Alþýðublaðið - 20.08.1987, Blaðsíða 2

2
Fimmtudagur 20. ágúst 1987
MMIUMÐIÐ
Sími:
Útgefandi:
Ritstjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Blaóamenn:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofa:
Auglýsingar:
Setning og umbrot:
Prentun:
681866
Blað hf.
Ingólfur Margeirsson.
Jón Daníelsson.
Ása Björnsdóttir, Elfnborg Kristín Kristjánsdóttir
Kristján Þorvaldsson og Orn Bjarnason.
Valdimar Jóhannesson.
Halldóra Jónsdóttir, Eva Guðmundsdóttir og
Þórdís Þórisdóttir.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
og Ólöf Heiður Þorsteinsdóttir
Filmur og prent, Ármúla 38.
Blaöaprent hf., Siðumúla 12.
Áskriftarsiminn er 681866.
Glæpur sigurvegaranna
Rudolf Hess, fyrrum samstarfsmaöur Hitlers, er lát-
inn. Hann andaðist í Spandau-fangelsinu í Vestur-
Berlín, 93 ára að aldri, en siðustu fjóra áratugi hefur
Hess verið haldið f fangelsinu af sigurvegurum síðari
heimsstyrjaldar. Hess reyndi að fremja sjálfsmorð.
Hann freistaði þess að hengja sig f rafmagnssnúru í
garðhýsi við Spandau-fangelsið. Hann var fluttur í
sjúkrahús breska hersins þar sem reynt var að lífga
hann við án árangurs. Hinn ellihrumi fangi hafði þrí-
vegis gert tilraun til að svipta sig lífi. Honum tókst það
í fjórða skiptið.
Rudolf Hess var næstráðandi og einn nánasti sam-
starfsmaður Adolfs Hitlers við uppbyggingu hins
nasíska Þýskalands á þriðja og fjórða áratugnum. Á
öðru ári síðari heimsstyrjaidar — árið 1941 — flaug
Hesstil Skotlandsog varpaði sérút í fallhlíf. Enn þann
dag í dag er flugferð Hess gáta. Talið er þó að tilgang-
urinn með för Hess hafi verið að freista þess að ná
friðarsamningi við Breta. Hess var tekinn til fanga og
við Núrberg-réttarhöldin 1946 var Hess dæmdur í lífs-
tíðarfangelsi fyrir að hafa átt þátt í upptökum stríðs-
ins. Hins vegar var hann ekki sakaður um glæpi gegn
mannkyninu eins og margir aðrir forsprakkar
nasismans. Síðan hefur Hess dúsað í Spandau-fang-
elsinu, gamalli byggingu sem Prússar reistu sem her-
fangelsi. í fyrstu gistu sex aðrir nasistaforingjar
Spandau, en frá 1966 hefur Hess verið eini fanginn í
hinu geysistóra, 600 klefa fangelsi. Sigurvegarar
stríðsins, Bretar, Frakkar, Bandaríkjamenn og Sovét-
menn hafagætt Hesstil skiptis. Á mánaðarfresti hafa
100 hermenn frá hverju ríki fyrir sig þrammað til
Spandau til skiptis. Þeir hafa tekið sér varðstöðu víða
um fangelsið, setið f varðturnum, gætt Ijóskastara,
rimlahurðaog girðingasvo að hinn dæmdi slyppi ekki
út. Kostnaðurinn við rekstur fangelsisins kostaði
borgarstjórn V-Berlínar um 20 milljónir króna á síð-
asta ári. Hess hefur farið fram á það við fjórveldin að
láta sig lausan og leyfa sér að eyða ellinni með fjöl-
skyldu sinni. Ætíð hefur þeirri bón verið neitað af
Sovétmönnum en framámenn í Vesturlöndum hafa
barist fyrir því um árabil að Hess yrði látinn laus af
mannúðarástæðum. En allt kom fyrirekki. Sovétríkjin
hafa alltaf sagt nei, og haft sitt fram.
