Vísir - 08.05.1976, Blaðsíða 10

Laugardagur 8. mai 1976.
VISIR
I
II
Halldór Halldórsson skrifar:
„Á bógt með
að trúa að
ökumaðurinn
hafi getað
dottið út úr
bifreiðinni"
segir í vottorði sem
lagt var fram við
rannsókn slyssins
við Leirvogsú ________

Í

Þrír þingmenn lögðu fram á
Alþingi fyrir skemmstu tillögu
til þingsályktunar, þar sem
skoraö er á rikisstjórnina að
gera ráðstafanir til að dómara-
embættum verði i framtiðinni
kleift að standa að rannsókn
umfangsmikilla sakamála af
meiri krafti en hingað til hefur
tiðkast. t lok greinargerðar
þremenninganna með tillögunni
segir, að Alþingi verði að sjá til
þess, að dómstólunum verði
sköpuð sú aðstaða, sem geri þá
hæfari til að verða við eðlilégum
og sjálfsögðum kröfum um rétta
og röska úrlausn mála. Af
greinargerðinni má marka, að
þingmennirnir hafa fyrst og
fremst viðamikil bókhalds- og
skattsvikamál i huga. En það
eru fleiri mál flókin og erfið úr-
vinnslu en bókhaldsmál. Eitt
slikt er „Um ferðarslys
2026/69”. Flestir kannast við
það undir heitinu Leirvogsár-
slysið. Það mál hefur þcgar
hlotið afgreiðslu dómkerfisins
með dómi á miðju ári 1971.
• Aðeins
rannsakað að
litlu leyti
Kjarni þessarar greinar er sá,
að felldur hafi verið dómur i
málinu án þess, að það hafi
veriö rannsakað nema að litlu
leyti, og raunar er niðurstaðan
sú, að öll meðferð málsins frá
upphafi til enda sé réttnefnt
réttarhneyksli. Og jafnvel þótt
réttur dómur hafi verið felldur i
málinu, er þar ekki að þakka
dómspeki dómarans, heldur
miklu fremur glópaláni. Stað-
reyndin er nefnilega sú, að gögn
málsins sanna engan veginn ná-
kvæmlega hver sekt þess manns
er, sem dæmdur var vegna
málsins. Ekki er heldur sönnuð
sekt þess manns, sem fannst
látinn skammt frá slysstaðnum.
Sá, sem dæmdur var játaði að
hafa stolið hópfer-ðabifreið
ásamt hinum látna félaga sin-
um og hlaupist siðan á brott af
slysstað án þess að skeyta um
afdrif félagans eða tilkynna um
atburðinn. Fyrir þetta var hann
dæmdur til fjögurra mánaða
fangelsisvistar.
• Einvörðungu
ákært fyrir
nytjastuld
Hér er ekki verið að sakast við
þann dómara, sem felldi dóm i
málinu, þvi samkvæmt lögum
skal hann dæma samkvæmt
gögnum málsins og eftir þeirri
ákæru, sem saksóknari sendir
frá sér. Þess er hins vegar gætt
að ákæra manninn einungis
fyrir svonefndan nytjastuld,
sem hann hefur játað á sig, og
fyrir að hlaupast á brott af slys-
staö, sem hann játar einnig á
sig. En það er i fyrsta lagi ljóst,
að rannsóknardómarinn lét hjá
liða að sannprófa ýmislegt i
málinu, sem gæti hafa gefið til-
efni til enn frekari ákæru. 1 öðru
lagi er ljóst, að álitamál er,
hvort gengio er nógu langt i
ákærunni miðað við gloppótt
gögn málsins. (Að þvi verður
vikið siðar). 1 þriðja lagi virðist
einnig ljóst, að saksóknari
bregst skyldu sinni með þvi að
fara ekki fram á frekari
rannsókn.
Leirvogsmálið er flókið og
viðamikið og uppfullt af smá-
atriðum, sem kunna að skipta
höfuðmáli. Hér verður aðeins
stiklað á stóru og getið fárra
atriða.
• Breytti fram-
burði sinum
við aðra
yfirheyrslu
Einhvern tima um miðja að-
faranótt mánudagsins 15.
september 1969 lenti langferða-
bifreið i Leirvogsá á Kjalarnesi.
Tilkynning barst um slysið
klukkan rösklega sjö um morg-
unin. Rúmum einum kilóm.
neðar i ánni fannst lik af ungum
manni, Arnari Hjörtþórssyni.
Bifreiðinni hafði verið stolið i
Reykjavik einhvern tima um
nóttina. Strax og lögreglumenn
komu á vettvang vaknaði sá
grunur, að fleiri en einn maður,
og jafnvel fleiri en tveir hefðu
verið I rútunni, enda viður-
kenndi kunningi hins látna,
siðdegis á þriðjudegi, að hann
hefði verið i henni ásamt Arn-
ari. Hann sagði, að þeir hefðu
stolið rútunni og báðir verið
ölvaðir. Við fyrstu yfirheyrslu
neitaði hann að hafa verið i bif-
reiðinni, en breytti framburði
sinum við aðra yfirheyrslu. t
skýrslum um framburð hans
kemur fram, að hann hafi verið
með Arnari heitnum frá þvi um
klukkan 20.30 á sunnudags-
kvöldi og allt til þess, að bifr.
fór i Leirvogsá. Arnar hefði átt
