Lesbók Morgunblaðsins - 06.11.1982, Blaðsíða 15

Síóarí hluti
Eftir Jón B. Þorbjornsson
Nýi VW Polo-inn eftir framúrstefnulegar útlhsbreytingar hjá b+b. Sérstök útgáfa fyrir sitt hvort kynid; fjólublár fyrir
konur og Ijósblár fyrir karla, hvaðan sem sú litakynskipting er annars komin.
í tvö ár hafa b+b boðið VW Golf í þessari útfærshi sem nefnist DiamanL Par
er allt sem hugurinn girnist við höndina.
þrýsta á ákveðna takka. Undir
þetta flokkast til dæmis lofthiti,
tími, meðaleyðsla, vegalengd
sem eftir er í næstu vélarstill-
ingu og hleðsluástand geymis.
Ákveðin atriði í þessum flokki
geta líka undir vissum kringum-
stæðum birst sjálfkrafa sem
hættuaðvaranir fyrir miðju
mælaborðinu, til dæmis ef úti-
hitinn fer niður fyrir frostmark
og hætta er á ísingu, eða ef
hleðslukerfi bílsins bilar. Auk
þess býður þriðji flokkurinn
uppá nóg pláss til þess að forrita
einhver atriði sem maður sjálf-
ur gæti fundið uppá.
Aftursætisbílstjórar
f nýjum búningi
Toppurinn á þessari þróun
verður væntanlega sá, að tal-
tölvur verða notaðar til þess að
tilkynna ökumanni munnlega
þau atriði sem hann þarf á að
halda í sambandi við aksturinn.
Hann mun þá heyra rödd sem
segir eitthvað á þessa leið: „Það
er of lítið loft í vinstra fram-
dekki,“ og „það eru bara fímm
lítrar af bensíni eftir á tanknum.“
Og eins kemur tölvan til með að
geta tekið við fyrirskipunum á
mæltu máli: „Ljósin á,“ segir
ökumaðurinn einfaldlega, og
tölvan skilur og sér um að þetta
komist rétta boðleið. Þó er
væntanlega og vonandi ennþá
langt í það, að skynjarar tölv-
unnar verði svo næmir að hún
fari að gefa út yfirlýsingar sem
þessar: „Þú ert of þreytt(ur) til
að aka“ eða „þú tókst þessa
beygju of hratt fyrir minn
smekk." Þrátt fyrir það verður
víst nóg af búnaði í framtíðar-
bílnum sem gerir það að verkum
að ökumanni finnst hann ekki
lengur einn um stjórnina á bíln-
um; þ.e. aftursætisbílstjórar í
nýjum búningi. Hins vegar, ef
hægt verður að ná hljómi radd-
arinnar frá slíkum taltölvum
þokkalega viðkunnanlegum, og
þeir hjá b+b segjast vera á góðri
leið með að geta það, er ekki að
vita nema þannig búnaður finni
góðan hljómgrunn meðal ein-
mana fólks sem vantar stundum
einhvern til að tala við!
Örtölvur munu stuðla
aö mennskari umferö
Á óskalista BMW-verksmiðj-
anna einna, um nýjungar sem á
að innleiða í bílum þeirra fyrir
árslok 1986, standa 64 atriði í
sambandi við notkun örtölva,
ýmist í nýjum eða endurbættum
búnaði. Og það liggur nokkuð
ljóst fyrir, að rafeindatækni-
væðing í bílum með hjálp ör-
tölva verður að koma til í stór-
auknum mæli, ef takast á að
laga bíla að þeim auknu kröfum
um sparneytni, tillitssemi við
umhverfið og mennskari um-
ferð, sem gerðar verða í náinni
framtíð. Samfara því þarf sú
hugarfarsbreyting að koma til
hjá fólki, að ekki sé öllu fórn-
andi fyrir greiða og þægilega
bílaumferð. Hröð umferð, ásamt
rekstrarlega óhagkvæmum bíl-
um (stórum og dýrum), tekur oft
á tíðum of stóran toll af um-
hverfinu, hvort sem um er að
ræða landsvæði sem lögð eru
undir vegi, mengun lofts eða
mannslíf. Það er maðurinn sem
hlýtur að eiga forgangsrétt um-
fram blikkbeljuna á því að lifa á
jörðinni og í takt við náttúruna.
