Lesbók Morgunblaðsins - 09.01.1982, Blaðsíða 10

Novotel Plovdiv og
Grand Hotel Varna,
hvorttveggja mikil
bákn í alþjóðlegum
hótelastíl.

■ %T 'fm r*? *m ~ x
z* -- ?v,v: .

sig úr stað, svo að ákveðið var að ganga til
klaustursins. Svo vel vildi til aö stutt var aö
fara. Við gengum eftir dalbotninum með-
fram ánni eftir yndislega rómantískri leið
yfir gamla trébrú með ána á aðra hönd og
skóginn á hina, enginn saknaði Skjóna í
þetta sinn.
Eftir þennan skemmtilega göngutúr vor-
um við loksins komin til hins heilaga Rila-
klausturs. Rila-klaustriö er stolt Búlgara,
kaustrið er kennt við hinn heilaga Ivan
Rilski og stendur í 1187 m hæð, elsti hluti
klaustursins er klukkuturninn, sem er síðan
1335, sumir veggja klaustursins eru 24 m
þykkir.
í Rila-klaustrinu er kross úr valhnotuviöi,
allur útskorinn. Á krossinum eru 500
mannsandlit og 150 sýnir úr biblíunni. Allt
er þetta örsmátt og hreinasta listasmíð.
Það er tæplega hægt að sjá sum andlitin
hversu góða sjón sem maður hefur, án
stækkunarglers. Listamaðurinn sem gerði
þetta undraverk, hafði að mestu lokið
þessu mikla verki þegar hann missti sjón-
ina, þá var einungis eftir standurinn á
krossinum og lauk annar listamaður
verkinu.
Við komum inn í kapellu eina á staðnum
og innst inni við altariö stóð örlítil kista
sem mun eiga að geyma líkamsleifar hins
heilaga Ivans frá Rila. Kistan stendur opin
og sást ekki annað en einhverjar hvítar
tuskudulur, kistunnar gætti fjörgamall
munkur sem sjálfur virtist að hruni kominn.
Við skoðuðum ennfremur aðra kapellu og
voru einir 3 munkar þar á ferö, meðan við
stöldruöum þar við komu nokkrar mjög fá-
tæklega klæddar konur og signdu sig fyrir
framan mynd hinnar heilögu Guðsmóður
og færðu fórnir, fátækleg handklæði eða
jafnvel vasaklúta, upp í hugann kom sagan
um eyri fátæku ekkjunnar.
Eins og oft vill verða hljóp tíminn frá
okkur en þó fengum við tíma til aö skoða
veggmálverk, myndir úr píslarsögunni og
þegar Eva freistar Adams með eplinu. Sá
var vitlaus, sagði einhver í hópnum. Og
ennfremur myndir af erfðasyndunum. Ég
taldi myndirnar og reyndust þær 20 talsins.
Ég hélt að erfðasyndirnar væru 7 en
kannski hafa þeir eitthvað meira á sam-
viskunni, nema að við tökum mið af þessari
frægu höfðatölu. En gamanlaust, allt eru
þetta stórbrotin listaverk. Klaustrið er eftir-
sóttasti ferðamannastaður í Búlgaríu og
höfðu þeir fengið hið eftirsótta gullepli í
viðurkenningarskyni.
Þegar viö höfðum lokið skoðunarferðinni
um klaustrið dreif að fatlað og mismunandi
bæklað fólk með hækjur og stafi trúlega til
að sækja sér blesssun hins heilaga Ivans í
von um bata og lækningu. Þeir heilbrigðu
leiddu og studdu þá er erfiðast áttu með aö
komast leiöar sinnar.
Borovec er næsti ákvöröunarstaður,
sem er frægasti skíðastaður Búlgaríu, það-
an koma helstu skíðamenn Búlgara. Við
stoþpuðum hálftíma í Borovec en héldum
siöan áfram í áttina til Plavdiv þar sem við
gistum tvær nætur.
Við ökum eftir háum fjallvegum en risa-
vaxin tré sem virðast eiga rætur sínar ein-
hversstaðar á dalbotninum gnæfa yfir bíl-
inn. Ég blessaði í huganum þessi hrikalegu
tré sem byrgðu alla sýn niður í dalbotninn
og útilokuðu þar með alla lofthræðslu. Og
áfram er haldið yfir Þrakísku hásléttuna
gegnum hvert þorþið af öðru. Tré liggja í
röðum meðfram flestöllum vegum, sum
trjánna eru hvítmáluö að neðan og tilheyra
þau samyrkjubúunum.
Ýmislegt óvanalegt bar fyrir augu á leiö-
inni. Við sáum heila hjörð af kalkúnum,
sem maður nokkur hirðingjalegur í útliti rak
á undan sér, rétt eins og hirðingjar gæta
fjár, líklega jólamatur þorpsbúa.
Hér í landi tíðkast sú venja að hengja
stóra svarta slaufu, sem líkist einna helst
peysufataslaufu á hlið eða hurðir húsa þeg-
ar dauðsfall veröur í fjölskyldunni. Enn-
