Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1989, Blaðsíða 8

/
I
B Helen Franenthaler er í fámennum stjörnuhópi bandarískra myndlistar-
kvenna og myndir hennar eru á öllum listasöfhum vestra. Þetta málverk henn-
ar heitir „ Utmánaðaskuggar“ og er frá síðasta ári.
MU Mary Cassat (1844-1926) Portret af Alexander J. Cassat. Mary Cassat náði
því að verða þekkt og virt myndlistarkona á sinni tíð.
Þjóðlistasafn
kvennaí
Bandaríkjunum
ví hefur verið haldið fram og ugglaust með
réttu, að til þessa að minnsta kosti hafi konur
átt mjög undir högg að sækja í listum og að
framlag þeirra hafi ekki verið tekið jafn alvar-
lega og þá er karlar áttu í hlut. Skáldkonan
Germaine Greer hefur skrifað merkilega bók
og athyglisverða, sem sýnir og sannar, að
á síðustu öld og fyrriparti þessarar aldar,
voru til frábærir málarar úr röðum kvenna,
bæði í Evrópu og Ameríku, en þeir sem
skrifuðu listasöguna, virðast hafa vinsað
þær úr, svo aðeins örfá nöfn eru kunnug.
I samræmi við þetta er listaverkaeign
flestra safna að yfírgnæfandi hluta eftir
karla, enda öll ofurstimi listasögunnar karl-
kyns, frá Giotto og da Vinci til Picassos og
Salvadors Dali, sem nú mun elztur frægðar-
manna á þessu sviði. Það er að vonum, að
konum hafí þótt sér misboðið að þessu leyti
og einmitt það er ástæðan fyrir því að nú
er komið á laggimar sérstakt listasafn í
Washington DC í Bandaríkjunum, sem hýs-
ir einvörðungu myndlist kvenna: National
Museum of Women in Arts. Það er til húsa
í virðulegri höll, steinsnar frá Hvíta Húsinu,
og mun sú höll áður hafa verið aðsetur
frímúrara og er virðuleikinn uppmálaður.
Ekkert skortir því uppá umgjörðina.
Safnið var stofnað 1981 og markmiðið
var ekki aðeins að safna þangað famúrskar-
andi myndlist eftir konur, heldur og að vinna
að því að leiðrétta margra alda mat á list
kvenna. Það var svo í mai 1987, að safnið
var formlega opnað. Strax í upphafi hafði
safnið eignast 500 verk og eins og tíðkast
í Bandaríkjunum, er reksturinn tryggður
með því, að safnað hefur verið hluthöfum;
þeir em 83.000 og lágmarkshlutur er 25
dalir. Þar að auki er bakhjarl 500 einstakl-
inga sem heitið hafa eða látið af hendi rakna
stórar upphæðir.
Eins og nærri má geta hafa verið skiptar
skoðanir um þetta framtak og sumir spyija,
hvort konum sé nokkur greiði gerður með
þessum dilkadrætti. Umræðan leiddi ýmis-
legt athyglisvert í ljós; m.a. það, að 95-98%
af listaverkaeign bandarískra safna er eftir
B Rauð rós, 1927, eftir Georgiu O 'Keeffe, sem að öllum líkindum er frægust
og hæst metin allra bandarískra kvenna í myndlist. í bandarískum sölhum eru
myndir hennar jafn sjál&agðar og myndir eftir Jackson Pollock, de Kooning
ogAndy Warhol. En Georgia O ' Keeffe er ein afhinum örfáu undantekningum.
M Kvennalist fyrri tíma & veggjum Þjóðlistasafhs kvenna.