Eftir því sem árin hafa iiðið, hefur fangelsisvist Hess
í Spandau breyst úr refsingu í óhugnanlegan glæp
framinn af Sovétmönnum með læstri aðild Bretlands,
Bandaríkjanna og Frakklands. Glæp gegn gömlum
manni, sem eitt sinn hafði öfgafullarskoðanirog náði
frægð og frama í einu óhugnanlegasta einræðisríki
mannkyns. Þótt fortíð Hess hafi einkennst af valda-
brölti í Þriðja ríkinu, er fátt sem getur réttlætt þá
ómannúðulegu meðferð að læsa mann inni - í
einangrun í 46 ár. Slík refsing er i sjálfu sér verri en
dauðarefsing. Hún stingur ennfremur í stúf við þá
kristnu siðferðiskennd Vesturlandabúa um náð og
fyrirgefningu. Það er kannski dæmigert að eina ríki
fjórveldannasem lagðist gegn frelsi Hess erfram liðu
tímar, var einmitt einræðisríki sem ekki hefur kristna
siðfræði í hávegum. Náð og fyrirgefning fyrirfannst
ekki í afstöðu Sovétríkjanna til Rudolf Hess. Og þar
með beittu Sovétríkin, með þríveldin hin nauðug inn-
anborðs, sömu ómannúðlegu aðferðunum; sama
glæpnum á Rudolf Hess og þau höfðu dæmt hann fyr-
ir 1946. Á þeirri stundu sem Hess, 93 ára gamall, vafði
rafmagnssnúrunni um háls sér og hné niður, beindi
hann sjónum alheims að glæp sigurvegaranna gegn
hinum sigraða.
Ný tollalög frá og med 1. september:
Einfaldara og greiðara kerfi
Þann 1. september nk. taka gildi
ný tollalög, með ýmsum nýmælum,
sem miða að þvi að gera samskipti
og samstarf tollyfirvalda og fyrir-
tækja sem einfaldast og greiðast. í
tengslum við gildistöku laganna
verður hrundið i framkvæmd ýms-
um skipulagsbreytingum í tollaf-
greiðslu, auk tölvuvæðingar, sem
miða að hinu sama. Nýtt toll-
númerakerfi, svokallað Harmon-
ized System, tekur ennfremur gildi
um næstu áramót. Ljóst er, að þessi
nýmæli munu valda gagngerum
breytingum í starfi fyrirtækja í inn-
og útflutningsverslun.
Alþýðublaðið birtir hér úrdrátt
um það helsta sem stendur fyrir
dyrum að breyta í tollafram-
kvæmdinni.
Aukið frelsi í alþjóðlegum við-
skiptum hefur á síðustu árum stöð-
ugt sett meira svipmót á íslenskt
þjóðfélag sem nú einkennist af al-
mennu frelsi í inn- og útflutnings-
verslun landsmanna.
Til þess að frjálsir viðskiptahætt-
ir fái notið sín og markmiðum efna-
hagslegra framfara verði náð, sem
m.a. er stefnt að með slíkum við-
skiptaháttum, verða allir þeir aðil-
ar, jafnt stofnanir ríkisvaldsins sem
og fyrirtæki og einstaklingar sem
við milliríkjaverslun fást, að aðlaga
sig breyttum aðstæðum og taka upp
þau vinnubrögð sem hæfa nútíma-
legum viðskiptaháttum. Að undan-
förnu hefur verið unnið að því á
vegum fjármálaráðuneytisins að
endurskipuleggja starfsemi toll-
stjórnarinnar og taka nýja tækni í
þjónustu hennar. Vonandi munu
fyrirhugaðar breytingar hafa í för
með sér greiðari þjónustu við inn-
flytjendur jafnt sem útflytjendur
og almennt til hagsbóta fyrir al-
menning. En í hverju eru breyting-
arnar fólgnar?
Engir bankastimplar
Hinn 1. september n.k. verður af-
lögð sú kvöð á innflytjendur að
þurfa að framvísa bankastimpluð-
um reikningum í tolli. Þetta þýðir
að afgreiðsla í banka og tolli verður
fullkomlega óháð hvor annarri og
innflytjandi getur sjálfur valið eftir
því sem honum hentar hvar hann
lýkur erindi sínu fyrst. Tollskjöl
verða því í framtíðinni afgreidd án
tillits til þess hvort vörusending hafi
verið greidd í banka eða ekki.
Ný tollskýrsla
í tengslum við tölvuvinnslu upp-
lýsinga úr aðflutningsskýrslum,
sem hafin verður til að byrja með
við embætti tollstjórans í Reykja-
vík, verður tekið upp nýtt eyðublað
fyrir aðflutningsskýrslur. Sam-
kvæmt því er gert ráð fyrir að inn-
flytjendur láti tollyfirvöldum í té
hliðstæðar upplýsingar og gildir i
dag en útreikningur gjalda verður
alfarið unninn i tölvukerfi embætt-
isins. Sami háttur verður síðan tek-
inn upp við önnur embætti.
Kennitala
Kennitala verður notuð i stað
nafnnúmers/fyrirtækisnúmers á
öllum eyðublöðum ríkisins, þ.á m.
tollskýrslum,-frá og með 1. janúar
1988.