Á öðrum sviðum iðnaðar, öðr-
um en í bílaframleiðslunni, eiga
örtölvur ekki síður framtíð fyrir
sér. Það er talið að með því að
notast við „gáfur" þessara
tækja, þar sem þeim verður við
komið, megi spara allt að 15%
þeirrar orku sem notuð er til
iðnaðarframleiðslu. Samkvæmt
könnun sem gerð var í V-Þýska-
landi er hægt að koma við ör-
tölvum með góðum árangri í
90% af vélaframleiðslu þjóðar-
innar, en árið 1980 var aðeins
notast við þá í 5% framleiðslu-
tilfella. Gott dæmi um notkun
örtölva við iðnaðarframleiðslu
er einmitt að finna í bílaiðnað-
inum. Þar er byrjað að nota
tölvur til aðstoðar við teiknun
bíla. Þær sjá jafnvel um að
reikna og teikna heilu hlutana
þar sem farið er fram á lág-
marksvindmótstöðu, svo sem
bretti og vélarhlíf. Einnig færist
stöðugt í vöxt að tölvustýrð
vélmenni sjái um samsetningu
bíla. Vegna vinnuverndarsjón-
armiða hafa Svíar náð lengst
Evrópuþjóða á því sviði. Þar í
landi eru um eitt þúsund iðnað-
arvélmenni, en í Evrópu allri,
eins og í Bandaríkjunum og Jap-
an, munu vera til um þrjú eða
fjögur þúsund slík iðnaðarvél-
menni.
Þróun í átt til verðlækkunar á
örtölvum hefur verið mjög ör að
undanförnu. Meðan eininga-
fjöldi samrása hefur fimmþús-
undfaldast á síðastliðnum 17 ár-
um, hefur verð þeirra lækkað
þúsundfalt. Til samanburðar má
geta þess, að örtölva á stærð við
undirskál, með einni vinnsluein-
ingu (central processing unit)
sem kjarna og fjölda minnis-
eininga tengdum henni, kostar í
dag um 1000 þýsk mörk. Hún
hefur sömu afkastagetu og raf-
reiknirinn áðurnefndi, ENIAK,
sem var 30 tonn að þyngd, með
18.000 útvarpslömpum og 150
kílówatta orkunotkun, og kost-
aði þá tvær milljónir dollara.
Búast má við að innan fárra ára
megi fá sambærileg afköst úr
kubbi á stærð við fingurnögl,
með 1 watts rafmagnsnotkun.
Rafbíll — ákjósan-
legasta lausnin
Þrátt fyrir að ævintýralegir
möguleikar hafi opnast á mörg-
um sviðum með tilkomu ódýrra
örtölva, hafa ekki öll vandamál
verið leyst og verða ekki leyst
með því móti. Búnaðurinn sem
þær stjórna, sem útfærir „hugs-
un“ þeirra, hefur í fæstum til-
fellum þróast á sama hátt hvað
verðgildi snertir. Til dæmis
nemur þáttur örtölva aðeins
5—10 prósentum af kostnaði við
tölvustýrðan tæknibúnað í bíl-
um. Því hlyti það að vera stór
kostur, þrátt fyrir ágæti raf-
eindatækninnar, að aka um á bíl
sem væri laus við sem mest af
þess konar búnaði, en aka samt
á eins hagkvæman og umhverf-
is„verndandi“ hátt og kostur er
á. Þar væri um að ræða bíl, þar
sem engar áhyggjur þyrfti að
hafa af kælivatni, smurolíu,
flókinni kveikjustillingu og þar
fram eftir götunum. Sem sagt
rafbíl. Rafbíll væri þar að auki
ákjósanlegasta leiðin til þess að
nýta innlenda orku í að komast
á milli staða og spara árlega
með því móti einhver hundruð
milljóna króna í gjaldeyri. Sú
litla og vart marktæka — en
reyndar neikvæða — reynsla
sem íslendingar hafa hingað til
fengið af notkun rafbíla, má
ekki verða mönnum of stór
þyrnir í auga. Miðað við allan
þann tíma og þá fjármuni sem
lagðir hafa verið í endurhönnun
og betrumbætur venjulegra bíla,
er ekki að undra þótt þeir séu,
enn sem komið er, hagkvæmari
en rafbílar í rekstri. Því má bú-
ast við verulegum framförum í
rafbílasmíði þegar menn fara að
takast af alvöru á við viðfangs-
efnið; þegar fara þarf að huga
nánar að nýjum orkugjöfum,
samfara þverrandi jarðolíu-
birgðum.
Þáttur okkar íslendinga í því
að styðja við bakið á þessari
þróun, sem gæti reynst okkur
mjög hagnýt áður en langt um
líður, ætti að vera í því formi að
fella niður aðflutningsgjöld og
tolla af rafbílum fyrst um sinn,
ef áhugaaðilar um innflutning á
slíkum bílum eru fyrir hendi.
Aðeins á þann hátt, með því að
aka þeim við íslenskar aðstæð-
ur, fæst marktæk reynsla af
rafbílum sem vonandi verður
hægt að byggja á í sambandi við
framtíðarorkubúskap þjóðar-
innar.
Svo kvað Þórarinn Eldjárn:
Konsúll Thomscn keypti bíl,
kalt þá glottu lýöir.
Hann mun ríkja, hann mun ríkja um síöir.
J.B.
15