Alþýðublaðið - 01.06.1988, Blaðsíða 8

MMBUMMB
Miðvikudagur 1. júní 1988
Útvarpsleikritin:
HVATI A ISLENSK LEIKRITASKALD
Jón Viðar Jónsson, leiklistarstjóri Ríkisútvarpsins, segir að útvarpsleikritið eigi góða
framtíð fyrir sér ef haldið verður uppi útvarpsstöð er leggur áherslu á vandað efni.
A siðustu 15 mánuðum
hefur leiklistardeild Ríkis-
útvarpsins frumflutt 15 frum-
samin islensk leikrit. Af
þessum 15 leikritum eru 6
sem hiutu verðlaun í sam-
keppni er Rikisútvarpið efndi
til árið 1986. í samtali við Al-
þýðublaðið segir Jón Viðar
Jónsson, leiklistarstjóri Rík-
isútvarpsins, að áhugi ís-
lenskra leikritaskálda fyrir að
semja útvarpsleikrit, sé sí-
fellt að aukast. Skýringuna
telur hann m.a. að finna í
þeirri stefnu Ríkisútvarpsins,
að fækka þeim leikritum er
tekin eru til flutnings og
vinna þau í stað þess betur.
Vegna þessa, segir Jón Viö-
ar, getum við tekið vanda-
samari verk til meðferðar auk
þess sem höfundar hafa
fengið meiri skilning á því
hvað útvarpsleikrit er og hver
eru lögmál þess.
Fjölmiðlar hafa hins vegar
lítið fjallað um útvarpsleikrit
og almenningur virðist ekki
hlusta á þau jafn mikið og
hér áður fyrr. En hvers
vegna? Alþýðublaðið spurði
Jón Viðar hvort ástæðan
gæti verið sú að Ríkisútvarp-
ið stæði svo illa að kynningu
að fólk vissi hreinlega ekki af
þessu?
„Ég er nú kannski ( erfiðri
aðstöðu til að segja eitthvað
um það hvað fólk hlustar
mikið, því það er langt síðan
einhver raunhæf hlustenda-
könnun var gerð. Það var
reyndar gerð könnun fyrir
1 1/2 ári og þá reyndist hlust-
un vera mjög mikil.
Leikrit hafa alla tið verið
með vinsælasta útvarpsefn-
inu og þaö er í sjálfu sér eng-
in ástæða til að ætla að það
hafi breyst. En hins vegar vit-
um við það að útvarpshlust-
un hefur minnkað á síðustu
miserum, eftir að þessi fjöl-
miðlabylgja reið yfir, og þá
um leið hlustun útvarpsleik-
rita. En hvort húri hafi ekki
haldist í nokkuð réttu hlut-
falli við annað efni, það vit-
um við ekki.
Hvað varðar kynninguna þá
vil ég meina að við kynnum
alla okkar framleiðslu mjög
rækilega. Það eru sendar út
tilkynningar um hvert einasta
leikrit og þau eru yfirleitt
kynnt sérstaklega i kynning-
ardagskrám bæði útvarps og
sjónvarps.
En það sem er, er að vand-
að útvarpsefni virðist eiga
mjög erfitt uppdráttar nú á
tímum og það er alveg Ijóst
að eftir því sem framboðið
verður meira af útarps- og
sjónvarpsefni, jafnast hlust-
un út á fleiri stöðvar."
— A útvarpsleikritið fram-
tíö fyrir sér?
„Já, það er ég sannfærður
um. En bara ef að menn eru
sammála um að hér eigi að
halda uppi útvarpsstöð sem
leggur áherslu á vandað efni
Útvarpsleikritið á ekki fram-
tíð fyrir sér ef það verður
grafið svo undan Ríkisútvarp-
inu að það dregst niður á
sama plan og þær einka-
stöðvar sem hér eru reknar."
— Heldurðu að svo fari?
„Það er náttúrlega Ijóst að
fjárhagsstaða útvarpsins er
mjög erfið, það hefur tapað
tekjum og það hefur orðið
mikill samdráttur ( dag-
skránni. Það hefur m.a. kom-
ið niður á útvarpsleikritunum,
þannig að við höfum ákveðið
að vera ekki með framhalds-
leikrit ( sumar eins og við
höfum gert undanfarin fjögur
ár. Þetta hefur verið mjög vin-
sælt efni þannig að það er
mjög slæmt að þetta þurfi að
gerast.“
— Nú eru mikið fleiri verk
frumflutt í útvarpi heldur en í
t.d. leikhúsum, virkar það
sem nokkurs konar hvati á ís-
lenska leikritahöfunda?
„Ja, og ég held að þetta sé
afskaplega mikilvægur hvati
fyrir íslenska höfunda og þá
sérstaklega þá yngri. Þá lang-
ar kannski til að spreyta sig á
að skrifa leikrit en leggja
ekki ( að skrifa sviðsleikrit.
Mjög víða virkar útvarpið því
sem nokkurs konar æfinga-
stöð fyrir unga höfunda sem
eru að prófa sig áfram og
vilja heyra hvernig þeirra eig-
in texti hljómar úr munni
leikara. Þannig held ég líka
að útvarpið hér geti starfað.11
— Gildir það sama um'
leikarana?
