Alþýðublaðið - 28.03.1987, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 28. mars 1987
er viðleitni min til að bæta úr þess-
ari vöntun. Það er reyndar afskap-
lega lítið framlag, en þörfin er
geysilega mikil. Aldrei hefur verið
meiri þörf en nú fyrir fræði sem
tengjast mannúð og eru til þess fall-
in að bæta og göfga manninn.
Mannúðarstefna á sér djúpar rætur
í íslendingum. Ég held raunar að
nær allir Islendingar fylgi mannúð-
arstefnu. Og þegar ég er að tala um
mannúðarstefnu, þá er ég fyrst og
fremst að tala um kristin lífsviðhorf
sem eru sterkasta vígi hennar.
Kristni
Menn hafa gert alltof lítið úr
áhrifum kristninnar í jákvæðri þró-
un, en alltof mikið úr vixlsporun-
um. Rætur mannúðarstefnu liggja í
kristindómnum. Rætur réttlætis og
mannúðar eru sterkastar í kenning-
um Krists og áhrifum hans á heim-
inn. Menn hafa í kennslubókum
gert alltof mikið úr víxlsporunum,
en lítið minnst á aðalatriðin.
Skáldsögur?
Þú nefnir Gúrú Góvinda sem
dæmi um skáldsögur mínar. Maður
með þessu nafni var raunverulega
til sem lærisveinn Budda, en ég
hefði alveg eins getað komið með
islenskt nafn á bókina, vegna þess
að viðfangsefni þessarar skáldsögu
er ekki indverskt fremur en íslenskt.
Bókin er um frelsi sem stundum
hefur verið kallað hin endanlega
frelsi mannssálarinnar úr viðjum
hins illa. Bókin er einskonar fram-
hald af fyrri skáldsögu sem var um
þróun í indversku þorpi. Sú bók
heitir Kamala.
Þorp
Góvinda sem var gúrú þorpsins
var raunverulega til. Eg þekkti hann
lítillega og talaði við hann. Hann
tróð sér inn í þessa skáldsögu og
varð miklu fyrirferðarmeiri en hann
átti að vera. Þetta er reynsla sumra
manna sem setja saman skáldsögur,
að persónurnar taka stjórnina af
höfundinum. Góvinda þessi átti
aldrei að verða nema aukapersóna í
þessari sögu. Ég fór oft um helgar
til þessa þorps og skrifaði niður
athuganir og skoðaði mannlífið og
reyndi að spá í framtíð þess. Þorpið
sem ég lýsi þarna er ekki þorpið sem
ég sá, heldur þorp sem ég ímyndaði
mér að væri að skapast.
Röst
Nú hef ég ekki verið á Indlandi
síðan, en Sigvaldi heitinn Hjálm-
arsson, skáld og blaðamaður Al-
þýðublaðsins sagði mér að þetta
þorp hafi raunverulega orðið til,
þorp sem lendir í röst tveggja mjög
sterkra menningarstrauma. Annars
vegar hinnar gömlu indversku
menningar og hins vegar vestrænn-
ar menningar. Þegar slíkir straumar
koma saman myndast hugmynda-
fræðileg röst þar sem sumir farast
og allt er í uppnámi.
Ljóð
Ljóðin já? Það er nú einu sinni
þannig að allir menn eru sífellt að
breytast. Þegar ég var ungur reyndi
ég að yrkja margræð ljóð. Þau voru
erfið fyrir mig og þau reyndust líka
erfið fyrir suma lesendur. Að gamni
mínu hef ég lagt eitt þessara ljóða,
úr bókinni „Kastið ekki steinum“
fyrir þrjá bókmenntafræðinga og
reynt að komast að því að hvað
miklu leyti þeir skildu ljóðið. Ég
lagði ljóðið fyrir líkt og gert er á
prófi: Það er strikað undir orð og
spurt: „Hvað þýðir þetta?“ og
„Hvernig á að skýra þetta?“ „Hver
er heildarhugsunin i kvæðinu?“
Síðan er hægt að reikna heildarút-
komuna í tölum. Skilningurinn
reyndist ekki umtalsverður og er
það auðvitað mér að kenna. Séra
Kolbeinn Þorleifsson sem er ekki
bókmenntafræðingur en með bestu
fræðimönnum, kom einna best út
úr þessari könnun. Hann réði tákn
kvæðisins, sem raunar eru alþjóð-
leg tákn, sem fletta má upp í bók-
um. Auðvitað verða alltaf til íslend-
ingar sem skilja og misskilja ljóð.
Tilraun
En þetta var þegar ég var ungur.
í nýrri bókum t.d. 100 ljóð um
Lækjartorg og Borgarljóðum sem
kom út í fyrra, hef ég notað mjög
einfalt ljóðform.
Eins og þú veist þá var Borgar-
ljóðum misjafnlega tekið. Þrjú
skáld skrifuðu öll lofsamlegan rit-
dóm um bókina. En á þeim virðist
enginn hafa tekið neitt mark.
Kunningjaskrif, sögðu menn. Þrír
bókmenntafræðingar skrifuðu níð
um bókina. Einn sagði að hún væri
órímuð. Annar sagði að skáldið
væri haldið bjartsýni og slíkt væri
aldrei efniviður í ljóð. Sá þriðji til-
kynnti með fimm dálka fyrirsögn
að bókin væri: Flatneskja. Nú er
flatneskja gott orð. Það má nota
um ljóð sem hefur lengd og breidd
Kjörbók Landsbankans - Góð bók
ISrii bjarta framtíð

Atvi
Lausertil umsóknarstí
fjarðarhöfn.
Um er að ræða f ramtíðc
mjög góð. Æskilegt er
stjórnarréttindi eða sté
Nánari upplýsingar g
Óskar Þór Sigurbjörns
stjóri í 2. 62214.
Frestur til að skila inn
stofuna í Ólafsfirði ren
Ólafsfirði, 10/3 1987,
Bæjarstjórinn i Ólafsfii
Kaffiveitingar
Reikningarfélagsir
frammi á skrifstofi
Aöalfundur Iðju, fé
verður haidinn á Hc
fimmtudaginn 2. ap
Fundarefni:
1. Venjuleg aðalfur
2. Breyting á reglu
3. Breyting á reglu
4. Önnur mál.
Droplaugarstaðir, heimili
Starfsfólk óskast til sum
Hjúkrunarfræðingar og
heimilisins.
Starfsfólk ( eldhús, ræstí
Sjúkraþjálfara.
Lausar stöður frá og mei
ingar og sjúkraliðar á hji
Upplýsingar gefur forstö-
9.00—12.00 f.h. virka dag
Umsóknum ber að skila
vlkurborgar, PósthússtraE
blöðum sem þar fást.
LAUSAR
REYKJ/