allt frumkvæði að þvi að stela
rútunni og ekið henni með fyrr-
greindum afleiðingum. Eftir
slysið segist hann ekki hafa
orðið félaga sins var, vaðið i
land, hlaupið áleiðis til
Reykjavikur, farið beint heim
til sin og sofnað. Þetta er i gróf-
um dráttum frásögn mannsins.
• Rannsóknin
beindist
að slysi
Það er ljóst, að i upphafi
beindist rannsóknin að slysi.
Hins vegar gáfu kringumstæður
allar og málsatrik og misræmi i
framburði vitna tilefni til verstu
grunsemda. Ýmislegtkom fram
við rannsókn málsins, sem með
ólikindum mátti teljast, og þeg-
ar dómur var felldur yfir félaga
Arnars heitins i júni 1971 voru
alls ekki öll kurl komin til
grafar i málinu. Um það segja
gögn málsins sina sögu. Strax á
slysstað komu fram atriði, sem
vöktu grunsemdir. 1. Lik Arnars
fannst einum kilómetra frá
slysstaðnum, og vilja sumir
halda þvi fram, að það hafi ekki
átt eða getað rekið svona langa
leið, þar sem áin er mjög grunn.
Það skal tekið fram, að léttir
lausamunir m.a. sæti og plast-
poki með svefnpoka i o.fl. fund-
ust aðeins 200 metrum frá slys-
staðnum.
• Skórnir fund-
ust í kjallara
skemmtistað-
ar
2. Likið fannst skólaust, og
þrátt fyrir vandlega leit fjög-
urra björgunarsveitarmanna i
ánni, meðfram henni og i ósum
hennar fundust skórnir ekki.
Hins vegar fundust skór af hin-
um látna i kjallara skemmti-
staðar hér i borg mörgum
mánuðum siðar. Talið er, að
Arnar hafi verið i þessum skóm
daginn fyrir slysið.
3. Björgunarsveitarmennirnir
fundu vesti af Arnari i ánni — og
var vestið hneppt.
4. Aðkoman að likinu var
mjög einkennileg. Það lá á
grúfu yfir stein og var bert
bakið upp úr, en skyrtan yfir
höfuðið. Þá hefur komið fram,
að storknað blóð var i skyrtu
hins látna. Eigandi hópferðabif-
reiðarinnar, sem kom á staðinn
og óð út að rútunni, tekur sér-
staklega fram i skýrslu, að hann
hafi ekki séð nein merki þess,
að blóð hefði runnið i henni.
5. Fingrafararannsókn leiddi
ekki i ljós, að Arnar heitinn hafi
ekið rútunni.
• Furðu þótti
sæta, að eng-
inn skyldi
verða bif-
reiðarinnar
var
6. Eftir þvi sem næst verður
komist varð slysið klukkan
rösklega þrjú um nóttina — og
er þá ályktað af þvi hvenaer
siðast sást til hennar á Vestur-
landsvegi. Rútan fannst hins
vegar ekki fyrr en um. klukkan
sjö um morguninn. Þykir
kunnugum furðu sæta, að
enginn hafi orðið bifreiðarinnar
var fyrr en klukkan sjö, hafi
slysið átt sér stað upp úr þrjú
um nóttina. Vesturlandsvegur
er einhver fjölfarnasti þjóðveg-
ur landsins og hefur lögreglu-
maður kunnugur vegaeftirlits-
störfum sagt mér, að varla liði
meira að meðaltali en 10-15
minútur milli þess, að bifreiðar
fari um veginn ýmist frá
Reykjavik eða þangað og það
jafnvel þótt um nótt sé.
7. í fyrstu frétt Morgunblaðs-
ins af slysinu segir svo i lok
hennar: ,,í gær var rannsóknar-
lögreglunni tilkynnt um mann,
sem hefði gert tilraun til að
stela langferðabil við Miklatorg
um kl. tvö i fyrrinótt (þ.e. nótt-
ina, sem slysið varð). Sjónar-
vottar gátu gefið lýsingu á
manninum, en sú lýsing kemur
ekki heim við mann þann, sem
fannst látinn i Leirvogsá i gær-
morgun.”
• Bflstjórinn
skildi við hana
kl. 21.30
Þá er að geta þess, að ekkert
kemur fram i gögnum málsins
fyrir utan framburð hins
dæmda hvenær rútunni var stol-
ið. Bilstjóri hennar skildi við
hana um klukkan hálf tiu á
sunnudagskvöldið, og frétti ekki^
um atburði næturinnar fyrr en
um morguninn. Vitni er að óað-
finnanlegum akstri rútunnar við
mót Laugavegar og Nóatúns
skömmu fyrir kl. þrjú. Þetta
vitni sá aðeins einn mann i bif-
reiðinni — og kemur lýsing á
ökumanninum ekki heim og
saman við útiit Arnars heitins.
• í vottorði,
sem lá fyrir
réttinum...
9. í gögnum, sem lágu fyrir
dómnum er að finna vottorð frá
atvinnubifreiðarstjóra, sem
kom á slysstað um svipað leyti
og lögreglan á mánudagsmorg-
uninn. Hann veitti þvi eftirtekt,
að bilstjórasæti rútunnar var i
aftasta „palli”, þ.e. rennt aftur
frá stýrishjóli i öftustu stöðu. i
blaðaviðtali við undirritaðan 24.
-T* '•
^ - *,