Alþýðublaðið - 01.12.1993, Blaðsíða 2

2 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LEIÐARI, SJÓNARMID & JÓLASKAP
Miðvikudagur 1. desember 1993
mMMOTJHlUÍ
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Ámundi Ámundason
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason
Setning og umbrot: Hermóður Sigurðsson
Prentun: Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing: 625566
Fax: 629244
Áskriftarverð kr. 1.400 á mánuði. Verð í lausasölu kr. 140
ÖNNUR SJONfíRMIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ ER STÓRBLAÐ!
Bctndctrískt blctö með hltttfctllslegci
jafnstórt itpplctg og Ælþýðublctðið
lcœmi ttt í jimm miltjónitm eintctkct
Alþýðubandalagið hafnar
Olafi Ragnari Grímssyni
Nýafstaðinn landsfundur Aiþýðubandalagsins er um margt
merkilegur. Stefnuskrá Ólafs Ragnars Grímssonar fonnanns Al-
þýðubandalagsins, sem byggist á tilraun hans til að klæða Al-
þýðubandalagið í enn ein nýju fötin, var hafnað af landsfundin-
um. Ólafi Ragnari var einnig hafnað sem formanni þar eð hann
varð undir í helstu átökum Iandsfundarins. Staða Ólafs Ragnars
hefur mjög veikst innan Alþýðubandalagsins eftir landsfundinn.
Þá hefur minnkandi fylgi Alþýðubandalagsins í síðustu skoð-
anakönnunum ekki heldur verið formanninum til uppdráttar.
Megintromp Ólafs Ragnars varðandi nýja stefnumótun Al-
þýðubandalagsins var svokölluð „útflutningsleið“ en hana hefur
formaður Alþýðubandalagsins kynnt rækilega á fréttamanna-
fundi nýverið. „Útflutningsleiðin“ eru hin nýju bláu föt keisar-
ans. Það þarf hins vegar ekki mikið pólitískt innsæi til að skilja
að „útflutningsleið“ Ólafs Ragnars er fyrst og fremst pólitísk
hamskipti fyrir næstu alþingiskosningar svo Alþýðubandalagið
verði hugnanlegur valkostur í samsteypustjóm með fijálslynd-
um öflum og sér í lagi Sjálfstæðisflokknum.
A sama tíma hefur Ólafur Ragnar með „útflutningsleið“ sinni
minnkað mjög möguleikana á hugsanlegri stjómarmyndun við
félagshyggjuflokkana í framtíðinni. Alþýðubandalagið reyndist
ekki reiðubúið að feta þetta einstigi með formanninum og „út-
flutningsleiðin“ hlaut afar slæmar viðtökur á landsfundinum.
Einhver albesti penni sem nú skrifar
í islensk blöð er aðstoðarritstjóri
Tímans, Oddur Ólafsson. Það vita
þeir sem það ágæta blað lesa að
jafnaði. Hinsvegar hefur Tíminn
þessi misserin (illu heilli) ekki mikið
stærra upplag og útbreiðsiu en Al-
þýðublaðið og því hafa vaxið úr
grasi kynslóðir sem ekki hafa fengið
að kynnast pennaleikni Odds. Önnur
sjónarmið leggja sittaf mörkum í
dag til að kynna þennan mann sem
einna fremstan verður að teijast
meðal fjölmiðlafólks sem flest verð-
ur seint talið meðal jafningja hans.
Viðfangsefni aðstoðarritstjórans í
gær í daglegum pistli hans í Tíman-
um, „Á rás“, voru íslenskirprent-
miðlar og þá einkum og sérílagi
Mogginn (sem hann kallaði i fyrir-
sögn „Ofvaxið æxli í litlum blaða-
heimi"). Lítum á skrifin:
„Ekki er mikinn fróðleik að
sækja í alla þá miklu umræðu sem
dagblaðaútgáfan hefur mátt þola
síðustu vikumar. Um helgina vom
allar rásir útvarpa og sjónvarpa með
allt á útopnu að tala um dagblöð og
hjakkaði þar flest í gamalgrónu
fari.“
Stífur áróður
„Stærð blaða og vinsældir em
umræðuefnin og fjárhagsstaða
hinna fátæku reifuð og eitthvað er
þjarkað um flokkspólitísk tengsl
þeirra, en krafan um pólitískt hlut-
leysi dagblaða er staðföst. Hins
vegar em þau upplagður vettvangur
til að reka stífasta áróður fyrir öllu
öðm og hlutleysiskrafan er þá alltaf
víðs fjarri.