Ný toliverðsskýrgreining
Hinn 1. september n.k. taka gildi
nýjar reglur um ákvörðun tollverðs.
Samkvæmt þeim verður tollverðið
alfarið miðað við það verð sem
greitt er fyrir vöruna eða greiða ber
fyrir hana. Ýmsir afslættir sem
hingað til hafa ekki verið taldir frá-
dráttarbærir verða það samkvæmt
hinni nýju reglu. Flutningsgjald,
vátrygging og ýmis annar kostnað-
ur verður hins vegar eftir sem áður
tollskyldur. Á sama tíma verður
flutningskostnaður í flugi toll-
skyldur að fullu en hann hefur fram
til þessa verið undanþeginn að
hluta.
Ný tollskrá
í byrjun næsta árs verður tekin
upp ný tollskrá í öllum helstu við-
skiptalöndum íslands. Tollskrá
þessi sem nefnd hefur verið sam-
ræmda skráin er byggð á samningi
Tollasamvinnuráðsins frá 1983 sem
gengur í gildi 1. janúar 1988. Toll-
skrá sú sem tekin verður upp hér á
landi eigi síðar en 1. janúar n.k. er
byggð á þessari tollskrárfyrirmynd
og verður hún með átta tölustafa
númerum þar sem sex fyrstu tölu-
stafirnir byggja á samræmdu
skránni en sjöundi og áttundi tölu-
stafurinn er íslensk undirskipting.
Hin nýja skrá mun í framtíðinni
veita mun nákvæmari upplýsingar
um milliríkjaverslun almennt, bæði
innflutning og útflutning, þar sem
við gerð hennar hefur verið tekið
tillit til þróunar vöruviðskipta í
heiminum síðasta áratuginn.
Samskjal og umflutningur
innan EFTA og EB
í tengslum við eflingu samstarfs
EFTA og EB á sviði vöruviðskipta
hafa bandalög þessi gert með sér
samning um sameiginlegt stjórn-
sýsluskjal — samskjal — annars
vegar, sem nota á við tollafgreiðslu
vara í öllum aðildarríkjunum, og
hins vegar samning um sameigin-
legar reglur um innflutning (transit)
um lönd EFTA og EB, svonefnt
Efnhagssvæði Evrópu.
Samningar þessir sem ísland er
aðili að munu taka gildi 1. janúar
1988 og verður þá samskjalið tekið
hér upp og notað við tollafgreiðslu
á vörum.
Ný tollalög
Breytingar þær sem að framan er
drepið á tengjast allar meira og
minna nýjum tollalögum sem sam-
þykkt hafa verið á Alþingi og taka
gildi hinn 1. september n.k. Tolla-
lögin opna á mörgum sviðum nýja
möguleika við stjórnun tollamála
hér á Iandi sem allar miða að því að
gera samskipti og samstarf tollyfir-
valda og innflytjenda sem útflytj-
enda sem einfaldast og greiðast.
Unnið verður að því á næstunni að
koma sem flestum þeim nýmælum
sem löggjöfin býður upp á í fram-
kvæmd þannig að milliríkjavið-
skiptin verði í framtíðinni ekki að-
eins vinna heldur þjóðhagslega
hagkvæm og skemmtileg vinna.
HS, hvað er það?
Ef þú fæst við innflutning eða út-
flutning þarftu að kynna þér um
hvað samræmda tollskráin fjallar
sem tekin verður upp hér á Iandi 1.
janúar 1988. Upptaka hennar
ásamt ýmsum öðrum nýjungum við
tollafgreiðslu mun snerta viðskipti
þín hérlendis sem erlendis á ýmsan
hátt.
Síðasta áratug hefur Tollasam-
vinnuráðið í Brussel unnið að þvi
að útbúa vöruflokkunarkerfi er
tæki við af núgildandi tollnafna-
skrá þess en m.a. íslenska tollskráin
er byggð á henni.
Kerfi þetta hefur verið nefnt sam-
ræmda tollskráin (Harmonized
System) og er mikilvægt framlag til
þróunar alþjóðlegra viðskipta.
Þessi nýja tollskrá mun snerta alla
útflytjendur pg innflytjendur á ís-
landi. Auk íslands eins og áður
sagði munu fjölmörg ríki taka sam-
ræmdu skránna upp frá og með 1.
janúar 1988. Meðal þessara ríkja
eru öll aðildarríki EFTA og EB en
auk þess munu t.d. Bandaríkin taka
hana upp en þau hafa ekki til þessa
notað tollnafnaskrá Tollasam-
vinnuráðsins við vörugreiningu.
