Alþýðublaðið - 17.03.1988, Blaðsíða 8

MBUBLOD)
Fimmtudagur 17. mars 1988
VEIK
Heildartapiö á ríkisspítöl-
unum var rúmlega 90 milljón-
ir króna á siðasta ári, og er
þaö 2,7% tap. Stefnan i
sjúkrahúsmálum er sú að
setja öll sjúkrahús á föst fjár-
lög af daggjöldum, en margir
stjórnendur sjúkrahúsa úti á
landsbyggðinni telja að ekki
sé nógu mikið tillit tekið til
sérstöðu sjúkrahúsanna úti á
landi, auk þess sem rekstrar-
gjöld séu oft vanmetin.
Launakostnaður er um 70%
af rekstrarkostnaði sjúkra-
húsa, og telja margir að hann
sé aðalskýringin á halla-
rekstri sjúkrahúsanna undan-
farið ár. Þekkt sé að fólk fái
greiddan bónus fyrir aö vera í
fullu starfi, auk þess sem
ýmsir ráði sig í hlutastarf og
vinni siöan mikla aukavinnu.
Rekstrarvandræði sjúkra-
húsa hafa nokkuð verið til
umræðu í fjölmiðlum að
undanförnu, og er skemmst
að minnast er Alþýðublaðið
hóf umfjöllun á slæmri
skuldastöðu Landakots-
spitala um síðustu helgi.
í samtali við Alþýðublaðið
segir Pétur Jónsson skrif-
stofustjóri hjá rikisspítölum
að tap á ríkisspítölum hafi
verið rúmlega 90 milljónir
króna á síðasta ári. Að sögn
hans segir það þó ekki alla
söguna. Þegar laun hækki
umfram það sem gert er ráð
fyrir i fjáriögum fá ríkisspítal-
arnir það bætt vegna þess að
þeir semja ekki um launin
sjálfir, heldur sé það alfarið i
höndum fjármálaráðuneytis-
ins. Og einnig geti það kom-
ið til að verðbólga sé meiri
en gert er ráð fyrir í fjárlög-
um.
í þeirradæmi hafi verð-
bólgan umfram forsendur
fjárlaga verið slík, að 70 millj-
ónir hefðu átt að koma til við-
bótar til rekstrar.
„Fyrir bragðið förum við
yfir 90 milljónir fram úr, þar
af viljum við meina að yfir 70
milljónirséu verðbólguvandi,
sem velt er yfir á okkur án
þess að við fáum það bætt.“
Segir Pétur að síðan hafi ver-
ið greiddar til þeirra 50 millj-
ónir 31. desember upp I verð-
bólgutapið. Miðað við 90
milljóna tap þýði það um
2,7% tap.
Sjúkrahúsin:
AF PENINGASKORTI?
Launakostnaður aðalskýringin á hallarekstri sjúkrahúsa 1987.
Skortur á fé og hjúkrunarfólki veldur þvi að sjúkrahúsin þurfa að láta rúm standa auð.
Daggjöld og föst fjárlög
Tvenns konar fyrirkomulag
er á rekstri spítala I landinu.
Annars vegar er um að ræða
daggjöld, og hins vegar að
sjúkrahúsin séu á föstum
fjárlögum. Samkvæmt upp-
lýsingum úr heilbrigðisráðu-
neytinu er stefnan sú að allir
spítalar fari á föst fjárlög. Ár-
ið 1986 var unnið að því og 1.
janúar 1987 fóru 13 sjúkrahús
yfir á fjárlög rlkisins.
Daggjöld eru reiknuð út frá
ákveðnum grunni sem var
ákveðinn fyrir fáeinum árum.
Svokölluð sjúkrahúsvísitala
er siðan notuð til að mæla
breytingar sem verða, s.s.
launabreytingar, breytingar á
matvöru, rafmagni og hita og
helstu rekstrarþáttum sjúkra-
húsanna. Vlsitalan er endur-
skoðuð á tveggja til þriggja
mánaða fresti.
Eins og lesa mátti I Al-
þýðublaðinu I gær, telur fram-
kvæmdastjóri St. Jósefs-
spítala I Hafnarfirði, að dag-
gjöld hafi ekki verið leiðrétt
undanfarin ár I samræmi við
það sem rekstur sjúkrahús-
anna hefur breyst, og segir
hann sönnunina á því vera
hve jafn hallarekstur sjúkra-
húsanna hefur verið undan-
farin ár. Daggjaldsgrunnurinn
er reiknaöur út frá hverju
sjúkrahúsi fyrir sig.
Þegar sjúkrahús fara á föst
fjárlög fá þau hallann greidd-
an á einum til tveimur mán-
uðum, en með daggjaldakerf-
inu er greiðslum jafnað á átta
mánuði, þannig að erfiðara er
að greiða vanskilaskuldir
með daggjaldafyrirkomulag-
inu.
Framkvæmdastjgrar
ýmissa spítala viðs vegar um
landið sem Alþýðublaðið
hafði samband við, sögðu
það vera til mikilla bóta aö
vera á föstum fjárlögum. „En
það þarf að vera rétt gefið I
upphafi," sagði Kristinn
ívarsson framkvæmdastjóri
sjúkrahússins á Neskaupstað
við blaðiö. „Ég á við að
sjúkrahúsin þurfa að vera
metin áðuren menn taka
ákvörðun um hver fjárveiting-
in á að vera. Það var miðað
við árin 1983, ’84 og ’85 þegar
stuðullinn var fundinn fyrir
þetta hús og kannski fleiri,
svo bara vanmeta menn þetta
þegar þeir áætla rekstrar-
gjöldin." Sú skoðun kom
fram í samtölum við fleiri, og
töldu þeir að heilbrigðisráðu-
neytið hafi ekki gert nægi-
lega grein fyrir því hvaða
þjónustu væri ætlast til að
sjúkrahúsin úti á landi inntu
af hendi. Taldi einn þeirra aö
sú ráðstöfun, að setja húsin
á föst fjárlög, væri liður I því
aö spara I heilbrigðisgeiran-
um.
