur lætur myndina vcrða til í meðförunUm. Oft verður
árangurinn einhverskonar dularfull andlitsmynd eins og hér sést.
gert á þessu ári. Þessar myndir sýna aö
hvorki innblástur né tækni hefur dvínað
með árunum.
Miro segist vinna meira nú en nokkru
sinni áður og af meiri krafti og meö meiri
ánægju. Hann vinnur daglega milli 9.30 og
1.30. Að hádegisveröi loknum leggur hann
sig, en vinnur síðan aftur milli 5 og 8. Miro
hefur mörg verkefni í takinu í einu og
segja þeir sem heimsótt hafa vinnustofu
hans að þar séu um 100 verk í smíöum.
Nú verður Miro aö láta sér nægja
einstaka heimsókn til Barcelona. Þar
hefur hann stofnað athyglisvert safn, sem
ber nafn hans. Stofnun þessi var sett á
fót 1971 og er tileinkuð bókmenntum og
listum. Þar verður reynt að ná til ungs
fólks sem vill reyna eitthva nýtt. Er þetta
nú uppáhaldsverkefni Miros. Þrátt fyrir
háan aldur vill hann enn hafa áhrif og vill
vekja fólk til umhugsunar.
Miro var viðstaddur opnun sýninganna
í Madrid, þótt þreyttur væri, og lét mynda
sig með verkum sínum. Hann vildi sýna að
nú liti hann björtum augum til framtíðar-
innar.
(Þýtt og endursagt úr Daily American
og Washington Post)
Veggmynd eftir Joan Miro, unnin í mósaík í nýrri byggingu IBM í Barcelona.

Þannig má líka koma listaverkum fyriri Hér var Miro ráðinn til að vinna mynd úr
keramikflísum og vegfarendur á Rambla de les Flors virða hana fyrir sér um leið
og þeir ganga yfir hana.