Hvers vegna er þörf
fyrir samræmdu skrána?
Rúmlega 100 þjóðir nota núgild-
andi tollnafnaskrá Tollasamvinnu-
ráðsins við vörugreiningu. í sam-
ræmdu skránni hefur verið tekið
tillit til viðskipta- og tækniþróunar
undanfarandi ára og er hún því í
grundvallaratriðum endurnýjun á
tollnafnaskránni sem að stofni til er
yfir 30 ára gömul. í sumum lönd-
um, t.d. Bandaríkjunum og
Kanada, sem ekki hafa notað toll-
nafnaskrána, mun upptaka sam-
ræmdu tollskrárinnar þýða meiri
háttar breytingar og umbætur á
tollflokkunarkerfi þessara þjóða.
Hvort sem þú stundar því innflutn-
ing eða útflutning þá er það hagur
þinn að vera vel heima í hinum nýju
tollflokkunarfræðum því að sam-
ræmda tollskráin verður í framtíð-
inni leiðarvísir á hinum ýmsu
mörkuðum.
Samræmda skráin
— íslenska toilskráin
Samkvæmt samræmdu skránni
flokkast vörur í 1300 vöruliði (í 97
köflum) og eru fjórir tölustafir í
hverjum vörulið. Enn frekari skipt-
ing veitir möguleika á flokkun vara
í yfir 5000 undirliði en i hverjum
undirlið eru sex tölustafir líkt og nú
gildir um íslensku tollskrána. Að
sjálfsögðu geta þær þjóðir sem taka
upp samræmdu skrána skipt undir-
liðum enn frekar. Það mun Efna-
hagsbandalagið gera og mun t.d.
Bretland sem aðildarríki þess taka
níustafa tollskrá til nota í viðskipt-
um innan bandalagsins og við út-
flutning og tvo stafi að auki til að
flokka innflutning frá löndum utan
bandalagsins eins og t.d. EFTA-
löndunum. í íslensku tollskránni
sem tekin verður upp hinn 1. janúar
1988 verða tollskrárnúmerin byggð
á átta tölustafa númerum. Þegar
sjöundi og áttundi tölustafur eru 00
hefur ekki verið talin þörf á sér-
stakri uppskiptingu en annars er
um sérstaka íslenska undirskipt-
ingu að ræða.
Þrátt fyrir að samræmda skráin
og þá jafnframt sú íslenska sé rök-
rétt og einfalt tollflokkunarkerfi er
hún viðameiri og víðtækari en nú-
gildandi skrá. Með því að tileinka
þér efni hennar nú muntu auðvelda
þér notkun hennar þegar hún geng-
ur í gildi í ársbyrjun 1988.
Hagræði
Samræmt alþjóðlegt kerfi til
nota við vörulýsingu og vörugrein-
ingu hefur augljósa kosti í för með
sér. Þannig verður allur saman-
burður og skilgreining á milliríkja-
viðskiptum auðveldari auk þess
sem meðferð tollskjala og tollaf-
greiðsla verður einfaldari. Nota má
kerfið í ýmsum öðrum tilgangi eins
og við gerð flutningsgjaldskrár,
tryggingataxta og flutning gagna
milli tölvukerfa. Sé vel að málum
staðið má lækka útgjöld á sviði
stjórnsýslu og draga almennt úr
kostnaði þar sem tölvur eru notað-
ar. Vörur ættu á endanum að kom-
ast fyrr til neytenda. Þá ætti hætta
á mistökum í tollflokkun að
minnka.
HS hefur í för með sér
ýmsar aðrar breytingar
Þegar samræmda skráin verður
tekin upp hér á landi mun það hafa
áhrif á ýmsa aðra þætti tollamála.
Upplýsingar um þessar breyting-
ar og ýmsar aðrar verða veittar síð-
ar hjá viðkomandi tollstjórum.
Fyrirhugað er að samtök í iðnaði og
verslun haldi námskeið um toll-
skrána nýju og munu þau auglýsa
það siðar.
Aðstoð við tollflokkun
Aðstoð við tollflokkun einstakra
vörutegunda munu tollstarfsmenn í
viðkomandi tollumdæmum veita
eftir því sem við verður komið. Auk
þess mun m.a. Félag íslenskra stór-
kaupmanna, Verslunarráð íslands
og Utflutningsráð íslands veita fyr-
irtækjum innan vébanda sinna að-
stoð.
(Heimildir: Kynningarrit toll-
yfirvalda)