Það er stærð og veldi Morgun-
blaðsins sem skekkir alla vitræna
umræðu um dagblaðaútgáfu á fs-
landi, bæði meðal lærðra og leikra,
ekki síst þeirra sem koma að dag-
blaðaútgáfu með byltingarkenndu
hugarfari."
Risavaxið æxli
„Morgunblaðið kemur út í 52-54
þúsunda eintaka upplagi. Á íslandi
teljast vera um 80 þúsund heimili.
Þessi útbreiðsla dagblaðs meðal
þjóðar á sér engin önnur dæmi.
Stærð blaðsins er einnig ofboðsleg,
jafnvel þótt ekki sé miðað við
höfðatölu, 72-120 síður er langt
fyrir ofan meðallag á heimsmæli-
kvarða. Flest svokölluð stórblöð
em mun minni að umfangi. Mogg-
inn er eins og risavaxið æxli í hin-
um litla íslenska blaðaheimi og er
illkynja. Verður því flest undan að
láta vexti hans og viðgangi.
Hér er ekki verið að veitast að
Morgunblaðinu fyrir að vera stórt
og öflugt, síður en svo. Þar á bæ
hafa menn gripið tækifærin og neytt
aðstöðu sinnar til að efla fyrirtækið
og gert það að stórveldi. En það
gerðist á löngum tíma og oft var
róðurinn þungur á ámm áður.
En það er stærð Moggans, upp-
lag og blaðsfðufjöldi sem skekkir
allar hugmyndir manna um íslenska
dagblaðaútgáfu. Eitt eintak á hverja
fimm fbúa þjóðar er nánast fárán-
leiki, sem gerður er sjálfsagður í
öllum samanburði."
„Einhver snepill"
„Talað er um blað sem kemur út
í sjö til átta þúsundum eintaka, sem
„einhvem snepil sem enginn vill
lesa“. Það er oft fjölmiðlafólk sem
auglýsir fáfræði sína með svona
þvættingi, og er enda snarmglað í
samanburðarfræðinni.
Ef Mogginn kæmi út íBandaríkj-
unum væri upplagið yfir 50 millj-
ónir daglega, eða tíu sinnum stærra
en á stærstu dagblöðum vestur þar.
Með sama dellureikningi væri Tím-
inn stærri en nokkurt annað dagblað
sem gefið er út vestan hafs. Samt
talar enginn um að Washington
Post eða New York Times séu „ein-
hverjir sneplar sem enginn vill
lesa“. Þessar hlutfallstölur má yfir-
færa með svipaðri útkomu á nær
hvaða land sem er.“
Um áhrif blaða
„Þá er lífseigt í dagblaðaumljöll-
uninni að áhrif blaða fari einvörð-
ungu eftir stærð upplagsins og um-
fangi útgáfunnar. Ef manni leyfist
að gera samanburð út yfir brim-
garðinn, að í útlandinu er gengið út
ffá því sem vísu að þau blöð sem
mesta hafi útbreiðsluna, sem eru
síðdegisblöðin, séu jafnframt þau
óáreiðanlegustu. Sómakært fólk
vitnar helst ekki í þær ómerkilegu
kjaftaskjóður og áhrif þeirra eru
nánast engin nema koma illu af stað
með persónulegum söguburði.
Áhrifamestu og áreiðanlegustu
blöðin eru einatt gefin út í margfalt
minna upplagi og telja sér enga
vansæmd af. Þá er eftirtektarvert að
auglýsendur telja hag sínum betur
borgið með því að auglýsa í hinum
minni og vandaðri blöðum en þeim
sem mesta hafa útbreiðsluna.
En þetta er nú í útlandinu en ekki
hér, þar sem flest þarf að gerast með
öðrum róm þótt sífellt sé verið að
herma eftir þeim útlensku og sýna
fram á hve mikið við séum að drag-
ast aftur úr þeim.“
Skaðlegt lýðræðinu
„Eigi að síður ber þess að gæta
að Islendingum er nauðsynlegt,
eins og öðrum þjóðum að sem virða
skoðanafrelsi, að búa við fjöl-
breytta dagblaðaútgáfu og að sá
mikli undirróður sem hafður er
gegn þeim blöðum sem ekki eru
eins og ofvaxin æxli í upplýsinga-
og skoðanamiðluninni, er beinlínis
skaðlegur sjálfu lýðræðinu.