Þær upplýsingar fengust
hjá heilbrigðisráðuneytinu,
FRETTASKYRING
Haukur Holm
skrifar
að þegar sjúkrahús færu á
föst fjárlög væri hvert hús
metið út af fyrir sig. Væri þá
tekið tillit til þeirrar þjónustu
sem ætlast væri til að það
veitti, staðsetningar og fleiri
atriða.
Mikill launakostnaður
Launakostnaður er al-
mennt um 70% af rekstrar-
kostnaði sjúkrahúsa. Er það
hluti af skýringunni á hinum
mikla halla sem verið hefur á
sjúkrahúsum, en hann hefur
vaxið mikið nýliðin ár. Telja
sumir launin vera aðalskýr-
inguna á hallanum 1987.
Heimildir Alþýðublaðsins
innan heilbrigðisráðuneytis-
ins segja að yfirborganir
þekkist vel. Það sé opinbert
leyndarmál að t.d. hjúkrunar-
fræðingar sem vinna fulla
vinnu, fái 10 til 15 þúsund
krónur I bónus á mánuði,
fyrir að vinna fullt starf. Þetta
eigi við úti á landsbyggðinni,
en þekkist líka I Reykjavík.
Einnig er það til að fólk ráði
sig I hlutastarf, en vinnur sið-
an fulla vinnu og fær þ.a.l.
góðan hlut launa sinna I
aukavinnu. Er þetta vegna
skorts á starfsfólki sagði við-
mælandi blaðsins að þetta
væri mikið vandamál, sem
þyrfti að taka á.
Stjórnendur spítalanna úti
á landi sögðu alla aðstöðu
og aðföng vera mun dýrari
hjá þeim, en spítulunum á
höfuðborgarsvæðinu. Var það
mál manna að auka mætti
sparnað, með þvl að auka
samvinnu sjúkrahúsanna á
höfuðborgarsvæðinu.
Dregið úr þjónustu?
Pétur Jónsson skrifstofu-
stjóri rikisspítala segir að 80
rúmum verði lokaö í sumar i
4 til 6 vikur. Þeim verður ekki
lokað öllum I einu, heldur
muni þetta dreifast jafnt. Er
þetta aðeins meira en lokað
hefur verið undanfarin ár, en
að sögn Péturs er skortur á
hjúkrunarfræðingum ein af
orsökunum fyrir þessu. Eins
og fram hefur komið I frétt-
um, gæti farið svo aö Landa-
kotsspítali þyrfti að loka
tveimur deildum á næstunni,
með samtals 35 rúmum, og
hætta bráðavöktun. Og þá er
spurningin: hvernig eru hin
sjúkrahúsin í stakk búin til
að taka við því aukna álagi
sem af því leiðir?
□ 1 2 3 4
■
6 . . . .1 □ 7
§ 9
ícf' ' □ 11
□ 12 ■
13 □
• Krossgátan
Lórétt: 1 geta, 5 samtals, 6 gras,
7 þyngdareining, 8 sárir, 10 til, 11
keyra, 12 bindir, 13 duglegur.
Lóörétt: 1 glennt, 2 slærnt, 3
eins, 4 hrellir, 5 rangmæli, 7 stór,
9 svall, 12 hræðast.
Lausn á siðustu krossgátu.
Lárétt: 1 klofi, 5 bjúg, 6 jór, 7 ei,
8 álitin, 10 11, 11 ern, 12 eiði, 13
auðgi.
Lóórétt: 1 kjóll, 2 lúri, 3 og, 4 ið-
inni, 5 bjálfa, 7 eiröi, 9 teig, 12eð.
• Gengið
Gengisskráning 52 - 15. mars 1988
Bandaríkjadollar
Sterlingspund
Kanadadollar
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Finnskt mark
Franskur franki
Belgiskur franki
Svissn. franki
Holl. gyllini
Vesturþýskt mark
ítólsk llra
Austurr. sch.
Portúg. escudo
Spanskur peseti
Japanskt yen
Kaup Sala
38,900 39,020
71,889 72,111
30.942 31,037
6,1053 6,1241
6,1449 6,1638
6,5654 6,5857
9,6598 9,6896
6,8710 6,8922
1,1162 1,1197
28,2765 28,3637
20,7794 20,8435
23,3416 23.4136
0,03154 0,03163
3,3187 3,3289
0,2845 0,2853
0,3478 0,3489
0,30594 0,30688
• Ijósvakapunktar
• RUV
20.35 Spurningum svarað.
Sigurður Líndal prófessor
spyr Dr. Sigurbjörn Einars-
son biskup hvaða munursé á
altarisþjónustu ( kaþólskri
trú og þeirri lútersku.
• RÓT
19.30 Barnatími. Fyrir fólk
á öllum aldri.
• Stöð 2
21.20 Bítlar og blómabörn.
Þorsteinn Eggertsson hættir
leit að týndu kynslóðinni.
• Rás 1
18.03 Torgið — Úr atvinnu-
lífinu. Jón Gunnar Grjetars-
son stjórnar.