fremur hengja þeir myndir af hinum látna á
Ijósastaura og þar sem því verður helst við
komið. Við vorum rétt nýkomin til landsins
þegar við sáum mynd á Ijósastaur af bráð-
fallegri konu og stóðum í þeirri trú að verið
væri að auglýsa hljómleika, en þegar betur
var aö gáð reyndist þetta vera nýlátin dóttir
10
forsetans, sem lést langt fyrir aldur fram.
Hún hafði starfað mikið að líknar- og fé-
lagsmálum, sérstaklega með þarfir barna í
huga, var okkur tjáð og varð hún öllum
harmdauði.
Plovdiv
Skoðunaferð um Plóvdiv. Við lögðum
upp frá hótel Novotel Plovdiv á slaginu
9.30 eins ákveðið hafði verið deginum áöur
og var haldið beint að skoða höggmynda-
safn. Safn þetta er afar sérstakt og áhrifa-
mikið, það sýnir frelsisbaráttu Búlgara er
þeir losuöu sig undan áþján og kúgun
Tyrkja. Þetta er höggmyndasería og sýnir
hver höggmynd gang stríðsins stig af stigi
og þegar Rússar koma til hjálpar og síöast
höggmynd af konu sem tákni Búlgaríu.
Þessar myndir eru stórbrotnar og segja
meira en löng og mikil lesning um þetta
sama efni. Anddyri safnsins er mjög frum-
legt, ef anddyri skyldi kalla. Það er gengið
niöur tröppur og yfir þeim eru stórar flatar
hellur sem hálfrísa uppá rönd og misleggj-
ast, salurinn er hringlaga og allur stein-
lagður. Myndaröðin fylgir hringnum og í
miðju salarins logar eilífur eldur. Fyrir utan
þennan merkilega stað er allt blómum
prýtt.
Við stefnum nú út úr borginni í suöurátt
til Bachkoro til klaustursins. Með Þor-
björgu leiðsögumanninn okkar í farar-
broddi ráðumst við til uppgöngu. Hér má
sjá munka á ferli flesta aldraða og síð-
skeggjaöa. Inni í klaustrinu er heilagur ikon
og mátti sjá gamlar svartklæddar konur
færa þessum helgidómi gjafir. Þarna var
munkur um fertugt alskeggjaður, beinvax-
inn og myndarlegur og uppfullur af áhuga
um knattspyrnu, þetta vakti mikla kátínu
viðstaddra.
Varna
En nú nálgumst við óðum Varna viö
Svartahaf. Varna hét áður Stalín. Það var
árið 1949 að borgin var skírð Stalín og
gerð að höfuðborg héraðs með sama
nafni. í seinni heimsstyrjöldinni notuðu
Þjóðverjar þessa mikilvægu höfn við
Svartahaf sem birgðastöö og til útvegunar
vopna fyrir heri sína er börðust á vígstöðv-
unum í Rússlandi og má það kallast kald-
hæöni örlaganna. Stalín lóst 5. mars 1953
og þremur árum seinna eöa 1956 var borg-
in á ný skírð Varna.
Varna er falleg borg, litrík og full af
gróðri meira að segja á milli akreina eru
blómabreiður og yndislegt útsýni út yfir
Svartahaf. Við dvöldum eina nótt í Varna á
hótel Tserno More, en fórum þaöan á
Grand hótel Varna, sem er besta hótel sem
völ er á i allri Búlgaríu.
Þrátt fyrir stærð hótelsins er það ólíkt
hlýlegra og manneskjulegra en Vitosha/-
New Otani. í skóginum allt í kringum hótel-
ið eru rómantískir göngustígar og ótal mat-
sölustaðir. En eitthvað haföi maginn i mér
gert nokkrar athyglisverðar athugasemdir
viö mataræðið og það strax í byrjun ferðar,
en nú gerði hann smáuppreisn, svo ég leit
við hjá læ.kni sem gaf mér nokkrar töflur og
sagði mér að koma aftur ef þetta lagaðist
ekki eöa endurtæki sig. Ég bauð lækninum
borgun, en það var eins og ég hefði sagt
eitthvað stórfyndið því að hún skellihló. Og
með það fór ég.
Leiö nú smátími og skeði nú ýmislegt,
sem kom nú reyndar mínum maga ekkert
við.
Fyrirvaralaust upphófst mikiö uppistand
á hótelinu, söng- og dansflokkar birtust og
tvo daga í röð var þeim pískaö áfram,
endurtekning eftir endurtekningu, áfram,
áfram, hrópaði stjórnandinn, svitinn bog-
aði af fólkinu. Eitthvað mikiö hlaut að
standa til. Þyrlur flugu yfir og dularfullir
menn gláptu uppá allar svalir og veggi
hótelsins. Eftir fyrirspurnir komumst við að
því að von væri á forseta landsins og þjóð-
höfðingja Kuwait hvorki meira né minna.
Framhald á bls. 16