„Það er nú kannski dálítið
Leiklistardeild Ríkisút-
varpsins frumflytur fjögur ný
íslensk leikverk nú ( sumar.
Þau eru: Blokk, eftir Jónas
Jónasson og verður það flutt
laugardaginn 4. júní kl. 16.30
og síðan endurflutt þriðju-
daginn 7. júní kl. 22.20.
Heimilishjálpin, eftir Þor-
stein Marelsson verðurfrum-
flutt laugardaginn 18. júní kl.
16.30 og endurflutt þriðju-
daginn 21. júní kl. 22.20.
öðruvísi en við hér reynum
að byggja upp góða útvarps-
leikara jóví það liggur vissu-
lega misjafnlega vel fyrir leik-
urum að leika í útvarpi. Við
höfum reyndar ekki fastan
leikhóp heldur eru menn
ráðnir til einstakra hluta. En
ég veit að við eigum stóran
hóp af góðum útvarpsleikur-
um.
Svipað og að lesa skáld-
sögu
— Hver er i rauninni
grundvallarmunur á útvarps-
leikriti og t.d. leikhúsverki?
„Meginmunurinn er sá að,
þegar þú hlustar á útvarp
sérðu ekki persónurnar, svið-
ið né atburðina sem eru að
gerast, heldur verður þú að
endurskapa þetta með
ímyndunaraflinu. Það má
líkja þessu við að lesa skáld-
sögu. Þá sérðu fyrir þér það
sem fram fer, þú býrð til þína
eigin mynd af atburðinum.
.Útvarpsleikurinn virkjar því í
rauninni ímyndunarafl áheyr-
andans á allt annan og miklu
líflegri hátt helduren svið
eða sjónvarpsleikritið. Og
það er einmitt þetta sem er
sérkenni fyrir útvarpsleikinn
og gerir það að verkum að
hann hefur lifað. Það voru
ýmsir sem spáðu því þegar
sjónvarpið kom til sögunnar,
að útvarpsleikurinn hyrfi
alveg. En hann hefur staðið
af sér sjónvarpið og ég held
að það liggi að miklum hluta
í þessu.“
Þriðja leikritið, Maðkur í
mysunni, eftir Andrés Ind-
riðason, verður frumflutt (
júlí, þann 16. kl. 16.30.
Maðkur í mysunni verður síð-
an endurflutt þriðjudaginn
þar á eftir þann 19. kl. 22.20.
í ágúst, þann 13. kl. 16.30
verður flutt leikritið Alla leið
til Ástralíu, eftir Úlf Hjörvar.
Það verður endurflutt kl.
22.20 þriðjudaginn 16. ágúst
kl. 22.20.
FJÖGIIR VERK
FRUMFLUTT j SUMAR
* Krossgétan
Lárétt: 1 skip, 5orsökuöu,6fata-
efni, 7 umdæmisstafir, 8 vakna,
10 til, 11 grænmeti, 12 úöi, 13
hindri.
Lóðrétt: 1 rög, 2 fiskum, 3 sam-
stæðir, 4 hrak, 5 dýrin, 7
skemma, 9 demba, 12 samstæö-
ir.
Lausn á síðustu krossgátu.
Lárétt: 1 skálk, 5 kaun, 6 ill, 7 sæ,
8 nistiö, 10 dr, 11 ani, 12 munn, 13
ranga.
Lóðrétt: 1 salir, 2 kuls, 3 án, 4
kvæðin, 5 kindur, 7 sinna, 9 taug,
12 mn.
□ 1 2 3 4
5
6 □ 7
9
10 □ 11
□ n
13 □
ÍIMI.I J.IMMMIMM1UM IJJMWIiHUUJ
* 6engi8
Gengisskráning 100 - 31. mal 1988
Kaup Sala
Bandarlkjadollar 43,770 43,890
Sterlingspund 80,712 80,933
Kanadadollar 35,380 35,477
Dönsk króna 6,6707 6,6890
Norsk króna 7,0049 7,0241
Sænsk króna 7,3249 7,3450
Finnskt mark 10,7490 10,7785
Franskur franki 7,5453 7,5659
Belgiskur franki 1,2148 1,2182
Svissn. franki 30,3895 30,4728
Holl. gyllini 22,6348 22,6968
Vesturþýskt mark 25,3423 25,4118
itölsk llra 0,03419 0,03429
Austurr. sch. 3,6047 3,6146
Portug. escudo 0,3119 0,3127
Spanskur peseti 0,3838 0,3848
Japanskt yen 0,35016 0,35112

• Ljósvakapunktar
• Stjarnan
08.00 Stjörnuf rétti r. Djúp
speki.
• Rás 1
21.00 Landpósturinn — Frá
Austfjörðum. Endurtekinn
þáttur frá morgni.
wmmmmm
• Stöð 2
09.03 Viðbit Þrastar Emils-
sonar. Áfram með smjörið.
• Rás 2
12.45 Á milli mála. Rósa
Guðný fer á milli mála.
. wÍiiÍtÚSBBB&fU&