Það er út í hött að keppa við
Morgunblaðið um allt umfang og
það er ósanngjamt og heimskulegt
að gera þau ósköp að viðmiðun
hvort sem er í umfjöllun eða út-
gáfustarfsemi og stýrir ekki góðri
lukku.
Og fjölmiðlafólk mætti gjaman
venja sig af því að tala og skrifa um
útgáfu og upplýsingamiðlun yfir-
leitt af samblandi yfirlætis og þekk-
ingarskorts sem er þvf miður allt of
algengur þegar það fjallar um dag-
blaðaútgáfu. Það heldur nefnilega
að Mogginn sé eðlilegur og skekkir
þar með alla heildarmyndina."
Millifyrirsagnir: Önnur sjónarmið
„Utflutningsleiðin“ var gagnrýnd bak og fyrir og var loks send
aftur til föðurhúsanna - í endurvinnslu hjá forystu flokksins. Þar
með eru nýjustu föt keisarans í endurhönnun meðan búningun-
um fjölgar stöðugt í klæðaskáp Alþýðubandalagsins eftir að
flokkurinn fór úr byltingarleppum kommúnismans.
Onnur helstu baráttumál Ólafs Ragnars biðu Iægri hlut á lands-
fundinum. Þannig var samþykkt tillaga með nær öllum greidd-
um atkvæðum að ísland segði sig úr NATÓ. Sú niðurstaða er
mikill ósigur fyrir Ólaf Ragnar sem kom flestum á óvart á síð-
asta vetri er hann lýsti NATÓ sem friðarbandalagi og breytti af-
stöðu Alþýðubandalagsins þar með til Atlantshafsbandalagsins.
Sjálfur sat Ólafur Ragnar hjá við atkvæðagreiðsluna. í umræð-
um um tillöguna sætti formaðurinn síðan mikilli gagnrýni fyrir
þessa afstöðu hans til Atlantshafsbandalagsins.
Sem formaður varð Ólafur Ragnar fyrir mörgum þungum högg-
um á landsfundinum. Helsti andstæðingur hans í Alþýðubanda-
laginu, Svavar Gestsson, var kjörinn formaður kjörstjómar.
Margir af yfirlýstum stuðningsmönnum Ólafs Ragnars eru
hlaupnir yfir til Svavars, eins og Arthúr Morthens sem bar upp
tillöguna um Svavar. Tillaga um að formenn Alþýðubandalags-
ins yrðu undanþegnir „endurnýjunarreglunni,“ var felld og þar
með horfmn möguleikinn á endurkosningu Ólafs Ragnars sem
formanns eftir tvö ár. Stuðningsmenn Svavars Gestssonar og
Steingríms Jóhanns Sigfússonar, sem einnig er harður andstæð-
ingur Ólafs Ragnars, em eftir landsfundinn í yfirgnæfandi meiri-
hluta í framkvæmdastjóm og miðstjóm flokksins og hafa þar
með tögl og haldir í Alþýðubandalaginu.
Ringulreiðin hefur því aldrei verið meiri í Alþýðubandalaginu.
Ólafur Ragnar er valdalítili og einangraður. Tilraun formannsins
að sigla Alþýðubandalaginu frá fortíðinni í átt til blárri veiði-
svæða hefur mistekist. Hinir raunvemlegu valdamenn Alþýðu-
bandalagsins að loknum landsfundi em gömlu sósíalistar flokks-
ins. Allt bendir nú til þess, að þeir muni snúa flokknum til gam-
alkunnrar stefnu en em engu að síður bundnir formanni næstu
tvö árin sem boðað hefur gjörólíka stefnu. „Hin nýja leið íslend-
inga“ sem Ólafur Ragnar boðaði á landsfundinum rímaði illa við
ijöldasöng Alþýðubandalagsins í lok landsfundarins er fundar-
menn kyrjuðu hástöfum Intemasjónalinn.
fiLÞÝÐUBLfÍÐIÐ - í JÓLfiSKfiPI fiLLT fiRIÐ UM KRING
- BLÓMÁLFUR? ER'ETTA ÞÁ BLÓMÁLFUR í JÓLASVEINABÚNINGI?
Alþýðublaðsmynd / Einar Ólason